عمل جراحی لامینکتومی چگونه انجام میشود

برای انجام عمل جراحی لامینکتومی بیمار بیهوش یا بیحس شده و سپس به شکم بر روی تخت جراحی قرار میگیرد. پزشک جراح با شکافی که بر روی پوست پشت کمر میدهد راهی به سوی مهره باز کرده و آن را مشخص میکند.

 

سپس با استفاده از ابزارهای برنده لامینای یک یا چند مهره مجاور را از دو طرف برش داده و از بدن خارج میکند. ممکن است کل زائده خاری هم با لامینا خارج شود. بعد از خارج کردن لامینا پزشک جراح میتواند برجستگی های استخوانی داخل کانال نحاعی را هم برداشته و فورامن را هم گشاد تر کند.

با برداشته شدن لامینا نخاع مشخص میشود. با کنار زدن نخاع و ریشه های عصبی میتوان دیسک بین مهره ای را هم از همین مسیر ایجاد شده خارج کرد. به این کار دیسککتومی Discectomy میگویند.

 

 

                                 

هدف از انجام عمل لامینکتومی چیست

نخاع در درون یک محفظه بسته به نام کانال نخاعی است که از پشت سر هم قرار گرفتن حلقه های استخوانی پشت هر مهره درست شده است. گاهی اوقات به عللی نخاع در درون این حلقه استخوانی تحت فشار قرار میگیرد و یا ریشه های عصبی که از نخاع خارج میشوند در حین خروج از این حلقه استخوانی تحت فشار قرار میگیرند.

این فشار به علت تنگ شدن کانال نخاعی و محدود شدن فضای درونی این حلقه استخوانی است و میتواند علل متفاوتی داشته باشد که مهمترین آنها عبارتند از

 

  *  هرنی دیسک بین مهره ای

 

  *  رشد استخوان های اضافه به نام استئوفیت یا اسپور به درون کانال نخاعی

 

  *  کلفت شدن رباط های اطراف کانال نخاعی

 

   * جابجا شدن مهره ها و سر خوردن آنها بر روی هم

 

تنگ شدن فضا موجب فشار به نخاع و ریشه عصبی و بروز علائم بیماری میشود. یک راه خوب برای برداشتن فشار از روی عصب برداشتن قسمتی از حلقه استخوانی است. از این حلقه استخوانی لامینا بیش از دیگر قسمت ها در دسترس است. با برداشتن لامینا میتوان حلقه بسته استخوانی را در یک طرف باز کرده و در نتیجه فشار روی نخاع و عصب را کم کرد.

 

 

 

                                 

لامینکتومی چه نوع جراحی ستون مهره است

 

لامینکتومی Laminectomy نوعی جراحی است که از آن برای کاهش فشار بر روی ریشه های عصبی که از ستون مهره خارج میشوند استفاده میشود. در این نوع از جراحی قسمتی از استخوانی به نام لامینا را که بر روی عصب قرار گرفته خارج میکنند تا فشار کمتری به آن وارد شود.

 

ستون فقرات از روی هم قرار گرفتن مهره ها تشکیل شده است. قسمت اصلی تشکیل دهنده هر مهره را جسم مهره میگویند که به شکل یک استوانه کم ارتفاع است. به پشت جسم مهره یک حلقه استخوانی متصل شده که نخاع را در خود جای داده و از آن محافظت میکند.

 

این حلقه با کنار هم قرار گرفتن چهار تیغه استخوانی درست میشود. دو تیغه که از پشت جسم مهره بیرون میزنند را پدیکول یا پدیکل Pedicle میگویند و سپس از انتهای پشتی این پدیکل ها دو تیغه دیگر خارج شده که به طرف هم میروند تا به هم متصل شوند. این تیغه های ثانویه را لامینا Lamina میگویند.

 

از محل اتصال پدیکل و لامینا دو زائده استخوانی خارج میشود. یک زائده که از هر طرف به سمت خارج رفته و به آن زائده عرضی مهره Transverse process میگویند و یک زائده دیگر به نام زائده مفصلی Articular process که مفاصل فاست را میسازند.

در محل اتصال دو لامینا در پشت حلقه استخوانی یک زائده دیگر به پشت میرود که به آن زائده خاری یا زائده شوکی Spinous process میگویند. دو پدیکول نیمه جلویی و دو لامینا نیمه پشتی حلقه استخوانی محافظ نخاع را میسازند

 

 

                                 

.

تشخیص و درمان درد های ناحیه دنبالچه چگونه است

در تشخیص علت درد دنبالجه پزشک ابتدا راجع به درد بیمار و خصوصیات آن با وی صحبت میکند. سابقه ضربه به محل دنبالچه و یا سابقه یک زایمان سخت ممکن است وجود داشته باشد. پزشک محل درد را معاینه میکند و ممکن است برای بررسی بیشتر از رادیوگرافی ساده و یا حتی سی تی اسکن، ام آر آی یا اسکن رادیوایزوتوپ استفاده کند.

 

 درمان درد های ناحیه دنبالچه چگونه است

 

درمان این بیماری در اغلب اوقات غیر جراحی است.

 

  *  اگر بیمار چاق است کاهش وزن میتواند درد وی را کم کند

 

  *  پزشک معالج معمولا برای کاهش درد و التهاب در ناحیه از داروهای ضد التهاب مانند بروفن استفاده میکند.

 

   * به بیمار توصیه میشود از بالشتک های مخصوص نرم یا بادی برای نشستن استفاده کند. در استفاده از این بالشتک ها باید دقت شود محل درد در وسط بالشتک قرار گیرد تا فشار  مستقیمی به استخوان دنبالچه وارد نشود.

   * بیمار باید از نشستن در محل های سرد اجتناب کند. گرم کردن محل درد در بسیاری اوقات شدت درد را کاهش میدهد.

   * گاهی اوقات فیزیوتراپی بصورت استفاده از گرمای موضعی و یا اولتراسوند میتواند به بهبودی بیمار کمک کند.

 

   * در مواردی که درد بیمار به درمان های معمول جواب نمیدهد ممکن است نیاز به عمل جراحی وجود داشته باشد.

بسیاری ار  درد های دنبالچ با روش های غیر جراحی بهبود میابند. البته بهبودی ممکن است به ادامه اقدامات درمانی بمدت چند ماه نیاز داشته باشد. با این وجود درد تعدادی از بیماران حتی بعد از چند ماه درمان بهبود نمیابد. در این موارد عمل جراحی معمولا کمک کننده است.

 

جراحی در ۹۰-۷۰ درصد موارد موفقیت آمیز بوده و موجب از بین رفتن درد بیمار میشود. عمل جراحی درد دنبالچه بصورت خارج کردن کل دنبالچه است. پزشک جراح از طریق شکاف کوچکی بر روی استخوان دنبالچه آن را بطور کامل خارج میکند. با خروج استخوان دنبالچه درد بیمار در غالب اوقات از بین میرود.

 

بعد از جراحی بیمار یکی دو روز در بیمارستان مانده و آنتی بیوتیک تزریقی دریافت میکند. بخیه جراحی بیمار معمولا بعد از دو هفته خارج میشود.

 

 

 

 

                                 

علت کوکسیدینی یا درد دنبالچه چیست

علت بسیاری از درد های دنبالچه نامعلوم است. بندرت ممکن است این درد به علت ضربه ( مانند زمین خوردن یا زایمان)، تحرک زیاد دنبالچه بوده و در موارد نادر عفونت، تومور یا شکستگی علت آن باشد. شیوع درد دنبالچه در زنان پنج برابر مردان است که به علت تفاوت شکل استخوان بندی لگن بین زنان و مردان میباشد.

دنبالچه ناپایدار و یا در رفته

 

این شایع ترین علت درد دنبالچه بوده و نیمی از موارد را تشکیل میدهد. در این بیماران دنبالچه نسبت به استخوان بالای آن یعنی استخوان خاجی یا ساکروم حرکت زیادی دارد و یا گاهی اوقات ممکن است کلا نسبت به استخوان ساکروم تغییر محل داده و جابجا شده باشد. به عبارت دیگر دررفته باشد. گاهی هم این جابجایی و در رفتگی در هر بار نشستن اتفاق میفتد.

 

این وضعیت معمولا به دنبال ضربه به دنبالچه ایجاد میشود مانند زمین خوردن در حین راه رفتن و افتادن بر روی باسن، زمین خوردن در حین پایین آمدن از پله و افتادن روی پله پایینی، زمین خوردن در حین بازی ماندد اسکیت کردن.

 

گاهی اوقات جابجا شدن دنبالچه در حین فشار هایی که در حین زایمان به این استخوان وارد میشود ایجاد میگردد. در حین عبور بچه از کانال زایمانی، سر بچه به استخوان دنبالچه فشار وارد میکند که میتواند موجب جابجا شدن آن شود.

 

در تمام موارد گفته شده به علت کشش زیادی که به دیسک بین دنبالچه و استخوان بالایی آن یعنی ساکروم وارد میشود و یا به علت کشش زیادی که به رباط های بین استخوان خاجی و استخوان ساکروم وارد میشود التهاب ایجاد شده و این التهاب موجب درد میشود.

 

احتمال شکسته شدن دنبالچه به دنبال ضربه بسیار کم است و تشخیص شکستگی دنبالچه در اغلب موارد غلط است. دنبالچه بطور طبیعی از چند تکه تشکیل شده و ممکن است این چند تکه بودن به اشتباه شکستگی تعبیر شود.

 

در کسانی که با بلند شدن از حالت نشسته دچار در ناگهانی میشوند و یا در کسانی که درد آنها بدنبال زمین خوردن یا زایمان ایجاد شده است احتمال بیشتری دارد که علت درد، جابجایی یا ناپایداری دنبالچه باشد. تشخیص این حالات با مقایسه رادیوگرافی ساده بیمار در حالت ایستاده و نشسته است.

برجستگی استخوانی زیر دنبالچه

 

 

در ۱۵ درصد موارد درد دنبالچه به علت یک برجستگی استخوانی در زیر و پشت مهره های پایینی آن است. این برجستگی استخوانی معمولا از روی پوست لمس میشود. تشخیص آن معمولا با بررسی دنبالچه به توسط ام آر آی داده میشود. گاهی اوقات پوست روی این برجستگی استخوانی کمی فرو رفته است.

 

دنبالچه کج یا دراز

 

در کسانی که دنبالچه آنها نسبت به استخوان خاجی با زاویه بیشتر به سمت جلو آمده است یا بلندتر از معمول است احتمال درد دنبالچه بیشتر است

.

کیست پیلونیدال

 

اینها کیست های پوستی هستند که در پوست روی دنبالچه وجود دارند. این کیست ممکن است به توسط یک مجرا به سطح پوست راه داشته باشد و معمولا حاوی مو است. وجود آن منشا مادرزادی دارد و گاهی اوقات ملتهب و عفونی میشود. در صورت عفونت، دردناک شده و بیمار درد را در ناحیه دنبالچه احساس میکند. گاهی اوقات ترشحات چرکی این کیست به پوست راه پیدا میکند. با جراحی و خارج کردن کیست مشکل بیمار حل میشود.

 

گاهی اوقات درد دنبالچه به علت اسپاسم و انقباض غیر ارادی عضلات کف لگن و اطراف دنبالچه ایجاد میشود. در مواردی هم ممکن است بدنبال اعمال جراحی ناحیه لگن، استخوان دنبالچه دردناک شود.

 

 

                                 

علائم درد دنبالچه

علامت مشخصه کوکسیدینی Coccydynia، درد دنبالچه موقع فشار مستقیم روی آن است مثلا موقعی که بیمار روی محل سفتی مینشیند دچار درد روی دنبالچه میشود. این درد معمولا با ایستادن و راه رفتن کاهش میابد. علائم دیگر عبارتند از

 

   * درد شدید و ناگهانی وقتی بیمار از حالت نشسته بلند میشود. منشا این درد به علت عملکرد عضلاتی است که به دنبالچه چسبیده اند و موقع برخاستن منقبض شده و دنبالچه را حرکت میدهند.

 

  *  گاهی اوقات بیمار بر اثر نشستن روی محل سفت درد ندارد و درد در موقع نشستن روی محل نرم بوجود میاید. در این بیماران دنبالچه قابلیت تحرک زیادی دارد. در حالت معمول در هنگام نشستن روی زمین، تماس زمین با دو استخوان در دو طرف و زیر لگن به نام ایسکیوم است. در موقع نشستن روی محل نرم، به عوض اینکه نیروی از محل نشستن مستقیما به لگن خاصره وارد شود به دنبالچه وارد میشود و اگر دنبالچه فرد قابلیت حرکت زیاد داشته باشد بر اثر فشار محل نشستن حرکت کرده و این حرکت موجب درد میشود.

 

  *  درد در موقع اجابت مزاج

 

  *  وقتی بیمار در حالت نشسته به پشت لم میدهد درد بیشتر میشود و بیمار ترجیح میدهد در موقع نشستن بیشتر به جلو خم شود. علت اینست که موقع لم دادن به عقب فشار بیشتری به استخوان دنبالچه وارد میشود.

   * درد عمقی که ممکن است همیشه در ناحیه دنبالچه احساس شود.

 

 *   فشار با انگشت به ناحیه دنبالچه دردناک است.

 

  *  درد ممکن است به ران ها تیر بکشد

 

   * درد ممکن است در حین عادت ماهانه افزایش یابد

 

   * ممکن است فرد احساس کند محل نشستن وی ناپایدار است.

 

  *  اگر بیماری مدت طولانی ادامه یابد بیمار ممکن است به علت ترس از نشستن و به علت ایستادن طولانی دچار درد در کف پاها شود. بیمار ممکن است به علت بد نشستن روی صندلی ( برای کاهش دادن درد دنبالچه) دچار کمر درد شود. کم خوابی و اضطراب و افسردگی هم میتواند از عوارض ابتلا دراز مدت به این بیماری باشد

 

 

                                 

.

درمان اسپینا بیفیدا چیست

تشخیص اسپاینا بیفیدا یا مهره شکاف دار

بر حسب اینکه اسپینا بیفیدا از چه نوعی باشد درمان آن متفاوت است

اسپینا بیفیدا مخفی Spina bifida occulta

 

 اسپینا بیفیدای مخفی نیاز به درمان ندارد. این وضعیت در بسیاری اوقات بطور تصادفی در کسانی که به عللی از ستون فقرات خود عکس میگیرند دیده میشود. قبلا این وضعیت را یکی از علل کمر درد میدانستند ولی امروزه اعتقادی به این امر وجود ندارد و در صورتیکه در رادیوگرافی فردی که کمردرد دارد این وضعیت دیده شود باید بدنبال علت دیگری برای کمر درد بود.

مننگوسل Meningoceles

 

در مننگوسل پزشک جراح مغز و اعصاب پرده مننژ را که از پشت کمر بچه به بیرون زده است به درون کانال نخاعی برمیگرداند و روی شکاف را میبندد. این بیماران معمولا بعدا مشکل خاصی پیدا نخواهند کرد.

میلومننگوسل Myelomeningocele

 

میلومننگوسل باید در یکی دو روز اول بعد از تولد جراحی شود. جراح مغز و اعصاب نخاع و پرده مننژ را به درون کانال عصبی برمیگرداند و روی شکاف را میبندد. اگر اختلال حسی در این بچه ها وجود داشته باشد ممکن است در آینده موجب بروز زخم فشاری یا زخم بستر شود.

 

پس والدین بچه باید بسیار مراقب این وضعیت باشند. مشکلات کنترل ادرار در این بچه ها میتواند موجب بروز عفونت های ادراری در آنها شود. پس این بچه ها باید تحت نظر متخصص ارولوژی باشند.

 

در میلومننگوسل به علت اختلالات اعصاب نخاعی عضلات اندام تحتانی دچار ضعف و فلجی میشوند. شدت و وسعت این فلج عضلانی همانطور که گفته شد بسته به محل میلومننگوسل در ستون مهره دارد. این بچه ها نیاز به انجام نرمش های خاصی دارند که باید توسط والدین بطور مرتب در منزل انجام شود. انجام و آموزش انجام این نرمش ها باید تحت نظر متخصص ارتوپدی و فیزیوتراپ باشد.

 

فلجی در عضلات اندام تحتانی میتواند موجب بروز اختلالاتی مانند پا چنبری یا کلاب فوت و یا دررفتگی مفصل ران شود که نیاز به درمان دارد. تغییر شکل های دیگری هم ممکن است در اندام های تحتانی به علت عدم کارکرد مناسب عضلات ایجاد شود که آنها هم ممکن است نیاز به استفاده از بریس یا عمل جراحی داشته باشند. بنابراین این بیماران باید تحت نظر یک متخصص ارتوپدی هم قرار داشته باشند

 

 

                                 

.

چسبندگی مهره های کمر یا ساکرالیزاسیون چیست

بسیاری از کسانی که کمر درد دارند در مراجعه پزشکی با این جمله مواجه میشوند که ” علت کمر درد شما چسبندگی مهره های کمر است” ولی چسبندگی مهره چیست و تا چه حد در ایجاد کمر درد دخیل است.

 

چسبندگی مهره های کمری لفظی است که معمولا برای توصیف اتصال مهره پنجم کمری و مهره اول خاجی استفاده میشود. عبارت تخصصی آن ساکرالیزاسیون Sacralization است.

 

ستون مهره از استخوان های استوانه ای شکل جدا از همی به نام مهره تشکیل شده که پشت سر هم و هر کدام روی دیگری قرار کرفته اند. بین تمام مهره ها دیسک بین مهره ای قرار دارد که وظیفه اصلی آن اینست که اجازه دهد مهره ها روی یکدیگر حرکت کنند و همچنین به عنوان یک بالشتک جذب کننده شوک و ضربه هم عمل میکند.

در ساکرالیزاسیون، مهره پنجم کمری و مهره اول خاجی از کنار به یکدیگر میچسبند. این چسبندگی میتواند از یک طرف یا دو طرف مهره ها باشد. گاهی ممکن است دیسک بین این دو مهره هم وجود نداشته باشد. نتیجه آن اینست که این دو مهره به یکدیگر چسبیده اند و حرکتی نسبت به هم ندارند. این وضعیت در بسیاری از افراد جامعه وجود دارد و معمولا مادرزادی است به این معنی که از بدو تولد وجود دارد.

 

کمر درد عارضه بسیار شایعی است به طوریکه به نظر میرسد ۸۵ درصد مردم در طول زندگی حداقل یک بار دچار کمر درد میشوند. سالها پیش این تصور وجود داشت که ممکن است این تغییر شکل ستون مهره ارتباطی با کمر درد داشته باشد ولی بررسی های بیشتر نشان داد که نمیتوان ارتباطی بین این دو برقرار کرد.

 

در بسیاری از افرادی که در اطراف شما زندگی میکنند و شکایتی از کمر درد ندارند اگر رادیوگرافی ار ستون مهره به عمل آید میتوان این وضعیت را مشاهده کرد.

 

در واقع این تغییر شکل ستون مهره را میتوان مانند تفاوتی دانست که مردم در اندازه قد، شکل بینی، رنگ چشم یا مو با یکدیگر دارند. همانطور که رنگ چشم قهوه ای و آبی هر دو طبیعی است و نمیتوان ضعف بینایی کسی را به رنگ چشم او مرتبط دانست، چسبیده بودن مهره پنجم کمری و اول خاجی و چسبیده نبودن این دو مهره هر دو طبیعی بوده و ارتباطی به کمر درد ندارند.

 

اگر فردی کمر درد داشته و در رادیوگرافی که پزشک از ستون مهره او به عمل میاورد این تغییر مشاهده شود، باید به دنبال علت دیگری برای کمر درد بود

 

 

                                 

خانمی که تازه مادر شده چه کند تا کمر درد نگیرد

کمردرد یکی از مشکلات شایع دوران بارداری است ولی معمولاً در دو هفته اول بعد از زایمان فروکش میکند. با این حال ممکن است بعد از مدتی به علت اینکه مادر نوزادش را مرتبا بلند کرده و بغل میکند کمردرد مجدداً بروز کند.

هرچه نوزاد بزرگتر میشود مادر باید وزن بیشتری را بلند کند. روزهای اول مادر یک نوزاد ۵-۴ کیلویی را بارها بلند میکند. شاید متجاوز از پنجاه بار در طول روز. ولی بعد یکسال وزن بچه به ۹-۸ کیلو و بعد از دو سال به ۱۵ کیلو میرسد.

در زیر راه هایی ارائه شده اند تا مادرانی که تازه بچه دار شده اند کمتر دچار کمردرد شوند.

 

   * بعد از هر زایمان خانم ها باید نرمش های مخصوصی را انجام دهند تا قوام و قدرت عضلات جدار شکم به حالت طبیعی برگردد. این نرمش ها را هرچه زودتر شروع کنید. البته در صورتی که زایمان با سزارین بوده است معمولاً نرمش ها بعد از شش هفته از زایمان شروع میشود. نرمش هایی را که در سایت آمده است هم میتوان انجام داد.

 

 *   باید بتوانید در عرض شش هفته اول بعد از زایمان وزن خود را به حد قبل از بارداری برسانید.

 

   * قبل از بلند کردن بچه او را تا حد ممکن به بدن خود نزدیک کنید. بچه را دور از بدن نگه ندارید. در حین نگهداشتن بچه بدن خود را به طرفین نچرخانید.

 

  *  برای بلند کردن بچه از زمین به جلو خم نشوید. زانوهای خود را خم کرده چمباتمه زده و سپس بچه را گرفته و بلند کنید.

 

  *  اگر تخت بچه کناره دارد برای برداشتن بچه از روی تخت اول کناره را به کنار بزنید و سپس بچه را بردارید. برای برداشتن بچه از روی کناره به روی تشک بچه خم نشوید.

 

 *   وقتی در بیرون از خانه قدم میزنید بچه را در یک کوله پشتی که در جلوی بدنتان قرار میگیرد قرار دهید.

 

  *  هیچوقت بچه را روی کنار لگن خود قرار ندهید. با این کار بر روی کمر خود فشار زیادی وارد میکنید.

 

  *  وقتی میخواهید بچه را در ماشین بگذارید، بیرون ماشین نایستید. اول روی صندلی عقب زانو بزنید و سپس بچه را در صندلیش در ماشین قرار دهید.

 

 

                                 

کمردرد در بچه ها و کیف و کوله پشتی مدرسه

کمر درد و گردن درد یکی از بیماری های شایع در بزرگ سالان است ولی در بچه ها بسیار نادر می باشد و اگر بچه ای که در سنین مدرسه است به علت کمردرد به پزشک مراجعه کند بایستی موضوع جدی گرفته شود و بررسی کامل جهت تشخیص انجام گیرد.

 

در این سنین یکی از علل شایع درد کمر و پشت و گردن استفاده نادرست از کیف مدرسه است . بنابراین والدین بایستی ابتدا در خرید کیف مدرسه دقت کافی را انجام دهند و در وهله ی دوم طرز استفاده صحیح از آن را به بچه های خود آموزش دهند.

 

سوال اول این است که آیا کیف دستی خریداری شود یا کوله پشتی؟ در جواب بایستی گفته شود که کوله پشتی بهتر است چون بچه با گرفتن کیف به دست معمولا به همان طرفی که کیف را می گیرد منحرف می شود به خصوص اگر کیف سنگبن باشد یا بچه مجبور باشد مسافت بین خانه و مدرسه را طولانی طی کند. بنابراین سعی کنید که کوله پشتی خریداری شود. البته باید از آن به درستی استفاده کرد.

 

نکات زیر را در استفاده از کیف کوله پشتی رعایت کنید تا از این نظر سلامتی فرزند شما به خطر نیفتد.

 

   * وزن کیف باید به طور مساوی روی هردو شانه منتقل شود ، پس کیف باید در وسط پشت قرار گیرد و از دو بند استفاده شود. اگر بچه کیف را با اتصال یک بند حمل کند، کم کم مهره ها به همان طرف انحنای غیر طبیعی پیدا می کنند.

 

   * باید دو بند قابل کوتاه و بلند کردن باشد تا با توجه به قد بچه تنظیم شود و کیف در مرکز پشت قرار گیرد. گذشته از دو بند روی شانه ها ، یک بند هم باید در پایین کیف روی کمر بسته شود تا هنگام راه رفتن کیف روی پشت به طرفین حرکت نداشته باشد و به طرفین منحرف نشود.

 

   * بندهای روی شانه ها باید پهن باشد تا سطح تماس زیادی با شانه ها ایجاد شده و کشش آن ها توسط وزن کیف شانه ها را اذیت نکند. در غیراین صورت بچه کیف را از شانه ها و پشت بر می دارد و به دست گرفته و حمل می کند.

 

   *  وزن کوله نباید بیش از ۱۵% وزن بچه باشد.

 

  *  پهنای کوله پشتی نباید از پهنای شانه ها و تنه ی کودک بیشتر باشد

 

در پایان باید گفته شود که اگر دیدید دانش آموز هنگام حمل کوله خود را به جلو خم می کند یا بندها بلند هستند و کیف در پایین پشت و نزدیک باسن قرار می گیرد، که باید بندها را کوتاه تر کرد و یا این که وزن کیف زیاد است. لازم نیست که بچه همه روزه تمامی کتاب ها و دفاتر خود را حمل کند. از او بخواهید که فقط کارهای مربوط به همان روز را در کیف بگذارد.

 

اگر دانش آموز احساس خواب رفتگی در دست ها می کند ،وزن کیف باعث کشیدگی ریشه های عصب گردن شده است، در این موارد کیف را سبک تر کنید.