روش های درمان واریس

ممکن است بخواهید وریدهای واریسی را فقط به دلیل شکل ظاهری آنها بردارید و یا کم رنگ کنید، اما درمان اصلی و جدی تر، تنها زمانی به لحاظ پزشکی لازم است که مراقبت فردی نتواند علائم را آن قدر کاهش دهد که انجام فعالیت های معمول را امکان پذیر سازد و یا این که وریدهای واریسی پاره شده اند و یا زخم هایی را ایجاد کرده اند که درمان آنها دشوار است.
پزشکانی که بیشترین اطلاعات را درباره واریس دارند، شامل متخصصین پوست،طب فیزیکی و برخی رادیولوژیست ها،
● درمان تزریقی(اسکلروتراپی):
این رایج ترین روش درمانی برای وریدهای تار عنکبوتی است. در یک معاینه سرپایی، پزشک مقادیر اندکی از یک ماده شیمیایی محرک را به درون وریدها تزریق می کند که سبب تورم دیواره های ورید و چسبیدن آنها به یکدیگر می شود و بدین ترتیب ورید برای همیشه بسته می شود(تصویر بالا).
در هر جلسه چندین تزریق انجام می شود تا این که همه وریدها درمان شوند. پس از هر جلسه باید از جوراب های ساق بلند فشار دهنده برای یک یا دو هفته استفاده کرد تا وریدها بسته شده و دردناکی و کوفتگی به حداقل برسد.
عوارض احتمالی شامل واکنش حساسیتی به ماده شیمیایی، سوزش در محل تزریق، ورم و جراحت پوستی است. با قطع جریان خون وریدی، بافت ترمیمی ایجاد شده و ورید به تدریج ناپدید می شود. ممکن است در ناحیه درمان شده خطوط قهوه ای ایجاد شوند که معمولاً به تدریج ناپدید می شوند.
اسکلروتراپی عموماً فقط برای وریدهای تارعنکبوتی یا وریدهای واریسی بسیار کوچک به کار می رود. در این شیوه درمانی بیمار می تواند انتظار بهبود ۵۰ تا۹۰ درصدی در وریدهای تارعنکبوتی داشته باشد، اما ممکن است وریدهای جدید در همان محل ایجاد شوند.
● لیزر برای وریدهای تارعنکبوتی:
وریدهای تارعنکبوتی با عبور دادن لیزر از سطح پوست نیز، قابل درمان هستند. اشعه لیزر وریدها را منقبض و چروکیده کرده و استفاده از یخ و یک بی حس کننده موضعی به حفاظت از پوست و کاهش درد کمک می کند.
درمان با لیزر معمولاً در دو یا سه جلسه به صورت سرپایی انجام شده و تنها برای وریدهای بسیار ظریف مناسب است. ممکن است قرمزی یا تورم زودگذری پس از کاربرد این روش ایجاد شود. درمان با لیزر همانند اسکلروتراپی از بروز وریدهای تارعنکبوتی جدید در نزدیکی محل درمان جلوگیری نمی کند.
● لیزر برای وریدهای واریسی:
انرژی لیزر را می توان با روشی به نام لیزر درمانی درون وریدی (EVLT) در داخل ورید به کار برد. پزشک با هدایت سوند، ورید را سوراخ کرده و یک سیم راهنما را به درون نقطه ای که خون از آنجا شروع به پس زدن می کند، می فرستد. سپس یک فیبر لیزری به درون آن فرستاده می شود و اشعه لیزر تابانیده می شود تا ورید را از درون گرم کند. التهاب حاصله سبب به هم چسبیدن دیواره های ورید می گردد و در نهایت بافت ترمیمی ایجاد می شود(تصویر بالا).
درمان ۴۰ سانتیمتر ورید واریسی، زیر بی حسی موضعی و در مطب پزشک سه دقیقه به طول می انجامد. شما می توانید به سرعت به فعالیت عادی بازگردید، اگرچه ناچار هستید برای چندین روز جوراب های ساق بلند فشارنده بپوشید. علائم ممکن است به دلیل کاهش فشار بر روی وریدها طی یک یا دو هفته بهبود پیدا کنند اما تغییرات ظاهری نیاز به زمان بیشتری دارند. دو یا سه ماه بعد پزشک ساق پاهایتان را دوباره بررسی می کند تا ببیند که آیا وریدها ناپدید شده اند یا نه.
با قطع جریان غیرطبیعی خون، وریدهای واریسی باقیمانده در صورتی که کوچک باشند با اسکلروتراپی و اگر بزرگ باشند با فلبکتومی (خارج کردن ورید با جراحی) قابل درمان هستند.
● رادیو فرکانس حرارتی داخل وریدی (VNUS) :
این روش به پزشک امکان می دهد که به جای لیزر با امواج رادیویی، داخل وریدهای واریسی را گرم کند. این روش نیز همانند EVLT در مطب پزشک و زیر بی حسی موضعی انجام می شود، اما به زمان بیشتری در حدود ۲۰ دقیقه نیاز دارد. پس از آن بیمار ممکن است تورم و درد را تجربه کند و شانس عود ۱۰ درصد است.
● جراحی :
در سال ۱۹۸۰ تنها درمانِِِ وریدهای واریسی که با مشکلات جدی همراه بود، جراحی برای خارج کردن ورید صافن بزرگ بود. این روش در زیر بیهوشی عمومی انجام می شود.
برش هایی در وریدهای واریسی پشت ساق پا و ران داده می شود و انتهای آنها را می بندند. بیمار می بایست برای چند هفته ای از بانداژها یا جوراب های ساق بلند فشارنده استفاده کند. با رواج درمان های آسان تر(که در بالا ذکر شد)، در بیشتر موارد، دیگر جراحی وریدهای واریسی، درمان استاندارد به شمار نمی آیند.
اگر پزشک شما جراحی را توصیه می کند، با پزشکی که در درمان وریدهای واریسی تجربه داشته و با انواع انتخاب ها آشنا است، مشورت کنید.
● فلبکتومی (phlebectomy) :
فلبکتومی روشی جدیدتر با زمان‌ بهبودی‌ کوتاه‌تر است.
فلبکتومی سرپایی یک روش درمانی ساده است که در زیر بی حسی موضعی انجام می شود. برش های کوچکی در طول ورید واریسی داده می شود و ورید، قطعه قطعه از بدن خارج می شود.

 

                                 

درمان واریس با لیزر

با نام لیزر آشنا هستید. این اشعه متمرکز که از جنس نور معمولی است، فواید زیادی در درمان بیماری‌های متعدد دارد. آشنایی شما با لیزر، بیشتر در زمینه پوست و زیبایی است. شاید در زمینه چشم‌پزشکی هم نام لیزر برایتان ‌آشنا باشد. از اقوام و آشنایان شما حتما کسی بوده که با لیزر کردن چشم، از دست عینک زدن خلاص شده باشد، اما درباره کاربردهای جدید لیزر چه اطلاعی دارید؟ آیا خبر دارید که واریس یا تومورهای کبدی را هم می‌توان با لیزر درمان کرد و این اقدامات حتی در کشور ما هم قابل انجام است. دکتر شهرام اخلاق‌پور، متخصص رادیولوژی و دارای فلوی اینترونشنال رادیولوژی در این مورد توضیح می‌دهد.

● ‌‌ آقای دکترگفته می‌شود که می‌توان واریس را با لیزر درمان کرد. ایا این واقعیت دارد یا نه؟
▪‌‌ بله، هم‌اکنون با کمک لیزر می‌توانیم واریس را به راحتی درمان کنیم. جراحی مشکلات فراوانی دارد مثلا‌ نیاز به بیهوشی دارد و بعد هم به علت برش‌هایی که در محل جراحی انجام می‌شود در محل مورد نظر ممکن است جای جراحی باقی بماند. اما درمان واریس با لیزر سرپایی است و نیاز به بیهوشی ندارد. بیمار بعد از درمان با پای خودش کلینیک را ترک می‌کند و می‌تواند به کارهای روزانه اعم از رانندگی و هر فعالیتی بپردازد. از لحاظ زیبایی هم برخلاف جراحی که بعضا به برش وسیع و یا برش‌های کوچک و متعددی نیاز دارد، درباره لیزر ما فقط یک برش دو میلی‌متری لازم داریم که نه بخیه لازم دارد و نه جای جراحی روی پا بدمنظره می‌شود. اگر شما بعد از درمان، پای شخص بیمار را ببینید متوجه نخواهید شد که این شخص واریس داشته است.
● آمادگی خاصی برای انجام این درمان نیاز داریم؟
▪‌ خیر. بیمار به صورت سرپایی وارد کلینیک شده و تحت درمان قرار می‌گیرد و با پای خودش هم می‌تواند به منزل برود. هیچ آمادگی قبلی نمی‌خواهد. فقط در روز مراجعه باید موهای پای مبتلا به واریس را بتراشد.
● زمان انجام لیزر چه قدر طول می‌کشد؟
▪‌ زمان خیلی کوتاه است. شاید در نهایت نیم ساعت باشد.
● شیوه انجام لیزر چگونه است؟
▪‌ ما با استفاده از سونوگرافی داپلر، محل دقیق رگ واریسی را معلوم می‌کنیم. سپس با بی‌حسی موضعی آن ناحیه، پس از عبور یک سوزن به داخل ورید، یک شکاف دو میلی‌متری ایجاد می‌کنیم. سپس فیبر لیزر را وارد سیاهرگ واریسی کرده و دستگاه را روشن می‌کنیم. در حالی که دستگاه روشن است، فیبر را به آرامی بیرون می‌کشیم و با این کار، دیواره رگ روی هم می‌خوابد و رگ بسته می‌شود.
پس از اتمام کار، یک باندکشی به پای بیمار می‌بندیم که آن را یک هفته بعد می‌تواند باز کند. همان‌طور که گفتم بیمار با پای خودش می‌تواند به فعالیت‌های روزمره‌اش بپردازد.
● فرمودید سیاهرگی که مبتلا به واریس بوده را می‌بندید. آیا با این کار در خون‌رسانی پا مشکلی به وجود نمی‌آید؟
▪‌ خیر. لیزر در واقع با تابش به دیواره سیاهرگ‌های گشادشده موجب جمع شدن دیواره‌های آن سیاهرگ می‌شود و بعد از درمان، خون به جای عبور از این سیاهرگ، از طریق سیاهرگ‌های سطحی و سایر سیاهرگ‌های عمقی پا در جریان خواهد بود.
● هزینه درمان با لیزر نسبت به درمان با جراحی تفاوت دارد؟
▪‌ بله. خیلی کمتر از هزینه جراحی است.
● چه مدت بعد از درمان نتایج آن را می‌توانیم مشاهده کنیم؟
▪ کمی بعد از درمان، تورم مختصری که در آن ناحیه هست از بین می‌رود و ظرف مدت چند هفته نتیجه قابل روِیت است. حتی اگر یک ماه بعد از لیزر شدن، شما پای فرد را مشاهده کنید هیچ آثاری از رگ واریسی نخواهید دید.
● آیا همه بیماران مبتلا به واریس با این روش بهبود می‌یابند؟
▪ بله. ۹۷ درصد بیماران با این روش، در همان جلسه بهبودی حاصل می‌کنند. آن ۳ درصد بقیه هم با تکرار دوباره درمان کاملا خوب می‌شوند.
● این روش عارضه‌ای هم دارد؟
▪ خیر. بافت‌های اطراف به هیچ‌وجه تحت تأثیر نخواهند بود. چون نوع لیزری که برای هر کار درمانی انتخاب می‌شود، خاص است و دقت لازم در این انتخاب صورت می‌گیرد. به طور کلی لیزر عارضه‌ای به جای نخواهد گذاشت.
● چگونه لیزر مورد نظر را انتخاب می‌کنید؟
▪ براساس نوع هدف درمانی که داریم، انتخاب لیزر صورت می‌گیرد. به طور مثال در کارهای جراحی از لیزرهای با توان بالا استفاده می‌شود، چون ما در واقع می‌خواهیم قسمتی را برش دهیم .مثلا بافت‌های پرخون را با چاقو برش نمی‌دهند و از لیزر استفاده می‌کنند. به این ترتیب هم برش ظریف‌تر است و هم خون‌ریزی به وجود نمی‌آید. اما در درمان واریس ما به لیزری نیاز داریم که کم‌توان باشد، چون قرار نیست جایی را برش بدهیم. پس یکی از پارامترهای انتخاب لیزر، توان لیزر است.
● عمق نفوذ هم همین‌طور. باید برحسب نوع کار درمانی که می‌خواهیم انجام دهیم نوع لیزر را انتخاب کنیم.
▪ درباره اصلاح قرنیه چشم ما به عمق نفوذ بسیار کم در حد چند میکرون نیاز داریم که فقط یک لایه را از روی قرنیه چشم بردارد و انحنایی ایجاد کند. پس اگر لیزر نابجا انتخاب شود، چشم را کور می‌کند. لیزرها در طول موج، با هم تفاوت دارند که برحسب بافت و نوع هدف درمانی باید لیزر مناسب انتخاب شود.‌

 

 

                                 

حرکات ورزشی در آب

پزشکان معتقدند ورزش در آب در مراحل اولیه بیماری های مفصلی می تواند از عوارض و پیشرفت این بیماری‌ها جلوگیری کند.ورزش نه تنها در پیشگیری از درد مفاصل نقش مهمی دارد، بلکه در مراحل اولیه بیماری که پزشک معالج تشخیص آرتروز می دهد، از عوارض این بیماری و پیشرفت آن جلوگیری می کند و در درمان هر چه بهتر آن موثر است. در این مرحله از ورزش‌های بدون تحمل وزن، مثل راه رفتن در آب یا استفاده از دستگاه هایی مثل تردمیل و دوچرخه ثابت در استخرها، می توان برای کاهش درد و جلوگیری از عوارض و پیشرفت بیماری استفاده کرد.

تمرینات گرم کردن اندام فوقانی

کشش با بازوی خم

 -1با بازوی درگیر در این حرکت جلو بروید.
-2با خم کردن آرنج و باز کردن بازو از مفصل شانه، بازو را به عقب بکشید.

کشش صاف و مستقیم بازو
-1آرنج را راست نگه دارید. یک دست را به سمت خارج بچرخانید (کف دست به سمت بالا بچرخد) و بازو را به طرف جلوی بدن فشار و حرکت دهید.
-2همزمان دست دیگر را به طرف داخل بچرخانید (کف دست به سمت پایین بچرخد) و بازو را به طرف عقب بدن هل بدهید.
-3دست ها را عوض کنید و حرکت را تکرار کنید.

حرکت پارویی سینه
-1با هر دو بازو (دست) به جلو بروید.
-2بازوها را تا آن جایی که در صفحه یکسانی قرار بگیرند، از بدن به شکل افقی دور کنید. آرنج ها را تا 90 درجه خم کنید و بازوها را به خط میانی بدن نزدیک کنید.

کشش عرضی بدن
شبیه به شنای کرال سینه است اما تمرین در یک زمانبا یک دست انجام می شود و دست دیگر روی ران یا کمر قرار می گیرد. دستی که حرکت می کند، سریع به طرف خط میانی چرخش می یابد و عرض بدن را طی می کند.

تمرینات پاندولی
برای این گروه از تمرینات، اگر تراپیست ها بخواهند در مفاصلی که در حرکت دخالت دارند، کارایی ایجاد کنند، اگر عضو خیلی سست و شل شده باشد و یا بیمار بخواهد حرکات پاندولی را سنگین تر و سخت تر اجرا کند، و یا اگر تراپیست ها بخواهند بر سختی تمرین بیفزایندمی توانند از وزنه یا جسم سنگین استفاده کنند.

حرکت پاندولی از جلو به عقب
-1یک دست را روی کمر یا لبه استخر قرار دهید و به حالت مستقیم و صاف بایستید.
-2دست دیگر را از جلو به عقب، با فلکشن (خم کردن) و اکستنشن (صاف کردن) مفصل شانه تاب بدهید.

کشش های پاندولی
-1در حالی که یک دست را روی لگن یا لبه استخر قرار داده اید مستقیم بایستید.
-2دست دیگرتان را از جلوی بدن به طرف بیرون بیاورید.
-3دست را به سمت عقب بکشید و ساعد و آرنج را خم کنید. در این حالت، سرشانه ها به هم نزدیک می شوند.

حرکت ضربدری پاندولی
-1مستقیم بایستید؛ بطوری که یک دست را روی لگنتان یا لبه استخر قرار داده اید.
-2ابتدا بازوانتان را به حالت دور شدن افقی قرار دهید. سپس بازوی مخالف را به خط میانی بدن نزدیک کنید و بازوانتان را از یک طرف به طرف دیگر در جلوی بدن بچرخانید.

ترکیب حرکات دست
این تمرین شامل 3 بخش اجرایی متوالی است:

بخش A
دست ها را از دو طرف بدن موازی با کف استخر در حالیکه زاویه آنها اندکی کمتر از 90 درجه باشد، بالا بیاورید و صاف کنید.

بخش B
-1دست ها را برای چهار بار به طرف عقب بچرخانید.
-2دست ها را در پشت بدن به هم برسانید.
-3دست ها را صاف کنید و فورا (سریع) به طرف بالا بکشید. سپس دست ها را در وضعیت اول صاف کنید (نگه دارید).

بخش C
-1دست ها را چهار بار به طرف جلو بچرخانید.
-2دست ها را جلوی سینه به هم برسانید.
-3به طرف جلو فشار دهید، آرنج ها را راست کنید و به سرشانه ها اکستنشن بدهید.

تمرینات گرم کردن برای اندام تحتانی

راه رفتن به سمت جلو
-1صاف و مستقیم بایستید و سپس مفصل ران و زانوی یک پا را خم کنید.
-2ساق پا را صاف کنید و در مچ دورسی فلکشن (تاشدن) را انجام دهید و روی پاشنه پا بایستید.
-3به طرف جلو حرکت کنید تا روی پنجه پا قرار بگیرید.
-4با پای مخالف نیز این حرکت را تکرار کنید.

راه رفتن به طرف عقب
-1صاف بایستید و سپس زانو و لگن یک پا را خم کنید.
-2پا را به طرف پشت بدن صاف کنید.
-3مچ پا را راست کنید تا پنجه پا روی زمین قرار بگیرد.
-4سریع روی پاشنه پا قرار بگیرید.
-5این حرکت را با پای مخالف هم انجام دهید.

گام جانبی (قدم از بغل)
-1راست بایستید، بطوری که پاهای شما (مفاصل) صاف باشند.
-2یک پا را در حالی که با کف زمین در تماس است از پای دیگر دور کنید.
-3پای دیگر را نیز از خط وسط دور کنید و دوباره به حالت اولیه برگردید.
-4این حرکت را در جهت مخالف هم تکرار کنید.

گام متقاطع
-1صاف بایستید. سپس یک پا را نزدیک کیند تا از خط وسط بدن عبور کند. مراقب باشید کف پا با زمین در تماس باشد.
-2پای دیگر را آنقدر دور کنید تا به وضعیت اولیه برگردید.

قدم زدن با پای صاف (بدون خم شدن زانو)
در این تمرین سه وضعیت وجود دراد:
وضعیت:1 صاف بایستید. سپس بدون خم شدن زانو یا حتی مقدار بسیار کمی فلکشن زانو یا حرکت خیلی ناچیز پاشنه-پنجه، به طرف جلو راه بروید.
وضعیت 2: تمرین را روی پنجه انجام دهید و پنجه را در پلنتار فلکشن (دور شدن پنجه پا از ساق پا) نگه دارید (بدون تماس پاشنه پا با زمین یا کف استخر).
وضعیت 3: تمرین را روی پاشنه پا انجام دهید و پنجه را در دورسی فلکشن (نزدیک شدن پنجه پا به ساق پا) نگه دراید (بدون تماس پنجه با کف استخر).

راه رفتن جهشی (حمله ای)
-1تنه را صاف نگه دارید و با گام های بلند به طرف جلو راه بروید.
-2برای هدایت پازانو را خم کنید. در حالیکه زانوی دیگر کشیده شده و مستقیم روی زمین قرار دراد.
-3تنه را راست نگه دارید و عضلات شکمتان را محکم کنید.

راه رفتن با تخته شنا
استفاده از تخته شنا، مقاومت را در حین عملکرد تمرینات اندام تحتانی که در ادامه شرح داده می شوند، افزایش می دهد (به شکل 10 تا 15 نگاه کنید).
1-در طول راه رفتن به جلو یا عقب، تخته شنا را جلوی بدن نگه دارید.
2-تیلت لگن یا حرکت کم لگن را حفظ کنید.
3-وقتی که از پهلو حرکت می کنید، تخته شنا را زیر آب نگه دارید و بیشتر سعی داشته باشید لگن را در کنار آن هدایت نمایید.

مارچینگ
-1صاف بایستید. سپس یک ران و زانو را تا 90 درجه خم کنید.
-2پا را پایین بیاورید و ران و زانوی دیگر را در حرکت یا حالت مارچینگ خم کنید.
-3بر راحتی حرکت بازو و دست تاکید داشته باشید.

تغییر پا
-1با دست راست و پای چپ به طرف جلو بایستید و دست چپ و پای راست را عقب بگذارید.
-2حرکت اسکی دوی صحرانوردی را انجام دهید. به منظور عوض کردن وضعیت دست ها و پاها، به بالا بپرید.
-3زانو را برای جذب و کاهش فشار خم کنید (در آب عمیق تر، فشار کمتری وارد می شود).

دویدن نرم
-1صاف بایستید. سپس به طور متناوب یک لگن و زانو را خم کنید و سپس لگن و زانوی دیگر را. بعد حرکت دویدن نرم را در یک نقطه یا درجا انجام دهید.
-2عمق آب، برخورد و به هم فشرده شدن مهره ها و مفاصل اندام تحتانی را کم تر خواهد کرد.
-3تمرین باید با سرعتی انجام شود که برای بیماران راحت و آسان باشد. در این مرحله، توالی درست حرکات از تداوم حرکت مهم تر است.

حرکت دوچرخه ای
-1از تیوب یا یک وسیله شناوری برای حفاظت استفاده کنید و ستون مهره ها را با محکم کردن عضلات شکم راست نگه دارید.
-2به طور متناوب ران و زانوی یک پا را خم و راست کنید و سپس ران و زانوی پای دیگر را خم و راست کنید تا در نهایت به حرکت پای دوچرخه عمودی برسید.

حرکت لگن

در حالی که بازوها در پهلو و پاها کنار یکدیگر قرار دارند، پشت به دیوار استخر بایستید.

زانوی سمت درگیر را بلند کنید و با هر دو دست زیر زانو را بگیرید.

زانو را به بالا، به طرف قفسه سینه بکشید و پای مخالف را صاف نگه دارید.

10 ثانیه نگه داشته و سپس شل کنید.

 

                                 

 

علائم پا (زانوی) پرانتزی

پای پرانتزی حالتی است که در طی آن زمانی که فرد پاهای خود را به یکدیگر می‌چسباند، زانوها همچنان از هم فاصله دارند. نوزادان تازه متولدشده، به دلیل موقعیت به‌خصوص خود در درون رحم، دارای پاهای پرانتزی می‌باشند.

 

پاهای نوزاد با شروع راه رفتن و تحمل وزن (حدود 12 تا 18 ماهگی) شروع به صاف شدن می‌کنند. حالت عادی پاها زمانی که کودک به 3 سالگی رسید، به دست می‌آید. در این زمان، کودک می‌تواند بایستد و مچ پاها و زانوهای خود را به یکدیگر بچسباند. درصورتی‌که پرانتزی بودن پاها در این مدت برطرف نشود، فرد دچار عارضه‌ی پای پرانتزی می‌باشد.

 

علائم و نشانه ها

 

علائم زانوی پرانتزی بیشتر در هنگام راه رفتن یا ایستادن فرد مشخص می شود. یکی از علائم رایج پای پرانتزی وجود ایراد و عدم هماهنگی در الگوی راه رفتن فرد است. علامت دیگر قابل مشاهده در کودکان تازه راه افتاده دچار مشکل پا پرانتزی در اصطلاح تخصصی «به داخل بودن پا» یا «چرخش پا به داخل» نامیده می شود.

 

کودکان دچار مشکل پای پرانتزی معمولاً با مشکل در دستیابی به مراحل اصلی زندگی خود مواجه نمی شوند، اما این مشکل می تواند تا حدودی برای فرد نگران کننده باشد.

 

با وجودی که زانوی پرانتزی معمولاً باعث ایجاد درد نمی شود، ادامه یافتن این مشکل در دوران نوجوانی می تواند باعث ناراحتی در لگن یا درد زانو یا قوزک پا به خاطر افزایش فشار وارد شده به این مفاصل شود. افراد دچار این مشکل همچنین بطور مکرر در هنگام ایستادن یا راه رفتن دچار لغزش یا از دست دادن تعادل خود می شوند.

 

                                 

علل ایجاد زانوی پرانتزی

ژنو واروم، زانوی درون گرد، زانوی پرانتزی یا پاکمانی ( واروس بیش از حد ) اختلال در مفصل زانو است که در آن زانو ها از هم فاصله زیادی می گیرند. در این عارضه زاویه درشت نی- رانی به ۱۸۰ درجه نزدیک شده یا ازآن بیشتر می شود و بالطبع زاویه Q کاهش می یابد. این عارضه می تواند وضعیتی یا ساختاری باشد.

 

 

 

علت ابتلا به زانوی پرانتزی

 

زانوهای پرانتزی در چند حالت اتفاق می‌افتد. در افراد جوان‌تر اگر فقط یک زانو به این شکل باشد، علت آن احتمالا ناهنجاری‌های رشدی، عفونت‌ که استخوان‌های ران یا درشت نی را درگیر می‌کند، ضربه به صفحه رشد و در نتیجه تخریب صفحه رشد و وجود تومورهای استخوان‌های ران یا درشت نی است. ولی اگر هر دو زانو به این شکل باشد (البته در چهار سال اول زندگی این حالت طبیعی است)، می‌تواند به دلیل ناهنجارهای مادرزادی، اختلالات راستای قامت، اختلال‌های تکاملی، کمبود ویتامین D در کودکی، اختلال‌ هورمونی، ابتلا به آرتروز (شایع‌ترین علت)، اختلال‌های ناشی از شغل (مثل سوارکاران) و ابتلا به کلیه بیماری‌های استخوانی مثل پاژه یا بیماری بلانت باشد. از دیگر علل می توان به موارد زیر اشاره کرد:

 

•        بیماریی‌های که باعث کاهش ماده معدنی استخوان می‌شوند (مثلاً بیماری راشیتیسم و استئومالاسی)

•        به دنبال ضربات وارده (به ویژه به صفحه رشد)

•        پارگی رباط های زانو

•        شکستگی‌های انتهایی استخوان ران که منجربه بد جوش خوردن شده‌اند

•        شکستگی قسمت فوقانی استخوان درشت نی (به علت بد جوش خوردن)

 

                                 

درمان زانو (پا) ی پرانتزی

هنگامی که زانو‌ها حالت پرانتزی داشته باشند، بر خلاف زانوی ضربدری، زمانی که شما ایستاده‌اید زانوهایتان از همدیگر فاصله زیادی دارند، حتی اگر مچ پاهایتان به همدیگر چسبیده باشد. اصطلاح پزشکی برای زانوی پرانتزی، ژن-واروم است. این بدشکلی یا دفرمیتی بیشتر از همه در بین کودکان و افراد  زیر 18 سال شایع است.  نام زانوی پرانتزی به خاطر شکل خاصی که ران و ساق پاها پیدا می‌کنند، بر روی این عارضه گذاشته شده است.

درمان پا و زانوی پرانتزی

 

ویتامین D و رژیم غنی از کلسیم

 

رژیم غذایی غنی از ویتامین D و کلسیم نقش مهمی در ایجاد مفاصل و استخوان‌های قوی ایفا می‌کنند. به علاوه، اگر فرد بالغ باشد، باعث حفظ مفاصل و استخوانها نیز می‌شود. ترکیب مواد مغذی مهم مانند موادی که در روغن ماهی و دانه‌های رژیمی یافت می‌شوند، در تغییر این وضعیت مفید هستند. بزرگسالانی که پاهای پرانتزی دارند باید رژیم غذایی خود را بررسی کنند و اطمینان حاصل کنند که رژیم غذایی آنها شامل این موارد است.

آنتی بیوتیک‌ها

 

در بزرگسالانی که پای پرانتزی دارند، برخی از عفونت‌های استخوانی مانند عفونت‌های باکتریایی که منجر به پوکی استخوان می‌شوند را می‌توان با آنتی بیوتیک درمان کرد.

کفش

 

در خصوص کفش، یک قاعده کلی این است که کفش‌های تخت و کفش‌های پاشنه بلند را نادیده بگیریم زیرا متاسفانه آنها توجه فرد را به منحنی بیرونی پا جلب می‌کنند. بنابراین اگر پای پرانتزی دارید بهتر است کفش‌های دارای پاشنه متوسط داشته باشید.

بریس های پزشکی

 

پاهای پرانتزی در بزرگسالان که به علت آرتریت زانو یا فرسایش غضروف مفصل زانو بوجود می‌آیند می‌توانند به راحتی با استفاده از داروهای تجویزی مانند نسخه‌های ضد التهابی و بریس‌ها اصلاح شوند. از این رو این داروها برای بزرگسالانی که پاهای پرانتزی دارند مفید خواهند بود.

فیزیوتراپی

 

فیزیوتراپی نقش مهمی در اصلاح پاهای پرانتزی دارد. هنگامی که بیمار دراز کشید، متخصص فیزیوتراپی پاهای او را به عقب و جلو حرکت می‌دهد. این در واقع یک روش موثر برای رفع پاهای پرانتزی در کودکان و بزرگسالان است. این روش به شما کمک می‌کند تا بدون نیاز به تلاش و زمان زیاد، به درستی راه بروید.

ماساژ درمانی

 

در ماساژ درمانی، درمانگر پاها را در جهات مختلف حرکت می‌دهد تا انعطاف بیشتر یافته و صاف شوند. درمانگر زمانی که فرد دراز کشیده است پاها را عقب و جلو می‌کند.

ورزش

 

ورزش‌های مخصوص اصلاح زانو پرانتزی موجب تقویت عضلات ران پا و پشتیبانی بیشتر از مفصل زانو می‌شوند. البته این تمرینات تاثیر بسیار کمی در اصلاح حالت پرانتزی بودن پاها دارند (خصوصا در مواردی که دفرمیتی پاها شدید است). این تمرینات تنها برای افرادی موثرند که میزان خمیدگی و انحراف پای آن‌ها، خفیف است.معمولا برای اصلاح پای پرانتزی، تمریناتی تجویز می‌شوند که موجب تقویت عضلات ران پا می‌شوند. این تمرینات موجب می‌شوند که فشار کمتری  بر مفاصل و تاندون‌های پا وارد شود.

 

                                 

 

 

تشخیص زانو (پا) پرانتزی

بیماری زانو ضربدری و پرانتزی از بیماری های شایع در کودکان است.هنگامی که کودکی که دچار قوس پا است،می ایستد در حالی که پاهایش در کنار هم هستند، فضای مشخصی بین ساق پاها و زانوهای او وجود دارد. چنین چیزی می تواند ناشی از انحنای یک یا هر دو پا به سمت بیرون باشد. غالبا با راه رفتن کودک این ظاهر قوسی پاها بزرگنمایی می شود. در بسیاری از موارد قوس پا، کودک اضافه وزن قابل توجهی دارد. با همه این ها قوس پا در نوجوانان زیاد شایع نیست.  ژنوواروم، زانوی درون گرد، زانو پرانتزی یا پاکمانی ( واروس بیش از حد ) اختلال در مفصل زانو است که در آن زانو ها از هم فاصله زیادی می گیرند.

 

تشخیص

 

به تشخیص بالینی و تصویربرداری با اشعه ایکس نیازی نیست. تشخیص و درمان پا پرانتزی در کودکان با مشاهده نکات زیر صورت می گیرد:

1.        کاسه زانو به سمت جلو کشیده شده است.

2.        استخوان ران به سمت بیرون کشیده شده است.

3.        چرخش داخلی استخوان درشت نی باعث توقف چرخش استخوان ران می شود.

4.        پا به  دلیل چرخش استخوان درشت نی به سمت داخل کشیده می شود.

 

 

برای سنجش میزان زانوی پرانتزی به صورت زیر عمل می شود:

 

 

1.        کودک با لمس قوزک داخلی می ایستد.

2.        فاصله بین کوندیل داخلی فمور اندازه گیری می شود.

 

                                 

حرکات اصلاحی برای پا (زانوی) پرانتزی

توصیه‌ها و روش‌های درمانی فقط با نظر متخصص ارتوپدی یا طب فیزیکی و توانبخشی تجویز می‌گردد. همچنین در صورتی که ناهنجاری زانوی پزانتزی از نوع ساختاری نمی‌باشد بهتر است تمرینات اصلاحی را زیر نظر کارشناسان ارشد یا دکتری حرکات اصلاحی انجام دهید. اصلاح این نوع ناهنجاری نیاز به اصلاح ساختار اسکلتی دارد که فقط در موارد شدید توصیه به استفاده از جراحی برای اصلاح این وضعیت می‌شود. در مورد زانوی پرانتزی وضعیتی هم می‌توان ملاحظات اصلاحی زیر را در نظر گرفت:

•        ارائه حرکات تقویتی برای عضلات جانب خارجی ساق و ران

•        ارئه حرکات کششی برای کپسول داخل زانو

•        تصحیح راه رفت به صورتی که پنجه مستقیم و در مسیر خط پیشروی قرار گیرد.

•        تصحیح کفش وتعویض کفشهایی که سائیدگی جانب خارج آنها بیشتر از حد معمول است.

•        پرهیز از نشستن در وضعیت چهار زانو

 

 

در ادامه به برخی از حرکات اصلاحی اشاره می شود:

 

 

تمرینات کششی:

 

 

تمرین ۱

روی زمین بنشینید. پاهای خود را تا حد امکان باز کنید. سپس سعی کنید  انگشتان دست خود را به انگشتان پا نزدیک کنید در حالی که زانو به زمین چسبیده است و کاملا باز می باشد. اگر انجام این عمل برای شما امکان پذیر نیست و نمی توانید انگشتان پای خود را لمس کنید بهتر است ساق پا مچ پای خود را گرفته و سعی کنید در طی جلسات آینده انگشتان دست خود را بیشتر به انگشتان پا نزدیک کنید. این تمرین را ۳ بار و هر بار به مدت ۳۰ ثانیه انجام دهید.

تمرین ۲

پای خود را بر روی یک سکو (میز یا هر چیزی که ارتفاع آن مناسب باشد) قرار دهید و سعی کنی که پای تکیه گاه (که روی زمین قرار دارد)  را کاملا صاف کنید. اگر در ناحیه داخل ران احساس کشش نمی کنید باید پای خود را بر روی سکویی با ارتفاع بیشتر قرار دهید. این تمرین را ۳ بار و هر بار به مدت ۳۰ ثانیه انجام دهید.

 

تمرین برای افزایش قدرت عضلانی:

 

 

تمرین ۱

با کمی فاصله کنار دیوار قرار بگیرید. پای خود را کمی از زمین بلند کنید و با لبه خارجی پا به دیوار فشار بیاورید. تعادل خود را حفظ کنید و به جلو و عقب یا طرفین خم نشوید. این تمرین را ۳ بار و هر بار به مدت ۳۰ ثانیه انجام دهید.

تمرین ۲

با کنار خارجی پا یک توپ مدسین بال را هل می دهید. توجه داشته باشید که به توپ ضربه نزنید. بلکه توپ را هل بدهید به اینصورت که پس از برخورد پا با توپ در ادامه پا باید به حرکت خود ادامه دهد. این تمرین را ۳ بار و هر بار ۲۰ تکرار انجام دهید

 

                                 

درمان زانو (پا) پرانتزی

زانوی پرانتزی یا در اصطلاح پزشکی ژنو واروم به عارضه‌ای اطلاق می‌شود که در اثر ابتلا به آن فاصله بین زانوها هنگام ایستادن و چسباندن پاها و مچ پاها به یکدیگر بیش از حد طبیعی می‌شود و زانوها به شکل کمان یا پرانتز درمی‌آید و یک یا هر دو پا درگیر این عارضه می‌شود. زانوی پرانتزی در دوران کودکی شیوع بالایی دارد و دلیل بروز یافتن آن غالباً به نحوه قرار گرفتن جنین در رحم مادر مربوط می‌شود. این عارضه تا سن ۳ تا ۴ سالگی به‌خودی‌خود اصلاح می‌شود و زانو به شکل طبیعی درمی‌آید. چنانچه این بدشکلی همراه با بیماری‌های دیگری باشد، استفاده از بریس (زانو بند) یا انجام جراحی ضرورت می‌یابد.

 

درمان

 

پای پرانتزی را در سنین پایین ممکن است بتوان با روش‌های درمانی بدون جراحی و حرکات اصلاحی زانوی پرانتزی بهبود یابد اما با بالا رفتن سن کودک میزان پاسخ دهی به درمان‌ها رفته رفته کاهش میابد . در صورت مناسب بودن سن کودک روش های غیر جراحی جهتدرمان زانوی پرانتزی به کار گرفته می شود اما در صورت بالا بودن سن کودک ( بالای 4 سال معمولا) و یا عدم پاسخ دهی به روش هایدرمان زانوی پرانتزی بروش غیر جراحی ، گزینه جراحی مد نظر قرار خواهد گرفت . در ادامه انواع روش های جراحی و غیر جراحی برایدرمان پای پرانتزی بررسی شده است.

 

فیزیوتراپی، ورزش و حرکات اصلاحی

 

تمرینات اصلاحی و ورزش برای پای پرانتزی برای تقویت عضلات اطراف زانو و بالایران طراحی شده‌اند .برای کودکانی با سن خیلی کم، که زانو پرانتزی در آنها تشخیص داده شده، نرمش و حرکات اصلاحی پای پرانتزی ویژه می تواند اثر بخش باشد.

 

درمان‌های دستی و ماساژ

 

این روش درمان زانوی پرانتزی نیز برای کودکان با سن پایین انجام می شود و اگر به صورت منظم انجام شود می‌تواند به رفع انحراف زانو کمک کند .

 

بریس

 

یکی دیگر از اقداماتی درمانی استفاده از بریس های مخصوص علائم زانو پرانتزی می باشد که در صورت تشخیص بیماری پای پرانتزی در سنین کم به کار گرفته میشود. این بریس ها با اصلاح راستای پای کودک به مرور زمان انحنا و انحراف زانو را کاهش می‌دهد . این روش درمانی در موارد میزان انحراف کمتر زانو می تواند موثر باشد .

 

کفی و کفش طبی

 

استفاده ازکفش هایی که برای پای پرانتزی طراحی شده است باعث تنظیم پاها و پیشگیری از آسیب دیدن آنها می‌شود . طراحی این کفش‌ها یا کفی های مخصوص به صورتی است که در کناره‌های بیرونی پا،ضخامت کفی کفش بیشتر است و باعث کاهش دردهای شدید و بهبود وضعیت تعادل پاها می‌شود.

 

جراحی

 

برای افرادی که می‌خواهند با کمک روش‌های درمانی غیرتهاجمی مشکل زانوی پرانتزی خود را حل کنند، قطعا جراحی اولین گزینه‌ی درمانی نیست. اما با این حال در برخی موارد که میزان بدشکلی پاها شدید است، تنها راه بر طرف کردن مشکل، انجام جراحی می‌باشد. در واقع جراحی تنها راه برطرف کردن کامل حالت پرانتزی پاها در افراد بزرگسال است. پرکاربردترین تکنیک جراحی برای درمان پای پرانتزی، استئوتومی است.

 

                                 

کاربرد اسکن رادیوایزوتوپ یا اسکن استخوان

اسکن استخوان نوعی اسکن هسته ای است. در این روش تصویربرداری از موارد رادیواکتیو به منظور تشخیص استفاده میشود. به آن اسکن رادیوایزوتوپ هم میگویند.اسکن رادیوایزوتوپ از روش های پیشرفته تصویربرداری محسوب میشود. این ابزار ارزشمند کمک های فراوانی به تشخیص بسیاری از بیماری ها از جمله بیماری های مربوط به سیستم حرکتی بدن انسان میکند.

 

از اسکن استخوانی در موارد زیر استفاده میشود:

 

    تشخیص تومور و سرطان استخوان

 

    مشخص کردن اینکه آیا سرطانی که در نقطه دیگری از بدن وجود دارد به استخوان منتشر شده و متاستاز داده است یا خیر. تومورهای پستان، ریه، پروستات، تیروئید و کلیع میتوانند به استخوان متاستاز بدهند

 

    تشخیص شکستگی های ظریف و بدون جابجایی که در رادیوگرافی ساد قابل دیدن نیستند

 

    تشخیص عفونت استخوان یا استئومیلیت

 

    تشخیص علت درد استخوان وقتی که هیچ علت دیگری برای آن مشخص نشده است

 

    تشخیص بیماری های متابولیک مانند استئومالاسی، استئودیستروفی کلیوی، پرکاری اولیه غده پاراتیروئید و بیماری پاژه

 

اسکن رادیوایزوتوپ بیشتر وجود داشتن یا وجود نداشتن ضایعه یا آسیب یا تومور و همچنین محل ضایعه احتمالی را نشان میدهد و معمولا نمیتواند نوع دقیق ضایعه استخوانی را مشخص کند. برای بررسی علت بیماری، پزشک معالج از روش های دیگر استفاده میکند