درمان بیمار با شکستگی استابولوم در چند مرحله صورت میگیرد. در اولین مرحله و بعد از مراجعه بیمار صدمه دیده به بیمارستان، پزشک معالج اولیه در صورتیکه بیمار هوشیار باشد از وی سوالاتی راجع به مشکل وی و بخصوص محل درد میکند.
معاینه بیمار با دقت انجام میشود. در صورتیکه بیمار نیاز به اقدامات فوری و اورژانسی داشته باشد ابتدا این اقدامات انجام میشود.
اقدامات اورژانس
یکی از مواردی که جان بیمار را در خطر قرار میدهد و نیاز به اقدام سریع و اورژانس دارد کاهش فشار خون در بیمار است که دچار شکستگی استابولوم شده است.
مثلا بیماری که به علت خونریزی شدید بعد از شکستگی دچار کاهش شدید فشار خون و شوک شده است نیاز به درمان سریع کاهش فشار خون دارد.
بعد از اینکه پزشک مطمئن شد خطر فوری جان بیمار را تهدید نمیکند اقدام به بررسی های تکمیلی میکند. یکی از این اقدامات عکسبرداری از ناحیه لگن است. این عکسبرداری میتواند شکستگی های استابولوم را مشخص کند.
در صورتیکه شکستگی استابولوم همراه با دررفتگی مفصل لگن باشد، این دررفتگی به توسط پزشک ارتوپد به روشهای خاصی جااندازی میشود.
ممکن است برای جااندازی اولیه دررفتگی نیاز به بیهوش شدن بیمار در اطاق عمل باشد. برای جااندازی معمولا نیازی به جراحی باز نیست و این کار با انجام مانورهای خاصی و بصورت بسته انجام میشود.
در صورتیکه دررفتگی مفصل ران بیمار بصورت بسته جااندازی شود، پس از جااندازی معمولا بطور موقت یک پین در زیر زانو یا بالای آن و در درون استخوان گذاشته میشود تا به توسط آن بیمار تحت کشش اسکلتی قرار بگیرد.
ین کشش در مدتی که بیمار برای جراحی اصلی ( یعنی جراحی برای جااندازی شکستگی استابولوم) آماده میشود استابولوم را از سر استخوان ران دور نگه میدارد تا سر استخوان ران به توسط استابولوم شکسته شده خراشیده نشود.
ممکن است شکستگی استابولوم بدون دررفتگی باشد که مسلما نیازی به جااندازی اولیه هم ندارد. در این صورت برای بیمار پین گذاشته شده و تحت کشش اسکلتی قرار میگیرد تا بعد از چند روز که آماده جراحی شد عمل وی انجام شود.
بعد از انجام اقدامات اولیه لازم، بیمار به بخش ارتوپدی منتقل میشود تا بعد از آماده شدن، تحت عمل جراحی برای شکستگی استابولوم قرار بگیرد
عمل جراحی دررفتگی همراه شکستگی استابولوم
گاهی اوقات دررفتگی مفصل ران در ناحیه لگن بصورت بسته جا نمی افتد. در این صورت مفصل باید با عمل جراحی جااندازی شود.
به این معنی که بعد از بیهوش شدن بیمار پوست شکافته شده، عضلات ناحیه لگن کنار زده شده و مفصل ران زیر دید مستقیم پزشک جراح جااندازی میشود.
در این جراحی پزشک ارتوپد بافتی را که مانع جااندازی بسته دررفتگی بوده کنار زده و سر استخوان ران را در درون حفره استابولوم قرار میدهد.
اگر همراه با دررفتگی شکستگی استابولوم هم وجود داشت در همین مرحله شکستگی هم جااندازی شده و قطعات شکسته شده به توسط پیچ و پلاک در سر جای خود محکم میشوند.
اقدامات اولیه در بخش ارتوپدی
شکستگی استابولوم جزء شدیدترین و پرعارضه ترین شکستگی های بدن است که درمان آن نیازمند دقت و تبحر زیادی است.
بیمارانی که دچار این شکستگی میشوند ممکن است همزمان دچار آسیب های دیگری در بدن هم باشند. این بیماران قبل از جراحی نیازمند مراقبت های خاصی هستند.
در بخش ارتوپدی و قبل از عمل جراحی برای بیماری که شکستگی استابولوم دارد اقداماتی صورت میگیرد تا بیمار به اصطلاح برای عمل جراحی آماده شود.
تهیه عکس های تکمیلی و سی تی اسکن از ناحیه لگن و استابولوم از جمله این اقدامات است. این اطلاعات تصویری، به پزشک جراح کمک میکند تا شکل و تعداد قطعات شکسته شده و مقدار و جهت جابجایی آنها را با دقت بیشتری مطالعه کرده و روش جراحی و نوع وسایلی را که برای جراحی نیاز دارد مشخص کند.
قبل از جراحی شکستگی استابولوم، آزمایشاتی نیز برای بیمار انجام میشود و در صورت لزوم، متخصصین دیگری مثل متخصصین داخلی و قلب و عروق و بیهوشی بیمار را معاینه کرده و با انجام اقدامات لازم او را برای عمل جراحی آماده میکنند.
معمولا انجام اقدامات ذکر شده چند روز طول میکشد ولی به تاخیر افتادن عمل جراحی بیش از یک هفته از زمان شکستگی، برای بیمار مضر بوده و بعد از این مدت هرچه جراحی دیرتر انجام شود به همان نسبت هم بدست آوردن نتایج خوب مشکل تر میشود. در مدت بستری در بخش و تا زمان انجام عمل جراحی توجه به چند نکته برای بیمار مهم است
بیمار نباید به هیچ وجه بدون اجازه پرستار به وزنه هایی که به اندام تحتانی وی متصل شده است دست زده و یا آنها را جابجا کند. این کار میتواند موجب دررفتگی مجدد مفصل ران شده و یا ممکن است موجب آسیب بیشتر به استخوان های شکسته شود.
کمان فلزی که به پین متصل شده است نباید به پوست پای بیمار فشار وارد کند. در مدت زمانی که بیمار تحت کشش قرار گرفته است تنها جسم فلزی که میتواند با پوست بیمار تماس داشته باشد پین است.
گاهی لغزش کمان فلزی که به پین متصل شده است موجب میشود کناره کمان به پوست فشار آورد و اگر این فشار مدتی ادامه یابد موجب زخم و عفونت میشود.
تا قبل از انجام تمامی اعمال جراحی لازم، بیمار نباید در تخت بنشینید و فقط در موقع غذا خوردن میتواند با گذاشتن چند بالشت در پشت خود یا با کمی بالا آوردن پشت تخت، به حالت نیمه نشسته قرار بگیرد. نشستن کامل در تخت موجب میشود کشش به درستی اعمال نشود که نتیجه آن آسیب بیشتر به استابولوم و سر فمور و یا احتمال دررفتگی مجدد مفصل ران است.
چون لازم است بیمار مدتی به پشت بخوابد، احتمال بوجود آمدن زخم بستر وجود دارد.
این زخمها معمولا به علت فشار مداوم به یک قسمت از بدن بوجود میاید و بیشتر در پوست روی استخوان دنبالچه یعنی در ناحیه ای کمی بالاتر از باسن ها است و یا میتواند در پوست زیر پاشنه پا بوجود بیاید. برای جلوگیری از ایجاد زخم بستر باید نکات لازم رعایت شوند.
در اطاق عمل
شکستگی استابولوم در غالب موارد نیاز به درمان جراحی دارد. جااندازی باز این شکستگی ها باید بسیار دقیق باشد تا از بد جوش خوردن شکستگی و ایجاد عوارض احتمالی بعدی پیشگیری کند.
این نوع اعمال جراحی به توسط دسته ای از متخصصین ارتوپدی که در مورد شکستگی های استابوولم تجربه و مهارت کافی دارند انجام میشود.
در اطاق عمل بر حسب نوع شکستگی استابولوم، پزشک جراح از راه ( اپروچ Approach) های متفاوتی برای کنار زدن بافت نرم ( پوست و عضلات ) و نمایان کردن استخوانهای شکسته شده استفاده میکند که عبارتند از
راه ( اپروچ ) پشتی : در این روش، بیمار در حین جراحی به پهلو خوابانده شده و شکاف جراحی در روی پوست کنار و پشت باسن داده میشود
راه ( اپروچ ) جلویی : در این روش، بیمار بصورت طاق باز روی تخت جراحی قرار گرفته و شکاف جراحی در پایین شکم داده میشود
راه ( اپروچ ) وسیع : در این روش بیمار در حین جراحی به پهلو خوابانده شده و شکاف جراحی در روی پوست کنار و پشت باسن داده میشود ولی شکاف جراحی نسبت به راه ( اپروچ) پشتی بزرگتر و وسیع تر است
جااندازی و فیکس کردن شکستگی استابولوم
به روند درمان جراحی این شکستگی ها جااندازی باز و فیکس کردن شکستگی میگویند. کلمه باز به این معنی است که جراح با شکاف دادن پوست و عضلات زیر آن، استخوانهای شکسته شده را برای جااندازی نمایان میکند.
جااندازی به این معنا است که جراح با استفاده از وسایل جراحی، قطعات شکسته شده را گرفته و آنها را جابجا کرده و در کنار یکدیگر یعنی در وضعیتی که قبل از شکستگی بودند قرار میدهد.
فیکس کردن به این معنا است که جراح با استفاده از پیچ و پلاک، قطعات شکسته شده را به یکدیگر و به قسمتهای سالم لگن متصل میکند.
پلاک ها در واقع نوارهای باریک فلزی هستند که سوراخهایی در طول آنها تعبیه شده است. از طریق این سوراخها پیچ هایی عبور کرده و به استخوان وارد میشوند.
جنس این پیچ و پلاک ها از آلیاژهای خاصی مثل فولاد ضد زنگ یا تیتانیوم است تا با بافتهای بدن واکنش ندهد.
جراحی شکستگی استابولوم مانند هر عمل جراحی دیگر با خونریزی همراه است. مقدار این خونریزی میتواند از چند صد سی سی تا حد لیتر باشد.
قبل از شروع عمل جراحی، مقداری خون برای بیمار آماده میشود تا در صورت زیاد بودن خونریزی در حین عمل جراحی مصرف شود.
بیهوشی
لازمه عمل جراحی از بین بردن درد ناشی از جراحی است و این کار توسط متخصص بیهوشی انجام میشود. پزشک متخصص بیهوشی برای از بین بردن درد حین جراحی از روشهای مختلفی استفاده میکند.
این روشها در مورد جراحی شکستگی استابولوم شامل بیهوشی عمومی و یا بیحسی منطقه ای است. تصمیم گیری در مورد اینکه کدامیک از این روشها به نفع بیمار بوده و برای وی خطر کمتری دارد به عهده متخصص بیهوشی است.
در هر دو این روشها کنترل فشار خون اهمیت زیادی دارد. کنترل دقیق فشار خون با تنظیم دقیق مقدار سرم و خونی که در موقع عمل جراحی به بیمار داده میشود میسر است.
دانستن اینکه بدن بیمار برای حفظ فشار خون به چه مقدار سرم و خون در حین عمل جراحی نیاز دارد مستلزم دانستن مقدار خروجی مایعات بدن یعنی مقدار ادرار است.
اندازه گیری مقدار ادرار بیمار برای محاسبه مقدار سرم مورد نیاز بسیار مهم است. برای این کار ادرار بیمار باید توسط لوله ادراری که به آن سوند ادراری گفته میشود به یک کیسه پلاستیکی که به آن کیسه ادراری گفته میشود هدایت و جمع آوری و سپس اندازه گیری میشود.
پس در بسیاری از اعمال جراحی شکستگی استابولوم ممکن ات قبل از شروع جراحی برای بیمار سوند ادراری گذاشته شود.
ناشتا بودن
معده بیماری که برای انجام عمل جراحی آماده میشود باید خالی باشد چون بر اثر داروهای بیهوشی و یا لوله ای که پزشک متخصص بیهوشی برای تنفس مصنوعی در نای بیمار میگذارد ممکن است بیمار اغ زده و استفراغ کند.
اگر معده حاوی مواد غذایی باشد این مواد در موقع استفراغ میتوانند به دستگاه تنفس بیمار وارد شده و موجب خفگی او شوند.
پس لازمه یک بیهوشی موفق، خالی بودن معده است. برای این منظور بیمار باید از حدود هشت ساعت قبل از جراحی از خوردن و آشامیدن اجتناب کند.
حتی در مواردی هم که تصمیم به عمل جراحی شکستگی استابولوم با بیحسی موضعی یا منطقه ای است به علت اینکه ممکن است در حین جراحی نیاز شود تا بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار گیرد، باید اقدامات ذکر شده انجام شود.
عمل جراحی معمولا بین دو تا چهار ساعت طول میکشد. بعد از انجام جراحی، پزشک جراح لوله هایی را در محل عمل قرار میدهد تا به توسط آنها خونهای اضافی که در محل جراحی مانده اند یا ممکن است در چند ساعت اولیه بعد از عمل جراحی در محل عمل جمع شوند را به بیرون از بدن هدایت کند.
ماندن این خون در محل جراحی موجب بالا رفتن احتمال عفونت بعد از جراحی میشود و باید از بدن خارج شود.
بعد از جراحی شکستگی استابولوم
بعد از انجام عمل جراحی، بیمار مدتی در محلی در کنار اطاق عمل به نام ریکاوری میماند.
در این مدت بیمار توسط پرستاران خبره تحت نظر بوده و بعد از اینکه هوشیاری خود را بطور کامل بدست آورد به بخش منتقل میشود. در بخش بیمار ممکن است تا مدتی حالت گیجی داشته باشد که به تدریج بهبود میابد.
اگر جراحی شکستگی استابولوم با بیهوشی عمومی انجام شده است، تا چند ساعت نباید چیزی برای خوردن به او داده شود. بعد از چند ساعت، میتوان پس از کسب اجازه از پرستار ابتدا چند قاشق آب به وی داد و اگر تحمل کرد و دچار ناراحتی نشد میتوان بتدریج به او مایعات بیشتری داد.
اگر بیمار با بیحسی منطقه ای عمل شده، تا ۲۴ ساعت نباید پشت تخت او را بالا آورد و سر بیمار باید کاملا پایین باشد وگرنه دچار سردرد شدیدی میشود که ممکن است تا چند روز ادامه یابد.
در مدتی که بیمار در بخش میماند تا وقتی که از بیمارستان مرخص میشود اقداماتی برای بیمار انجام میشود که عبارتند از:
در چند روز اول بعد از عمل، درد بعد از جراحی که در همه بیماران البته با شدت و ضعف متفاوت وجود دارد با مسکن های قوی و بعد از آن با مسکن های معمولی کاهش پیدا میکند. مصرف مسکن تزریقی نباید زیاد باشد چون موجب مسمومیت میشود.
در چند روز بعد از عمل جراحی، به بیمار آنتی بیوتیک تزریقی داده میشود تا احتمال عفونت بعد از عمل جراحی کاهش پیدا کند.
به بیمار داروهایی داده میشود تا از لخته شدن خون در پاها جلوگیری شود. لخته شدن خون در اندامهای تحتانی بسیار خطرناک بوده و ممکن است موجب آمبولی ریوی و اختلال در عملکرد قلب و ریه شود.
داروهایی به بیمار داده میشود تا از ایجاد استخوان اضافه در اطراف شکستگی استابولوم جلوگیری کند. این استخوانها در بعضی بیماران در عضلات اطراف محل شکستگی تشکیل شده و موجب محدود شدن حرکات مفصل میشوند.
از بیمار مجددا عکسبرداری میشود تا وضعیت استخوانهای شکسته شده بعد از جااندازی و فیکس شدن توسط پیچ و پلاک مشخص شود
.
لوله هایی که در محل جراحی گذاشته شده است و به آنها درن میگویند بعد از چند روز از زخم خارج شده و پانسمان زخم هم بعد از گذشت چند روز از عمل جراحی تعویض میشود.
توسط یک فیزیوتراپ به بیمار آموزش داده میشود تا چطور بتواند در تخت یا روی صندلی بنشیند و چطور توسط عصای زیر بغل یا واکر راه برود یا چطور اندامها و مفاصل خود را حرکت دهد تا از خشکی آنها جلوگیری شود.
