علت ها و مکانیسم شکستگی مفصل آرنج در ناحیه سوپراکندیلر

ایجاد شکستگی قسمت پایینی استخوان بازو در مفصل آرنج : دو مکانیسم عمده در شکستگی دخالت دارند:

 

 ضربه مستقیم

 

مثل زمین خوردن در حالیکه آرنج خم شده است و در حین زمین خوردن آرنج مستقیما به زمین برخورد کند.

 

 ضربه غیر مستقیم

 

مثل زمین خوردن در حالیکه آرنج در حالت کاملاً باز شده قرار دارد و فرد با کف دست به زمین میخورد. در این حال نیرو بطور غیر مستقیم از طریق کف دست و ساعد به ناحیه آرنج وارد شده و موجب شکستگی میشود

 

                                 

آناتومی ناحیه سوپراکندیلر آرنج

شکستگی های مفصل آرنج در ناحیه سوپراکندیلر حدود دو درصد کل شکستگی های بالغین را تشکیل میدهند. ناحیه سوپراکندیلر در واقع دقیقا در بالای مفصل آرنج واقع شده است.

 

 این شکستگی ها در بالغین نادر بوده ولی یکی از شکستگی های شایع در بچه ها است. اهمیت این شکستگی در احتمال آسیب رسیدن به شریان براکیال یا بازویی است که ممکن است بسیار خطرناک باشد.

 

مفصل آرنج از سه استخوان تشکیل میشود. در بالا قسمت پایینی استخوان بازو Humerus bone قرار دارد و در پایین قسمت بالایی دو استخوان ساعد یعنی زند زیرین و زند زبرین در تشکیل مفصل آرنج شرکت میکنند.

 

زند زیرین یا Ulna همان استخوانی است که در طرف انگشت کوچک دست قرار گرفته است و زند زبرین یا Radius استخوانی است که در طرف شست دست است. در دو طرف مفصل آرنج یعنی در طرف خارج و داخل آن لیگامان هایی وجود دارد که مفصل آرنج را پایدار نگه میدارند.

 

لیگامان هایی که در قسمت خارجی قرار دارند استخوان بازو را به استخوان زند زبرین یا رادیوس متصل میکند و لیگامان هایی که در قسمت داخلی مفصل آرنج قرار دارند استخوان بازو را به استخوان زند زیرین یا النا متصل میکنند.

 

مفصل آرنج مثل لولا حرکت خم و باز شدن دارد یعنی فقط در یک جهت حرکت میکند. در شکستگی های ناحیه آرنج هر کدام از این سه استخوان میتواند دچار شکستگی شود.

 

                                 

انواع شکستگی های گردن استخوان بازوچیست

شکستگی گردن استخوان بازو ممکن است به صورت های زیر دیده شود :

 

• گاهی اوقات بخصوص در افراد مسن ممکن است قطعات شکسته شده در هم فرو روند. به این نوع شکستگی ها ایمپکتد Impacted یا در هم فرو رفته میگویند. و گاهی اوقات بخصوص در جوانترها این قطعات کاملا از یکدیگر جدا میشوند.

 

• گاهی اوقات ممکن است شکستگی گردن استخوان بازو همراه با دررفتگی سر استخوان بازو از درون حفره گلنوئید (دررفتگی مفصل شانه) باشد. به این نوع آسیب ها شکستگی- دررفتگی شانه میگویند.

 

گاهی اوقات تشخیص دررفتگی همراه با شکستگی مشکل است و در صورتیکه فقط شکستگی دیده شود و دررفتگی همراه تشخیص داده نشود درمان بیمار با عوارض زیادی همراه خواهد شد.

 

• خط شکستگی ممکن است یکی باشد و در این حالت استخوان بازو به دو قطعه تبدیل میشود. یکی سر استخوان و دیگر تنه استوان بازو ولی گاهی اوقات خط شکستگی بیش از یکی است و در این حال ممکن است قسمت بالایی استخوان بازو به سه یا چهار قطعه تبدیل شود.

 

                                 

عوارض شکستگی های گردن استخوان بازو

مهمترین عوارض این شکستگی عبارتند از:

خشکی مفصل

 

به علت نزدیک بودن محل شکستگی به مفصل شانه احتمال ایجاد محدودیت حرکتی در این مفصل زیاد است. بخصوص در مواردی که اندام فوقانی به علت درد ناشی از شکستگی مدت زیادی بیحرکت میماند احتمال خشک شدن مفصل بسیار بالا است.

آسیب به شریان

 

در موارد ضربه شدید به اندام و یا به علت جابجا شدن قطعات شکسته شده ممکن است به شریان بازویی آسیب وارد شود. احتمال این آسیب بخصوص اگر شکستگی همراه با دررفتگی مفصل شانه باشد بیشتر میشود.

آسیب عصبی

 

گاهی اوقات شکستگی گردن استخوان بازو میتواند موجب آسیب عصب آگزیلری Axillary nerve شود. شیوع این عارضه بالای ۵۰ درصد است.

 

علائم این آسیب عصبی بصورت فلج شدن عضله دلتوئید (و متعاقب آن عدم توانایی در بالا آوردن اندام فوقانی) و کاهش حس لمس در سطح بیرونی پوست شانه است. اکثر این آسیب های عصبی بعد از چند ماه بطور خود بخود بهبود میابند.

                                 

درمان شکستگی گردن استخوان بازو

همان طور که گفته شد این نوع شکستگی بیشتر در افراد مسن ایجاد میشود. شانه این افراد تحمل زیادی به بیحرکتی ندارد به این معنی که بعد از مدت کوتاهی بیحرکتی بسرعت دچار خشکی میشود.

 

پس اساس درمان شکستگی های گردن استخوان بازو اینست که هر چه زودتر حرکات شانه شروع شوند. درمان این نوع شکستگی گاهی اوقات نیاز به عمل جراحی ندارد و گاهی اوقات درمان نیازمند جراحی است.

 

شکستگی گردن استخوان بازو در بیش از نیمی از موارد بدون جابجایی است. در این موارد درمان غیر جراحی انجام میشود.

 

در مواردی که قطعات شکسته شده جابجایی دارند اگر این قطعات بیش از یک سانتیمتر جابجا شده باشند یا بیش از ۴۵ درجه زاویه دار شوند درمان نیازمند عمل جراحی است.

 

درمان غیر جراحی شکستگی گردن استخوان بازو

 

در مواردی که قطعات شکسته شده در هم فرو رفته اند و حرکت شانه بیمار درد زیادی ندارد باید هر چه زودتر حرکات شانه را شروع کرد. در این بیماران دست بیمار به توسط بانداز ولپو به گردن آویزان میشود و روزی چند مرتبه حرکات شانه انجام میشود تا از خشک شدن مفصل جلوگیری شود.

 

در مواردی که شکستگی ها در هم فرو رفته نیستند اندام فوقانی بیمار به توسط بانداژ ولپو به گردن آویزان و به تنه بسته میشود.

 

پس از ۳-۲ هفته که درد بیمار از بین رفت و قطعات شکسته شده تا حدودی به یکدیگر چسبیدند حرکات شانه بیمار تحت نظر پزشک یا یک فیزیوتراپ شروع میشود.

درمان جراحی شکستگی گردن استخوان بازو

در این روش پزشک ارتوپد پس از کنار زدن پوست و عضلات قطعات شکسته شده را در کنار یکدیگر قرار داده و آنها را به توسط پیچ و پلاک به یکدیگر فیکس میکند.

در افراد مسن و در مواردی که قطعات شکسته شده زیاد و با جابجایی زیاد باشند یکی از روش های جراحی، خارج کردن سر و گردن استخوان بازو و جایگزین کردن آن با یک مفصل مصنوعی است.

                                 

 

 

تشخیص شکستگی گردن استخوان بازو

مهمترین علامت این شکستگی درد در ناحیه بالای استخوان بازو و ناحیه شانه است. فشار دادن این محل با دست موجب تشدید درد میشود. حرکت شانه هم میتواند شدت درد را بیشتر کند.

 

گاهی اوقات و بخصوص در مواقعی که قطعات شکسته شده در هم فرو میروند، بیمار ممکن است درد زیادی را احساس نکرده و حتی بتواند شانه خود را حرکت دهد. در این شکستگی معمولا شانه متورم میشود.

 

علامت دیگر این شکستگی ایجاد خونمردگی در ناحیه شانه و بازو است که معمولا بعد از گذشت چند روز از شکستگی دیده میشود.

 

در چند روز بعد از شکستگی وسعت این خونمردگی بتدریج بیشتر شده و به طرف پایین بازو و حتی آرنج کشیده میشود.

 

بیماران معمولا از دیدن وسعت خونمردگی پوستی وحشت زده میشوند ولی باید به آنها اطمینان داد که این خونمردگی پوستی نتیجه طبیعی شکستگی است و بعد از مدتی به توسط خود بدن جذب میشود.

 

 رادیوگرافی ساده میتواند شکستگی را مشخص کند. گاهی اوقات برای مشخص شدن تعداد قطعات شکسته شده و یا میزان و جهت جابجایی قطعات از سی تی اسکن استفاده میشود.

                                 

انواع شکستگی های گردن استخوان بازو

شکستگی گردن استخوان بازو ممکن است به صورت های زیر دیده شود :

 

• گاهی اوقات بخصوص در افراد مسن ممکن است قطعات شکسته شده در هم فرو روند. به این نوع شکستگی ها ایمپکتد Impacted یا در هم فرو رفته میگویند. و گاهی اوقات بخصوص در جوانترها این قطعات کاملا از یکدیگر جدا میشوند.

 

• گاهی اوقات ممکن است شکستگی گردن استخوان بازو همراه با دررفتگی سر استخوان بازو از درون حفره گلنوئید (دررفتگی مفصل شانه) باشد. به این نوع آسیب ها شکستگی- دررفتگی شانه میگویند.

 

گاهی اوقات تشخیص دررفتگی همراه با شکستگی مشکل است و در صورتیکه فقط شکستگی دیده شود و دررفتگی همراه تشخیص داده نشود درمان بیمار با عوارض زیادی همراه خواهد شد.

 

• خط شکستگی ممکن است یکی باشد و در این حالت استخوان بازو به دو قطعه تبدیل میشود. یکی سر استخوان و دیگر تنه استوان بازو ولی گاهی اوقات خط شکستگی بیش از یکی است و در این حال ممکن است قسمت بالایی استخوان بازو به سه یا چهار قطعه تبدیل شود

                                 

.

 

 

عوارض شکستگی های استخوان ترقوه

عوارض این شکستگی نادر است ولی مهمترین آنها عبارتند از

 

عوارض پوستی

 

پاره شدن پوست روی استخوان میتواند موجب تبدیل شدن شکستگی بسته به یک شکستگی باز شود

عوارض عروق و عصبی

 

آسیب به عروق و اعصاب زیر استخوان میتواند بر اثر فشار لبه تیز قطعات شکسته شده ایجاد شود

جوش نخوردن شکستگی

 

در یک درصد مواردی که درمان بصورت بسته انجام میشود این عارضه دیده میشود. کلا این عارضه نادر بوده و بیشتر، عارضه درمان جراحی شکستگی است.

بد جوش خوردن شکستگی

 

بد جوش خوردن شکستگی استخوان ترقوه صورت برجسته ماندن محل شکستگی است. به این برجستگی Hump میگویند.

 

این برجستگی همانطور که گفته شد در کودکان معمولا بعد از مدتی از بین میرود ولی در بزرگسالان گرچه کوچکتر میشود، ممکن است مقداری برجستگی برای همیشه باقی بماند. بیمار میتواند بعدا با عمل جراحی برجستگی را بردارد.

 

                                 

در چه مواردی نیاز به عمل جراحی شکستگی استخوان ترقوه وجود دارد

در موارد معدودی شکستگی ترقوه نیاز به عمل جراحی دارد که مهمترین آنها عبارتند از

• در شکستگی های با جابجایی زیاد (معمولا جابجایی یا روی هم سوار شدن Over riding بیش از دو سانتیمتر ) و یا در شکستگی های همراه با شکستگی حفره گلنوئید در استخوان کتف

• در مواردی که همراه با شکستگی ترقوه، عروق و اعصاب مهمی در اطراف شکستگی آسیب دیده باشند این عروق و اعصاب باید ترمیم شوند و بعد از ترمیم آنها شکستگی به توسط پلاک فیکس شود

• در موارد جوش نخوردن شکستگی ترقوه بعد از درمان بسته

• شکستگی انتهای خارجی استخوان ترقوه نزدیک به مفصل آکرومیوکلاویکولر

در این روش، شکستگی جااندازی شده و به توسط میله داخل استخوانی و یا پلاک، فیکس و بیحرکت میشود.

 

                                 

درمان شکستگی استخوان ترقوه

درمان اکثر این شکستگی ها بصورت غیر جراحی است. جااندازی دقیق این شکستگی بصورت بسته معمولا امکانپذیر نیست و در اکثر موارد نیازی هم به جااندازی بسته وجود ندارد. پزشک معالج اجازه میدهد قطعات شکسته شده در همان وضعیت جابجا شده جوش بخورند.

 

ساده ترین درمان بسته این شکستگی، آویزان کردن اندام فوقانی به گردن است. نوعی از این درمان که همراه با آویزان کردن ساعد به گردن، بازو هم به تنه بسته میشود را بانداژ ولپو میگویند.

هدف از آویزان کردن دست به گردن، ممانعت از پایین آمدن قطعه خارجی به پایین (بر اثر وزن اندام فوقانی) و کاهش درد است و در این روش درمانی هیچ کوششی برای جااندازی شکستگی به عمل نمیاید.

شکستگی با وجود جابجایی معمولا جوش خورده و جابجایی مختصر قطعات در محل شکستگی معمولا تاثیری در عملکرد آینده اندام فوقانی نخواهد داشت. در شکل روبرو انواع مختلف آویزان کردن اندام فوقانی به گردن برای درمان شکستگی استخوان ترقوه دیده میشود

 

بیمار اگر بچه باشد بمدت ۲-۱ هفته و اگر بزرگسال باشد بمدت ۳-۲ هفته در همین حالت میماند تا شکستگی فرصت جوش خوردن را داشته باشد.

 

روش دیگر درمان غیر جراحی این شکستگی، بانداژ خاصی به شکل عدد هشت انگلیسی figure of eight است که به توسط پزشک ارتوپد در اطراف هر دو شانه و ترقوه بسته میشود.

 

هدف از این نوع بستن شانه جااندازی شکستگی و یا حفظ قطعات در حالت جاافتاده با به عقب بردن شانه ها است ولی در عمل معمولا این طریقه بانداژ نمیتواند این هدف را عملی کند به همین خاطر امروزه کمتر از این روش استفاده میشود.

 

بانداژ به شکل حرف ۸ اگر سفت بسته شود میتواند با فشار بر روی ورید های شانه موجب ورم اندام فوقانی شود و یا ممکن است با فشار بر روی اعصاب شانه موجب فلج اعصابی شود که از ناحیه شانه عبور میکنند.

 

در هر صورت اگر از این روش درمانی استفاده میشود بیمار باید بعد از چند روز مجددا به پزشک معالج مراجعه کند تا پزشک از سفت نبودن بانداژ و عدم فشار بانداژ بر روی عروق و اعصاب مطمئن شود.

استفاده از دارو در چند روز اول بعد از شکستگی در کاهش درد موثر است. در مدت درمان که اندام فوقانی بیمار بسته شده است باید مرتبا مفاصل دست، مچ دست و آرنج را حرکت داد تا از محدود شدن حرکات و خشکی مفصلی پیشگیری شود.

 

نرمش های لازم برای افزایش دامنه حرکتی شانه و برای تقویت عضلات شانه باید بلافاصله بعد از کاهش درد بیمار شروع شوند. بعد از اینکه قدرت شانه به حد قبل از شکستگی رسید بیمار میتواند به ورزش مورد علاقه خود بازگردد.

شکستگی های ترقوه معمولا بدون مشکل خاصی جوش میخورند ولی نامنظمی در محل شکستگی معمولا از روی پوست دیده میشود و در لمس به دست میخورد.

 

این برجستگی و نامنظمی به مرور زمان کوچکتر میشود. در بچه ها بعد از مدتی کاملاً ناپدید شده ولی در بزرگسالان ممکن است مقداری از آن برجستگی باقی بماند.

 

اگر بیمار از این برجستگی ناراحت بود بعدا میتواند با عمل جراحی استخوان زیادی را صاف کند. بعد از پایان درمان معمولا بعد از مدتی کارکرد شانه به حد طبیعی خود برمیگردد.