زانو درد: درمان و علت

زانو یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین مفاصل بدن است و زانو درد از شایع‌ترین شکایات افرادی است که به پزشک می‌کنند. هر چند درد زانو در افراد مسن شایع‌تر است، اما بسیاری از جوانان نیز از زانو درد شاکی هستند. زانودرد برحسب سن و شرایط فرد علل مختلف و متفاوتی دارد.

علت

از علت‌های دیگر زانو درد می‌توان موارد زیر را نام برد

- درد زانوی قدامی یا درد جلوی زانو یا نیمه دررفتگی زانو

- آرتریت: شامل روماتوئید، استئوآرتریت و نقرس.

- کیست بیکرز یا کیست حفره زانو: تورم مایع مفصلی، در پشت زانو است که منجر به درد پشت زانو می شود. ممکن است تورم علل دیگر داشته باشد، مانند: آماس کیسه‌ای مفصلی.

- بورسیت (Bursitis ): التهاب در اثر فشار مکرر بر زانو، مانند: زانو زدن در طولانی مدت. در این حالت شما دردی مبهم و تپنده را در زانوی خود احساس می‌کنید که هنگام وارد کردن فشار به زانو در زمان پیاده‌روی یا زانوزدن یا خم‌کردن زانو، شدید‌تر می‌شود. ممکن است در زانوی خود احساس گرما کنید و این ناحیه نسبت به لمس کردن حساس باشد. همچنین ممکن است درد پشت زانو داشته و زانوی شما متورم و قرمز باشد و احساس کنید حرکت دادن زانو برایتان مشکل است.  

- اختلال در بافت‌های مرتبط دهنده، مانند لوپوس.

- جابجا شدن کاسه زانو

- عفونت مفاصل

- صدمه به زانو: آسیب رباط قدامی و یا آسیب رباط میانی ممکن است موجب خونریزی در زانو و درد شود.

- ورم زانو: اگر زیاد بالا و پایین بروید، غضروف پاره شده و درد بدتر می‌شود.

- پارگی غضروف: درد در داخل و یا خارج مفصل زانو احساس می‌شود.

- پارگی رباط: موجب درد و بی ثباتی در زانو می‌شود.

- پارگی مینیسک زانو

- نرمی غضروف کشکک زانو

- پیچ خوردگی و رگ به رگ شدن: آسیب‌های جزئی به رباط‌ها، باعث این مشکل می‌گردند.

- سرطان استخوان

راه ها و روش های درمان

وقتی زانو درد به صورت مزمن در می آید زانو ورم می کند. برخی از بیماری ها باعث ورم و التهاب زانوها می شوند. صدمات زانو در ابتدا باعث ورم زانو می شود که خود سبب صدمات بیشتر خواهد شد و این روند همچنان ادامه پیدا می کند تا به صورت مزمن درمی آید.

با محافظت های پزشکی می توان این چرخه معیوب را شکست و صدمات آتی بافت های زانو را به حداقل رساند.

محافظت از زانو در مقابل بروز برخی از دردها بسیار مشکل است، ولی می توان با رعایت چند اصل مهم احتمال صدمه به زانوها  و زانو درد را به حداقل کاهش داد.

- برای کاهش بیماری های زانو و درمان زانو درد شدید مثل (آرتروز زانو)، اگر چاق هستید، باید لاغر شوید. با لاغر شدن چه در کارهای روزمره و چه در قدم زدن، فشار روی زانوهایتان کاهش می یابد. کاهش وزن صدمات احتمالی به رباط ها و تاندون ها را کاهش می دهد.

- اگر به زانو درد مبتلا هستید، به شنا و یا ورزش های آبی بپردازید. وقتی بدن در آب غوطه ور می شود، از وزن بدن کاسته می شود. در نتیجه وزن بدن به زانوها فشار وارد نمی کند.

- اگر به استخر دسترسی ندارید و یا علاقه ای به ورزش های آبی ندارید، به ورزش هایی بپردازید که باعث کشش بدن و ماهیچه ها شوند. ورزش هایی چون بسکتبال، تنیس و دویدن را کم انجام دهید. اگر با این گونه ورزش ها زانو درد شما تشدید شد، حتماً آن را محدود کنید. به بدنتان توجه کنید، اگر احساس کردید برخی از حرکات ورزشی به شما صدمه وارد می کند، نوع ورزشتان را تغییر دهید.

-  برای درمان زانو درد از زانوهایتان محافظت به عمل آورید. پوشیدن زانوبند هنگام ورزش شما را از برخی صدمات مصون نگه می دارد.هنگامی که رانندگی می کنید، از زانوهایتان در مقابل صدمات ناشی از داشبورد محافظت کنید.

- برای درمان زانو درد زانو‌ی‌تان را بالا نگه دارید. می‌توانید زانو‌های‌تان را با گذاشتن بالش در زیر آن ها بالا نگه دارید، یا بالشی را بین دو زانوی‌تان قرار دهید. قراردادن زانو در سطحی بلندتر از بدن باعث می شود نیروی جاذبه زمین، مایعات جمع شده در بافت صدمه دیده را کاهش داده، در نتیجه ورم نیز کمتر شده و خستگی را از ما دور می سازد.

- درمان زانو درد با بستن زانوها: بستن زانو ها به دو دلیل مفید است: هم ورم را کاهش می دهد و هم مکانیسم زانو را به نظم در می آورد.

-درمان زانو درد با  استفاده از داروها : اگر شما به زخم معده، بیماری کلیه و بیماری های خونی مبتلا نیستید، داروهای ضد التهابی در درمان زانو درد به شما کمک های فراوانی می کند. از داروهای مسکن معمول مانند استامینوفن یا ایبوپروفن برای کمک به تسکین درد زانو  و ورم  زانواستفاده کنید.

-استفاده از طب سوزنی در درمان زانو درد : تحقیقات نشان داده طب سوزنی راه موثری برای درمان زانو درد می باشد.

- روی زانوی‌ دردناک‌تان فشار نیاورید و از انداختن وزن روی آن پرهیز کنید.

- برای درمان زانو دردبا کیسه یخ زانو را به طور مکرر کمپرس سرد کنید. در روز اول هر ساعت برای ۱۵ دقیقه روی زانو کیسه یخ بگذارید. پس از روز اول، دست کم چهار با در روز روی زانو یخ بگذارید.

 

                                 

 

سیاتیک چیست؟

سیاتیک، نام یک عصب است. این عصب طولانی‌ترین عصب داخل بدن شماست که از لگن تا انتهای پا ادامه دارد و در طول مسیر خود به شاخه‌های متعددی تقسیم می‌شود.

هر گونه فشار بر روی این عصب می‌تواند باعث ایجاد درد در تمام طول عصب شود. این درد به‌طور تدریجی شروع شده و با گذشت زمان افزایش می‌یابد و در هنگام نشستن، برخاستن، عطسه و یا سرفه‌کردن نیز بدتر می‌شود.

علت

درد سیاتیک بیشتر در سنین 50-30 سالگی بوجود میاید و علت عمده آن پاره شدن دیسک بین مهره ای است.

بدنبال وارد شدن فشار بیش از حد به ستون مهره، قسمت حلقوی محیطی دیسک ( آنولوس فیبروزوس) پاره شده و قسمت مرکزی ( نوکلئوس پولپوزوس) از بین شکاف پارگی به بیرون راه پیدا می کند. این قسمت بیرون زده را هرنی یا فتق می گویند.

مهمترین مشکلی که در فتق دیسک کمر بوجود میاید اینست که قسمت بیرون زده به  ریشه های عصبی که در حال بیرون آمدن از نخاع و مهره هستند فشار وارد می کند.

همچنین تماس مواد شیمیایی تشکیل دهنده قسمت ژلاتینی دیسک با ریشه های عصبی موجب تحریک و التهاب آن ها می شود. این فشار و التهاب عصب موجب بروز علائم سیاتیک می گردد.

در ستون مهره کمری این تغییرات بیشتر در دیسک بین مهره های 3 و 4 و دیسک بین مهره ای L4-L5 ایجاد می شود.

علائم و نشانه ها

شایع‌ترین علائم سیاتیک دردی در ناحیه کمر است که در مفصل ران ، باسن و تا پشت یک پا امتداد می‌یابد. این درد معمولاً تنها بر یک پا تأثیر می‌گذارد و با نشستن، سرفه و عطسه کردن تشدید می‌گردد.

در پای درگیر ممکن است گاهی اوقات احساس کرختی، ضعف یا سوزش داشته باشید. به نظر می‌رسد که علائم سیاتیک به صورت ناگهانی بروز می‌کنند و می‌توانند چند روز تا چند هفته طول بکشد.

راه ها و روش های درمان

در بسیاری از موارد، درد سیاتیک بعد از مدتی به صورت خود به خود بهبود می یابد. درمان درد سیاتیک معمولا شامل دارو ها و حرکات ورزشی برای تسکین درد می باشد.

نکات زیر به منظور کاهش درد سیاتیک به شما کمک می کند:

 از نشستن پرهیز کنید (مگر اینکه از ایستادن راحت تر باشد.)

به صورت متناوب دراز بکشید و یا پیاده روی های کوتاه مدت داشته باشید. اگر در هنگام پیاده روی احساس درد نمی کنید، سعی کنید پیاده روی های خود را طولانی تر کنید.

دارو های مسکنی که پزشک برایتان تجویز کرده است را مصرف کنید.

هر دو یا 3 ساعت به مدت 15 تا 20 دقیقه از پد های حرارتی استفاده کنید. شما می توانید از ورقه های حرارتی یک بار مصرف نیز به مدت 8 ساعت استفاده کنید. دوش آب گرم نیز ممکن است مفید باشد. البته هنوز شواهد اثبات شده ای مبنی بر تاثیر گرما یا سرما بر درمان درد سیاتیک وجود ندارد، اما بهتر است شما آنها را امتحان کنید و در صورتی که به تسکین درد سیاتیک شما کمک کرد، از آن ها استفاده کنید.

درمان های تکمیلی برای درد سیاتیک بستگی به علت ایجاد کننده ی آن دارد. اگر علائم شما بهبود نیافتند، ممکن است پزشک برای شما فیزیوتراپی، داروهای تزریقی مانند استروئید ها، داروهای قوی تر و یا حتی عمل جراحی تجویز کند.

 

                                 

درد لگن

اگر درد لگن شما بیش از دو هفته شدید تر شد، حتما به پزشک مراجعه کنید. او از شما سوالاتی در مورد درد و فعالیت هایی که باعث تشدید آن می شوند، خواهد پرسید. درد به هنگام خم کردن ران برای بالا و پایین رفتن از پله ها، و به خصوص هنگام پوشیدن جوراب، می تواند نشانه ی مشکلات مربوط مفصل ران باشد. پزشک همچنین از شما خواهد پرسید که علائم چگونه شروع شده، چه تاثیری بر فعالیت های روزانه ی شما می گذارند و همچنین این که در شب احساس درد می کنید یا خیر.

پزشک مفصل ران شما را معاینه کرده و حرکات آن را بررسی می کند، این عمل به او اطلاعات کافی برای برنامه ریزی یک برنامه ی درمانی را می دهد؛ با این حال ممکن است برای تشخیص عارضه های دیگر، نیاز به انجام آزمایشات دیگری نیز باشد.
آزمایشاتی که ممکن است پزشک برای تشخیص علت درد لگن شما تجویز کند عبارت اند از : عکس برداری با اشعه ی ایکس، سی تی اسکن، اسکن ام آر آی (MRI) و آزمایش خون

اگر پزشک شما احتمال بدهد که درد لگن شما به دلیل عفونت و یا آرتریت روماتوئید به وجود آمده است، آزمایش خون می تواند کمک کند.

 

                                 

علت خالی کردن زانو

خالی کردن زانو که عموماً به آن ناپایداری زانو گفته می‌شود، اغلب ناشی از آسیب‌دیدگی یک یا چند مورد از رباط‌هایی که زانو را پایدار نگه می‌دارند. در زانو چهار رباط اصلی وجود دارد، که شامل دو رباط جانبی، یک رباط صلیبی قدامی و یک رباط صلیبی خلفی می‌شوند. رباط‌های جانبی در دو طرف زانو قرار دارند و مانع از خم شدن زانو از پهلو می‌شوند.

رباط جانبی داخلی در طرف داخلی زانو قرار داشته و رباط جانبی خارجی در طرف بیرونی زانو قرار دارد. رباط صلیبی قدامی  ناحیه جلویی (قدامی) بالای استخوان درشت نی را در مرکز زانو به استخوان ران متصل کرده و مانع چرخیدن تیبیا و لغزش آن به جلو می‌شود. رباط صلیبی خلفی  ناحیه‌ای از بالای درشت نی در نزدیکی پشت زانو (خلفی) را به استخوان ران متصل می‌کند و مانع از لغزش درشت نی به عقب می‌شود. پارگی هر یک از این رباط‌ها می‌تواند علت خالی کردن زانو  باشد و در آن نقش داشته باشد.

 

                                 

ورم زانو

ورم زانو اغلب بعد از آسیب دیدگی ایجاد میشود، اما در بعضی از مواقع هم میتواند بدون هیچ گونه آسیب دیدگی آشکاری اتفاق بیفتد.

2-  آسیب دیدگی ها ناشی از ضربه های مستقیم درحین انجام فعالیت های ورزشی پر برخورد مانند فوتبال و فعالیت هایی مانند چرخش، تغییر ناگهانی جهت یا با سرعت زیاد دویدن، پرش، یا فرود آمدن روی زمین

3-  ورم زانو بر اثر عفونت و بیماری آرتروز التهابی،که با درد همراه است.

 

🔴عوامل ایجاد ورم زانو بعد از آسیب دیدگی در داخل مفصل زانو:

پارگی لیگامنت صلیبی ومتقاطع جلویی

پارگی غضروف ها

شکستگی در مفصل زانو

جابه جایی کشکک زانو

 

🔴علل ورم زانو شامل موارد زیر است:

آسیب دیدگی لیگامنت های جانبی

التهاب برسا

تاندونیت

 صفحه رشد: صفحه رشد ناحیه خاصی ازاستخوان های درحال رشد درکودکان ونوجوانان است که میتواند براثرآسیب دیدگی ودرحین انجام فعالیت های ورزشی صدمه ببیند.

 

🔴ورم در قسمت داخلی زانو ناشی از آسیب دیدگی نیست و بر اثر عوامل زیر ایجاد می شود:

بیماری نقرس

آرتروز فرسوده کننده مفصل

سندروم درد کشکک زانو

کیست بیکر

 

                                 

ترومبوز وریدهای عمقی

ترومبوز وریدهای عمقی زمانی رخ می دهد که خون درسطح لایه های داخلی وریدهای (سیاهرگها) عمقی لخته می شود که معمولا این حالت در پاها اتفاق می افتد. این لخته ها خطرناک هستند به این دلیل که ممکن است شکسته شوند ، وارد جریان خون شده و شریانهای (سرخرگها) بزرگ و مهم به ویژه شریانهای ریه را مسدود کنند و منجر به صدمه دائمی یا مرگ شوند. این اختلال در اغلب موارد در خانمها و در سنین بالای 40سال رخ می دهد.

علائم و نشانه ها

 

تقریبا نیمی از بیماران مبتلا به ترومبوز وریدهای عمقی تا زمانی که رگهای بزرگ و اصلی مسدود نشود، هیچ علامتی ندارند در این موقعیت علائم به شرح زیر می باشد :

-          افزایش دمای پا

 

-          تورم یک طرف عضله پشت ساق پا، قوزک، ران و از قوزک به پایین

 

-          تب خفیف

 

-          درد در پاها

 

-          التهاب و قرمزی

 

-          برجسته شدن رگهای سطحی پا

 

در صورت حرکت لخته به سمت سرخرگهای ریه و انسداد آنها ، علایمی مثل تنگی نفس – درد قفسه سینه و سرفه خونی نیز بروز می نماید .

علل و عوامل خطرساز

 

زمانی که خون درون وریدهای عمقی پاها، آهسته تر از زمان معمول حرکت می کند یا زمانی که فاکتورهایی وجود دارند که تمایل خون به لخته شدن را افزایش می دهند و یا مواردی که لایه داخلی وریدها دچار آسیب شده باشد، ترومبوز وریدهای عمقی رخ می دهد.

 

عوامل تاثیرگذار در بروز این اختلال شامل موارد زیر است :

 

 1-  زمانی که به مدت طولانی در حالت نشسته قرار می گیرید مثل پروازهای هوایی طولانی مدت ( بیشتر از 4ساعت)

 

2-     صدمات مثل شکستگی های لگن و ران

 

3-     جراحی های بزرگ مثل جراحی های استخوان و مفاصل

 

4-     محدودیت حرکتی یا ناتوانی در راه رفتن به دلیل بیماری و یا هرگونه مشکل سلامتی

 

5-     بیماریها از جمله برخی سرطانها، بیماریهای قلبی و واریس

 

6-     برخی از داروها از جمله قرصهای پیشگیری از بارداری

 

7-     سیگار کشیدن

 

8-     چاقی

 

9-     حاملگی

 

درمان بیماری

 

هدف از درمان ، جلوگیری از بزرگتر شدن لخته، پیشگیری از عوارض لخته مثل حرکت به سمت شریانهای ریوی و بروز انسداد درآنهاُ، حل کردن لخته و جلوگیری از ایجاد لخته جدید می باشد اقدامات زیر به منظور دستیابی به اهداف درمان انجام می شود :

 

تجویز داروهای ضد انعقاد (رقیق کننده های خون) مانند هپارین، کلگزان و وارفارین : تجویز این داروها باید با احتیاط و تحت نظارت تیم درمان صورت گیرد. در مدتی که داروهای ضد انعقاد تجویز می شود به منظور بررسی اثر دارو، آزمایشات خون و پلاکت) به صورت منظم انجام می شود. در مواردی که کلگزان تجویز می شود نیازی به بررسی دوره ای آزمایشات وجود ندارد.

 

پیشگیری

 

برای مدت زمان طولانی از نشستن خودداری کنید. هنگامی که در حال مسافرت هستید گاهگاهی پاهایتان را حرکت دهید.

 

در صورت امکان، روزانه پیاده روی های کوتاه مدت داشته باشید.

 

در هنگام خواب، پاها را بالاتر از سطح بدن قرار دهید تا بازگشت خون وریدی تسهیل شود.

 

ورزش های پا برای جلوگیری از تجمع خون در پا کمک کننده است.

 

                                 

 

درد ساق پا و گرفتگی عضلات ساق پا

درد ساق پا و گرفتگی عضلات ساق پا چیست؟

 

درد در پاها، مچ پا، زانو و لگن به طومعمول به طور جداگانه از درد پا رخ می دهد و در هر صورت، درد ساق پا در هر نقطه بین کشاله ران و مچ پا، به استثنای مفصل هیپ و پا رخ می دهد.

 

 

 

گاه در پی یک روز تمام انجام کار پشت میز دچار گرفتگی عضلات گردن می گردید یا بعد از ورزش به دنبال مدت ها بی حرکتی، دچار گرفتگی پا می شوید. برخی خانم ها پس از پوشیدن کفش پاشنه بلند، به گرفتگی پا مبتلا می شوند. راهکار غالب این موارد گرفتگی عضلانی، کشش مرتب عضله ها است و در مواردی که پاشنه بلند کفش عامل آن باشد، خودداری از پوشیدنش، تنها چاره است.

 

نوع دیگری از گرفتگی عضلانی است که ناراحت کننده تر بوده و آن گرفتگی عضلانی شبانه است. درست موقعی که شخص به خواب عمیق و راحتی رفته است، بر اثر گرفتگی دردناک و شدید ناحیه ساق پا از خواب می پرد. بیشتر کسان از رختخواب بیرون آمده و روی پای گرفتار لی لی می کنند تا گرفتگی آن برطرف شود. ولی گاه گرفتگی یادشده عود می کند. بعضی اوقات گرفتگی در ران است و گاهی در خودِ پا. در هر صورت، گرفتگی پا حالت ناراحت کننده و دردآلودی است.

 

در صورتی که به گرفتگی پا دچار می شوید، نخستین موردی که باید بررسی گردد، داروهای مصرفی شماست. پاره ای از داروها موجب گرفتگی عضلانی می گردند.

 

 

درد را می توان در تعدادی از راه های مختلف تجربه کرد درد در ساق پا، همانند سایر نقاط بدن، می تواند تیز، مبهم، بیحس کننده، سوزن سوزن شدن، سوزش، دردناک و غیره توصیف شود.

 

 

درد می تواند حاد (کوتاه مدت) یا مزمن (طولانی مدت) باشد و در مقیاس شدت از خفیف تا شدید، و اغلب در مقیاس عددی امتیاز بندی می شود.

 

 

نورونهای حسی ( اعصاب ) مسئول تجربه ما از درد هستند و این ها توسط محرک هایی مانند سطوح بالایی از فشار، درجه حرارت بالا و یا پایین و مواد شیمیایی که می تواند منجر به آسیب های بافتی شود.

 

                                 

 

نوروپاتی دیابتی

نوروپاتی دیابتی

 

 

به دسته ای از بیماری ها اطلاق می شود که تمامی انواع اعصاب از قبیل اعصاب محیطی، خودمختار و نخاعی را درگیر می کند.

 

پلی نوروپاتی حسی حرکتی و نوروپاتی اتونومی، شایع ترین انواع نوروپاتی دیابتی هستند.

 

نوروپاتی محیطی

 

به طور شایع قسمت های انتهایی اعصاب به ویژه اعصاب اندام های تحتانی را گرفتار می کند. دو طرف بدن را به صورت قرینه درگیر کرده ممکن است به طرف قسمت های بالاتر گسترش یابد.

 

تظاهرات بالینی

 

علایم اولیه شامل پارستزی( خارش، گزگز کردن یا تشدید حس) و احساس سوزش به خصوص در هنگام شب است.

 

با پیشرفت نوروپاتی پای بیمار کرخت می شود.

کاهش حس درد و حرارت در این بیماران، خطر آسیب دیدگی و عفونت های مخفی پا را افزایش می دهد.

 

در اثر تغییرات مفصلی ناشی از نوروپاتی و ایجاد مفصل شارکوت، ممکن است پای بیمار تغییر شکل پیدا کند.

 

مفاصل شارکوت در اثر فقدان حس موقعیت و در نتیجه انتشار غیر طبیعی وزن در مفاصل ، به وجود می آیند.

 

                                 

 

فیبرومیالژیا (درد مزمن عضلات)

فیبرومیالژیا (درد مزمن عضلات)

 

Fibromyalgia فیبرومیالژیا اختلالی است که با درد گسترده اسکلتی عضلانی، خستگی، اختلال خواب و مشکلات مربوط به خلق و خوی همراه است. نشانه‌ها غالبا بعد از یک آسیب بدنی، جراحی، عفونت و یا استرس روانی شروع می‌شوند. در برخی مواقع این بیماری بدون هیچ گونه علامتی شروع می‌شود. فیبرومیالژیا (درد مزمن عضلات) زنان نسبت به مردان، بیشتر دچار فیبرومیالژیا می‌شوند. زنان در محدوده سنی 20 تا 50 سال بیشترین افراد مبتلا می‌باشند. بر طبق یک نظریه، افراد دچار فیبرومیالژیا، دارای آستانه درد پایینی هستند. این کاهش آستانه درد، به دلیل افزایش حساسیت مغز نسبت به علامت‌های درد می‌باشد. محققان بر اساس این نظریه، بر این باورند که تحریک عصبی باعث تغییراتی در مغز افراد مبتلا به فیبرومیالژیا می‌شود. این تغییرات شامل افزایش غیر طبیعی در مقدار مواد شیمیایی در مغز (یا تغییراتی در انتقال دهنده‌های عصبی ) می‌باشد. به علاوه، گیرنده‌های درد در مغز، درد را به یاد می‌آورند و بسیار حساس می‌شوند و این خود دلیلی برای نشان دادن بیش از حد درد می‌باشد. فیبرومیالژیا باعث یک بیماری دیگر نمی‌شود. اما به خاطر وجود درد و نخوابیدن، بر عملکرد شما در خانه و در محل کار اثر می‌گذارد. در سال 1990، موسسه روماتولوژی در آمریکا، دو معیار برای تشخیص فیبرومیالژیا ارائه داد: 1- درد منتشره که حداقل برای مدت سه ماه ادامه دارد. درد باید در این مناطق باشد: آرنج، باسن، سینه، زانو، پشت کمر، گردن، قفسه سینه، شانه و ران‌ها (تصویر بالا محل‌های درد را نشان می‌دهد). 2- عدم وجود بیماری دیگری در بدن که درد را ایجاد کند. هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد. تنوع داروها می‌تواند علائم این بیماری را کنترل کند. ورزش کردن، شل کردن عضلات و مفاصل و کم کردن استرس، در این بیماری بسیار مهم و کمک دهنده است. علائم فیبرومیالژیا علائم فیبرومیالژیا، می‌روند و می‌آیند. این علائم عبارت است از: 1- درد مزمن عضلانی: این درد در تمام بدن انتشار می‌یابد. به طور کلی، درد در مفاصل، عضلات و تاندون ها و دیگر بافت‌های نرم به وجود می‌آید. مناطق بروز درد در فیبرومیالژیا عبارتند از: پشت سر، بین تیغه شانه، بالای سینه، بالای شانه، جلوی گردن، قسمت بیرونی آرنج، قسمت بالای لگن، طرفین لگن و قسمت داخلی زانو بیماران با درد بدن از خواب بیدار می‌شوند. برخی از بیماران در شب درد بیشتری را احساس می‌کنند. درد معمولا با فعالیت، هوای سرد و مرطوب، عصبانیت و استرس بدتر می‌شود. 2- خستگی : غالبا افراد دارای فیبرومیالژیا، خسته هستند، حتی اگر یک خواب طولانی هم کرده باشند. بسیاری از بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا دارای سایر اختلالات خواب مانند: سندرم پاهای بیقرار و آپنه خواب می‌باشند. 3- افسردگی 4- کم کاری تیروئید5- بیماری لایم (نوعی بیماری آرتریت که به وسیله باکتری ایجاد می‌شود) 6- سندروم روده تحریک پذیر 7- مشکلات تمرکز و حافظه 8- بی حسی و سوزن سوزن شدن دست‌ها و پاها 9- لرزش و تپش قلب 10- کاهش توانایی ورزش کردن 11- سردرد تنشی یا میگرنی علل فیبرومیالژیا پزشکان هنوز یک علت خاص را برای این بیماری نشناختند. به نظر می‌آید که به دلایل زیادی، می‌تواند این بیماری را باعث شود؛ از جمله: ژنتیک، عفونت (مانند ویروس)، پاسخ‌های غیر طبیعی درد و ضربه فیزیکی و یا روحی. عوامل خطر فیبرومیالژیا - جنسیت: در زنان بیشتر دیده شده است. - تاریخچه فامیلی: اگر یکی از اقوام شما این بیماری را داشته باشد، شما نیز ممکن است این بیماری را بگیرید. - روماتوئید: اگر شما بیماری آرتریت روماتوئید و یا لوپوس داشته باشید، ممکن است به فیبرومیالژیا نیز دچار شوید. تشخیص فیبرومیالژیا همانطور که گفته شد، هیچ آزمایشی برای تشخیص این بیماری وجود ندارد. اما پزشک با دیدن آزمایش خون، می‌تواند بفهمد که علائم بیماری شما از چه منشاء گرفته است. آزمایش خون باید شامل موارد زیر باشد: شمارش سلول‌های خونی سرعت رسوب اریتروسیت آزمایش عملکرد تیروئید درمان فیبرومیالژیا * داروها موجب کاهش درد و بهبود خواب می‌شوند. داروهای مورد استفاده عبارتند از: استامینوفن، ایبوپروفن، داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد تشنج. * کم کردن استرس با تنفس عمیق و حفظ آرامش * به اندازه

کافی خوابیدن: با چرت نزدن در طی روز و در یک ساعت معین بیدار شدن و هر شب در یک ساعت معین به خواب رفتن، این مشکل اصلاح می‌شود. * به طور مرتب ورزش کردن: ورزش کردن، باعث کاهش علائم بیماری می‌شود. ورزش‌های کششی، درست نشستن و پیاده روی، شنا ، دوچرخه سواری و ورزش‌های آبی مفید می‌باشد. * به اندازه فعالیت داشتن: نه آن اندازه که خود را خسته کنید و نه آنقدر کم، که حوصله‌ی تان سر رود. * خوب و متنوع خوردن * کمتر کافئین نوشیدن * طب سوزنی: باعث تغییرات در جریان خون و مقدار انتقال دهنده‌های عصبی در مغز و نخاع می‌شود. * ماساژ: باعث کاهش ضربان قلب، شل کردن عضلات، بهبودی دامنه حرکت مفاصل و افزایش تولید قاتلین طبیعی درد در بدن می شود و استرس و عصبانیت را از بین می‌برد. * یوگا و تای چی: در کنترل علائم فیبرومیالژیا کمک می‌کنند. مواد غذایی و ویتامین‌های مفید در فیبرومیالژیا این ها را باید تحت نظر پزشک مصرف کنید: GABA (انتقال دهنده عصبی): برای بهتر خوابیدن اسید مالیک (در سیب وجود دارد): خستگی و درد عضلانی را از بین می‌برد منیزیوم: برای تولید انرژی و از بین برنده خستگی ویتامین D: برای تقویت عضلات و کاهش درد عضلات ویتامین B3: برای بهبود گردش خون و کاهش درد ویتامین B12: خستگی را از بین می‌برد کوآنزیم Q10: بهبود عملکرد سیستم ایمنی و رساندن اکسیژن به بافت‌ها و کاهش درد گرد فلفل قرمز: برای بهبود جریان خون و کاهش درد

مریم سجادپور بخش سلامت تبیان

 

                                 

تزریق استروئید در فضای اپیدورال یکی از راههای درمان کمردرد

 

 

تزریق استروئید در فضای اپیدورال یکی از روش‌های رایج درمان التهاب ناشی از کمر درد نشأت گرفته از پا درد یا گردن دردی است که در درد بازو ریشه دارد. عصب‌های نخاعی در این عارضه‌ها در اثر باریک شدن مجراهای عبور رو به پایین یا خارج از ستون فقرات ملتهب می‌شود.

فایده تزریق استروئید در اپیدورال

 

باریک شدن مجراهای نخاعی به دلایل گوناگون، از جمله فتق دیسک کمر و گردن، ایجاد خارها یا زائده‌های استخوانی، ضخیم شدن رباط‌های ستون فقرات، کیست مفصلی یا حتی به هم خوردن نظم و هم‌راستا نبودن مهره‌ها (سرخوردن مهره یا اسپوندلولیستزی)، رخ می‌دهد. فضای اپیدورال آکنده از چربی، کیسه نخاعی را احاطه می‌کند و از اعصاب و نخاع محافظت می‌کند. استروئید (کورتیزون) وارد شده به فضای اپیدورال کنش ضدالتهابی بسیار قدرتمندی از خود نشان می‌دهد که به تسکین درد کمک می‌کند و عملکرد بیماران را بهبود می‌بخشد. اگرچه استروئید عارضه اصلی مولد درد را از بین نمی‌برد، اما چرخه درد و التهاب را می‌شکند و قدرت بدن برای مقابله و مبارزه با عارضه را افزایش می‌دهد. به این ترتیب تزریق استروئید نتایجی را به دست می‌دهد که ماندگاری‌شان از اثر خود استروئید بیشتر است.

روش انجام تزریق

 

اینترلمینار، کودال و ترانس فورمینال سه روش متداول تزریق استروئید در فضای اپیدورال محسوب می‌شود. در هر سه روش اشاره شده سوزن ظریف و باریکی با توجه به تصاویر دستگاه فلوئوروسکوپ (اشعه ایکس) وارد محل مورد نظر می‌شود. ماده حاجب پیش از تزریق وارد بدن می‌شود تا رسیدن دارو به محل مورد نظر را تایید کند. غالباً علاوه بر استروئید از بی‌حسی موضعی نیز برای تسکین موقت درد استفاده می‌شود.

 

در روش اینترلمینار، که غالباً به طور خلاصه "تزریق اپیدورال" نامیده می‌شود، سوزن وارد پشت فضای اپیدورال می‌شود و استروئید وارد ناحیه گسترده‌ای می‌شود. به همین ترتیب در روش کودال نیز سوزن از راه شکاف خاجی (منفذ استخوانی کوچکی دقیقاً بالای استخوان دنبالچه) وارد بخش پایینی فضای اپیدورال می‌شود. استروئید در هر دو روش اینترلمینار و کودال غالباً در بخش‌های مختلف ستون فقرات و نخاع پخش شده و هر دو سمت مجرای نخاعی را پوشش می‌دهد. اما در روش ترانس فورمینال، که با اصطلاح "بلوک عصبی" از آن یاد می‌شود، سوزن از پهلو وارد عصب خارج شونده از ستون فقرات می‌شود و دارو در فضای احاطه کننده عصب تزریق می‌شود. دارو در مرحله بعد به سمت بالا حرکت می‌کند و از پهلو وارد فضای اپیدورال می‌شود. تحویل دارو به یک ناحیه مشخص آسیب دیده (معمولاً یک بخش و یک سمت) به روش ترانس فورمینال با دقت و تمرکز بالاتری صورت می‌گیرد. با ایجاد تغییر کوچکی در این روش می‌توان یک عصب مجزای خاص را با دقت بیشتری پوشش داد و علاوه بر تسکین درد و بهبود عملکرد از مزیت تشخیصی این نوع تزریق نیز بهره برد.

 

هر سه عمل فوق به صورت سرپایی انجام می‌شود و بیمار معمولاً می‌تواند فعالیت‌های معمول پیش از تزریق را پس از یک روز طبق روال گذشته ادامه دهد. برخی بیماران تمایل دارند در طول عمل داروی آرام‌بخش ملایم دریافت کنند، اما بسیاری از بیماران تزریق را صرفاً با بی‌حسی موضعی از راه پوست به خوبی تحمل می‌کنند.

پس از تزریق

 

تأثیرگذاری استروئید معمولاً ۱ تا ۳ روز پس از تزریق آغاز می‌شود، اگرچه بیماران در بعضی موارد حدود دو هفته بعد نتایج تزریق را احساس می‌کنند. درد معمول برخی بیماران، البته به ندرت، تا چند روز پس از تزریق افزایش می‌یابد؛ به علاوه شماری از بیماران با اثرهای جانبی‌ای مانند اضطراب، اختلال در خواب، تغییر در عادت ماهانه، احتباس موقت آب یا قرمزی و سرخ شدن صورت و سینه مواجه می‌شوند که معمولاً با احساس گرما یا افزایش اندک دمای بدن همراه است. این اثرهای جانبی معمولاً ملایم هستند و غالباً پس از چند روز از بین می‌روند. ابتلا به دیابت، حساسیت داشتن به ماده حاجب یا هر عارضه جدی دیگری باید پیش از تزریق به پزشک اطلاع داده شود.

 

چندین دهه است که تزریق اپیدورال کمر به عنوان درمانی کاملاً ایمن و کارآمد برای تسکین درد پا، گردن و بازو انجام می‌شود. بروز حساسیت، خونریزی، عفونت، آسیب دیدن عصب یا فلج از عوارض احتمالی این تزریق به شمار می‌آید که البته خوشبختانه به ندرت بروز می‌یابد. احتمال مواجهه با عوارض جدی در صورت بهره‌گیری از دستگاه فلوئوروسکوپ و انجام شدن تزریق توسط پزشک مجرب به حداقل می‌رسد. در مجموع بیماران تزریق در فضای اپیدورال را به خوبی تحمل می‌کنند و پس از عمل به ندرت با عوارض جانبی روبه رو می‌شوند.

 

اگرچه درد تمام بیماران پس از تزریق استروئید در اپیدورال تسکین نمی‌یابد، اما این تزریق‌ با ماندگاری اثر چند ماهه یا بیشتر غالباً درد را کاهش می‌دهد و عملکرد را بهبود می‌بخشد. چنانچه تزریق نتایج چشمگیری به دست دهد، می‌توان آن را برای حفظ بهبودهای حاصل شده بدون بروز کوچکترین خطری به صورت دوره‌ای تکرار کرد. به منظور به حداکثر رساندن مزایای تزریق یا ماندگاری بیشتر نتایج به دست آمده می‌توان در کنار تزریق از درمان‌های دیگری مانند مصرف دارو یا فیزیوتراپی نیز بهره برد. پزشک همواره برنامه درمانی جامعی را برای بیمار تدوین می‌کند.