ورزش‌درمانی برای سوزش زانو

احساس سوزش در زانو ممکن است به فرایند‌ها و اختلالات مختلفی مربوط باشد. برای مثال، هر نوع سوختگی پوست (سوختگی حرارتی، الکتریکی یا شیمیایی) باعث زانودرد و سوزش در محل آسیب‌دیده شود. وارد آمدن آسیب به عصب‌های پا (نوروپاتی محیطی) باعث احساس سوزش یا سوزن سوزن شدن می‌شود که در اصطلاح پزشکی به آن بیماری پارستزی (خواب رفتن پا) می‌گویند. دیابت و مصرف بیش‌ازحد الکل، دو علت شایع نوروپاتی محیطی هستند. انواع مختلف آرتروز (التهاب مفاصل) می‌تواند موجب بروز درد و خشکی مفصل زانو شود و این درد در برخی موارد به شکل سوزش احساس می‌گردد. ورزش‌های  فیزیوتراپی خاصی جهت افزایش قدرت عضله چهار سر ران وجود دارد که به ثبات مفصل زانو کمک می‌کنند. ازجمله این تمرینات عبارتند از:

 

تمرینات تقویت و کشش عضلات چهارسر ران

 

بر روی کمر دراز بکشید و یک رول فومی کوچک یا یک حوله‌ی رول شده را زیر زانوی خود قرار دهید. عضلات ران پای خود را منقبض کنید و با فشار به حوله سعی کنید پای خود را کاملاً صاف کنید. این حالت را برای ۵ ثانیه نگه دارید و سپس عضلات خود را شل کنید. این حرکت را برای هر پا، ۱۰ بار تکرار کنید. این حرکت موجب تقویت عضلات چهارسر ران پا می‌شود.

 

بالا آوردن پا در حالت صاف

 

بر روی کمر دراز بکشید و هر دو پای خود را دراز کنید. پای راست خود را در حدود ۶ اینچ به سمت بالا ببرید و آن را برای ۱۰ ثانیه در این حالت نگه دارید. توجه کنید که در حین انجام این حرکت، عضلات شکم شما منقبض باشند. می‌توانید برای پشتیبانی بیشتر از کمر خود، دستان خود را در زیر قسمت پایینی کمر خود قرار دهید. همچنین توجه کنید که عضلات چهارسر ران شما کاملاً درگیر باشند. این حرکت موجب تقویت عضلات شکم و چهارسر ران می‌شود. این حرکت را برای هر پا، ۵ بار تکرار کنید.

 

کشش همسترینگ

 

بایستید و یکی از پاهای خود را به سمت جلو بالا ببرید. زانویی که در عقب قرار دارد را خم کنید و سپس از مفصل لگن به سمت جلو خم شوید. می‌توانید برای حفظ تعادل، دستان خود را روی ران پایی که خمیده است قرار دهید. اگر کشش را احساس نمی‌کنید، بیشتر به سمت جلو خم شوید  و یا لگن خود را به سمت جلو بچرخانید.

 

حرکت داخل ران

ر روی زمین و به کمر دراز بکشید. زانوهای خود را خم کنید به طوری که کف پاهایتان کاملاً روی زمین قرار گیرد. بین زانو‌های خود، یک پشتی یا توپ سبک یا رول فومی قرار دهید. با  فشار دادن زانو‌ها به سمت هم دیگر، شیء بین پاهای خود را فشار دهید و این حالت را برای ۵ تا ۱۰ ثانیه نگه دارید. سپس عضلات خود را شل کنید و این کار را ۱۰ الی ۲۰ بار تکرار کنید. این حرکت عضلات داخل ران را تقویت می‌کند.

 

بالا آوردن لگن (حرکت پل)

 

بر روی کمر دراز بکشید. زانوهای خود را خم کنید به طوری که کف پاهایتان کاملاً روی زمین قرار گیرد. پاشنه‌ی پا‌ها باید با باسن نزدیک شود. لگن خود را از روی زمین بلند کنید و به سمت بالا ببرید و آن را برای ۵ تا ۱۰ ثانیه نگه دارید. سپس دوباره به حالت اول بازگردید و این حرکت  را ۱۰ الی ۲۰ بار تکرار کنید. این حرکت موجب تقویت عضلات همسترینگ می‌شود که از زانو پشتیبانی می‌کنند.

                                 

تنیس البو یا آرنج تنیس بازان و علت ایجاد آن

آرنج مفصلی است که اجازه بلند کردن و پایین آوردن اشیائ و چرخش به داخل و خارج دست را میسر می کند.  درد ارنج در اثر علل تاندونی عضلانی ویا استخوانی ایجاد می شود. معمولا شدت درد زیاد نیست ولی اهمیت زیادی دارد. درد آرنج یکی از علل شایع درد می باشد که در اکثر موارد به آن توجه نمی شود و یا فراموش می شود. یکی از رایج ترین علت درد آرنج, بیماری آرنج تنیس بازان است. تنیس البو یا آرنج تنیس بازان‌ بیماری است که به دلیل التهاب تاندون‌های واقع در برجستگی استخوانی سطح پشت آرنج (لترال اپی‌کوندیل) به وجود می‌آید؛ تکرار حرکت‌های خاص مچ دست نیز در بروز آن بی‌تأثیر نیست. البته تنها تنیس بازان به این بیماری مبتلا نمی‌شوند و هر فردی که به تاندون‌های ساعدش فشار زیادی وارد شود، در معرض ابتلا به تنیس البو قرار دارد و باید تحت درمان درد آرنج تنیس البو قرار بگیرد.

 

علت ها و دلایل

 

استفاده ی بیش از حد

 

مطالعات اخیر نشان داده است که آرنج تنیس بازان اغلب به دلیل آسیب به عضله ی ساعد ایجاد می شود.ماهیچه اکتانسورکارپی رادیالیس برویس (ECRB) به پایداری مچ در حالتی که آرنج راست است، برای مثال در هنگام زدن ضربه ی زمینی در تنیس کمک می کند. وقتی که ماهیچه  ECBR در اثر استفاده ی بیش از حد ضعیف می شود، پارگی های میکروسکوپی در تاندون در محل اتصال به بازو ایجاد می شود. این امر موجب التهاب و درد آرنج می شود. ماهیچه ی ECBR همچنین ممکن است به دلیل موقعیت خاص خود بیشتر در معرض آسیب قرار داشته باشد. با خم و راست شدن آرنج، این ماهیچه بر روی برآمدگی های استخوانی ساییده می شود و این امر در طول زمان موجب استهلاک ماهیچه می شود.

 

فعالیت ها

 

تنها ورزشکاران نیستند که به عارضه  آرنج تنیس بازان دچار می شوند. بسیاری از افراد مبتلا به بازوی تنیس بازان، در فعالیت های شغلی و تفریحی شرکت می کنند که نیاز به استفاده شدید و مکرر از ماهیچه ی ساعد دارد. نقاشان، لوله کش ها و نجاران به ویژه مستعد ابتلا به آرنج تنیس بازان هستند. مطالعات نشان داده است که کارگران خودکار، آشپزها و حتی قصاب ها بیش از سایرین دچار این عارضه می شوند. به نظر می رسد که تکرار فعالیت و بلند کردن اجسام سنگین در این مشاغل موجب آسیب می شود.

 

سن

 

اغلب افرادی که به آرنج تنیس بازان دچار می شوند، بین 30 تا 50 سال سن دارند، با این حال همه ی افرادی که دارای فاکتورهای خطر هستند، می توانند به این عارضه دچار شوند. در ورزش های راکتی مثل تنیس، تکنیک غلط ضربه زدن و استفاده از تجهیزات نامناسب می تواند موجب آسیب شود.

 

علت ناشناخته

 

آرنج تنیس بازان ممکن است بدون هیچ آسیب ناشی از فعالیت شدید یا مکرری ایجاد شود. این رویداد با عنوان "موذی" یا با علت نامعلوم شناخته می شود.

                                 

علائم و عوامل خطر زا تنیس آلبو

تنیس البو یا آرنج تنیس بازان، یک عارضه‌ی التهابی است که در طی آن، در قسمت خارجی آرنج، درد احساس می‌شود. این عارضه ممکن است در هر گروه سنی بروز کند، ولی معمولاً در افراد بین ۳۵ تا ۵۰ سال دیده شده و به میزان برابری بر روی زنان و مردان اثرگذار می‌باشد. برنامه‌ی درمانی این عارضه شامل استراحت و فیزیوتراپی است ولی در مواردی که بیماری طولانی‌مدت می‌گردد، ممکن است گزینه‌ی عمل جراحی نیز، مطرح شود.

 

عوامل خطرزا

 

عواملی که خطر ابتلا به عارضه آرنج تنیس را افزایش می‌دهند عبارتند از:

 

    سن: با وجود این که بیماری تنیس البو ممکن است افراد سنین مختلف را تحت تاثیر قرار دهد اما در بین افراد 30 تا 50 سال بیشتر مشاهده می‌شود.

    شغل: مشاغلی نظیر لوله‌کشی، نقاشی، نجاری، قصابی و آشپزی که مستلزم حرکات مکرر بازو و مچ دست هستند بیشتر موجب بیماری تنیس البو می‌شوند.

    ورزش‌های خاص: ورزش‌های راکتی خطر ابتلا به بیماری آرنج تنیس‌بازان را افزایش می‌دهد. خصوصا اگر فرد ناشی باشد و تکنیک‌ها را به درستی انجام ندهد.

 

علائم

 

از علائم بیماری آرنج تنیس بازان می‌توان به درد و حساسیت به لمس در قسمت دستگیره استخوانی آرنج اشاره کرد. دستگیره استخوانی آرنج جایی است که تاندون‌ها به استخوان متصل می‌شوند. درد ناشی از این بیماری ممکن است به قسمت فوقانی و تحتانی بازو سرایت کند. با وجود این‌که تنیس البو به آرنج آسیب می‌رساند اما معمولا فعالیت‌هایی که با دست انجام می‌شوند را مختل می کند. درد ناشی از تنیس البو ممکن است هنگام انجام برخی فعالیت‌ها بیشتر احساس شود:

 

·         بلند کردن اجسام

·         مشت کردن دست یا گرفتن اجسامی نظیر راکت

·         باز کردن در و یا دست دادن

·         بلند کردن دست یا صاف کردن مچ دست

 

·         تنیس البو شبیه به بیماری دیگری به نام گلف البو است. این بیماری تاندون‌های داخل آرنج را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

                                 

تشخیص تنیس آلبو یا آرنج تنس بازان

بیماری تنیس البو یا آرنج تنیس بازان، به دلیل استفاده ی بیش از حد از بازو ایجاد می شود و موجب درد شدید بازو می شود. عامل ایجاد این درد شدید وضعیت، تنها آرنج تنیس بازان و سایر ورزش های راکتی نیست، بلکه سایر ورزش ها و فعالیت ها نیز ممکن است شما را در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دهند. بازوی تنیس بازان، التهاب تاندون هایی است که عضلات ساعد را در سمت خارج آرنج به هم وصل می کنند. عضلات و تاندون های ساعد در اثر استفاده ی بیش از حد (با انجام مکرر یک حرکت) آسیب می بینند. این امر موجب دردناک شدن و حساس شدن بازو در قسمت خارجی آرنج می شود.

 

تشخیص

 

پزشک شما به منظور تشخیص بیماری عوامل زیادی را مورد بررسی قرار می دهد. این عوامل شامل چگونگی پیشرفت علایم بیماری، هر گونه عوامل خطر مرتبط با شغل شما و شرکت در ورزش های خاص می شود.

 

پزشک از شما در مورد فعالیت هایی که موجب ایجاد علایم می شود و این که این علایم در کدام قسمت از بازو ظاهر می شوند، سوال می کند. چنانچه تاکنون دچار آسیب آرنج شده اید، حتما به پزشکتان اطلاع دهید. همچنین چنانچه سابقه آرتریت روماتوئید و یا بیماری عصبی دارید، به پزشک اطلاع دهید.

 

طی انجام معاینات، پزشک انواع آزمون ها را به کار می گیرد تا با دقت بیماری را تشخیص دهد. برای مثال پزشک ممکن است از شما بخواهد مچ دست و انگشتانتان را راست کنید در حالی که بازویتان کاملا کشیده است و ببیند که آیا این کار موجب درد می شود یا نه. چنانچه نتایج آزمایشات مثبت باشد، پزشک متوجه می شود که ممکن است ماهیچه های آن قسمت آسیب دیده باشند.

 

پزشک ممکن است آزمایشات اضافی شامل اشعه ایکس، MRI، الکترومیوگرافی (EMG) و تست نوار عصب عضله را توصیه کند تا سایر احتمالات دلایل ایجاد مشکل شما را رد کند.

                                 

درمان آرنج تنیس بازان با عمل جراحی

چنانچه علایم بیماری شما پس از گذشت 6 تا 12 ماه از درمان تنیس البو رفع نشود، پزشک ممکن است عمل جراحی را توصیه کند. اغلب روش‌های جراحی تنیس البو یا آرنج تنیس بازان شامل جدا کردن ماهیچه آسیب دیده و اتصال مجدد ماهیچه سالم به استخوان می‌شود. روش صحیح جراحی برای شما به طیفی از عوامل خاص بستگی دارد. این عوامل شامل دامنه جراحت، سلامت عمومی بدن و نیازهای شخصی شما می شود. در مورد گزینه های درمانی و خطرات احتمالی همراه با هر روش درمانی، با پزشکتان صحبت کنید.

 

جراحی باز

 

رایج‌ترین روش ترمیم آرنج تنیس بازان، جراحی باز است. در این روش برشی بر روی بازو ایجاد می‌شود. جراحی باز معمولا به صورت سرپایی انجام می‌شود و به ندرت به بستری شدن در بیمارستان نیاز دارد.

 

عمل جراحی آتروسکوپی

 

تنیس البو را همچنین می‌توان با استفاده از وسایل بسیار کوچک و ایجاد برش‌های کوچک ترمیم کرد. همانند جراحی باز این روش نیز به صورت سرپایی انجام می‌شود.

 

خطرات عمل جراحی

 

مانند هر عمل جراحی، خطراتی در عمل جراحی آرنج تنیس بازان یا  تنیس البو وجود دارد. رایج ترین مواردی که باید مورد بررسی قرار گیرد، شامل موارد زیر می شود:

 

    عفونت

·         آسیب به عصب و رگ های خونی

·         احتمال توانبخشی پس از مدت طولانی

·         از دست دادن قدرت

·         از دست دادن انعطاف پذیری

·         احتمال احتیاج به جراحی مجدد

 

توان‌بخشی پس از جراحی

 

فعالیت‌های توان‌بخشی پس از عمل جراحی عبارت‌اند از استراحت، ورزش و روش‌های درمانی محتاطانه که این فعالیت‌ها به بهبودی شما کمک خواهند کرد. میزان موفقیت شما در برنامه‌ی توان‌بخشی، به میزان همکاری با پزشک و فیزیوتراپیست و همچنین نحوه‌ی مدیریت بهبودی در منزل به‌صورت روزانه، بستگی دارد. هیچ دو برنامه‌ی توان‌بخشی، مانند یکدیگر نیستند. مدت زمان موردنیاز برای اجرای برنامه‌ی توان‌بخشی، به میزان جراحت قبل از انجام عمل جراحی، نوع عمل جراحی انجام‌شده و میزان فعالیت و سلامتی شما قبل از انجام عمل، بستگی دارد.

                                 

انحراف ستون فقرات (اسکولیوز) چیست؟

اسکولیوز به انحنای جانبی ستون فقرات نسبت به خط عمودی و مستقیم آن گفته می‌شود. اگر از پهلو به ستون فقرات نگاه کنیم، باید در قسمت فوقانی کمر دارای قوس خفیف (به سمت پشت) باشد و در قسمت تحتانی کمر نیز باید اندکی قوس کمری (انحنا به سمت شکم) داشته باشد. هنگامی که فردی را که دارای ستون فقرات طبیعی است، از جلو یا پشت مشاهده می‌کنیم، ستون فقرات به شکل یک خط راست و مستقیم به نظر می‌رسد. اما هنگامی که فرد مبتلا به انحراف ستون فقرات ( اسکولیوز) را از جلو یا پشت مشاهده می‌کنیم، ستون فقرات او منحنی به نظر می‌رسد.

 

چه کسانی در معرض ابتلا به  انحراف ستون فقرات (اسکولیوز) هستند؟

 

در اغلب موارد انحراف ستون فقرات در کودکان و نوجوانان ایجاد شده و درمان می‌شود. شایع‌ترین نوع اسکولیوز، اسکولیوز ایدیوپاتیک نام دارد که در دوران نوجوانی ایجاد می‌شود. این نوع اسکولیوز در نوجوانان و در سنین رشد و بلوغ رخ می‌دهد. در صورتی که اسکولیوز در دوران بعد از بلوغ رخ دهد، به آن اسکولیوز بزرگسالی گفته می‌شود. علت این دو نامگذاری این است که اسکولیوز رخ داده در طی دوران رشد استخوانی از نوع دیگر اسکولیوز تشخیص داده شود. اسکولیوز بزرگسالی ممکن است در نتیجه‌ی عدم درمان اسکولیوز در دوران کودکی و نوجوانی باشد و یا در همان دوران بزرگسالی شکل گرفته باشد. علل بروز انحراف ستون فقرات در دوران بزرگسالی از دلایل بروز انحراف ستون فقرات در دوران کودکی، معمولا کاملا متفاوت است.

 

اسکولیوز ممکن است در بارداری نیز اتفاق بیفتد. اسکولیوز در بارداری بیشتر از حالتی که فرد به تنهایی دچار یکی از این شرایط باشد، می‌تواند در صورت بروز همزمان برای فرد نگران‌کننده باشد. به هر حال، مهم است توجه داشته باشید به خاطر ابتلای مادر به اسکولیوز، نوزاد در معرض خطر قرار نمی‌گیرد.

                                 

چه عواملی باعث انحراف ستون فقرات می‌شود؟

تصور عمومی و کلی از بدشکلی اسکولیوز انحناء جانبی ستون فقرات است. حال آن که این عارضه در واقع بسیار پیچیده‌تر است. اسکولیوز (کژپشتی، انحراف یا کجی جانبی ستون فقرات) بیشتر به یک مارپیچ شبیه است تا یک گودی یا انحناء ساده و می‌توان آن را با عبارت "مارپیچ سه بعدی" ستون فقرات توصیف کرد. شکل دنده‌ها، شانه‌ها و مفصل‌های ران نیز با چرخش ستون فقرات تغییر می‌کند و بیمار دچار مشکلات جدی می‌شود و از ناراحتی عمومی و تغییرهای قابل توجه ظاهری رنج می‌برد.

 

چه عواملی باعث انحراف ستون فقرات می‌شود؟

 

دلایل و انواع بسیاری از انحراف و کجی ستون فقرات (اسکولیوز) وجود دارد، از جمله:

 

    اسکولیوز مادرزادی که ناشی از یک اختلال و عارضه استخوان در هنگام تولد است.

    اسکولیوز عصبی، عضلانی که ناشی از ناهنجاری‌های عضلات و یا اعصاب است. این نوع انحراف غالبا" در افرادی مشاهده می‌شود که مبتلا به اسپینا بیفیدا (مهره شکاف دار) یا فلج مغزی (CP) و یا مبتلا به عوارض مختلفی هستند که با فلج همراه است و یا منجر به فلج می‌شود.

    اسکولیوز دژنراتیو، این نوع انحراف ممکن است ناشی از فروپاشی استخوان (به دلیل آسیب یا بیماری)، عمل جراحی ماژور کمر، یا بیماری پوکی استخوان باشد.

    اسکولیوز ایدیوپاتیک، شایع‌‌ترین نوع عوارض انحراف ستون فقرات است که علت آن هنوز ناشناخته است. تئوری‌های مختلفی در این زمینه وجود دارد، اما هیچ کدام از آن ها قطعی نمی‌باشد. با این وجود، شواهد محکمی وجود دارد که اسکولیوز ایدیوپاتیک یک بیماری وراثتی است.

 

 

علائم و نشانه‌های انحراف ستون فقرات (اسکولیوز):

 

·         بالاتر بودن یکی از شانه‌ها

·         بالاتر بودن یک سمت لگن

·         برآمدگی یک استخوان کتف از پشت

·         به هم خوردن خط کمر

·         نامتقارن بودن اندازه و یا مکان پستان در زنان

·         خارج بودن سر بیمار از نقطه مرکزی محور لگن

·         متمایل بودن تمام بدن به یک طرف

·         یکسان نبودن فاصله بین دست‌ها و بدن

·         قرار داشتن دنده‌ها در ارتفاع مختلف

·         تفاوت قابل مشاهده در ظاهر و یا بافت پوست دو طرف ستون فقرات

·         برجسته‌تر بودن دنده‌ها در یک طرف قفسه سینه

·         برجستگی دنده‌ها هنگام خم شدن بیمار

·         اختلاف طول پاها

                                 

تشخیص انحراف ستون فقرات

 

 

انحنای ستون فقرات ناحیه کمر اختلالی است که باعث می شود که ستون مهره های مفصل کمر به سمت راست و چپ خمیده شود. انحنای ستون فقرات در اکثر موارد در افراد بین سنین 9 تا14 سالگی در دوران بلوغ و رشد ایجاد می شود. ستون فقرات یکی از حیاتی‌ترین قسمت‌های بدن ماست که از بدن پشتیبانی می‌کند و امکان حرکت کردن بدن در جهات مختلف را ممکن می‌سازد. آناتومی مهره های کمر به نحو شگفت‌انگیزی خلق شده و ساختار آن به گونه‌ای است که عملکرد‌های بسیار زیادی دارد.

 

انحنا یا انحراف ستون فقرات اغلب خفیف است و نیازی به درمان خاصی ندارد اما در موارد شدید درمان هایی مانند کاربرد بریس یا جراحی برای درمان این عارضه به کاربرده می شود. خمیدگی دیگری وجود دارد که باعث انحنای ستون فقرات به سمت جلو میشود و به آن کیفوز گفته می شود و به هیچ گونه درمانی نیاز ندارد.

 

تشخیص

 

در صورتی که شخص بزرگسالی دچار اسکولیوز شود، لازم است قبل از اقدام به درمان، وضعیت انحراف ستون فقرات او به دقت ارزیابی شود و علل احتمالی بروز اسکولیوز نیز تشخیص داده شوند. اولین قدم برای ارزیابی وضعیت بیمار، علت ابتلای او به اسکولیوز و بررسی سایر مشکلات احتمالی، گرفتن شرح حال از بیمار و بررسی سوابق پزشکی او است. متخصص طب فیزیکی ممکن است در مورد موارد زیر از شما سوال کند:

 

·         سوابق خانوادگی در ابتلا به این عارضه

·         زمان بروز یا شدت گرفتن ستون فقرات

·         نحوه‌ی پیشروی انحراف و شدیدتر شدن آن

·         داشتن درد

·         اختلال در دفع مدفوع و ادرار

·         عملکرد و کارایی عضلات

·         سابقه‌ی انجام جراحی در گذشته

 

معمولا بعد از ارزیابی‌های اولیه، انجام رادیوگرافی با اشعه‌ی ایکس تجویز می‌شود تا متخصص طب فیزیکی بتواند ساختار و شکل ستون فقرات را ببیند و میزان انحراف آن را اندازه گیری کند. بسته به نتایج به دست آمده از معاینات اولیه و رادیوگرافی، ممکن است انجام تستهای بیشتری مانند اسکن MRI و CT SCAN و تست نوار عصب و عضله تجویز شوند تا ارزیابی‌های بیشتری بر روی ستون فقرات انجام شود.

                                 ان

انحراف ستون فقرات و بارداری

اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات و بارداری بیشتر از حالتی که فرد به تنهایی دچار یکی از این شرایط باشد، می‌تواند در صورت بروز همزمان برای فرد نگران‌کننده باشد. به هر حال، مهم است توجه داشته باشید به خاطر ابتلای مادر به اسکولیوز، نوزاد در معرض خطر قرار نمی‌گیرد.

 

در این شرایط لازم است مراقبت‌های خاص از فرد بیمار انجام شود، اما سلامت و رشد نوزاد به هیچ وجه به خاطر ابتلای مادر به اسکولیوز در معرض خطر نیست.

 

به خاطر ابتلای مادر به اسکولیوز، کودک در معرض خطر قرار نمی‌گیرد. در حقیقت، اکثر خانم‌های مبتلا به این بیماری، مشکلی برای به دنیا آوردن کودک نخواهند داشت. به هر حال، مطمئن شوید با متخصص طب فیریکی خود درباره ابتلا به اسکولیوز در مراحل اولیه شروع بارداری صحبت کرده باشید.

 

در این شرایط با توجه به انحنای ایجاد شده در ستون فقرات (انحراف جانبی، انحراف طرفی یا چرخش ستون فقرات)، بی‌هوشی بیمار ممکن است سخت یا حتی برای برخی خانم‌های دچار این مشکل غیرممکن باشد. علاوه بر این ممکن است شرایط بیمار به خاطر فشار وارد شده به بدن در هنگام زایمان خطرناک باشد یا لازم باشد از عمل جراحی سزارین برای به دنیا آوردن کودک استفاده شود.

 

در سه ماهه سوم بارداری، زنان مبتلا به انحراف ستون فقرات می‌بایست مراقبت خاص از ناحیه کمر خود داشته باشند. با توجه به اینکه در طول دوره بارداری انواع مختلف هورمون‌ها در بدن آزاد می‌شوند، رباط‌ های بدن به‌طور طبیعی کمی شل شده و سست می‌شوند. این شرایط می‌تواند احتمال ایجاد انحراف در ستون فقرات را افزایش داده و برای بیمار در ناحیه کمر، لگن یا پا درد به همراه داشته باشد.

 

برای افرادی که از عمل جراحی اسکولیوز و ابزارهای کمکی در ناحیه ستون فقرات استفاده کرده‌اند، درد طولانی‌مدت در ناحیه کمر و کاهش میزان رضایت از نتایج جراحی اسکولیوز پس از بارداری مسئله‌ای عادی است.

 

خانم‌های مبتلا به انحراف ستون فقرات احتمالاً با درد بیشتر در ناحیه لگن، پا، و کمر خود در طول دوره بارداری مواجه می‌شوند. در این شرایط با توجه به انحراف موجود در ناحیه ستون فقرات، ممکن است فرآیند نفس‌گیری برای تولد کودک دشوارتر از شرایط عادی باشد.

 

 پس از به دنیا آمدن کودک، احتمالاً شرایط اسکولیوز در صورتی که مادر از یک طرف بدن خود بیشتر برای نگهداری کودک استفاده کند، تشدید خواهد شد. به همین خاطر بهتر است از وسایل کمکی برای خانم‌های مبتلا به اسکولیوز پس از زایمان استفاده شود.

 

در حقیقت اکثر خانم‌های مبتلا به انحراف ستون فقرات بدون مشکل فرزند به دنیا می‌آورند. به هر حال، لازم است این افراد اطلاعات مناسب درباره اقدامات لازم در طول دوره بارداری و خطرات احتمالی مربوط به آن داشته باشند.

                                 

برنامه ورزش درمانی اسکولیوز

در این بخش سعی کرده‌ایم تا نمونه مفیدی از برنامه ورزش درمانی متداول اسکولیوز را گردآوری کنیم که سودمندی آن برای بهبود سلامت ستون فقرات به اثبات رسیده است. به خاطر داشته باشید که برای دریافت برنامه ورزشی جامع‌تر و موثرتر باید با پزشک مجرب و آموزش‌دیده در این زمینه مشورت کنید.

 

گرم کردن چرخشی ستون فقرات

 

صاف بنشینید و بازوها را از آرنج خم کنید و تا سطح شانه بالا بیاورید. چانه را بالا نگه دارید تا قوس پشت گردن حفظ شود. سپس نقطه‌ای را پشت سر تعیین کنید و به آهستگی بالاتنه و گردن را به آن سمت بچرخانید. چرخش در ابتدا باید آهسته باشد تا عضله‌ها تحت کشش قرار بگیرد. به تدریج سرعت را افزایش دهید.

سرد کردن ستون فقرات

 

دراز بکشید و استوانه نگهدارنده ستون فقرات را زیر گردن و قوس کمر قرار دهید، برای تهیه استوانه می‌توانید حوله حمام را از وسط تا کنید، لبه‌های آن را به سمت داخل تا کنید، حوله را لوله کنید و با کش آن را ببندید تا استوانه محکمی به دست بیاید. نگهدارنده استوانه‌ای باید تاحد امکان سفت باشد، بااین حال بسیاری از بیمارانی که گودی کمرشان کم شده است، در ابتدا به سختی این استوانه‌ها را تحمل می‌کنند. در صورت ناراحتی بیمار می‌توان از نگهدارنده نرم‌تر یا با ضخامت کمتر استفاده کرد تا بیمار به تدریج به آنها عادت کند و سپس ضخامت و سفتی را افزایش داد. با بالا بردن زانو حین تمرین می‌توان فشار روی کمر را قدری کاهش داد. 20 دقیقه در این حالت بمانید و سپس استراحت کنید. سرد شدن دیسک حداقل 20 دقیقه زمان می‌برد و ماده ژلاتینی دیسک پس از این مدت به حالت عادی برمی‌گردد.

 

خم کردن مهره‌های گردنی

 

این تمرین عضله‌های فلکسور (خم‌کننده) جلوی گردن را تقویت می‌کند. تعادل مناسب بین قدرت عضله‌های جلوی گردن (فلکسورهای گردنی) و عضله‌های پشت گردن (اکستنسورها یا منبسط کننده‌های گردنی) مانع از بین رفتن قوس مناسب گردن و افزایش قوس و ابتلا به لوردوز می‌شود و حرکت رو به جلوی سر را تسهیل می‌کند.

 

برای انجام این حرکت به پشت دراز بکشید و استوانه فومی یا حوله لوله شده‌ای را زیر گردن بگذارید. نوک انگشتان را روی پیشانی بگذارید و سعی کنید چانه را در مقابل مقاومت انگشتان جمع کنید. سعی کنید سر را حرکت ندهید و بلند نکنید. تمرین‌های ایزومتریک که بدون حرکت و در مقابل مقاومت انجام می‌شود، بیشتر از تمرین‌های ایزوتونیک حرکتی به تقویت عضله‌های مرکزی وضعیتی کمک می‌کند.

کشش مهره‌های گردن

 

این حرکت عضله‌های پشت گردن را تقویت می‌کند. سر و گردن را صاف و رو به جلو نگه دارید و دست‌ها را پشت سر گره کنید. آرنج‌ها باید نزدیک به هم باشد. سپس سعی کنید سر را در مقابل مقاومت دست‌ها عقب ببرید. 5 ثانیه در این حالت بمانید و سپس به حالت اولیه برگردید. سر را رو به جلو و پایین نکشید.

 

کشش مهره‌های کمری

 

این تمرین عضله‌های منبسط‌کننده کمر را به فعالیت وامی‌دارد. دست‌ها را روی زانوها بگذارید و آن‌قدر رو به بالا نگاه کنید تا کمر قوس پیدا کند. سپس زانوها را با انگشتان بالا بکشید یا با کف دست فشار دهید تا قوس کمر بیشتر شود. چانه را حین انجام حرکت بالا نگه دارید. 5 ثانیه در این حالت بمانید.

 

منبسط کردن قفسه سینه

 

هدف از انجام این حرکت بازیابی قوز مهره‌های صدری، کشش عضله‌های لوزی شکل و افزایش ظرفیت ریه‌ها است. ابتدا دست‌ها را بالای سر بگذارید و نفس عمیق بکشید. سپس دست‌ها را حین پایین آوردن به هم فشار دهید و عمل بازدم را انجام دهید. دستها را به دیافراگم، زیر دنده‌ها فشار دهید تا هوا کاملاً خارج شود. سپس همزمان با فشار آوردن به دیافراگم یک نفس عمیق بکشید. پس از پر شدن ریه‌ها ناگهان دست‌ها را بکشید؛ در این مرحله باید منبسط شدن قفسه سینه را هنگام هجوم هوا به داخل ریه‌ها حس کنید. حین انجام حرکت چانه را بالا نگه دارید.

 

این حرکت را می‌توانید با خم شدن به طرف قوس اصلی انجام دهید تا ریه‌ها و عضله‌های تنفسی یک سمت بیشتر از سمت دیگر درگیر شود؛ برای مثال اگر قوس بزرگتر رو به راست است، به سمت راست خم شوید. اگر قوس بزرگ در مهره‌های صدری (بالایی) است، بهتر است حرکت را در حالت ایستاده انجام دهید، چنانچه قوس در مهره‌های کمری (پایین) است، حرکت را در حالت نشسته انجام دهید.

خم شدن به پهلو

 

این حرکت کششی را می‌توان در حالت ایستاده یا نشسته انجام داد. یک دست را روی کمر در جایی بگذارید که قوس اسکولیوز به آن سمت است و دست را به آرامی فشار دهید. از این دست به صورت تکیه‌گاه استفاده کنید و فشار را حین خم شدن بیشتر کنید. در صورت دوگانه بودن قوس اصلی می‌توانید این تمرین را رو به هر دو طرف تکرار کنید. حرکت را 50 تا 100 بار انجام دهید.

 

حرکت نیایشگر

 

این حرکت عضله‌های لوزی شکل بین کتف را تحت کشش قرار می‌دهد. برای انجام این حرکت کف دو دست و آرنج‌ها را مقابل بدن روی هم و در کنار یکدیگر قرار دهید، سپس بازوها را آهسته بلند کنید، در این بین باید انگشتان را رو به و بازوها را مقابل بدن نگه دارید. یک دقیقه در این حالت بمانید.

 

کشش عضله پسواس

 

عضله پسواس از سمت داخلی بالای استخوان ران تا جلو و دو طرف مهره‌های کمری کشیده شده است. این عضله اثر قدرتمندی بر چرخش اصلاحی مهره‌های کمری دارد. این کشش تنها در صورت ابتلا به اسکولیوز مهره‌های کمر انجام می‌شود. اگر قوس کمر به سمت چپ باشد، این حرکت باید رو به راست انجام شود. برای کشش پسواس راست روی زانوی راست قرار بگیرید و پای چپ را مقابل بدن بگذارید. بازوی راست را بلند کنید و بدن را به تدریج رو به جلو خم کنید. اگر انجام این حرکت دشوار بود، می‌توانید زانوی چپ را روی صندلی بگذارید و تمرین را در حالت ایستاده انجام دهید. یک دقیقه در این حالت بمانید.