مهم‌ترین ورزش کمردردو مفاصل

پزشکان پیش از این به افراد دچار درد پشت یا دردهای مفصلی مزمن توصیه می‌کردند در بستر استراحت کنند اما بررسی‌های جدید نشان داده‌اند که ورزش‌کردن و حفظ انعطاف‌پذیری بدن به کنترل درد مزمن کمک بسیاری می‌کند.

ورزش آستانه تحمل درد را بالا می‌برد. در افرادی که دچار درد مزمن هستند، آستانه درد پایین می‌آید به عبارت دیگر میزان کمتری از درد باعث می‌شود فرد احساس ناراحتی بیشتری کند. ورزش‌های قلبی‌-عروقی، قدرتی و انعطاف‌پذیری به شما کمک می‌کند تا آستانه تحمل دردتان را بالا ببرید.

 

از جمله ساده‌ترین اقدام‌هایی که می‌توانید برای تسکین درد پشت یا درد سایر مفاصل انجام دهید، انجام تمرین‌های ساده و ایمن کششی است:

به پشت روی فرش یا تشک دراز بکشید. ساق پاهای‌تان را روی یک کاناپه یا صندلی بگذارید به‌طوری که ساق پاهای‌تان از پاشنه پا تا پشت زانو به‌طور کامل روی آن تکیه کند. در این حالت در وضعیتی مشابه نشستن پشت صندلی قرار دارید به جز اینکه در این حالت روی ستون فقراتتان هیچ فشاری وارد نمی‌شود.

به پشت دراز بکشید و زانوهایتان را به سمت قفسه سینه‌تان ببرید. این وضعیت بدنی را وضعیت «نوزاد خوشحال» می‌گویند.

نرمش دیگری که می‌تواند تأثیری شبیه نرمش قبلی داشته باشد، این است که روی شکم روی یک توپ تعادلی دراز بکشید و بگذارید بدنتان از طرفین توپ آویزان شود.

چمباتمه‌زدن یک تمرین ساده دیگر است که ممکن است به کاهش درد شما کمک کند. اگر هنگام چمباتمه زدن احساس درد دارید، مربی‌تان می‌تواند شکل‌های تغییریافته این وضعیت بدنی را به شما پیشنهاد کند. هر چه توانایی‌تان برای چمباتمه‌زدن بیشتر شود به میزان بیشتری دردتان کاهش پیدا می‌کند و قدرتتان برای انجام فعالیت‌هایی مانند بالا و پایین‌رفتن از پله‌ها بیشتر می‌شود.

تمرین هایی که باید انجام دهید

به جز تمرین‌های کششی که در بالا ذکر شد، مهم‌ترین نوع برای ورزش برای بهبود درد مزمن پشت و مفاصل تمرین‌های هوازی برای بهبود وضعیت قلبی‌-عروقی است. بررسی‌ها نشان داده‌اند بهبود وضعیت قلبی‌-عروقی ارتباط نزدیکی با کاهش درد پشت و زانو دارد.

مساله کلیدی یافتن تمرینی است که حین انجام آن دچار درد نشوید. ممکن است با پیاده‌روی سریع روی تردمیل این تمرین‌ها را آغاز کنید. اگر دردتان با انجام تمرین بهتر شد، می‌توانید در قدم بعدی تمرین با دستگاه الپتیکال را امتحان کنید.

اما اگر هنوز درد زیادی را احساس می‌کنید، می‌توانید ورزش‌های آبی مانند شنا را امتحان کنید یا در کلاس‌های انجام ورزش‌های هوازی درون آب شرکت کنید. غوطه‌وری درون آب برای افراد با کاهش فشار واردشده بر مفاصل به کاهش درد افراد دچار درد مفصل کمک می‌کند. با انجام ورزش‌های آبی می‌توانید تمرین‌های هوازی برای تقویت قلبی و تمرین‌های مقاومتی را بدون واردکردن فشار بر مفاصلتان انجام دهید.

تمرین‌های قدرتی نیز می‌توانند به تسکین درد پشت و مفاصل کمک کنند. سوالی که مطرح می‌شود، این است که تمرین آزاد با وزنه‌ بهتر است یا انجام این تمرین‌ها روی ماشین‌های ورزشی؟ کارشناسان می‌گویند هر دو نوع تمرین جایگاه خاص خودشان را دارند.

هنگامی که فردی برای اولین‌بار به تمرین با وزنه می‌پردازد یا دچار مشکلات مفصلی است، ماشین‌های ورزشی می‌تواند فرد را در انجام حرکتش هدایت کند اما ماشین ورزشی هنگام انجام تمرین از بدن شما حمایت می‌کند، در حالی که هنگام انجام فعالیت واقعی چنین تکیه‌گاهی وجود ندارد. بنابراین بهتر است ترکیبی از تمرین آزاد با وزنه و تمرین با دستگاه را انجام دهید به طوری که در ابتدا بیشتر با ماشین تمرین کنید و بعد با افزایش آمادگی بدنی‌تان بیشتر به تمرین آزاد با وزنه بپردازید.

تمرین‌هایی که نباید انجام دهید

افرادی که دچار مشکلات مفصلی ایجاد کننده درد شدید هستند، معمولا نباید ورزش‌هایی که فشار و ضربه شدیدی به مفاصل وارد می‌آورد، انجام دهند. برای مثال بسیاری از افراد دوست دارند بدوند و دویدن ورزشی عالی است، اما فشار زیادی روی مفاصل وارد می‌کند. بسکتبال نیز فشار زیادی روی مفاصل می‌آورد زیرا در حین آن جهیدن، جابجایی سریع و حرکات در جهات متفاوت انجام می‌شود.

بسیاری از افرادی دچار درد مزمن پشت یا مفاصل، در مورد اینکه آیا می‌توانند دوباره ورزش دلخواهشان را انجام دهند یا نه، سوال می‌کنند.

متاسفانه برخی ورزش‌ها فشار زیادی روی ستون فقرات می‌آورند؛ مثلا برای زدن ضربه‌ها در تنیس و گلف از یک طرف بدن بیشتر استفاده می‌شود؛ به این ترتیب بر یک طرف بدن فشار بیش از حدی می‌آید و طرف دیگر بدن بیش از حد در حالت استراحت قرار می‌گیرد و عدم تعادل در وضعیت قرارگیری بدن رخ می‌دهد.

برای حل این مشکل، باید راه‌های دیگری برای تقویت قسمتی از بدن که در ورزشی مانند تنیس یا گلف کمتر مورداستفاده قرارمی‌گیرد، پیدا کرد.

باید به یک فیزیوتراپیست مراجعه کنید تا به شما تمرین‌هایی برای متعادل‌کردن تاثیر حرکات مکرر در یک طرف بدن بدهد. انجام تمرین‌های پایه‌ای برای تقویت تنه (که در شماره‌های قبل هفته‌نامه در این صفحه درباره آن توضیح داده شده است)، می‌تواند به شما کمک کند؛ انجام تمرین‌های چرخشی و پیچشی با «توپ طبی» (توپ سنگینی با قطری به اندازه عرض شانه‌های یک فرد معمولی و حدود 35 سانتی‌متر که برای تمرین‌های قدرتی استفاده می‌شود).

درد مزمن کیفیت زندگی را کاهش می‌دهد؛ انجام تمرین‌های ورزشی می‌تواند به نحوی تاثیرگذار کیفیت زندگی شما را به حالت عادی بازگرداند. دلیلی برای نشستن و دردکشیدن وجود ندارد. 

کشش عضله هامسترینگ

عضله هامسترینگ (عضله سه سر) در پشت هر ران کشیده شده است. سفتی این عضله، حرکت مفصل لگن را محدود می‌کند و می‌تواند با فشار آوردن به کمر، وضعیت قرارگیری درست تنه را مختل کند. انجام این تمرین باعث انعطاف‌پذیری این عضله و کاهش فشار وارد آمده بر کمر می‌شود. این تمرین را به شکل‌های گوناگونی می‌توان انجام داد:

بایستید، پاشنه یک پا را روی صندلی تکیه دهید. از کمر به جلو خم شوید و سعی کنید پاشنه پنجه پای قرار گرفته روی صندلی را با دست‌هایتان بگیرید و برای 10 ثانیه در این حالت بمانید تا در عضله پشت ران کشش ایجاد شود. 3 بار این تمرین را تکرار و بعد جای پاها را عوض کنید و همین تمرین را با پای دیگر انجام دهید.

اگر دچار کمردرد هستید، می‌توانید روی یک صندلی بنشینید و پاهایتان را به‌طور مستقیم روی صندلی دیگری در مقابلتان تکیه دهید. در این وضعیت به جلو خم شوید و با گرفتن پاشنه هر پا، در عضله پشت ران کشش ایجاد کنید.

کشش در حالت چهار دست و پا

به حالت چهار دست و پا روی زمین قرار بگیرید و نفستان را بیرون دهید و سعی کنید با منقبض کردن شکم، تنه را به سمت بالا بکشید. 5 ثانیه به این حالت بمانید و دوباره به حالت اول بازگردید. 6 بار این تمرین را تکرار کنید.

نیمه دراز و نشست

به پشت روی زمین دراز بکشید، زانوهایتان را خم کنید به طوری که میان پنجه پاهایتان به اندازه عرض لگن فاصله وجود داشته باشد. تیغه ‌شانه‌هایتان را روی زمین تکیه دهید. دست‌هایتان را پشت سرتان بگذارید. نفس را به درون بکشید و در حالی که در سطح جناغ سینه تنه را به جلو خم‌ می‌کنید تا سر و شانه‌تان از زمین بلند شود، نفستان را بیرون دهید. 3 ثانیه در این حالت بمانید و 20 بار این حرکت را تکرار کنید.

چرخش لگن

به پشت روی زمین دراز بکشید و زانوهایتان را خم کنید و کف پاها را روی زمین بگذارید، به‌طوری که فاصله آنها به اندازه عرض لگن‌ باشد. نفس‌ را بیرون دهید و سعی کنید با منقبض کردن شکم، کمرتان را به زمین بچسبانید و برای 6 ثانیه در این حالت بمانید. این تمرین را 5 بار تکرار کنید.

باز کردن مفصل ران در حالت خوابیده روی شکم
(کشش عضله گلوتئال)

به شکم روی زمین دراز بکشید، یک پا را در حالی که زانو در حالت مستقیم قرار دارد، با منقبض کردن عضله گلوتئال (باسن) به سمت بالا ببرید. 10 ثانیه به این حالت بمانید و بعد این تمرین را با پای دیگر تکرار کنید.

                                 

کاربرد مگنت تراپی

مگنت تراپی (مغناطیس درمانی) به معنی اعمال نیروی مغناطیس بر روی بدن به منظور بهره گیری از خواص درمانی آن می‌باشد. وقتی که از نیروی مغناطیسی برای اهداف درمان پوکی استخوان استفاده می‌شود، از آن به عنوان مغناطیس شفابخش یا بیومغناطیس نام می‌برند. استفاده از روش مغناطیس درمانی به زمان‌های بسیار قدیم باز می‌گردد، اما هنوز هم برای اهداف درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در برخی از کشورها این روش به یک فناوری بسیار پیشرفته تبدیل شده است. اخیراً در ایالات متحده آمریکا نیز این روش به طور قابل ملاحظه‌ای رواج پیدا کرده است.از روش مگنت درمانی می توان برای افزایش سرعت بهبود استخوان ، کاهش علائم پوکی استخوان و نیز کمک به کنترل درد و بازگشت تدریجی بیمار به فعالیت های عادی استفاده نمود. اغلب منتقدین روش مگنت درمانی معتقدند که آثار مثبت ناشی از این روش به خاطر خاصیت تلقینی (پلاسیبو) است و اثر واقعی در درمان بیماران ندارد. اما محققان ثابت کرده‌اند که استفاده از بیومغناطیس بر روی بدن باعث ایجاد یک میدان مغناطیسی ثابت می‌شود که می‌تواند به تعادل و قدرت بهبود خود به خودی بدن کمک کند.

 

 چه مشکلاتی را می توان با روش مگنت تراپی درمان کرد؟

 

بیماری هایی که امکان تشخیص یا درمان آنها با استفاده از روش مگنت تراپی وجود دارد شامل آرتروز گردن، کمر و ستون فقرات ، سرطان، مشکلات چرخش خون، نوروپاتی دیابتی (بیماری اعصاب)، فیبرومیالژیا، عملکرد نامناسب سیستم ایمنی، عفونت، التهاب، بی خوابی، اسکلروزِ چند گانه، درد عضلات، نوروپاتی، درد، آرتریت روماتوئید و استرس است. علاوه بر این با استفاده از مگنت درمانی می توان سطح انرژی بدن و طول عمر را افزایش داد. کاربردهای رایج مگنت تراپی به شرح زیر هستند:

 

•     پوکی استخوان (روش‌های مگنت درمانی برای پوکی استخوان، از همان قانون‌های استفاده‌شده برای درمان آرتروز پیروی می‌کنند. در این روش‌ها، مگنت‌ها باید تا جای ممکن، به محل درد نزدیک شوند. همچنین می‌توان از مگنت‌ها برای ساخت دستبند، روپوش، کفی کفش و یا جوهرات برای درمان پوکی استخوان ، استفاده کرد.)از روش مگنت تراپی برای افزایش سرعت بهبود استخوان ، کاهش علائم پوکی استخوان و نیز کمک به کنترل درد و بازگشت تدریجی بیمار به فعالیت های عادی استفاده نمایند.

·         آرتروز، آرتروپاتی، اسپوندیلوز

·         انقباض عضلانی

·         ترک خوردگی و شکستن استخوان ها در نتیجه وارد شده ضربه یا فشار

·         مشکلات عضلانی

·         درد مزمن، التهاب و درد شدید مانند مگنت تراپی کمر درد

·         مشکلات سیستم خون رسانی

·         تنگی نفس

·         مشکلات پوستی

·         خستگی

 

                                 

بورسیت پنجه غازی

مقدمه: پنجه غازی به منطقه ای در پروگزیمال تیبیا در قسمت آنترو مدیال گفته می شود که محل اتصال تاندون سه عضله سارتوریوس، گراسیلیس و سمی تاندینوزوس می باشد. از لحاظ بالینی دردهای این منطقه به بورسیت پنجه غازی مرتبط می گردد. علایم و نشانه های آن شامل درد لوکالیزه، حساسیت و تورم در این ناحیه است. از جمله ریسک فاکتورهای شایع موثر در ایجاد بورسیت پنجه غازی به چاقی، استئو آرتریت و راه رفتن غیر طبیعی میتوان اشاره نمود.

روشهای رایج برای درمان بورسیت پنجه غازی شامل تزریق موضعی نوعی کورتون طولانی اثر در ناحیه بورس پنجه غازی و یا استفاده از یک مسکن ضد التهابی غیر استروئیدی، ماساژ و روشهای فیزیوتراپی می باشد ( درمان های نگهدارنده). به ندرت در درمان این ضایعه به جراحی نیاز می شود.
هدف: هدف از تحقیق مقایسه نتایج درمان بورسیت پنجه غازی با دو روش درمان نگهدارنده و یا تزریق تریامسینولون است و اینکه میزان رضایتمندی بیماران و پاسخ به درمان در کدام گروه درمانی بیشتر است.
مواد و روش ها: از میان بیمارانی که با بورسیت پنجه غازی به درمانگاه سرپایی بیمارستان آریا، بیمارستان 22 بهمن و مطب مراجعه کرده بودند، 58 بیمار در این مطالعه شرکت کردند. بیماران به دو گروه تقسیم شدند. یک گروه با درمان نگهدارنده و گروه دیگر با تزریق موضعی تریامسینولون مورد درمان قرار گرفتند. نتایج درمان، سه هفته بعد با معیارهای ارزیابی درد

آشنایی با شاک ویو(shock wave)

shock wave

شاک ویو امواج صوتی می باشد که با میزان انرژی بالا و بصورت غیر تهاجمی و بدون دارو به بافت تحت درمان اعمال می شود. امواج شاک ویو مانند امواج اولتراسونیک از نوع موج آکوستیک می باشد.

تفاوت امواج شاک ویو و اولتراسونیک چیست ؟

1- سطح انرژی و توان امواج شاک ویو بسیار بیشتر از امواج اولتراسوند است

2- امواج اولتراسونیک الگوی سینوسی پیوسته ای دارند که با فرکانس مشخص و ثابت تکرار می شود اما امواج شاک ویو در فاصله زمان کوتاهی فشار.........

به طور کلی بالاتربودن دامنه ماکزیمم فشار مثبت و کوتاه بودن زمان رسیدن به حداکثر فشار در امواج شاک ویو 2 دلیل قدرتمندتر بودن امواج شاک ویو نسبت به اولتراسوند است.

Shockwave Therapy چه دردهایی را درمان می کند؟

خارپاشنه

دردهای ناشی از التهاب تاندون ها

التهاب اپی کوندیلهای داخلی و خارجی آرنج

درد ناحیه داخلی ساق پا

انواع آرتروز (کاهش درد مفاصل و بازسازی و ترمیم غضروف مفصلی و ترشح مفصل )

گرفتگی عضلات

دردهای ستون مهره ها (گردن و کمر) دردهای ناحیه گردن و شانه

بیماریهای مفاصل

Shockwave Therapy چگونه باعث کاهش درد می شود؟

عبور امواج شوکی از بافت های زنده سبب کانون های کوچک و متعدد که از ملکولهای رسوب کرده کلسیم هستند متلاشی شده بنابراین سفتی بافت کاهش یافته جریان خون افزایش می یابد و التهاب از بین می رود

به طور کلی امواج شوکی با 3 مکانیسم متفاوت باعث کاهش درد می شوند :

1- متوقف نمودن تولید سیگنال درد

2- بلوک راههای هدایتی حس درد

3- تغییر محیط شیمیایی سلول و تولید رادیکال های ازاد

آیا درمان با شاک ویو آسیب میزند؟

نسل های پیشین دستگاه های شاک ویو باعث صدماتی می شدند، ولی تکنولوژی جدید رادیال در شاک ویوها هیچگونه آسیبی را به بدن نمی رساند.

مواردعدم استفاده از شاک ویو چیست ؟

بیماری عصبی، تومور استخوانی، عفونت ،metabolic bone condition ، اختلال در گردش خون

زخم باز ، تومور ، زمان بارداری ، بیمارانی که تحت درمان blood-thinning (رقیق کردن خون) هستند.

به طور کلی تصمیم نهایی در استفاده از شاک ویو تراپی با نظر پزشک است.

روش های تولید امواج شاک ویو چیست ؟

برای تولید امواج شاک ویو لازم است انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی تبدیل شود این کار از طریق ژنراتور صورت می گیرد 4 نوع ژنراتور وجود دارد :

1- الکتروهیدرولیک :

اولین روش تولید امواج شوکی است که مشابه روش تولید جرقه در ماشین است ( این تکنولوژی در HM3 Dornier بکار رفته است) در ژنراتور الکتروهیدرولیک از جریان high voltage استفاده می گردد.

2- پیزوالکتریک :

در این روش با اعمال یک ایمپالس الکتریکی به سرامیک های پیزوالکتریک ، امواج مکانیکی ضربه ای ایجاد می گردد.

3- الکترومگنتیک :

در این روش از طریق اعمال ولتاژ بالا (به شکل ناگهانی و لحظه ای) به سیم پیچ ، میدان مغناطیسی متغییری ایجاد می گردد که پس از طی مراحلی منجر به تولید امواج شاک ویو می گردد.

4- بالستیک یا پنوماتیک :

در سیستم های مولد امواج شوکی بالیستیک ، منبع اصلی تولید انرژی کینتیک یک کمپرسور هوای فشرده است که جریان هوای پر فشار از طریق یک لوله رابط انتقال می یابد.

انواع دستگاه شاک ویو کدام است ؟

1- Focused : دانسیته بالایی از انرژی در یک نقطه ایجاد می گردد و بیشتر در اورولوژی (سنگ شکن کلیه) کاربرد دارد

2- Radial: امواج به جای همگرا شدن و تجمع در یک نقطه کانونی اندکی واگرا می گردند.

چرا در درمان های ارتوپدی و صدمات مشابه شاک ویو رادیال توصیه می گردد ؟

1-در این گونه درمانها به امواج با انرژی کمتری نیاز است

2- به علت اینکه امواج به صورت همزمان بر بافت های سالم و بیمار ساطع می گردد ، امکان آسیب به بافت سالم و عوارض جانبی وجود دارد

سالمندی و فیزیوتراپی

سالمندی و لزوم توجه ویژه به فیزیوتراپی...

افزایش سن یک سیر نرمال و پدیده ی بایلوژیکی است که همزمان با آن تغییراتی در جسم و روان فرد ایجاد می شود.

سالمندی عموما به زمانی اطلاق می شود که تغییرات حاصل از افزایش سن قابل توجه بوده و بر زندگی شخص تاثیرات متفاوتی می گذارد. این تغییرات گاهی خود را در چهره ، رنگ موها و خلق و خو که به راحتی قابل مشاهده و درک هستند نشان می دهند و گاهی با بروز اختلال در عملکردها و سیستم های داخلی بدن بروز می کنند، که به آسانی قابل مشاهده نبوده و نیاز به نگرش ها و مداخلات تخصصی جهت پیشگیری، تشخیص یا درمان آنهاست.

در بین زوایای مختلف و مرتبط با سالمندی به چند بخش توجه و نیاز بیشتری احساس می شود، مانند: تأمین نیازهای عاطفی و رفاهی، پیشگیری از بروز تغییرات و اختلالات جسمی، و پرداختن به مبحث سلامت روان. نیاز به توضیح نیست که تمامی این بخش ها با همدیگر مرتبط بوده و هر کدام بر دیگری تاثیراتی دارد که می تواند سبب بهبود یا تشدید مشکلات آن حوزه شود.

همانطور که می دانیم برای اختلالات یا بیماری ها در حوزه ی سلامت و درمان، پیشگیری مقدم بر درمان بوده ، و درمان های غیرتهاجمی بر درمان های متکی بر دارو و جراحی ارجحیت دارند. فلذا دولت ها و بخصوص وزارت سلامت کشورها برای بحث سالمندی تمهیدات ویژه در نظر می گیرند و بصورت دقیق و سالانه بحث سالمندی و رشد آن را در جوامع خود دنبال کرده و سیاست های لازم در این بخش را برمبنای آن اتخاذ می کنند.

 طبق منابع مستند جمعیت سالمند جهان در سال 2002 حدود 605 میلیون نفر بوده و این تعداد در سال 2025 به حدود یک میلیارد و دویست میلیون نفر خواهد رسید و این رقم در 2050 حدود بیست درصد از کل جمعیت جهان خواهد بود.(1)

این آمار پیام قابل توجهی را همراه خود داشته که متولیان حوزه ی سلامت را دهه های اخیر وادار به ایجاد شاخه های تخصصی در حوزه ی سالمندان کرده است. این هشدار تئوریسین ها و تصمیم گیران دانشگاهی و صنفی فیزیوتراپی را نیز برآن داشت تا شاخه ای تخصصی در این حوزه ایجاد کنند و از سال 2003 سابگروپ رسمی آن در کنفدراسیون جهانی فیزیوتراپی (WCPT) تحت عنوان (IPTOP) ثبت شد .(2)

در یک کنفرانس علمی که توسط مرکز تحقیقات ضایعات مغزی و نخاعی دانشگاه تهران برگزار شد، فیزیوتراپیست دکتر تسوچیا از کشور ژاپن ، که سابقه سی ساله در حوزه ی بازتوانی بیماران آسیب نخاعی در ژاپن را دارا بود ، صحبت های قابل تاملی را ابراز کرده که بخشی از این سخنان بسیار قابل توجه است :" ایران در این سال ها بمانند ژاپن در دهه ی گذشته است که آمار تصادفات و به تبع آن آسیب های نخاعی بالاست. ولی آمار تصادفات و ضایعات نخاعی ما در ژاپن در حال حاضر بسیار کم شده، و این در حالیست که ما با دغدغه ای بزرگ تر به نام سالمندی روبرو شده ایم که در حال حاضر سرگرم پرداختن به مشکلات و کمبود های این حوزه هستیم و تعداد فیزیوتراپیست های موردنیاز ما برای فعالیت در این حوزه پاسخگو نیست".(3)

فیزیوتراپی در بخش پیشگیری ، درمان اختلالات این حوزه و بهبود کیفیت زندگی (QOL)سالمندان نقش اساسی دارد که باید در مطلبی جداگانه به صورت مفصل مورد بحث و بررسی قرار گیرد.(4)

هدف از نگارش این مطلب جلب توجه جدی تصمیم گیران حوزه سلامت و به خصوص فیزیوتراپی به این حوزه است که در سال های نزدیک با ابعاد بسیار گسترده تر این موضوع روبرو خواهند شد و جامعه نیازمند حضور محسوس فیزیوتراپیست هایی است که در این حوزه دانش و صلاحیت تخصصی داشته باشند.

1- کامیونیتی مدیسین/دکتر پارک،ادیشن 23،ص594

2. http://www.wcpt.org/iptop

3. مرکز تحقیقات ضایعات مغزی و نخاعی دانشگاه تهران ، سالن کنفرانس پژوهشکده بازتوانی عصبی، 30 تیرماه 1394

_ژاپن و ایتالیا دو کشوری بوده اند که در سال 2003 بالاترین آمار سالمند رو داشتند، و جالب اینجاست که پس از حدود دوازده سال از اون آماروهشدار، همچنان یکی از دغدغه های حوزه ی سلامت ژاپن بحث فیزیوتراپی سالمندان و کمبودها در این حوزه ست که نشان از ضرورت و توجه ویژه و هرچه سریع تر به بحث فیزیوتراپی سالمندان است.

4.https://www.geriatricspt.org/