انحراف ستون فقرات (اسکولیوز) چیست؟

اسکولیوز به انحنای جانبی ستون فقرات نسبت به خط عمودی و مستقیم آن گفته می‌شود. اگر از پهلو به ستون فقرات نگاه کنیم، باید در قسمت فوقانی کمر دارای قوس خفیف (به سمت پشت) باشد و در قسمت تحتانی کمر نیز باید اندکی قوس کمری (انحنا به سمت شکم) داشته باشد. هنگامی که فردی را که دارای ستون فقرات طبیعی است، از جلو یا پشت مشاهده می‌کنیم، ستون فقرات به شکل یک خط راست و مستقیم به نظر می‌رسد. اما هنگامی که فرد مبتلا به انحراف ستون فقرات ( اسکولیوز) را از جلو یا پشت مشاهده می‌کنیم، ستون فقرات او منحنی به نظر می‌رسد.

 

چه کسانی در معرض ابتلا به  انحراف ستون فقرات (اسکولیوز) هستند؟

 

در اغلب موارد انحراف ستون فقرات در کودکان و نوجوانان ایجاد شده و درمان می‌شود. شایع‌ترین نوع اسکولیوز، اسکولیوز ایدیوپاتیک نام دارد که در دوران نوجوانی ایجاد می‌شود. این نوع اسکولیوز در نوجوانان و در سنین رشد و بلوغ رخ می‌دهد. در صورتی که اسکولیوز در دوران بعد از بلوغ رخ دهد، به آن اسکولیوز بزرگسالی گفته می‌شود. علت این دو نامگذاری این است که اسکولیوز رخ داده در طی دوران رشد استخوانی از نوع دیگر اسکولیوز تشخیص داده شود. اسکولیوز بزرگسالی ممکن است در نتیجه‌ی عدم درمان اسکولیوز در دوران کودکی و نوجوانی باشد و یا در همان دوران بزرگسالی شکل گرفته باشد. علل بروز انحراف ستون فقرات در دوران بزرگسالی از دلایل بروز انحراف ستون فقرات در دوران کودکی، معمولا کاملا متفاوت است.

 

اسکولیوز ممکن است در بارداری نیز اتفاق بیفتد. اسکولیوز در بارداری بیشتر از حالتی که فرد به تنهایی دچار یکی از این شرایط باشد، می‌تواند در صورت بروز همزمان برای فرد نگران‌کننده باشد. به هر حال، مهم است توجه داشته باشید به خاطر ابتلای مادر به اسکولیوز، نوزاد در معرض خطر قرار نمی‌گیرد.

                                 

چه عواملی باعث انحراف ستون فقرات می‌شود؟

تصور عمومی و کلی از بدشکلی اسکولیوز انحناء جانبی ستون فقرات است. حال آن که این عارضه در واقع بسیار پیچیده‌تر است. اسکولیوز (کژپشتی، انحراف یا کجی جانبی ستون فقرات) بیشتر به یک مارپیچ شبیه است تا یک گودی یا انحناء ساده و می‌توان آن را با عبارت "مارپیچ سه بعدی" ستون فقرات توصیف کرد. شکل دنده‌ها، شانه‌ها و مفصل‌های ران نیز با چرخش ستون فقرات تغییر می‌کند و بیمار دچار مشکلات جدی می‌شود و از ناراحتی عمومی و تغییرهای قابل توجه ظاهری رنج می‌برد.

 

چه عواملی باعث انحراف ستون فقرات می‌شود؟

 

دلایل و انواع بسیاری از انحراف و کجی ستون فقرات (اسکولیوز) وجود دارد، از جمله:

 

    اسکولیوز مادرزادی که ناشی از یک اختلال و عارضه استخوان در هنگام تولد است.

    اسکولیوز عصبی، عضلانی که ناشی از ناهنجاری‌های عضلات و یا اعصاب است. این نوع انحراف غالبا" در افرادی مشاهده می‌شود که مبتلا به اسپینا بیفیدا (مهره شکاف دار) یا فلج مغزی (CP) و یا مبتلا به عوارض مختلفی هستند که با فلج همراه است و یا منجر به فلج می‌شود.

    اسکولیوز دژنراتیو، این نوع انحراف ممکن است ناشی از فروپاشی استخوان (به دلیل آسیب یا بیماری)، عمل جراحی ماژور کمر، یا بیماری پوکی استخوان باشد.

    اسکولیوز ایدیوپاتیک، شایع‌‌ترین نوع عوارض انحراف ستون فقرات است که علت آن هنوز ناشناخته است. تئوری‌های مختلفی در این زمینه وجود دارد، اما هیچ کدام از آن ها قطعی نمی‌باشد. با این وجود، شواهد محکمی وجود دارد که اسکولیوز ایدیوپاتیک یک بیماری وراثتی است.

 

 

علائم و نشانه‌های انحراف ستون فقرات (اسکولیوز):

 

·         بالاتر بودن یکی از شانه‌ها

·         بالاتر بودن یک سمت لگن

·         برآمدگی یک استخوان کتف از پشت

·         به هم خوردن خط کمر

·         نامتقارن بودن اندازه و یا مکان پستان در زنان

·         خارج بودن سر بیمار از نقطه مرکزی محور لگن

·         متمایل بودن تمام بدن به یک طرف

·         یکسان نبودن فاصله بین دست‌ها و بدن

·         قرار داشتن دنده‌ها در ارتفاع مختلف

·         تفاوت قابل مشاهده در ظاهر و یا بافت پوست دو طرف ستون فقرات

·         برجسته‌تر بودن دنده‌ها در یک طرف قفسه سینه

·         برجستگی دنده‌ها هنگام خم شدن بیمار

·         اختلاف طول پاها

                                 

تشخیص انحراف ستون فقرات

 

 

انحنای ستون فقرات ناحیه کمر اختلالی است که باعث می شود که ستون مهره های مفصل کمر به سمت راست و چپ خمیده شود. انحنای ستون فقرات در اکثر موارد در افراد بین سنین 9 تا14 سالگی در دوران بلوغ و رشد ایجاد می شود. ستون فقرات یکی از حیاتی‌ترین قسمت‌های بدن ماست که از بدن پشتیبانی می‌کند و امکان حرکت کردن بدن در جهات مختلف را ممکن می‌سازد. آناتومی مهره های کمر به نحو شگفت‌انگیزی خلق شده و ساختار آن به گونه‌ای است که عملکرد‌های بسیار زیادی دارد.

 

انحنا یا انحراف ستون فقرات اغلب خفیف است و نیازی به درمان خاصی ندارد اما در موارد شدید درمان هایی مانند کاربرد بریس یا جراحی برای درمان این عارضه به کاربرده می شود. خمیدگی دیگری وجود دارد که باعث انحنای ستون فقرات به سمت جلو میشود و به آن کیفوز گفته می شود و به هیچ گونه درمانی نیاز ندارد.

 

تشخیص

 

در صورتی که شخص بزرگسالی دچار اسکولیوز شود، لازم است قبل از اقدام به درمان، وضعیت انحراف ستون فقرات او به دقت ارزیابی شود و علل احتمالی بروز اسکولیوز نیز تشخیص داده شوند. اولین قدم برای ارزیابی وضعیت بیمار، علت ابتلای او به اسکولیوز و بررسی سایر مشکلات احتمالی، گرفتن شرح حال از بیمار و بررسی سوابق پزشکی او است. متخصص طب فیزیکی ممکن است در مورد موارد زیر از شما سوال کند:

 

·         سوابق خانوادگی در ابتلا به این عارضه

·         زمان بروز یا شدت گرفتن ستون فقرات

·         نحوه‌ی پیشروی انحراف و شدیدتر شدن آن

·         داشتن درد

·         اختلال در دفع مدفوع و ادرار

·         عملکرد و کارایی عضلات

·         سابقه‌ی انجام جراحی در گذشته

 

معمولا بعد از ارزیابی‌های اولیه، انجام رادیوگرافی با اشعه‌ی ایکس تجویز می‌شود تا متخصص طب فیزیکی بتواند ساختار و شکل ستون فقرات را ببیند و میزان انحراف آن را اندازه گیری کند. بسته به نتایج به دست آمده از معاینات اولیه و رادیوگرافی، ممکن است انجام تستهای بیشتری مانند اسکن MRI و CT SCAN و تست نوار عصب و عضله تجویز شوند تا ارزیابی‌های بیشتری بر روی ستون فقرات انجام شود.

                                 ان

انواع قوز کمر (کیفوز)

انحنا یا قوس طبیعی ستون فقرات این امکان را فراهم می‌آورد تا ستون فقرات بتواند وزن را در حالت ایستاده تحمل کند. زیاد بودن این قوس که از آن با اصطلاح قوز پشت، کیفوز یا گوژپشتی یاد می‌شود، باعث می‌شود تا بخش بالای پشت بدن گردتر از حالت معمولی به نظر برسد. البته کمر باید تا حدی قوس داشته باشد، اما اگر این انحنا بیشتر از 50 درجه باشد، به عنوان اختلال ستون فقرات تشخیص داده می‌شود. اگرچه کیفوز یا قوز، بیشتر در مهره‌های صدری دیده می‌شود، اما گاهی بر مهره‌های کمری یا گردنی نیز اثر می‌گذارد.  همچنین نشستن طولانی مدت دریک حالت، بدون تغییر وضعیت بدن منجر به  خمیدگی و افتادگی کتف می شود.

 

انواع قوز کمر

 

 

1-قوز کمر وضعیتی (M40.0)

 

شایع‌ترین نوع قوز کمر است، که معمولاً دلیل آن را قرار گرفتن در وضعیت خمیده می‌دانند؛ این عارضه می‌تواند هم در سالخوردگان و هم در جوانان رخ دهد. در جوانان، این عارضه «سر به جلو » نامیده می‌شود و با اصلاح ناهماهنگی و عدم تعادل بین عضلات رفع می‌شود. اما در سالخوردگان، می‌تواند از نوع هایپرکیفور باشد. حدوداً یک سوم موارد شدید هایپرکیفوز در سالخوردگان با شکستگی‌های مهره‌ها همراه هستند. در موارد دیگر، معمولاً بدن اشخاص سالخورده یکپارچگی عضلانی-اسکلتی خود را از دست داده و هایپرکیفوز می‌تواند تنها به دلیل بالا رفتن سن رخ دهد.

 

2-قوز کمر شوئرمان (M42.0)

 

از نظر زیبایی، نسبت به مورد قبلی، بسیار بدتر بوده می‌تواند باعث بروز دردهایی با شدت‌های مختلف شده و همچنین می‌تواند نواحی مختلف ستون فقرات (و بیش از همه قسمت میانی ستون فقرات سینه‌ای) را درگیر کند. قوز کمر شوئرمان، به عنوان یکی از اشکال استئوکندروز ستون فقرات نوجوانان شناخته می‌شود، و معمولاً به آن بیماری شوئرمان گفته می‌شود. این عارضه بیشتر در نوجوانان دیده شده و باعث بدشکلی بسیار شدیدتری نسبت به قوز کمر وضعیتی می‌شود. بیماری که از قوز کمر شوئرمان رنج می‌برد، نمی‌تواند آگاهانه وضعیت بدنی‌اش را اصلاح کند. برآمده‌ترین نقطه منحنی، که در بخشی از مهره‌های سینه‌ای قرار دارد، کاملاً سفت و انعطاف‌ناپذیر است. بیماران در این نقطه احساس درد می‌کنند، و فعالیت بدنی و ایستادن یا نشستن طولانی مدت هم دردشان را تشدید می‌کند.‌ این وضعیت می‌تواند تأثیر تعیین کننده‌ای بر زندگی این بیماران بگذارد، زیرا شرایط فیزیکی‌شان سطح فعالیتشان را محدود می‌کند؛ کودکان مبتلا به این عارضه، بسته به میزان بدشکلی‌شان، در بین همسالان خود احساس ناراحتی یا انزوا می‌کنند. در قوز کمر وضعیتی، مهره‌ها و دیسک‌ها طبیعی هستند، درحالی‌که در قوز کمر شوئرمان، آن‌ها نامنظم بوده و اغلب دچار فتق می‌شوند و همچنین دست کم در سه سطح مجاور، گوه‌ای شکل می‌شوند. خستگی یکی از علائم بسیار شایع این عارضه است،که به احتمال زیاد ناشی از کار شدیدی است که عضلات برای صحیح نشستن و یا ایستادن انجام می‌دهند. ظاهراً این عارضه موروثی است. اکثر بیمارانی که برای اصلاح قوز کمرشان تحت جراحی قرار می‌گیرند به بیماری شوئرمان دچار هستند.

 

3-قوز کمر مادرزادی (Q76.4)

 

باعث می‌شود که ستون فقرات نوزاد در رحم به درستی رشد نکند. ممکن است مهره‌ها بدشکل شده یا به یکدیگر جوش بخورند؛ همچنین قوز کمر همراه با رشد کودک پیشرفت می‌کند. ممکن است در همان مراحل اولیه به انجام جراحی نیاز باشد تا بتوان قوس طبیعی ستون فقرات را حفظ کرد، البته می‌بایست بعد از عمل هم بیمار به طور منظم ویزیت شود تا هرگونه تغییر احتمالی مورد پایش و نظارت قرار بگیرد. با این حال، به دلیل خطرات احتمالی جراحی برای کودک، تصمیم‌گیری در این مورد بسیار سخت خواهد بود. همچنین، قوز کمر مادرزادی می‌تواند به طور ناگهانی در دوره نوجوانی هم بروز کند، که البته این حالت بیشتر در کودکان مبتلا به فلج مغزی و سایر اختلالات عصبی شایع است.

 

4-قوز کمر تغذیه‌ای

 

که به دلیل کمبودهای تغذیه‌ای، خصوصاً در دوران کودکی، رخ می‌دهد، مثل کمبود ویتامین D، که باعث نرمی استخوان و در نهایت خم شدن ستون فقرات و اندام‌ها زیر بار وزن بدن کودک می‌شود.

 

5-بدشکلی گیبوس

 

نوعی قوز کمر ساختاری بوده و اغلب به دنبال بیماری سل رخ می‌دهد.

 

6-قوز کمر ناشی از آسیب‌دیدگی (M84.0)

 

می‌تواند به دلیل درمان نشدن یا درمان غیرمؤثر شکستگی‌های مهره‌ها بروز کند.

                                 

پیشگیری از ایجاد کیفوز

کیفوز، انحنای ستون فقرات است که باعث می شود بالای کمر به نظر گرد تر از حد طبیعی برسد. هر کسی ممکن است به انحنای ستون فقرات مبتلا شود. اما اگر انحنای ایجاد شده در ستون فقرات بیش از ۴۵ درجه باشد، یعنی کیفوز ایجاد شده است.

 

پیشگیری

 

همیشه نمی‌توان از قوز کمر پیشگیری کرد. البته، راه‌هایی برای درمان قوز پشت و جلوگیری از گسترش آن وجود دارد، که عبارتند از:

 

•پیروی از بعضی از عادات مثل حفظ یک وضعیت بدنی مناسب، رژیم غذایی مناسب و ورزش قوز پشت

 

•چکاپ دوره‌ای وزن بدن و مصرف کلسیم به اندازه کافی می‌تواند خطر ابتلا به پوکی استخوان و شکستگی‌های ستون فقرات که می‌توانند باعث بروز قوز کمر شوند را کاهش ‌دهد.

 

قوز کمری که از زمان تولد وجود دارد قابل پیشگیری نیست، اما امکان تشخیص و درمان زود هنگام آن جهت جلوگیری از عوارض بعدی وجود دارد.

 

یک تمرین ورزشی ساده

 

یک ورزش قوز کمر ساده به این صورت است: پشتتان را صاف نگه‌دارید و به حالت دست به کمر بایستید، به طرف عقب خم شوید، و تا جایی که بدون ناراحتی قادر به حفظ تعادلتان هستید به کمرتان قوس بدهید. سه تا پنج ثانیه در همین حال بمانید و سپس حرکت را تکرار کنید.

 

حفظ یک وضعیت بدنی مناسب

 

حواستان باشد که در تمامی فعالیت‌های روزانه و یا  ورزش برای قوز کمر که انجام می‌دهید کمرتان را صاف نگه‌دارید.

 

با ورزش برای قوز پشت ، عضلات شکمی و پشتتان را تقویت کنید.

 

از یک صندلی با یک پشتی مناسب استفاده کنید.

                                 

علائم درد پاشنه پا

درد پاشنه‌ی پا یکی از عارضه‌های بسیار شایع مربوط به پا می‌باشد. فرد مبتلا ممکن است در زیر پاشنه‌ی پا (خار پاشنه) و یا در پشت آن و در محلی که تاندون آشیل به استخوان پاشنه متصل می‌شود (تاندونیت آشیل)، احساس درد کند. بااینکه درد پاشنه پا می‌تواند شدید و در برخی مواقع ناتوان‌کننده باشد، تهدید جدی برای سلامتی به شمار نمی‌رود. درد پاشنه‌ی پا عموماً خفیف بوده و به‌طور خود به خودی از بین می‌رود، بااین‌حال ممکن است در برخی از موارد، درد پابرجا باقی‌مانده و به عارضه‌ی مزمن (طولانی‌مدت) تبدیل شود.

 

علائم همراه با درد پاشنه‌ی پا

 

معمولا اولین چیزی که بیماران در مورد علائم خود شرح می‌دهند، درد شدید پاشنه‌ی پا است. این درد معمولا در هنگام برداشتن اولین قدم‌ها پس از بیدار شدن از خواب شدید‌تر است و همچنان که شما به راه رفتن ادامه می‌دهید، کم‌کم بهتر می‌شود. اما در صورتی که برای مدتی بنشینید و مجددا شروع به راه رفتن بکنید، این درد در قدم‌های اولیه شدید است. درد پاشنه از نوع درد‌های متناوب است، به این معنا که در دوره‌هایی تسکین پیدا می‌کند و مجددا در دوره‌هایی تشدید می‌شود.  افرادی که به درد پاشنه دچار هستند، اغلب اظهار می‌کنند که این درد شبیه به درد دندان، تیرکشنده است و گاها تا قوس کف پا منتشر می‌شود. این درد ممکن است به دفعات زیاد، با یک دوره استراحت تسکین پیدا کند اما بعد از مدتی دوباره عود می‌کند. در واقع این درد، یکی از مشکلات آزاردهنده‌ای است که بدون رسیدگی، هرگز به طور کامل برطرف نمی‌شود.

 

 بسیاری از بیماران دارای علائم مشابهی با یکدیگر هستند. مواردی که در ادامه ذکر شده، از شایع‌ترین علائم همراه با درد پاشنه و التهاب فاسیت پلانتار هستند:

 

        شدید بودن درد پاشنه‌ی پا در هنگام بیدار شدن از خواب و برداشتن اولین قدم‌ها

        شدت یافتن درد بعد از انجام ورزش یا فعالیت‌های سنگین

        شدت یافتن درد در هنگام راه رفتن بعد از نشستن به مدت طولانی

        احساس درد تیرکشنده و منتشرشونده در پاشنه‌ی پا

 

                                 

درمان درد پاشنه پا

درد پاشنه پا معمولا به آرامی و بدون وجود هیچ گونه صدمه در ناحیه آسیب دیده، به وجود می آید. پوشیدن کفش های تخت مانند صندل، می تواند درد خار پاشنه را تحریک کند. کفش های تخت ممکن است فاسیای کف پا را بیش از اندازه کشیده و باعث التهاب و تورم و درد کف پا گردند.کف پا به علل متفاوتی دردناک میشود و برحسب اینکه علت درد کف پا چیست درمانی که برای بیمار در نظر گرفته میشود هم متفاوت خواهد بود.

 

درمان درد پاشنه پا

 

کفی

 

 یکی از اصول درمان استفاده از کفی است. کفی ها قطعاتی از جنس پد یا نمد یا پنبه کوبیده شده هستند که در مناطق مختلف کف پا گذاشته میشوند و هدف از استفاده از آنها باز توزیع مناسب نیروهای وارده به قسمت های مختلف کف پا است تا فشار بطور مناسبی به فاشیای پلانتار وارد شود. از دو نوع کفی برای درمان فاسئیت پلانتار استفاده میشود. این کفی ها یا در کفش قرا میگیرند و یا اگر از جنس سبکی ساخته شده باشند میتوان آنها را با چسب به زیر کف پا چسباند. در صورتیکه امکان چسباندن آنها در زیر پا باشد موثرترند. البته قرار دادن آنها در کفش راحت تر است ولی این کفی ها معمولا در بازار بصورت آماده هستند و ممکن است اندازه آنها طوری باشد که در داخل کفش شما فیت نشوند. در این موارد کفی باید به توسط فرد صلاحیت داری به اندازه پا و کفش شما درآید.

 

کفی در زیر قوس کف پا : این کفی ها را درست در زیر قوسی که در وسط و طرف داخل زیر پای شما قرار دارد گذاشته میشوند. هدف از استفاده از آنها حمایت از قوس کف پا است بطوریکه فشار کمتری به فاشیای پلانتار وارد شود.

 

کفی در زیر پاشنه : این کفی ها درست زیر پاشنه پا قرار میگیرند و هدف از استفاده از آنها اینست که زیر توبرکل پاشنه که بیشترین محل احساس درد است نرم باشد و فشار کمتری به آن قسمت وارد شود.

 

کفش مناسب

 

استفاده از کفش هایی که کفی آنها در ناحیه پاشنه نرم و راحت است و کل کفی آن قوسی دارد که زیر کف پا را حمایت میکند. کفش های ورزشی مرغوب اغلب این خواص را دارند

 

استراحت

 

مهمترین اقدام درمانی استراحت است. باید به پا استراحت داد به این معنی که تا مدتی باید کمتر سر پا ایستاد و راه رفت. با هر قدمی که برداشته میشود فاشیای کف پا دچار کشش میشود و التهاب و درد بیشتر میشود. فاشیای پلانتار آزرده شده باید مدتی استراحت کند تا بتواند بتدریج خود را بازسازی کرده به حالت اول برگردد. اگر بیمار راه رفتن را ادامه دهد این فاشیا را بطور مکرر تحت کشش قرار داده و اجازه بهبودی به آن را نمیدهد. پس سعی کنید فعالیت های روزانه ای را که موجب افزایش درد شما میشود را کاهش دهید. روی زمین سخت راه نرفته و ندوید. اگر درگیر فعالیت وزشی خاصی هستید که در آن پاشنه پا تحت ضربات و فشار مداوم است باید این فعالیت ورزشی را کم و یا حتی موقتاً قطع کنید.

 

 سرما

 

پاشنه پا را به مدن 20-15 دقیقه روی یک بطری یخزده یا کیسه پلاستیکی حاوی تکه های یخ بگذارید. اگر میخواهید اینکار را روزی یکبار انجام دهید بهترین وقت آن قبل از خوابیدن است ولی توصیه میشود سرد کردن پاشنه را روزی 4-3 بار انجام دهید. گرم کردن پا به تنهایی مفید نیست و ممکن است درد را بدتر کند. میتوانید از گرم کردن و سرد کردن متناوب پا استفاده کنید. در این حال سعی کنید مراحل را با سرد کردن پایان دهید

 

دارو

 

توصیه میشود بیمار بمدت 8-6 هفته از دارو های ضد التهابی مانند بروفن یا سلکوکسیب که موجب کاهش درد و التهاب میشوند استفاده کند.

 

کاهش وزن

 

وزن زیاد فشار زیادی را به فاشیای پلانتار وارد میکند. در این بیماری هر کیلوگرم کاهش وزن با ارزش است.

 

اسپلینت شبانه

 

معمولاً وقتی فرد در شب میخوابد کف پایش به پایین خم شده و این موجب میشود تا فاشیای پلانتار ریلاکس شده و در صبح که فرد از خواب بلند میشود طول آن قدری کوتاه تر شده است و همین امر موجب شدت درد صبحگاهی است. با استفاده از یک آتل یا اسپلینت در هنگام خواب که به پا و ساق بسته میشود مچ پا در حالت 90 درجه نگه داشته شده تا کشش فاشیای پلانتار در حین خواب حفظ شود. این روش گرچه کمی ناراحت کننده است ولی موثر است.

 

 شوک ویو تراپی

 

در این روش که به توسط متخصص فیزیوتراپی انجام میشود با تاباندن اشعه اولترا سونیک به ناحیه پاشنه روند ترمیم آسیب های فاشیای پلانتار تسریع میشود. اثر این روش در همه بیماران یکسان نبوده و ثابت شده نیست.

 

ماساژ درمانی

 

گاهی اوقات انجام ماساژ های مناسب برای کاهش کشش و سفتی در کف پا و عضلات پشت ساق موثر واقع میشوند

 

 تزریق کورتن

 

این روش درمانی از موثرترین روش های از بین بردن درد و التهاب پاشنه است. تزریق داروهای کورتیکواستروئیدی در پاشنه در صورتیکه به توسط پزشک جراح متبحر انجام شود میتواند به کاهش تورم و درد کمک شایانی کند ولی در انجام آن نباید افراط کرد. توجه داشت باشیم که تزریق های مکرر میتواند موجب پاره شدن فاشیای کف پا شده و فرد دچار صافی کف پا و درد مزمن شده یا حجم چربی زیر پاشنه که مانند یک بالشتک و ضربه گیر عمل میکند کم شود.

 

گچ کوتاه پا

 

در صورت جواب ندادن به روش های قبلی معمولا آخرین اقدام غیر جراحی، گچ گیری پا به توسط یک گچ کوتاه به مدت سه هفته است.

 

 درمان جراحی

 

اگر بعد از 12-6 ماه درمان فعال، درد همچنان باقی ماند پزشک معالج ممکن است تصمیم به انجام عمل جراحی بگیرد. توجه به این نکته ضروری است که برای درمان این بیماری ندرتا نیاز به عمل جراحی پیدا میشد و اگر درمان به درستی انجام شود اکثر قریب به اتفاق بیماران بعد از چند ماه خوب میشوند. معمول ترین درمان جراحی این بیماری آزاد کردن فاشیای پلانتار است. در این عمل جراحی قسمتی از فاشیای پلانتار بریده میشود تا کشش زیادی که روی این رباط قرار دارد مرتفع شود. این عمل جراحی را میتوان به روش باز یا با آندوسکوپ انجام داد.

 

                                 

ورزش درمانی درد پاشنه پا

گرفتگی یا افزایش تنش در عضلات پا و یا ساق پا می‌تواند التهاب پلانتار را تشدید نماید. آرام‌سازی و یا کاهش درد توسط تمرینات ساده کششی توسط پزشک متخصص توصیه می‌شود. انجام تمرینات کششی متداول که توسط پزشک برای بیماران انجام و توصیه می‌شود، درد پاشنه را تسکین خواهد داد و درمان درد پاشنه پا خواهد بود

 

1- کشش انگشت پا

 

پاشنه پا را روی زمین قرار دهید.

 

با دستتان، انگشت شست پا را به طرف بالا و پایین بکشید.

 

انگشت شست را به طرف عقب بکشید و 15 تا 30 ثانیه در همان حالت بمانید.

 

چند مرتبه در روز و هر بار 2 تا 4 مرتبه این حرکت را انجام دهید.

 

2- کشش ساق پا

 

در مقابل یک دیوار بایستید. کف دستانتان را روی دیوار قرار دهید.

 

پای مبتلا را یک قدم عقب تر از پای دیگر قرار دهید.

 

پاشنه پای درگیر باید بر روی زمین باشد.

 

زانوی پای سالم را کمی خم کنید تا در پای عقبی احساس کشش کنید.

 

مدت 15 تا 30 ثانیه در همان حالت بمانید.

 

این حرکت را 2 تا 4 مرتبه در روز انجام دهید.

 

3- کشش حوله ای

 

در قسمت شکم پا (زیر انگشتان پا) حوله ای را قرار دهید و با دستانتان دو طرف حوله را بگیرید.

 

حوله را به آرامی بکشید تا زانوی شما صاف شود.

 

مدت 15 تا 30 ثانیه در همان حالت بمانید.

 

این حرکت را 2 تا 4 مرتبه در روز انجام دهید.

 

4- کشش نشسته ای

 

بر روی صندلی بنشینید و یک پای خود را بر زانوی پای دیگر قرار دهید.

 

انگشتان پایتان را با دست بگیرید و آنها را به طرف عقب بکشید تا احساس کشش نمایید.

 

مدت 15 ثانیه در همان حالت بمانید.

 

این حرکت را 3 مرتبه در روز انجام دهید.

 

5- کشش آشیل

 

شکم پایتان را بر روی یک پله قرار دهید و پاشنه را به طرف پایین فشار دهید تا در قوس کف پایتان احساس کشش کنید.

 

15 تا 30 ثانیه در همان حالت بمانید و سپس شل کنید. این کشش را 3 مرتبه انجام دهید.

 

6- گرفتن حوله

 

پاشنه پایتان را روی زمین بگذارید و با انگشتان پایتان سعی کنید حوله را از زمین بردارید.

 

سپس استراحت کنید.

 

این ورزش را 10 تا 20 بار انجام دهید.

 

هنگامی که توانستید به راحتی حوله را بردارید، به جای حوله، کتاب و یا وزنه سبک را از زمین بلند کنید.

 

7- ورزش تعادل

 

در کنار یک صندلی بایستید، پای آسیب دیده را دورتر از صندلی قرار دهید.

 

پشتی صندلی را بگیرید. روی پای آسیب دیده بایستید و زانوی پای دیگر را خم کنید.

 

الف) دستی را که دورتر از صندلی قرار دارد، دراز کنید. این حرکت را دو بار و هر بار 10 مرتبه انجام دهید.

 

ب) درهمان موقعیتی که قرار دارید، دستی را که دورتر از صندلی قرار دارد، به گوشه دیگر صندلی (که از شما دورتر است) برسانید.

 

این حرکت را دو بار و هر بار 10 مرتبه انجام دهید.

 

8- بالا بردن پاشنه پا

 

در حالی که پشت یک صندلی ایستاده اید، بدن و پاشنه خود را بالا ببرید و بر روی انگشتان پا به مدت 5 ثانیه بایستید.

 

سپس به آرامی بدن خود را پایین بیاورید.

 

این حرکت را دو بار و هر بار 15 مرتبه انجام دهید.

 

اولین بار ، 30 ثانیه استراحت کنید و سپس دومین بار را اجرا کنید.

 

هنگامی که این ورزش را توانستید با درد کمی انجام دهید، سعی کنید با پای آسیب دیده، بدن خود را پایین بیاورید.

 

9- دراز کردن مفصل ران

 

بر روی شکم دراز بکشید. کف دست ها را روی زمین قرار دهید.

 

عضلات شکمتان را سفت کنید.

 

باسن و عضلات پای آسیب دیده را سفت کرده و 20 سانتیمتر از زمین بلند کنید.

 

پاها باید صاف باشند و 5 ثانیه در همان حالت بمانید.

 

سپس به آرامی پا را پایین بیاورید.

 

این حرکت را دو بار و هر بار 15 مرتبه انجام دهید.

 

10- بلند کردن یک طرفه پا

 

بر روی یک طرف بدن و روی پای سالم دراز بکشید.

 

عضله جلویی ران پای آسیب دیده را منقبض کنید و پای آسیب دیده را 20 تا 25 سانتیمتر بالا ببرید و از پای سالم جدا کنید.

 

پا باید صاف باشد. سپس به آرامی پایین بیاورید.

 

این حرکت را دو بار و هر بار 15 مرتبه انجام دهید.

 

                                 

علل درد قوس کف پا

قوس کف پا عارضه‌ای است که با عناوین مختلفی نظیر گودی کف پا، برون چرخی کف پا، برجسته شدن روی پا یا افزایش قوس طولی پا خوانده می‌شود. قوس کف پا نوعی ناهنجاری است که موجب گودی زیاد کف پا می‌شود. در چنین شرایطی فضای زیاد پا ایجاد شده و انگشتان پا و مچ پا به سمت داخل متمایل می‌شوند. لازم به ذکر است که پای گود نوعی عارضه‌ی جدی است که در صورت عدم پیگیری و درمان ممکن است منجر به عوارض خطیری شود. گاهی یک پا و گاهی هر دو پا به چنین وضعیتی دچار می‌شوند. شدت قوس کف پا در بین افراد متفاوت است. قوس کف پا ممکن است منعطف و یا سخت و غیرمنعطف باشد. در حالت منعطف ممکن است ارتفاع قوس کمتر شده و در حالت سخت و غیرمنعطف هیچ تغییری در ظاهر گودی کف پا ایجاد نمی‌شود. در ابتدا اغلب شیب یا کجی پاشنه پا منعطف است ولی با گذشت زمان و سفت شدن بافت‌ها و مفاصل شیب پاشنه پا سخت و غیرمنعطف می‌شود. به همین دلیل تشخیص به موقع و درمان زود هنگام قوس زیاد پا نقش مهمی در اثربخشی فرآیند درمان قوس زیاد کف پا دارد.

 

علل درد قوس کف پا

 

علل زیادی برای پیشرفت درد قوس کف پا وجود دارند. درد ممکن است به دلیل عارضه ای به نام فاسئیت پلانتار ظاهر شود که در آن فاسیای کف پا (بافتی نوار مانند در کف پا که پاشنه را به انگشتان متصل می کند) پس از متحمل شدن فشار بیش از اندازه، ملتهب می شود. درد پاشنه ی پا در اثر این التهاب ایجاد می شود.

 

در بعضی مواقع، علت درد کف پا به دلیل ایستادن بیش از حد می باشد. بسیاری از افراد پس از یک روز کاری طولانی و یا پس از تمرین و ورزش بیش از حد، در قوس کف پای خود احساس درد می کنند. یک بدشکلی پا مثل انگشت چکشی یا پا چنبری، نیز می تواند باعث این درد شود. همچنین عارضه هایی مانند دیابت و چاقی، می توانند باعث افزایش فشار وارد بر پا و در نتیجه درد قوس کف پا گردند. همچنین انتخاب کفش مناسب نیز مهم است. کفش می بایست تمامی قسمت های پا، مخصوصا کف آن را در بر بگیرد. یکی دیگر از علل درد کف پا  که استفاده از تجهیزات درمانی به صورت سفارشی یا پیش ساخته باعث بهبود آن می گردد  ، کف پای صاف می باشد. بسیاری از افراد کف پای صاف دارند ، ولی به دلیل اینکه هیچگاه مشکلی متوجه آن‌ها نمی‌شود و نیازی به درمان ندارند. اما بسیاری از افراد دیگر، ممکن است به علائم صافی کف پا دچار شوند: خستگی سریع پاها ، درد شدید یا مزمن پا، به‌ویژه در نواحی قوس و پاشنه پا ، ایجاد تورم و درد کف پا ، سختی حرکت پا، مانند سخت شدن ایستادن روی انگشتان پا ، وجود کمر درد و پا درد از جمله این علائم می باشد . مفاصل مختلفی در کف پا وجود دارد که با وجود هر یک از این بیماری های آرتروز، نقرس و استئوآرتریت ، ممکن است دچار درد شوند.

 

                                 

علائم و تشخیص درد قوس کف پا

قوس بیش از حد کف پا شرایطی است که گاهی در برخی افراد مشاهده می‌شود. عدم درمان و پیگیری این عارضه مسلما مشکل‌ساز خواهد شد. برخی موارد یک و گاهی هر دو پا دارای قوس بیش از حد هستند. شدت این ناهنجاری در بین  افراد متفاوت است. طبق گزارشات به عمل آمده، از آن‌جایی که تعداد محدودی از افرادی که کف پاهایشان بیش از حد گود می‌باشد احساس درد و ناراحتی می‌کنند، این یبماری خیلی شناخته شده نیست. برخی از افراد مبتلا به این عارضه معتقدند گودی زیاد کف پای آن‌ها بخشی از ساختار طبیعی اسکلت  بدن آن‌ها است

 

علائم

 

گودی زیاد کف پا دارای علائم متعددی است که با توجه به شدت عارضه  در بین افراد متفاوت می‌باشد. علائم این ناهنجاری به سطح فعالیت و نوع کار بیمار بستگی دارد. در صورت مشاهده هر یک از علائمی که در این قسمت معرفی می‌کنیم دراسرع وقت به پزشک مراجعه کنید:

 

        انگشتان چنگالی


        انگشتان چکشی (خمیدگی انگشتان پاها)

        تاندون آشیل سفت

        کوتاه شدن قد پاها

        مشکل در پیدا کردن کفش مناسب

        احساس درد و ناراحتی در مچ پا یا نزدیک آن

        شکستگی استخوان متاتارسال و سایر استخوان‌های پا

        بی‌ثباتی و کشیدگی مکرر مچ پا

        درد در هنگام راه رفتن، دویدن و یا حتی ایستادن

        خشکی در اندام تحتانی و مفاصل پا که موجب اختلال در تحرک می‌شوند.

        ناپایداری پاها به دلیل کج شدن مچ پا به سمت داخل

        پینه در کناره‌ها، پاشنه و توپی پا

 

تشخیص

 

تشخیص ناهنجاری قوس زیاد کف پا معمولا با معاینه فیزیکی بیمار آغاز می‌شود. پزشک پاهای بیمار را در وضعیت ایستاده مورد بررسی قرار می‌دهد تا از وجود گودی در کف پا اطمینان یابد. وجود فضا در زیر کف پا هنگام ایستادن نشانه بارز قوس زیاد کف پا است. مرحله بعد تشخیص نوع سخت یا منعطف قوس پا است. بعد از معاینه فیزیکی ممکن است جهت تشخیص علت ناهنجاری گودی زیاد پا به آزمایشات بیشتری نیاز باشد. آزمایش‌هایی که در چنین شرایطی انجام می‌شوند شامل:

 

         اشعه ایکس از پاها

         اشعه ایکس از کمر و ستون فقرات

        ام‌ آر‌ آی ستون فقرات

         الکترومیوگرافی

         بررسی هدایت عصبی