شکستگی استخوان
شکستگی استخوان (Bone fracture)
شکستگی استخوان
شکستگی عبارت است از آسیب ساختمان استخوان و به هم خوردن یکپارچگی آن در اثر اعمال ضربات ناگهانی، یا ضربات تکراری و یا به علت حتی اعمال نیروهای طبیعی در یک استخوان غیرطبیعی. در اغلب موارد، شکستگی استخوان ها به علت ضربات شدید به استخوان های سالم ایجاد می شوند. هرگاه نیروی اعمال شده بر استخوان ها به حدی باشد که برای استخوان ها قابل تحمل نباشد، شکستگی روی می دهد. در برخی از بیماری های استخوانی همانند استئوپروز (پوکی استخوان)، ضربات با شدت پایین و حتی با نیروهای طبیعی به راحتی منجربه شکستگی استخوان ها می گردند.
شکستگی ممکن است با جابجایی قطعات یا بدون جابجایی همراه باشد و گاهی فقط یک ترک مویی یا کوچک ایجاد می شود. عموما شکستگی های واضح باعث درد و محدودیت حرکات مفصلی می گردند و هرچه شکستگی به مفصل نزدیکتر باشد، دامنه حرکتی مفصل مربوطه بیشتر کاهش می یابد.
ازنظر اتیولوژی، شکستگی ها را به سه گروه تقسیم می کنند:
*شکستگی ضربه ای یا شکستگی تروماتیک (Traumatic fracture)
*شکستگی خستگی یا شکستگی استرس (Stress fracture)
*شکستگی مرضی یا شکستگی پاتولوژیک (Pathological fracture)
شکستگی ضربه ای (شکستگی تروماتیک)
بیشتر شکستگی ها در این گروه قرار می گیرند. شکستگی ضربه ای نوعی از شکستگی است که نیروی شدید به استخوان های سالم منجربه جدایی و گسیختگی استخوان می گردد. این نوع از شکستگی خود تحت تاثیر دو عامل است:
*ضربه مستقیم یا اعمال نیروی خارجی مستقیم (همانند برخورد یک جسم سنگین به استخوان های کف پا یا برخورد سپر ماشین به پای یک عابر پیاده)
*ضربه غیرمستقیم یا اعمال نیروی خارجی غیرمستقیم (مانند تکیه به کف دست ها به هنگام افتادن که ممکن است باعث شکستگی استخوان بازو یا استخوان های ساق دست گردد)
شکستگی خستگی (شستگی استرس)
گاهی شکستگی استخوان به علت ضرباتی با شدت متوسط یا کم ولی با تکرار زیاد ایجاد می شود که در این حالت به آن شکستگی استرس یا شکستگی خستگی می گویند. این نوع از شکستگی بیشتر در ورزشکاران، سربازان (به هنگام رژه رفتن) و رقاصان-با اینکه دارای استخوان های سالمی نیز هستند- اتفاق می افتد. ماهیت شکستگی های استرس را به نوعی همانند شکستگی های برخی از فلزات به هنگام اعمال فشارهای مکرر نسبت می دهند. عدم یافته رادیولوژیک غیرطبیعی بعد از ضربات، این نوع از شکستگی را از شکستگی های دیگر متمایز می کند، بصورتی که علایم رادیولوژیک ممکن است سه الی چهار هفته پس از اعمال ضربه ظاهر شود که بیشتر به صورت کال استخوانی (کالوس) نمایان می گردد.
شکستگی خستگی اغلب در استخوان های اندام تحتانی ایجاد می شود، به نحوی که استخوان های کف پا (متاتارس ها) بیشتر از استخوان های دیگر دچار این نوع از شکستگی می شوند. استخوان های دیگر اندام تحتانی که ممکن است دچار شکستگی خستگی گردند عبارتنداز:
*تنه نازک نی (فیبولا)
*تنه درشت نی (تیبیا)
*استخوان ران (فمور) به میزان کمتر
شکستگی مرضی (شکستگی پاتولوژیک)
اگر شکستگی استخوان به علت ضعف ساختار استخوانی درنتیجه یک بیماری، عفونت استخوانی، تومور یا کیست استخوانی ایجاد گردد، شکستگی پاتولوژیک یا شکستگی مرضی می نامند. در موارد شکستگی پاتولوژیک، ضربات خفیف و حتی نیروهای طبیعی با توجه به شدت ضعف ساختمان استخوانی می تواند باعث شکستگی استخوان ها گردد. پوکی استخوان (استئوپروز) بیماری شایعی است که منجربه شکستگی استخوان ها به خصوص مهره های ستون فقرات و انتهای فوقانی استخوان ران (فمور) می گردد.
انواع شکستگی براساس شکل
انواع شکستگی برطبق خط شکستگی یا شکل شکستگی عبارتنداز:
*شکستگی عرضی (Transverse fracture)
*شکستگی مایل (Oblique fracture)
*شکستگی مارپیچی (Spiral fracture)
*شکستگی خط مو یا شکستگی مویی (Hairline fracture)
*شکستگی داخل مفصلی (Intraarticular fracture)
*شکستگی درهم فرورفته (Impacted fracture)
*شکستگی فرورفته (Depressed fracture)
*شکستگی فشرده (Compression fracture)
*شکستگی چند تکه ای (Comminuted fracture)
*شکستگی چند قطعه ای (Segmental fracture)
*شکستگی-دررفتگی یا شکستگی همراه با دررفتگی (Fracture-Dislocation)
*شکستگی اپیفیزی یا شکستگی صفحه رشد (Epiphyseal fracture)
*شکستگی ترکه تری (Greenstick fracture)
*شکستگی با جابجایی قطعه ها
*شکستگی کنده شدن (Avulsion fracture)
شکستگی باز و بسته
اگر شکستگی منجربه آسیب پوست گردد و یک ارتباط مستقیم بین پوست و انتهای استخوان شکسته وجود داشته باشد به عنوان یک شکستگی باز یا شکستگی مرکب (Open or compound fracture) شناخته می شود. درصورت عدم ارتباط بین سطح خارجی بدن با انتهای استخوان شکسته، شکستگی بسته یا شکستگی ساده (Closed or simple fracture) نامیده می شود.
تقسیم بندی شکستگی باز و بسته از این نظر اهمیت دارد که در شکستگی باز برخلاف شکستگی بسته، خطر عفونت به میزان زیادی وجود دارد. بنابراین یک شکستگی باز باید هرچه سریع تر تحت درمان و مراقبت های لازم قرار گیرد.
