پا و زانوی ضربدری به معنای وجود قوس غیرطبیعی در قسمت پایینی پاها میباشد که باعث میشود فاصله‌ی بین مچ پاها بسیار زیاد باشد و زانوها به یکدیگر بیش از حد نزدیک باشند یا حتی به هم برخورد داشته باشند. البته بسیاری از کودکان در سال‌های اول زندگی، پای ضربدری دارند که این حالت طبیعی است و بعد از مدتی برطرف میشود، اما برخی از افراد بر اثر اختلالات ژنتیکی یا بیماری متابولیسمی استخوان به این بدشکلی اسکلتی دچار می‌شوند. افرادی که دفورمیتی پای آنها بسیار شدید است، نمی توانند وقتی پاهای خود را صاف می‌کنند، مچ پای خود را به هم بچسبانند.
علائم و نشانه‌ها
پای ضربدی معمولاً با مشکل کف پای صاف ارتباط دارد. هنگامی که زانوها در موقعیتی قرار میگیرند که بیش از حد خم و انحنا دارد، مفاصل پا (مفصل ساب تالار) مجبور به چرخش در محل خود میشود. این شرایط باعث وارد شدن فشار و کشیدگی زیاد به غضروف‌ها، تاندون ها و نیز بافت نرم داخل انحنای پا میشود.
کودکانی که با مشکل خمیدگی زیاد و صاف بودن بیش از حد کف پا مواجه هستند، هنگام دویدن بسیار ضعف دارند و معمولاً نمی‌توانند با دوستان و هم سن‌های خود ارتباط مناسب داشته باشند. این کودکان هنگام انجام فعالیت زودتر از بقیه خسته می‌شوند. مشکلات زانو در بین کودکانی که دارای پای ضربدری هستند بسیار شایع میباشد. تغییر شکل مفصل کشکی ران در بین این افراد پدیده‌ای عادی است و این موضوع باعث عدم توازن پاهای فرد میشود.
قرارگیری نامناسب استخوان کشکک در محل خود می‌تواند این استخوان را مستعد کندرومالاسی و در رفتن کشکک کند. زانوی ضربدری همچنین با انحنای زیاد بخش داخل استخوان بالا و پایین ران بیمار همراه است (سندروم داخلی استخوان درشت نی). این موضوع به طور معمول به عنوان اسپلینت ساق پا شناخته میشود.
