انواع صافی کف پا (کف پای صاف)

در حالت عادی قسمت داخلی میانه‌ی کف پا دارای قوسی به سمت داخل است اما در برخی از کودکان این قوس وجود ندارد که به آن صافی کف پا یا افتادگی قوس کف پا گفته می‌شود. صافی کف پا زمانی رخ می‌دهد که تاندون کف پا نمی‌تواند قوس کف پا را ایجاد کند و بنابراین کف پا به صورت کامل با کف زمین در تماس است. تمامی کودکان و خردسالان در ابتدا به صورت طبیعی کف پای صاف دارند که این موضوع به خاطر حالت پاهای آن‌ها و چربی‌های موجود در پا است که به تدریج کم می‌شود و با بالا رفتن سن کودک، قوس کف پا شکل می‌گیرد. در طی این سال‌ها، داشتن صافی کف پای انعطاف‌پذیر امری طبیعی است. قوس کف پا باید در سن حدود چهار سالگی شروع به شکل‌گیری کند و نهایتاً تا سن ۱۰ سالگی به طور کامل شکل گرفته باشد. اگر بعد از سن چهار سالگی همچنان کف پای کودک شما کاملاً صاف است، لازم است که حتماً به پزشک مراجعه کنید تا وضعیت قوس کف پای او را بررسی کند.

 

انواع صافی کف پا

 

صافی کف پا مشکلی است که در آن قوس کف پا که معمولاً در سمت داخلی کف پا دیده میشود از بین رفته است. صافی کف پا در بسیاری افراد از نوع صافی قابل انعطاف یا Flexible flat foot است. این افراد وقتی سرپا می ایستند کف پایشان صاف است ولی وقتی روی پنجه پا می ایستند یا وقتی که پایشان را از زمین بلند میکنند قوس کف پا تشکیل میشود. در واقع بسیاری، این وضعیت را اصلاً بیماری ندانسته و ذکر میکنند همانطور که شکل صورت انسان ها با یکدیگر متفاوت است ممکن است شکل کف پایشان هم با هم متفاوت باشد.

 

در بسیاری از بچه های نوپا وقتی که بچه تازه راه رفتن را آموخته است پدر و مادر متوجه صافی کف پای وی شده و وحشت زده به پزشک مراجعه میکنند. توجه داشته باشیم که صافی کف پا در این سن و سال کاملاً طبیعی است. در اکثر اوقات با افزایش سن بچه، بافت های کف پا بتدریج سفت تر شده و قوس کف پا معمولا تا سنین مدرسه رفتن بچه تشکیل میشود. اگر صافی کف پا تا بعد از این سنین هم ادامه پیدا کرده و موجب درد کف پا شد باید به پزشک مراجعه کرد.

 

صافی کف پای قابل انعطاف در بسیاری مواقع زمینه خانوادگی دارد یعنی برادر و خواهران یا فرزندان یا یکی از والدین فرد هم ممکن است این حالت را داشته باشد. صافی کف پا گاهی اوقات در حین بارداری یا در سنین بالا تشکیل میشود.

 

گاهی اوقات صافی کف پا قابل انعطاف نیست به این معنا که وقتی پای بیمار روی زمین نیست هم قوس کف پا دیده نمیشود و یا موقعی که شست پای بیمار به بالا میرود هم قوس کف پا ایجاد نمیشود. به این نوع از بیماری صافی کف پای غیر قابل انعطاف یا ریجید Rigid flat foot میگویند. این نوع صافی کف پا نیاز به توجه بیشتر و درمان دارد. گاهی اوقات صافی کف پا همراه با سفت شدن تاندون آشیل است که در این مواقع هم پزشک معالج دقت بیشتری به وضعیت صافی کف پا میکند.صافی کف پا از نوع قابل انعطاف بسیار شایعتر از نوع غیر قابل انعطاف یا ریجید است.

 

                                 

کاربردهای اسکن کف پا

اسکن کف پا عملی است که طی آن با کمک دستگاه کامپیوتری، قوس‌های کف پا و وضعیت توزیع فشار در قسمت‌های مختلف کف پا بررسی می‌شود.با گرفتن اسکن دیجیتال از کف پای بیمار، یک تصویر سه بعدی دقیق با رزولوشن بالا از کف پای بیمار بدست می‌آید که به کامپیوتر و از آنجا به نرم افزار طراحی کفی طبی منتقل می‌شود.

 

این تصویر مجازی از کف پا، امکان بررسی دقیق پستی بلندی‌های کف پای شما (بدست آمده توسط اسکن کف پا) را برای ما فراهم می‌کند و می‌تواند برای طراحی دقیق کفی و کفش متناسب پای شما بکار رود. فایل دیجیتال بدست آمده از اسکن کف پای شما، ذخیره شده و امکان سفارش مجدد یک یا چند جفت دیگر از کفی و کفش طب را فراهم می‌کند.

 

کاربردهای اسکن کف پا

 

•        آنالیز آسیب های مکانیکال مربوط به کف پا و اختلالات در نحوه ی راه رفتن.

 

•        ارزیابی اثر ارتوتیک ها بر کف پا و نحوه ی راه رفتن

 

•        تشخیص اختلالات ثانویه ی مربوط به دیابت و دیگر مشکلات نوروپاتیک

 

•        تشخیص مناطق مستعد برای ایجاد زخم

 

•        مشاهده ی عملکرد کف پا و اختلالات در نحوه ی راه رفتن

 

•        تنظیم نحوه ی توزیع وزن در کف پا، پس از انجام عمل جراحی

 

•        مقایسه ی شرایط قبل و بعد از عمل جراحی

 

•        تشخیص اختلالات پیشرونده ی کف پا

 

•        ارزیابی فشار وارده در اثر تحرک پایین

 

•        در نظر گرفتن بخش هایی از کف پا، برای آنالیز بخش بخش آن ها به صورت جداگانه

 

                                 

کمر درد

کمر ارتباط دهنده بالا و پایین بدن به همدیگر بوده و بیشترین فشار وزن در بدن را تحمل می‌کند. به همین دلیل آسیب دیدن و کمر درد بخصوص موقع خم‌شدن، برداشت و یا حرکت دادن بدن بسیار معمول می‌باشد و هرفرد حداقل یکبار کمردرد را تجربه می‌کند. کمر درد یکی از معمول‌ترین دلایل غیبت از کار و یا مراجعه به پزشک است.

جهت آشنایی بیشتر با کمر درد و درمان آن فیلم آموزشی زیر را مشاهده کنید

کمر درد

علت

کمردرد علل بسیار زیادی دارد. با این حال مهمترین علت کمر درد عبارتند از :

وارد آوردن فشار زیاد به ستون مهره
 
وارد آوردن فشار زیاد به ستون مهره از علل شایع کمردرد است. وقتی اسباب کشی میکنید، به مسافرت میروید، خانه تکانی شب عید میکنید، در یک صبح سرد زمستانی یک اتومبیل را که استارت نمیزند هل میدهید و یا به خرید میروید و مقدار زیادی اسباب خرید را به خانه میکشید و ... عضلات و لیگامان های اطراف ستون مهره خود را تحت فشار زیاد و ناگهانی قرار داده اید.

کمر شما ممکن است آمادگی برای تحمل این فشارها را نداشته باشد. نتیجه آن کشیده شدن عضلات و لیگامان ها و بدنبال آن ایجاد پارگی های کوچک و میکروسکوپی است. بدنبال آن تورم و درد در این بافت ها ایجاد میشود و شما آنرا بصورت کمردرد و خشکی کمر احساس میکنید. احساس میکنید کمرتان خشک شده و نمیتوانید آنرا به راحتی خم و راست کنید. این محدودیت حرکت قدری به علت درد و قدری به علت انقباض عضلات اطراف ستون مهره است که خارج از اراده شما صورت میگیرد و به آن اسپاسم هم میگویند. این نوع کمردرد معمولاً با چند روز استراحت خوب میشود.

آسیب دیسک بین مهره ای

وقتی بوجود میاید که فشار بیشتری از آنچه در حالت قبل ذکر کردیم به کمر وارد کنیم یا ستون مهره آنقدر ضعیف باشد که با همان فشارهایی که گفتیم دچار آسیب دیسک کمر شود. در هر حال این وضعیت از حالت قبل شدیدتر بوده و نشانه آسیب بیشتر به ستون مهره است. این آسیب ممکن است به دو صورت ایجاد شود.

پاره شدن دیسک

بر اثر فشار به ستون مهره قسمت حلقوی دور آ ن یا آنولوس فیبروزوس پاره میشود. این پارگی ممکن است خفیف یا شدید باشد. ممکن است به ناگهان و بدنبال یک فشار ناگهانی به کمر ایجاد شود و یا ممکن است به تدریج و در طی سالیان براثر وارد شدن فشارهای خفیف ولی مداوم ایجاد شود. معمولاً با افزایش سن این پارگی ها بتدریج در همه انسان ها بوجود میاید. این جزئی از روند پیری است. در بعضی ها این پارگی ها ممکن است بدون علامت و بدون درد باشد.

هرنی دیسک 

هرنی دیسک بین مهره ای یا دررفتن دیسک. در این وضعیت پارگی قسمت حلقوی محیطی دیسک ( آنولوس فیبروزوس) شدید بوده و قسمت مرکزی ( نوکلئوس پولپوزوس) از بین شکاف پارگی به بیرون راه پیدا میکند. این قسمت بیرون زده را هرنی یا فتق میگویند. مهمترین مشکلی که در فتق دیسک بوجود میاید اینست که قسمت بیرون زده به اعصابی که در حال بیرون آمدن از نخاع و مهره هستند فشار آورده و همین فشار موجب بروز بسیاری مشکلات از جمله درد اندام است. درد در باسن و ران و ساق احساس میشود. به این درد سیاتیک Sciatica میگویند. هرنی یا فتق دیسک معمولاً بعد از فعالیت هایی مانند بلند کردن یا هل دادن جسم سنگین یا خم شدن یا چرخیدن ناگهانی بوجود میاید.

پیری دیسک

با بالا رفتن سن بتدریج در دیسک بین مهره ای پارگی های خفیف و متعدد بوجود میاید و به مرور دیسک چروکیده و خشکیده و کوچک میشود و قدرت ارتجاعی خود را از دست میدهد. براثر کوچک شدن دیسک ارتفاع آن هم کم شده و در نتیجه مهره ها به هم نزدیکتر میشوند. نزدیک شدن مهره ها موجب سایش مفاصل بین مهره ای به یکدیگر میشود که ایجاد سائیدگی و در نتیجه درد و خشکی میکند.

لغزش یا لغزیدگی مهره یا اسپوندیلولیستزی

بر اثر ضعیف شدن یا پاره شدن لیگامان هایی که در اطراف مهره قرار گرفته اند، مهره به سمت جلو میلغزد. این حرکت نامناسب مهره را اسپوندیلولیستزی مینامند و ممکن است روی اعصاب نخاع فشار وارد کنند.

تنگی کانال نخاع

در این عارضه کانال نخاعی تنگ میشود و فضا برای نخاع کم شده و در نتیجه به آن فشار وارد میشود. تنگی کانال نخاعی معمولاً به علت استخوان های اضافه ایست که در اطراف زوائد مهره و مفاصل بین مهره ای به تدریج و با افزایش سن ایجاد میشود. ممکن است لیگامان های اطراف مهره هم بتدریج و با افزایش سن کلفت شده و موجب تنگ شدن کانال نخاعی شوند.

اسکولیوز

اسکولیوز یا انحراف جانبی ستون مهره عارضه ایست که معمولا در سنین نوجوانی بوجود میاید. این عارضه ممکن است موجب کمردرد و حتی فشار به اعصاب کمری و سیاتیک شود.

علل دیگر

بسیاری عوامل دیگر هم میتوانند کمردرد ایجاد کنند ولی شیوع آنها کم است. این علل به اختصار عبارتند از :

• تومورهای نخاع یا تومورهای خوش خیم یا بدخیم یا متاستاتیک مهره ها
• شکستگی مهره
• پوکی استخوان
• روماتیسم مانند اسپوندیلیت انکیلوزان
• عوامل روانی مانند هیستری یا تمارض
• بیماری های مفصل ران یا التهاب مفصل ساکروایلیاک در لگن
• بیماری های زنان مانند تومور ها یا عفونت های رحم یا اندومتریوز
• بیماری های پروستات
• بیماری های کلیه مانند عفونت یا سنگ دستگاه ادراری
• مشکلات دستگاه گوارش مانند پارگی زخم معده یا پانکراتیت
• انسداد یا آنوریسم آئورت یا شریان های لگن
• بیماری های عفونی عمومی مانند آنفلوانزا، حصبه و تب مالت
• عفونت های مهره

علائم و نشانه ها

بسته به دلیل کمردرد علایم و نشانه‌های آن متفاوت می‌باشد. درد کمر ممکن است کم و مبهم و یا شدید و سخت باشد. این درد می‌تواند در ناحیه کوچکی از کمر و یا کا کمر خود را نشان دهد. ممکن است هنگام کمردرد دچار گرفتگی عضلات شوید. همچنین کمردرد می‌تواند باعث مشکلات پا از جمله درد، بی حسی یا سوزن سوزن شدن پا شود. اکثر موارد کمردرد کوتاه مدت (حاد) بوده و بعد از چند هفته ازبین می‌رود. درصورتیکه شما تحت فشار باشید، ممکن است کمردرد شما به نوع طولانی مدت (مزمن) تبدیل شود.علایم شایع کمردرد شامل:

    درد های عضلانی
    درد ضربه زننده یا تیرکشنده
    دردیکه تا پایین پای شما کشیده می‌شود
    محدود شدن انعطاف پذیری یا محدوده حرکت کمر
    ناتوانی در راست ایستادن

راه ها و روش های درمان

بیشتر انواع کمردرد بعد از چند هفته استراحت و درمان‌های خانگی و استفاده از مسکن‌های ساده بهبود پیدا می‌کنند. مدت کمی استراحت در رختخواب مناسب است، اما خوابیدن بیشتر از چندروز در رختخواب می‌تواند مضراتی بیشتر از فوایدش داشته باشد. فعالیت های روزانه خود را تا آنجاکه می‌توانید ادامه دهید. فعالیت های سبک همچون پیاده روی و کارهای عادی و روزانه معمولا بدون مشکل و مناسب است. اما اگر فعالیت خاصی درد شما را افزایش می‌دهد، از انجام آن خودداری نمایید. اگر درمان خانگی بعد از چندهفته اثر نکرد و یا درد شما شدید بود، شما به پزشک برای تجویز داروهای قوی و یا سایر درمان‌ها نیاز دارید. سایر درمان‌ها شامل:

 درمان دارویی

پزشک شما معمولا مسکن‌هایی از جمله استامینوفن یا ایبوپروفن یا ناپروکسن استفاده نماید. داروی کمر درد را همانطور که پزشکتان تجویز کرده مصرف کنید، چراکه مصرف زیاد می‌تواند اثرات جانبی جدی در پی داشته باشد. اگر درد شما با داروهای مسکن عادی بهتر نشد، پزشک ممکن است از شل کننده های عضلانی استفاده نماید.

فیزیوتراپی و ورزش

فیزیوتراپی اساس درمان کمردرد می‌باشد. یک فیزیوتراپیست حرفه‌ای می‌تواند طیف گسترده‌ای از انواع درمان از جمله درمان با گرما، اولتراسوند، تحریک الکتریکی و تکنیک‌های آزاد کردن ماهیچه برروی ماهیچه‌ها و بافت‌های نرم پشت بدن، استفاده می‌نماید. فیزیوتراپیست میتواند به شما ورزش‌های خاصی آموزش دهد که انعطاف پذیری و قدرت ماهیچه‌های شکم و پشت شما را افزایش دهد. انجام منظم این ورزش‌ها می‌تواند از درد کمر در آینده پیشگیری نماید.

تزریق

اگر سایر روش‌های درمان برای شما جوابگو نبود و درد کمر شما کاهش پیدانکرد یا درد آن به پای شما هم کشیده شده و شمارا ناتوان سازد، پزشکتان ممکن است برای شما آمپول کورتیزون (یک داروی ضدالتهاب) درفضای دور نخاع شما تزریق نماید. تزریق کورتیزون به کاهش التهاب دور ریشه‌های عصبی کمک می‌کند، اما این تسکین کم‌تر از چندماه دوام می‌یابد.

 عمل جراحی

تعداد کمی از افراد برای درمان کمردرد به جراحی احتیاج پیدا می‌کنند. اگر شما دچار کمردردی شدید بهمراه تیرکشیدن پا یا ضعف شدید عضلانی بدلیل تحت فشار قرارگرفتن اعصاب باشید، ممکن است درمان جراحی برای شما مفید باشد. درغیر اینصورت جراحی فقط برای درمان مشکلات مادرزادی و ساختار استخوانی که درمان آنها با روش های دیگر کافی نبوده، استفاده می‌شود.

طب سوزنی

یک فرد حرفه‌ای در طب سوزنی با فروکردن سوزن‌های استرلیزه و استیل در نقاط خاصی از پوست بدن می‌تواند درد و سایر علایم کمردرد را بهبود بخشد.

ماساژ

اگر کمردرد شما بدلیل خشکی عضلانی و یا فشار بیش از حد بر عضلات باشد، ماساژ درمانی ممکن‌است بتواند به شما کمک کند.

یوگا

بعضی از انواع یوگا می‌تواند به شما در کاهش شدت کمردرد کمک نماید.

 

                                 

ورزش دیسک کمر

در بین ستون مهره‌ها، بالشتک‌هایی وجود دارد که پوسته محکمی دارند و در میان آنها مغزی وجود دارد که حالت مایع دارد. در اثر فشار به این بالشتک‌ها، مایع میانی خارج شده و فتق ‌دیسک کمر ایجاد می‌شود.

در صورتی که کمر درد به زیر زانو کشیده شود و درد زیر زانو بیشتر از ناحیه کمر باشد، احتمال دارد فرد به دیسک کمر دچار شده باشد.

درد مربوط به دیسک کمر با خم شدن به جلو و با عطسه و سرفه تشدید می‌شود. این درد در مسیر عصب سیاتیک است.

حرکات ورزشی دیسک کمر

برای درمان دیسک کمر با ورزش لازم نیست تمرینات هوازی شدید انجام دهید یا وزنه‌های سنگین بلند کنید- برای این منظور انجام تمرینات هوازی ملایم و حرکات نرمش برای دیسک کمر کفایت می‌کند و می‌تواند در کنترل درد ناشی از بیرون‌زدگی دیسک کمر بسیار موثر باشد.

هنگام ورزش برای دیسک کمر ، سعی کنید تا حد امکان عضلات مربوطه را بکشید. تا ده ثانیه در همان حالت نگه دارید، و سپس به آرامی به حالت معمولی برگردید. هر حرکت باید به آرامی انجام پذیرد و از حرکات پرتابی یا شدید جداَ خودداری کنید چون نه تنها نقش مفیدی ندارند بلکه برعکس موجب آسیب عضلات و مفاصل شما خواهند شد.

برای کاهش درد و درمان دیسک کمر انجام حرکات اصلاحی و ورزش کمر درد موثر خواهد بود. دست های تان را روی یک میز بگذارید و بازوهای تان را بکشید، در این حالت کمرتان باید در راستای بازوانتان باشد؛ در همین حالت پاهایتان را تا حدی که می‌توانید جمع کنید.

سپس یک پا را در راستای بدن بکشید (بازوها، کمر و پای تان که بالا آمده، شبیه به تخته ای موازی سطح زمین هستند).

خودتان را به مدت 10 ثانیه بکشید، در این مدت باید به آهستگی از بینی نفس بکشید و بازدم تان را هم از بینی خارج کنید. همین تمرین و ورزش دیسک کمر را برای پای دیگر هم انجام دهید، هر بار سه مرتبه تمرین را تکرار کنید.

برای کاهش درد دیسک کمر در ورزشهای دیسک کمر بایستید، پاهای تان را اندکی خم و کمرتان را گرد کنید. سر تان به سمت جلو آزاد باشد، بازوهای تان خم اند و دست های تان روی زانوها قرار دارند. به آرامی تنفس کنید و حالت خمیدگی کمر را نهایتاً تا 10 ثانیه حفظ کنید. تا جایی که می‌توانید این تمرین را تکرار کنید.

برای کاهش درد دیسک کمر با ورزش تقویت عضلات کمر  روی کمر تان دراز بکشید، پاهای تان را جمع کنید و زانواها را به سمت سینه تان بکشید. دور زانوهای تان را با دست بگیرید و به آهستگی فشار بیاورید، در این حالت باید به آرامی هوا را از طریق دهان بگیرید و از همان طریق بازدم را بیرون بدهید.

برای کاهش درد دیسک کمر و انجام ورزش درمانی دیسک کمر روی زانوهای تان بنشینید، باسن باید روی پاشنۀ پاها قرار بگیرد، کف دست ها روی زمین و بازوها تا بیشترین حد ممکن باید کشیده و از بدن تان دور شوند، به آرامی کمر تان را بکشید و 10 ثانیه در این وضعیت بمانید. در این نرمش برای دیسک کمر باید از بینی نفس بگیرید و از دهان خارج کنید.

 

                                 

زانو (پای ضربدری) در کودکان و بزرگسالان

پا ضربدری، به حالتی گفته می شود که درآن زاویه بالای ساق پا به طرف داخل میباشد و زانوها درتماس با یکدیگر قرار می گیرند و مچ ها ازهم دور می شوند.بسیاری ازکودکان تاسن 3سالگی دچار ساق پای خمیده هستند و علت پای ضربدری در این کودکان خم بودن ساق پا در رحم مادر است و این کودکان تاسنین 4یا 5 سالگی با کجی زانو یا زانوی ضربدری مواجه هستند و درسن 6 یا 7سالگی پای آن ها صاف می شود.

 

اگرچه در برخی ازکودکان این کج بودن ادامه پیدا می کند. از علائم زانو ضربدری کج بودن زانو است، دراین موارد دلیل کج بودن زانو می تواند بر اثر شرایطی مانند بیماری نرمی استخوان یا بدشکلی های ژنتیکی باشد.

 

چه عواملی می‌توانند باعث ایجاد زانوی ضربدری شود؟

 

1.      زانوی ضربدری در کودکان طبیعی است، اما اگر این مشکل همچنان ادامه یابد و در مراحل بعدی زندگی نیز باقی بماند، ممکن است یک علت پزشکی اساسی وجود داشته باشد.

 

2.      برخی از عواملی که می‌تواند به ایجاد زانوی ضربدری کمک کند، عبارتند از:

 

3.      عوارض پزشکی ناشی از کمبودهای تغذیه‌ای مانند راشیتیسم، نرمی استخوان یا اسکوربوت می‌تواند بر فرم استخوان تأثیر بگذارد و باعث زانوی ضربدری شود.

 

4.      عفونت استخوان مانند استئومیلیت می‌تواند علت دفورمیتی زانوی ضربدری باشد.

 

5.      صدمه به استخوان ساق پا (که مسئول رشد است) می‌تواند باعث پای ضربدری شود. این وضعیت ممکن است فقط در یک پا بوجود بیابد.

 

6.      برخی از عوارض ژنتیکی نادر نیز ممکن است موجب چنین ناهنجاری‌های استخوانی گردد.

 

7.      آسیب قبلی و یا یک عارضه مفصلی مانند آرتروز یا التهاب مفاصل در بزرگسالان ممکن است باعث زانوی ضربدری و والگوس زانو گردد.

 

8.      چاقی با تغییر در نحوه راه رفتن فرد می‌تواند فرم زانوها را مانند زانوی ضربدری نشان دهد.

 

                                 

علائم زانو و پای ضربدری

پا و زانوی ضربدری به معنای وجود قوس غیرطبیعی در قسمت پایینی پاها می‌باشد که باعث می‌شود فاصله‌ی بین مچ پاها بسیار زیاد باشد و زانو‌ها به یکدیگر بیش از حد نزدیک باشند یا حتی به هم برخورد داشته باشند. البته بسیاری از کودکان در سال‌های اول زندگی، پای ضربدری دارند که این حالت طبیعی است و بعد از مدتی برطرف می‌شود، اما برخی از افراد بر اثر اختلالات ژنتیکی یا بیماری متابولیسمی استخوان به این بدشکلی اسکلتی دچار می‌شوند. افرادی که دفورمیتی پای آنها بسیار شدید است، نمی توانند وقتی پاهای خود را صاف می‌کنند، مچ پای خود را به هم بچسبانند.

 

علائم و نشانه‌ها

 

پای ضربدی معمولاً با مشکل کف پای صاف ارتباط دارد. هنگامی که زانوها در موقعیتی قرار می‌گیرند که بیش از حد خم و انحنا دارد، مفاصل پا (مفصل ساب تالار) مجبور به چرخش در محل خود می‌شود. این شرایط باعث وارد شدن فشار و کشیدگی زیاد به غضروف‌ها، تاندون ها و نیز بافت نرم داخل انحنای پا می‌شود.

 

کودکانی که با مشکل خمیدگی زیاد و صاف بودن بیش از حد کف پا مواجه هستند، هنگام دویدن بسیار ضعف دارند و معمولاً نمی‌توانند با دوستان و هم سن‌های خود ارتباط مناسب داشته باشند. این کودکان هنگام انجام فعالیت زودتر از بقیه خسته می‌شوند. مشکلات زانو در بین کودکانی که دارای پای ضربدری هستند بسیار شایع می‌باشد. تغییر شکل مفصل کشکی ران در بین این افراد پدیده‌ای عادی است و این موضوع باعث عدم توازن پاهای فرد می‌شود.

 

قرارگیری نامناسب استخوان کشکک در محل خود می‌تواند این استخوان را مستعد کندرومالاسی و در رفتن کشکک کند. زانوی ضربدری همچنین با انحنای زیاد بخش داخل استخوان بالا و پایین ران بیمار همراه است (سندروم داخلی استخوان درشت نی). این موضوع به طور معمول به عنوان اسپلینت ساق پا شناخته می‌شود.

 

                                 

علت ابجاد زانو و پای ضربدری چیست؟

پا ضربدری، شرایطی است که زاویه بالای ساق پا به طرف داخل میباشد و زانوها در تماس با یکدیگر قرار میگیرند و مچ پا ها از هم دور می شوند.معمولا کودکان تا سن ۳ سالگی دچار کجی زانو می باشند و پای ضربدری به علت خم بودن ساق پای جنین در رحم مادر است، معمولا این کودکان تا سنین ۴ الی ۵ سالگی با پای ضربدری روبرو هستند، و پس از آن زانو شروع به صاف شدن می کند، با این حال تعدادی از این کودکان این کج بودن اصلاح نشده و ادامه میابد. در این موارد علت کج بودن زانو ممکن است ناشی از مشکلاتی مثل بیماری نرمی استخوان یا بدشکلی های ژنتیکی باشد.

 

علت

 

نوزادان به خاطر وضعیت فشردگی آن ها در رحم مادر با پای پرانتزی به دنیا می آیند. پاهای کودک با آغاز راه رفتن قوی تر می شوند و زانو ها به سمت داخل حرکت می کنند(در حدود 12 تا 18 ماهگی). اما در بعضی کودکان در 3 سالگی، پاها بیش از اندازه به سمت داخل ( وضعیت زانو ضربدری) می شوند. در این زمان موقع ایستادن کودک، زانوها با یکدیگر تماس داشته، اما قوزک ها از یکدیگر جدا هستند.

 

کجی زانو در کودکان سالم تا سن زیر 6تا7 سال رایج است این به این دلیل است که وزن آنها برروی ناحیه خارجی مفصل زانو ایجاد میشود و این یکی ازمراحل رشد طبیعی کودکان است برای درمان زانو ضربدری در اکثر موارد بدون هیچ گونه مراجعه به پزشک و خود به خود اصلاح می شود اما در صورتیکه کجی زانو خودبه خود اصلاح نشد و فاصله بین مچ پاها بیشتراز10 سانتیمتر باشد و زانوها نامتقارن باشد کودک با مشکل درروند رشد مواجه است .

 

پای ضربدری می تواند در نتیجه مشکلات یا بیماری های خاص همچون موارد زیر ایجاد شود:

 

- نرمی استخوان براثرکمبود ویتامین دی دربدن

 

- شرایط کبود سایر موادغذایی مانند ویتامین سی

 

- عوامل نادر ژنتیکی مانند ابتلا به سندروم کوهن

 

- وارد شدن آسیب به استخوان ساق پا (در این حالت فقط یک پا دچار خم یا انحنا می شود

 

- اضافه وزن یا چاقی

 

- دربزرگسالان کجی استخوان می تواند بر اثر هرگونه صدمه مانند شکستگی مچ پا و بیماری هایی مانند آرتروز استخوان یا روماتیسم ایجاد شود

 

پای ضربدری همچنین ممکن است با مشکل صافی کف پا ارتباط داشته باشد. هنگامی که زانوها در موقعیتی قرار می گیرند که بیش از حد خم و انحنا دارد، مفاصل پا مجبور به چرخش در محل خود می شود. این شرایط باعث وارد شدن فشار و کشیدگی زیاد به غضروف ها، تاندون ها و نیز بافت نرم داخل انحنای پا می شود.

 

                                 

 

 

روش های درمان زانو و پای ضربدری

زانوی ضربدری نشان دهنده ایجاد انحنای غیر عادی در ناحیه پایین پا است که باعث می شود یک شکاف بزرگ بین پاها و قوزک ها در زمان تماس زانوها با یکدیگر ایجاد گردد. اکثر کودکان به مشکل زانوی ضربدری تا زمان رسیدن به سن سه سالگی دچار هستند و این شرایط به خاطر نحوه خاص قرارگیری آنها در داخل رحم مادر ایجاد می شود. با رسیدن کودک به حدود سن چهار یا پنج سالگی، مشکل پا ضربدری در کودکان مشاهده می شود. به هر حال، پاها به تدریج صاف شده و هماهنگی عادی خود با سایر اعضای بدن را در سنین شش یا هفت سالگی به دست می آورند.با این وجود، در بعضی کودکان، مشکل پا ضربدری ادامه پیدا می کند یا در سنین بالاتر ایجاد می گردد. در این موارد، اغلب علت ایجاد مشکل ناشناخته است، هر چند پا ضربدری می تواند در نتیجه شرایط استخوانی همچون نرمی استخوان یا اسکوروی (کمبود ویتامین سی) ایجاد شود. این مشکل همچنین می تواند به خاطر نقص مادرزادی در تشکیل استخوان ها ایجاد گردد.

 

راه ها و روش های درمان

 

مصرف دارو و ویتامین

 

اگر زانوی ضربدری شما ناشی از کمبود ویتامین باشد، مصرف آن ویتامین، راه رهایی شما از این عارضه و درمان زانوی پرانتزی است. هنگامی که استخوان‌های شما قوی هستند و تمام ویتامین‌ها و مواد مغذی مورد نیاز آنها تامین است، احتمال این اختلال، کمتر است. اگر شما در حال حاضر به این عارضه مبتلا هستید، مصرف ویتامین ممکن است مشکل زانوی شما را حل کند. داروهایی که به استحکام و تامین مواد معدنی استخوان‌ها کمک می‌کنند هم برای افزایش تراکم استخوان و درمان زانوی ضربدری مفید می‌باشند

 

فیزیوتراپی

 

درمان با فیزیوتراپی شامل درمان سیستم عضلانی اسکلتی ( شامل عضلات و استخوان های بدن است) می شود که در معرض آسیب قرار گرفته اند. این آسیب ها شامل رگ به رگ شدن، کشیدگی عضله، آسیب پس از شکستگی، آسیب پس از جراحی و جراحت های مکرر می شود. نواحی بدن شامل گردن و پشت و همچنین دست و پا می شود.

 

زانو بند

 

استفاده از زانوبند یا آتل در شب برای درمان پای پرانتزی (زانوی پرانتزی) و همچنین زانوی ضربدری توصیه می شود. کارکرد زانوبند شبانه ای که به کفش متصل است کشیدن زانو به سمت وضعیت صحیح آن است. گاهی اوقات، این زانوبندها باید به صورت سفارشی ساخته شوند.

 

کفی طبی

 

کفی های سفارشی برای زانوی ضربدری و اصلاح حرکت غیرنرمال پا و توزیع وزن در پا کمک می کند. چرخش بیش از حد پا به داخل با کفی های طبی اصلاح می شود. این کفی ها باعث ثبات پا و اصلاح عدم تعادل ناشی از آسیب دیدگی می شوند.

 

ماساژ درمانی

 

این تکنیک معمولاً برای کودکان تجویز شده و انجام مرتب آن شدت پا ضربدری را کاهش می‌دهد و درمان پای ضربدری می باشد. در ماساژ درمانی یک تراپیست آموزش دیده با حرکت دادن پاها باعث می‌شود که آن‌ها همزمان با رشد صاف‌تر شوند. برای مثال، یکی از روش‌هایی که می‌توانید انجام دهید این است که سعی کنید پا را صاف کنید و سپس آن را تا روی سینه خم کنید. برای نتیجه گرفتن از این روش باید آن را چندین بار تکرار کنید.

 

                                 

درمان زانوی ضربدری با ورزش و حرکات اصلاحی

زانوی ضربدری اصطلاحی است که برای توصیف حالتی به کار می‌رود که در آن هنگامی ‌که زانوها با یکدیگر تماس دارند فاصله غیرعادی زیادی در بین قوزک پاها وجود دارد. این عارضه بیشتر در کودکان روی می‌دهد و معمولاً مسئله نگران‌کننده‌ای نیست اما د رصورتی ‌که این عارضه در بزرگسالان روی دهد باید مورد توجه قرار گیرد. اگر زانو ضربدری به ‌خودی ‌خود اصلاح نشد و یا اگر این عارضه در اثر مشکلات زمینه‌ای ایجاد شود احتمالاً به درمان نیاز می‌باشد.

 

حرکات اصلاحی

 

1.         بالا بردن پا

بر روی سمت چپ خود دراز بکشید و پیشانی خود را هم سطح کف اتاق قرار دهید. پاهای خود را جمع کنید و دست راست خود را روی باسن قرار دهید. باسن خود را بالا بیاورید و از پاها تا شانه ها یک خط مستقیم ایجاد کنید. تا حد امکان پای راست خود را بالا بیاورید و سپس به آرامی آن را پایین بیاورید. این ورزش زانوی ضربدری را  برای هر طرف ۱۰ بار تکرار کنید. با این حرکت تا حدی از انحراف زانوی ضربدری جلوگیری میکنید

 

2.      حرکت پله از پهلو

 

بین دو نیمکت که پهلوی هم قرار گرفته اند بایستید. پای راست خود را روی نیمکت سمت راست قرار دهید و اجازه دهید پای چپ شما معلق باشد. پای راست را روی زمین برگردانید و این بار این کار را با پای چپ خود تکرار کنید. این کار را به صورت یکی درمیان انجام دهید و برای هر پا آن را ۱۰ بار تکرار کنید.

 

3.      دوری از مرکز بدن

یک باند کشی را به یک وسیله ثابت مثل پایه میز محکم کنید. سمت دیگر باند را به قسمت پایین ساق پای چپ خود ببندید. پا خود را بالا ببرید و سعی کنید تا قوس آن تا حد امکان از بدن فاصله بگیرد، سپس پا را پایین بیاورید. این کار را برای هر پا ۱۰ بار انجام دهید

 

4.      چمباتمه زدن

 

باند کشی را دور ران خود قرار دهید، آن را دقیقا در بالای زانو صاف کنید. پای خود را بیش تر از عرض شانه باز کنید. برای اینکه باند محکم شود، کمی پاهای خود را آن طرف تر ببرید. در هنگامی که بدن خود را در وضعیت چمباتمه قرار می دهد سعی کنید باند همچنان سفت باشد، تا زمانی که ران های شما موازی با کف اتاق شوند. به وضعیت ایستاده برگردید و این کار را ۱۰ بار انجام دهید.در سه روز غیرمتوالی در هفته سه مورد از این ورزش های مخصوص زانوی ضربدری را انجام دهید. هر چه قوی تر شوید، می توانید از باند کشی سطح بالاتری استفاده کنید، ورزش های بیشتری انجام دهید و تعداد بار انجام ورزش ها را افزایش دهید. در صورتی که سریع به نتیجه نرسیدید ناامید نشوید. برای اینکه متوجه تفاوت واقعی شوید حداکثر شش ماه زمان لازم است.

 

                                 

زانوی پرانتزی در کودکان و بزرگسالان

حالت پرانتزی بودن پاها در بسیاری از کودکان رایج است، افرادی که زانوی پرانتزی دارند، زمان ایستادن اگر پاهای خود را جفت کنند، فاصله زیادی بین زانوها و ساق پاها ایجاد می شود. مشکل پای پرانتزی می تواند در هر دو زانو رخ دهد. اکثر کودکان در چند سال اول زندگی خود مشکل پا پرانتزی را دارند. زانو پرانتزی در کودکانی که اضافه وزن دارند شایعتر می باشد. نوجوانان و بزرگسالان هم در بعضی موارد دارای ساق پای خمیده یا پرانتزی هستند، اما علائم زانو پرانتزی در کودکان شایعتر می باشد. این ناهنجاری فیزیکی بین کودکان زیر ۱۸ سال شایع است. پای نوزادان در هنگام تولد به دلیل نوع قرار گرفتن آنها در رحم مادر پرانتزی است بنابراین این عارضه در دروان کودکی طبیعی است. به مرور زمان و با وجود نیاز به تحمل وزن روی پاها و در حالی که کودکان راه رفتن را می‌آموزند این مشکل نیز برطرف می‌شود

 

عوامل ایجاد

 

از علت زانوی پرانتزی میتوان گفت نوزادن هنگام به دنیا آمدن پاهایی با حالت پرانتزی دارند. برای بیشتر نوزادانی که با حالت پای پرانتزیبه دنیا می آیند، نگرانی وجود ندارد، زیرا این عارضه فیزیولوژیکی در اکثر موارد خود به خود بهبود یافته و باعث ایجاد مشکلات در دراز مدت نمی‌شود. کودکانی که هر دو زانویشان یا تنها یک زانویشان پرانتزی است، احتمال ابتلا به بیماری بلانت Blount را دارند، این بیماری باعث بدشکلی ناحیه صفحه رشد کودک در بالای قلم پا می‌شود، در سنین پایین تر از 2 سال تشخیص و درمان زانو پرانتزی کودکان توسط پزشک کمی مشکل است اما زمانیکه کودک به 3 سالگی رسید و پرانتزی بودن پای او برطرف نشده بود. پزشک تصویر برداری با اشعه ایکس را برای تشخیص بیماری بلانت تجویز می کند.یکی دیگر از علل زانوی پرانتزی، نرمی استخوان می باشد، بیماری نرمی استخوان باعث بدشکلی‌های استخوانی در مفصل می‌شود. شیوع پا پرانتزی در کشورهای پیشرفته نادر است، زیرا کودکان در این کشورها زیرا کودکان دراین کشورها از ویتامین دی، کلسیم و فسفر کافی برخوردار هستند.آرتروز و بیماری پاژه نیز از علتهای پرانتزی پا می باشد.