درمان آرتروز گردن و علائم آن

اسپوندیلوز گردن(آرتروز گردن) عارضه‌ای است که معمولاً بیشتر در سنین بالا رواج دارد و مفصل‌های گردن را درگیر می‌کند و باعث بروز گردن درد می شود. این عارضه در نتیجه سایش و فرسایش غضروف و استخوان‌های مهره‌های گردنی رخ می‌دهد و به مرور منجر به درد کتف و شانه میشود. اگرچه آرتروز گردن عمدتاً بیماری‌ وابسته به سن می باشد، اما نقش عوامل دیگر در بروز آن را نیز نمی‌توان نادیده گرفت. بر اساس پژوهش‌های انجام شده، بیش از ۹۰% افراد بالای ۶۵ سال به این عارضه مبتلا هستند، اگرچه شدت بیماری در برخی از این سالمندان به اندازه‌ای کم است که هیچ‌گاه متوجه عوارض آرتروز گردن نمی‌شوند. از سوی دیگر برخی از بیماران با دردی مزمن دست و پنجه نرم می‌کنند، هر چند بسیاری از مبتلایان قادراند فعالیت‌های روزمرّه خود را مانند سابق ادامه دهند.

 

صدادادن مهره های گردن نوعی صدای ترق و تروق یا شبیه کلیک کردن است که هنگام چرخاندن سر به طرفین ایجاد می‌شود. این صدا، شبیه به صدایی که هنگام چرخاندن انگشت‌ها بوجود می‌آید. بسیاری از مردم عادت دارند پس از بیدار شدن از خواب یا پس از کار طولانی پشت میز، گردن خود را برای از بین بردن فشار عضلانی بپیچانند. اگرچه افراد پس از چرخاندن گردن و ایجاد این صدا احساس راحتی می‌کنند اما تکرار این کار برای سلامتی مضر است. این کار باعث بروز عوارض گردن درد و ارتروز گردن می‌شود.

 

علائم

 

بارزترین علایم آرتروز گردن، درد گردن خفیف یا شدید باشد. گاهی اوقات با نگاه کردن به بالا یا پایین برای یک مدت طولانی یا با فعالیت هایی مثل رانندگی یا خواندن یک کتاب، درد ناشی از این بیماری شدت پیدا می کند. این درد گردن مانند درد دیسک گردن با استراحت یا دراز کشیدن تسکین پیدا می کند. علائم دیگر شامل موارد زیر می باشد:

 

•        خشکی و گردن درد (با فعالیت شدت پیدا می کند)

•        بی حسی و ضعف در بازو، دست و انگشتان

•        به دشواری راه رفتن، عدم تعادل یا ضعف در دست یا پا

•        اسپاسم عضلانی در گردن و شانه

•        سرگیجه و سردرد

•        صدا،احساس ساییدگی ،انفجار با حرکت گردن

 

علتها و دلایل

 

درستون مهر ه ها آرتروز بر اثر از بین رفتن دیسک و از دست رفتن لغزندگی مفصل ایجاد شود.دربچه ها و افراد جوان دیسک دارای میزان مواد مایع زیادی است با افزایش سن دیسک خشک و ضعیف میشود این مشکل باعث فرو نشستن دیسک می شود و فضای دیسک کاهش میابد وقتی فضای دیسک کاهش یابد به مفصل فاست فشار وارد میشود وباعث ازبین رفتن استخوان وایجاد بیماری آرتروز مانند آرتروز درمفصل لگن و زانو میشود.

زمانیکه غضروف ها به صورت کامل ازبین رفتند باعث کشیده شدن استخوان ها برروی یکدیگر میشود.برای ساخت غضروف های ازدست رفته بدن شما استخوان جدیدی درمفصل فاست برای حفاظت ونگهداری ازمهره ها میسازد.با گذشت زمان این استخوان بیش ازحد رشدمیکند که به آن جراحت استخوان گفته میشود وباعث کاهش فضای عصب میشود وبه عصب فشار می آورد که به آن استنوزیس یا تنگی کانال نخاعی گفته میشود.

 

 

تشخیص

 

پزشک احتمالاً برای تشخیص آرتروز گردن به بررسی خود را با انجام معاینات فیزیکی به شرح زیر آغاز می کند:

 

بررسی دامنه حرکتی در ناحیه گردن

 

آزمایش رفلکس ها و قدرت عضلات به منظور پیدا کردن نقاط وارد شدن فشار به اعصاب در ستون فقرات یا کانال نخاعی

 

مشاهده وضعیت راه رفتن فرد به منظور بررسی وارد شدن فشار به اعصاب به نحوی که وضعیت قدم زدن فرد را تحت تاثیر قرار دهد.

 

راهها و روش های درمان

 

روش های برای درمان گردن درد یا راههای درمان آرتروز گردن ممکن است شامل یک یا چند مورد زیر باشند :

 

• فیزیوتراپی : اولین درمان توصیه شده برای آرتروز گردن ، معمولا کشیدن و تقویت عضلات ضعیف شده و خسته، می باشد. فیزیوتراپیست شما همچنین ممکن است از کشش گردن و یا وضعیت درمانی (posture therapy) استفاده کند. برنامه های فیزیوتراپی متفاوت اند ولی معمولا بین 6 تا 8 هفته به طول می انجامند که در هر هفته 2 تا 3 جلسه برنامه ریزی شده است.

 

• دارو ها : در طول اولین فاز درمان آرتروز گردن معمولا چندین دارو به طور همزمان و به منظور برطرف کردن درد و التهاب استفاده می شوند.

 

• شل کننده های عضلانی : دارو هایی از قبیل سیکلوبنزاپرین یا کاریزوپرودول نیز می توانند در موارد اسپاسم های دردناک عضلانی، استفاده شوند.

 

• دارو های ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) : غالبا، دارو های ایبوپروفن و ناپروکسن به همراه استامینوفن، اولین دارو هایی هستند که برای درد مهره گردن تجویز می شوند. این دارو های برای برطرف کردن درد و التهاب کاربرد داشته و بسته به نوع مشکل، ممکن است برای چند هفته تجویز شوند. اگر فرد موارد جدی منع مصرف دارو های ضد التهاب غیر استروئیدی را داشته و یا درد وی به خوبی کنترل نشود، می توان از انواع دیگر دارو های مسکن درد، کمک گرفت.

 

• گردنبند های طبی نرم : این گردن بند ها، حرکات گردن را محدود کرده و به عضلات آن اجازه ی استراحت می دهند. استفاده از گردن بند های طبی باید کوتاه مدت باشد، چرا که استفاده ی طولانی مدت از آن ها می تواند باعث تضعیف عضلات گردن شود.

 

• گرما، سرما و دیگر روش ها : استفاده ی محتاطانه از یخ، گرما، ماساژ و دیگر درمان های موضعی، می تواند علائم آرتروز گردن را بهبود بخشد.

 

• تزریق : بسیاری از بیماران به کمک تزریق استروئید، به طور کوتاه مدت، از درد رهایی پیدا می کنند. انواع زیادی از این تزریقات به سادگی انجام می شوند. رایج ترین روش ها برای گردن درد عبارت اند از :

 

• بلوک اپیدورال گردنی : طی این عمل، استروئید و دارو ی بی حسی، به درون فضای مابین نخاع و پوشش آن (فضای "اپیدورال")، تزریق می شوند. این روش به طور معمول برای درد گردن و یا دست، که ممکن است ناشی از بیرون زدگی یک دیسک گردن باشد (رادیکولوپاتی یا "پینچ عصبی")، انجام می شود.

 

• بلوک مفاصل فاست گردنی : استروئید و دارو های بی حسی در طی این عمل، به درون کپسول مفصل فاست تزریق می شوند. مفاصل فاست در پشت گردن قرار داشته و باعث ثابت ماندن و تحرک می شوند. این مفاصل ممکن است دچار آماس شده و به درد گردن کمک کند.

 

• بلوک شاخه ی میانی عصب با امواج رادیویی : این روش در برخی موارد درد مزمن استفاده می شود. از این روش می توان هم برای تشخیص و هم درمان یک مفصل دردناک ، استفاده کرد.در طی مرحله ی تشخیصی این روش، عصب مربوط به مفصل فاست به وسیله ی یک دارو ی بی حسی بلوک می شود. (مانند داروی استفاده شده توسط دندانپزشک ها) پس از آن پزشک در مورد از بین رفتن کامل درد سوال می کند، اگر این طور بوده و درد به کلی از بین رفته باشد، پزشک منشا اصلی درد گردن را مشخص کرده است. قدم بعدی، بلوک کردن عصب به طور دائمی است، به طوری که با استفاده از امواج رادیویی، به عصب آسیب وارد میشود.

 

                                 

علائم صافی کف پا

در عارضه صافی کف پا، که در علم پزشکی با اصطلاح "پس پلانوس" نیز از آن یاد می‌شود، قوس ملایم بخش داخلی کف پا، دقیقاً در مقابل پاشنه، از بین می‌رود. اگر این قوس و گودی کف پا تنها در زمان ایستادن از بین برود و هنگام بلند شدن کف پا از زمین دوباره ایجاد شود، با عارضه صافی انعطاف‌پذیر یا نرم کف پا روبه‌رو هستیم. اما چنانچه کف پا در هر دو حالت، ایستاده و بلند شده از زمین، صاف باشد، با عارضه کف پای صاف سخت مواجه هستید

 

علائم ونشانه‌های صافی کف پا

 

هر بیمار با توجه به علت ممکن است یک یا چند علائم صافی کف پا را در زیر تجربه کند:

 

1.      درد در امتداد تاندون تیبیال خلفی که در داخل پا و مچ پا.قرار دارد. این درد با تورم در داخل مچ پا همراه است.

 

2.      دردی که با انجام فعالیت، بدترمی‌شود. فعالیت‌های سنگین یا بسیار شدید مانند دویدن، می‌تواند بسیار دشوار باشد. برخی از بیماران ممکن است برای راه رفتن و یا حتی ایستادن در مدت زمان طولانی با مشکل مواجه شوند.

 

3.      هنگام فروپاشی مچ پا (کلاپس)، استخوان پاشنه ممکن است تغییر موقعیت داده و بر استخوان خارجی قوزک پا (استخوان نازک نی). فشار وارد کند. این وضعیت می‌تواند موجب درد قسمت بیرونی مچ پا شود. آرتریت پاشنه نیز باعث همین نوع درد می‌شود. برای درمان درد در پاشنه پا، روش‌های درمانی مختلفی وجود دارد.

 

4.      بیماران مبتلا به آسیب‌های قدیمی و یا آرتریت میانه پا ممکن است برآمدگی‌های استخوانی دردناک در بالا و داخل پا داشته باشند. برای این بیماران پوشیدن کفش ممکن است بسیار دشوار باشد. گاهی اوقات، این زائده‌های استخوانی آنقدر بزرگ است که به اعصاب نیش می‌زنند که این سبب بی‌حسی و سوزن سوزن شدن در بالای پا و انگشتان پا.می‌شود.

 

5.      مبتلایان به دیابت ممکن است تنها متوجه تورم یا برآمدگی بزرگ در پایین پای خود شوند. از آنجا که اعصاب حسی نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرد، این افراد ممکن است هیچ‌گونه دردی نداشته باشند. در صورت عدم استفاده از کفش طبی مخصوص دیابت، این برآمدگی بزرگ در پا می‌تواند سبب مشکلات پوستی و زخم شود، که التیام نمی‌یابد.

 

                                 

 

 

درمان صافی کف پا

صافی کف پا یک مشکل بسیار شایع است. بسیاری از افراد با وجودی که مشکل صافی کف پا دارند اما هیچ دردی در پای خود حس نمی‌کنند ولی این مشکل می‌تواند موجب بروز مشکلاتی در مچ پا، زانو، لگن یا کمر شود.

 

راه‌ها و روش‌های درمان

 

در اکثر موارد، درمان کف پای صاف کودکان بدون هیچ عمل خاصی ، تنها با بزرگتر شدن آن‌ها رفع می‌شود. اگر کودک دچار درد نشود، پزشک تنها از شما خواهد خواست تا صبر کنید و منتظر تغییرات بعدی باشید. همچنین از شما خواسته می‌شود که کودکتان را برای ارزیابی‌های دوره‌ای، مجدداً نزد پزشک ببرید.معمولاً اگر صافی کف پا، در کودکان یا بزرگسالان، باعث درد شود، پزشک توصیه خواهد کرد که از انواع نرم یا سخت کفی‌های کفش به عنوان تکیه‌گاهی برای قوس کف پا استفاده شود. در کودکان بزرگتر و نوجوانان نیز استفاده از تمرینات کششی و فیزیوتراپی می‌تواند باعث تسکین درد شود.طرح درمان درد کف پا و صافی آن ارائه شده، برای افتادگی قوس و صافی کف پا به شدت و علت عارضه بستگی دارد و بر همین اساس ممکن است پزشک یک یا چند مورد از سه درمان زیر را به شما توصیه کند. جراحی نیز روش دیگری است که برای درمان صاف کف پا ممکن است از آن استفاده شود.

 

استراحت

 

گاهی اوقات پزشکان به بعضی بیماران توصیه می‌کنند که استراحت کرده و تا زمانی که مچ پاهایشان بهتر شود، از انجام فعالیت‌های که مچ پاهایشان را بدتر می‌کنند اجتناب نمایند

 

دارو

 

داروهای خوراکی ضدالتهاب، درد و التهاب را تا حد زیادی کم می‌کنند.

 

فیزیوتراپی

 

فیزیوتراپ می‌تواند با استفاده از اولتراسوند و تکنیک‌های دیگر التهاب را کاهش دهد. همچنین نحوه صحیح انجام ورزش ،حرکات اصلاحی و تمرینات کششی پا و مچ پا را به شما آموزش می‌شد. متحرک نگه داشتن می‌تواند باعث حفظ عملکرد پا شود. تقویت عضلات ضعیف پا و مچ پا نیز می‌تواند به جلوگیری از متلاشی شدن بیشتر استخوان‌ها و مفاصل کمک کند.

 

پدهای محافظ

 

هنگامی که قسمت‌هایی از استخوان‌های متلاشی شده در سطح کف پا برجسته می‌شوند، استفاده از پد و یا بالشتک روش مؤثری برای جلوگیری از تماس آزار دهنده کف پا با کف کفش خواهد بود. می‌توان با استفاده از پدهایی که در قسمت‌هایی از آن‌ها جای خالی وجود دارد، فشار وزنِ وارد آمده بر قسمت‌های به خصوصی از کف پا را خنثی نمود.

 

 

 

تزریق کورتیزون

 

کورتیزونی که در مفصل تزریق می‌شود یک داروی ضدالتهابی قوی است که از آن برای کاهش سریع درد ناشی از التهاب استفاده می‌شود. تزریق کورتیزون به شدت در تسکین علائم صافی کف پا تأثیر دارد، اما نمی‌تواند ساختمان مچ پا را اصلاح کند.

 

کنترل وزن بدن

 

اگر بیمار بیش از اندازه چاق باشد، پزشک به او توصیه خواهد کرد که وزنش را کم کند. تعداد قابل توجهی از بیمارانی که دچار چاقی مفرط هستند پس از کاهش وزن، بهبود چشمگیری را در علائم خود مشاهده می‌کنند.

انواع صافی کف پا (کف پای صاف)

در حالت عادی قسمت داخلی میانه‌ی کف پا دارای قوسی به سمت داخل است اما در برخی از کودکان این قوس وجود ندارد که به آن صافی کف پا یا افتادگی قوس کف پا گفته می‌شود. صافی کف پا زمانی رخ می‌دهد که تاندون کف پا نمی‌تواند قوس کف پا را ایجاد کند و بنابراین کف پا به صورت کامل با کف زمین در تماس است. تمامی کودکان و خردسالان در ابتدا به صورت طبیعی کف پای صاف دارند که این موضوع به خاطر حالت پاهای آن‌ها و چربی‌های موجود در پا است که به تدریج کم می‌شود و با بالا رفتن سن کودک، قوس کف پا شکل می‌گیرد. در طی این سال‌ها، داشتن صافی کف پای انعطاف‌پذیر امری طبیعی است. قوس کف پا باید در سن حدود چهار سالگی شروع به شکل‌گیری کند و نهایتاً تا سن ۱۰ سالگی به طور کامل شکل گرفته باشد. اگر بعد از سن چهار سالگی همچنان کف پای کودک شما کاملاً صاف است، لازم است که حتماً به پزشک مراجعه کنید تا وضعیت قوس کف پای او را بررسی کند.

 

انواع صافی کف پا

 

صافی کف پا مشکلی است که در آن قوس کف پا که معمولاً در سمت داخلی کف پا دیده میشود از بین رفته است. صافی کف پا در بسیاری افراد از نوع صافی قابل انعطاف یا Flexible flat foot است. این افراد وقتی سرپا می ایستند کف پایشان صاف است ولی وقتی روی پنجه پا می ایستند یا وقتی که پایشان را از زمین بلند میکنند قوس کف پا تشکیل میشود. در واقع بسیاری، این وضعیت را اصلاً بیماری ندانسته و ذکر میکنند همانطور که شکل صورت انسان ها با یکدیگر متفاوت است ممکن است شکل کف پایشان هم با هم متفاوت باشد.

 

در بسیاری از بچه های نوپا وقتی که بچه تازه راه رفتن را آموخته است پدر و مادر متوجه صافی کف پای وی شده و وحشت زده به پزشک مراجعه میکنند. توجه داشته باشیم که صافی کف پا در این سن و سال کاملاً طبیعی است. در اکثر اوقات با افزایش سن بچه، بافت های کف پا بتدریج سفت تر شده و قوس کف پا معمولا تا سنین مدرسه رفتن بچه تشکیل میشود. اگر صافی کف پا تا بعد از این سنین هم ادامه پیدا کرده و موجب درد کف پا شد باید به پزشک مراجعه کرد.

 

صافی کف پای قابل انعطاف در بسیاری مواقع زمینه خانوادگی دارد یعنی برادر و خواهران یا فرزندان یا یکی از والدین فرد هم ممکن است این حالت را داشته باشد. صافی کف پا گاهی اوقات در حین بارداری یا در سنین بالا تشکیل میشود.

 

گاهی اوقات صافی کف پا قابل انعطاف نیست به این معنا که وقتی پای بیمار روی زمین نیست هم قوس کف پا دیده نمیشود و یا موقعی که شست پای بیمار به بالا میرود هم قوس کف پا ایجاد نمیشود. به این نوع از بیماری صافی کف پای غیر قابل انعطاف یا ریجید Rigid flat foot میگویند. این نوع صافی کف پا نیاز به توجه بیشتر و درمان دارد. گاهی اوقات صافی کف پا همراه با سفت شدن تاندون آشیل است که در این مواقع هم پزشک معالج دقت بیشتری به وضعیت صافی کف پا میکند.صافی کف پا از نوع قابل انعطاف بسیار شایعتر از نوع غیر قابل انعطاف یا ریجید است.

 

                                 

کاربردهای اسکن کف پا

اسکن کف پا عملی است که طی آن با کمک دستگاه کامپیوتری، قوس‌های کف پا و وضعیت توزیع فشار در قسمت‌های مختلف کف پا بررسی می‌شود.با گرفتن اسکن دیجیتال از کف پای بیمار، یک تصویر سه بعدی دقیق با رزولوشن بالا از کف پای بیمار بدست می‌آید که به کامپیوتر و از آنجا به نرم افزار طراحی کفی طبی منتقل می‌شود.

 

این تصویر مجازی از کف پا، امکان بررسی دقیق پستی بلندی‌های کف پای شما (بدست آمده توسط اسکن کف پا) را برای ما فراهم می‌کند و می‌تواند برای طراحی دقیق کفی و کفش متناسب پای شما بکار رود. فایل دیجیتال بدست آمده از اسکن کف پای شما، ذخیره شده و امکان سفارش مجدد یک یا چند جفت دیگر از کفی و کفش طب را فراهم می‌کند.

 

کاربردهای اسکن کف پا

 

•        آنالیز آسیب های مکانیکال مربوط به کف پا و اختلالات در نحوه ی راه رفتن.

 

•        ارزیابی اثر ارتوتیک ها بر کف پا و نحوه ی راه رفتن

 

•        تشخیص اختلالات ثانویه ی مربوط به دیابت و دیگر مشکلات نوروپاتیک

 

•        تشخیص مناطق مستعد برای ایجاد زخم

 

•        مشاهده ی عملکرد کف پا و اختلالات در نحوه ی راه رفتن

 

•        تنظیم نحوه ی توزیع وزن در کف پا، پس از انجام عمل جراحی

 

•        مقایسه ی شرایط قبل و بعد از عمل جراحی

 

•        تشخیص اختلالات پیشرونده ی کف پا

 

•        ارزیابی فشار وارده در اثر تحرک پایین

 

•        در نظر گرفتن بخش هایی از کف پا، برای آنالیز بخش بخش آن ها به صورت جداگانه

 

                                 

زانو (پای ضربدری) در کودکان و بزرگسالان

پا ضربدری، به حالتی گفته می شود که درآن زاویه بالای ساق پا به طرف داخل میباشد و زانوها درتماس با یکدیگر قرار می گیرند و مچ ها ازهم دور می شوند.بسیاری ازکودکان تاسن 3سالگی دچار ساق پای خمیده هستند و علت پای ضربدری در این کودکان خم بودن ساق پا در رحم مادر است و این کودکان تاسنین 4یا 5 سالگی با کجی زانو یا زانوی ضربدری مواجه هستند و درسن 6 یا 7سالگی پای آن ها صاف می شود.

 

اگرچه در برخی ازکودکان این کج بودن ادامه پیدا می کند. از علائم زانو ضربدری کج بودن زانو است، دراین موارد دلیل کج بودن زانو می تواند بر اثر شرایطی مانند بیماری نرمی استخوان یا بدشکلی های ژنتیکی باشد.

 

چه عواملی می‌توانند باعث ایجاد زانوی ضربدری شود؟

 

1.      زانوی ضربدری در کودکان طبیعی است، اما اگر این مشکل همچنان ادامه یابد و در مراحل بعدی زندگی نیز باقی بماند، ممکن است یک علت پزشکی اساسی وجود داشته باشد.

 

2.      برخی از عواملی که می‌تواند به ایجاد زانوی ضربدری کمک کند، عبارتند از:

 

3.      عوارض پزشکی ناشی از کمبودهای تغذیه‌ای مانند راشیتیسم، نرمی استخوان یا اسکوربوت می‌تواند بر فرم استخوان تأثیر بگذارد و باعث زانوی ضربدری شود.

 

4.      عفونت استخوان مانند استئومیلیت می‌تواند علت دفورمیتی زانوی ضربدری باشد.

 

5.      صدمه به استخوان ساق پا (که مسئول رشد است) می‌تواند باعث پای ضربدری شود. این وضعیت ممکن است فقط در یک پا بوجود بیابد.

 

6.      برخی از عوارض ژنتیکی نادر نیز ممکن است موجب چنین ناهنجاری‌های استخوانی گردد.

 

7.      آسیب قبلی و یا یک عارضه مفصلی مانند آرتروز یا التهاب مفاصل در بزرگسالان ممکن است باعث زانوی ضربدری و والگوس زانو گردد.

 

8.      چاقی با تغییر در نحوه راه رفتن فرد می‌تواند فرم زانوها را مانند زانوی ضربدری نشان دهد.

 

                                 

علائم زانو و پای ضربدری

پا و زانوی ضربدری به معنای وجود قوس غیرطبیعی در قسمت پایینی پاها می‌باشد که باعث می‌شود فاصله‌ی بین مچ پاها بسیار زیاد باشد و زانو‌ها به یکدیگر بیش از حد نزدیک باشند یا حتی به هم برخورد داشته باشند. البته بسیاری از کودکان در سال‌های اول زندگی، پای ضربدری دارند که این حالت طبیعی است و بعد از مدتی برطرف می‌شود، اما برخی از افراد بر اثر اختلالات ژنتیکی یا بیماری متابولیسمی استخوان به این بدشکلی اسکلتی دچار می‌شوند. افرادی که دفورمیتی پای آنها بسیار شدید است، نمی توانند وقتی پاهای خود را صاف می‌کنند، مچ پای خود را به هم بچسبانند.

 

علائم و نشانه‌ها

 

پای ضربدی معمولاً با مشکل کف پای صاف ارتباط دارد. هنگامی که زانوها در موقعیتی قرار می‌گیرند که بیش از حد خم و انحنا دارد، مفاصل پا (مفصل ساب تالار) مجبور به چرخش در محل خود می‌شود. این شرایط باعث وارد شدن فشار و کشیدگی زیاد به غضروف‌ها، تاندون ها و نیز بافت نرم داخل انحنای پا می‌شود.

 

کودکانی که با مشکل خمیدگی زیاد و صاف بودن بیش از حد کف پا مواجه هستند، هنگام دویدن بسیار ضعف دارند و معمولاً نمی‌توانند با دوستان و هم سن‌های خود ارتباط مناسب داشته باشند. این کودکان هنگام انجام فعالیت زودتر از بقیه خسته می‌شوند. مشکلات زانو در بین کودکانی که دارای پای ضربدری هستند بسیار شایع می‌باشد. تغییر شکل مفصل کشکی ران در بین این افراد پدیده‌ای عادی است و این موضوع باعث عدم توازن پاهای فرد می‌شود.

 

قرارگیری نامناسب استخوان کشکک در محل خود می‌تواند این استخوان را مستعد کندرومالاسی و در رفتن کشکک کند. زانوی ضربدری همچنین با انحنای زیاد بخش داخل استخوان بالا و پایین ران بیمار همراه است (سندروم داخلی استخوان درشت نی). این موضوع به طور معمول به عنوان اسپلینت ساق پا شناخته می‌شود.

 

                                 

علت ابجاد زانو و پای ضربدری چیست؟

پا ضربدری، شرایطی است که زاویه بالای ساق پا به طرف داخل میباشد و زانوها در تماس با یکدیگر قرار میگیرند و مچ پا ها از هم دور می شوند.معمولا کودکان تا سن ۳ سالگی دچار کجی زانو می باشند و پای ضربدری به علت خم بودن ساق پای جنین در رحم مادر است، معمولا این کودکان تا سنین ۴ الی ۵ سالگی با پای ضربدری روبرو هستند، و پس از آن زانو شروع به صاف شدن می کند، با این حال تعدادی از این کودکان این کج بودن اصلاح نشده و ادامه میابد. در این موارد علت کج بودن زانو ممکن است ناشی از مشکلاتی مثل بیماری نرمی استخوان یا بدشکلی های ژنتیکی باشد.

 

علت

 

نوزادان به خاطر وضعیت فشردگی آن ها در رحم مادر با پای پرانتزی به دنیا می آیند. پاهای کودک با آغاز راه رفتن قوی تر می شوند و زانو ها به سمت داخل حرکت می کنند(در حدود 12 تا 18 ماهگی). اما در بعضی کودکان در 3 سالگی، پاها بیش از اندازه به سمت داخل ( وضعیت زانو ضربدری) می شوند. در این زمان موقع ایستادن کودک، زانوها با یکدیگر تماس داشته، اما قوزک ها از یکدیگر جدا هستند.

 

کجی زانو در کودکان سالم تا سن زیر 6تا7 سال رایج است این به این دلیل است که وزن آنها برروی ناحیه خارجی مفصل زانو ایجاد میشود و این یکی ازمراحل رشد طبیعی کودکان است برای درمان زانو ضربدری در اکثر موارد بدون هیچ گونه مراجعه به پزشک و خود به خود اصلاح می شود اما در صورتیکه کجی زانو خودبه خود اصلاح نشد و فاصله بین مچ پاها بیشتراز10 سانتیمتر باشد و زانوها نامتقارن باشد کودک با مشکل درروند رشد مواجه است .

 

پای ضربدری می تواند در نتیجه مشکلات یا بیماری های خاص همچون موارد زیر ایجاد شود:

 

- نرمی استخوان براثرکمبود ویتامین دی دربدن

 

- شرایط کبود سایر موادغذایی مانند ویتامین سی

 

- عوامل نادر ژنتیکی مانند ابتلا به سندروم کوهن

 

- وارد شدن آسیب به استخوان ساق پا (در این حالت فقط یک پا دچار خم یا انحنا می شود

 

- اضافه وزن یا چاقی

 

- دربزرگسالان کجی استخوان می تواند بر اثر هرگونه صدمه مانند شکستگی مچ پا و بیماری هایی مانند آرتروز استخوان یا روماتیسم ایجاد شود

 

پای ضربدری همچنین ممکن است با مشکل صافی کف پا ارتباط داشته باشد. هنگامی که زانوها در موقعیتی قرار می گیرند که بیش از حد خم و انحنا دارد، مفاصل پا مجبور به چرخش در محل خود می شود. این شرایط باعث وارد شدن فشار و کشیدگی زیاد به غضروف ها، تاندون ها و نیز بافت نرم داخل انحنای پا می شود.

 

                                 

 

 

روش های درمان زانو و پای ضربدری

زانوی ضربدری نشان دهنده ایجاد انحنای غیر عادی در ناحیه پایین پا است که باعث می شود یک شکاف بزرگ بین پاها و قوزک ها در زمان تماس زانوها با یکدیگر ایجاد گردد. اکثر کودکان به مشکل زانوی ضربدری تا زمان رسیدن به سن سه سالگی دچار هستند و این شرایط به خاطر نحوه خاص قرارگیری آنها در داخل رحم مادر ایجاد می شود. با رسیدن کودک به حدود سن چهار یا پنج سالگی، مشکل پا ضربدری در کودکان مشاهده می شود. به هر حال، پاها به تدریج صاف شده و هماهنگی عادی خود با سایر اعضای بدن را در سنین شش یا هفت سالگی به دست می آورند.با این وجود، در بعضی کودکان، مشکل پا ضربدری ادامه پیدا می کند یا در سنین بالاتر ایجاد می گردد. در این موارد، اغلب علت ایجاد مشکل ناشناخته است، هر چند پا ضربدری می تواند در نتیجه شرایط استخوانی همچون نرمی استخوان یا اسکوروی (کمبود ویتامین سی) ایجاد شود. این مشکل همچنین می تواند به خاطر نقص مادرزادی در تشکیل استخوان ها ایجاد گردد.

 

راه ها و روش های درمان

 

مصرف دارو و ویتامین

 

اگر زانوی ضربدری شما ناشی از کمبود ویتامین باشد، مصرف آن ویتامین، راه رهایی شما از این عارضه و درمان زانوی پرانتزی است. هنگامی که استخوان‌های شما قوی هستند و تمام ویتامین‌ها و مواد مغذی مورد نیاز آنها تامین است، احتمال این اختلال، کمتر است. اگر شما در حال حاضر به این عارضه مبتلا هستید، مصرف ویتامین ممکن است مشکل زانوی شما را حل کند. داروهایی که به استحکام و تامین مواد معدنی استخوان‌ها کمک می‌کنند هم برای افزایش تراکم استخوان و درمان زانوی ضربدری مفید می‌باشند

 

فیزیوتراپی

 

درمان با فیزیوتراپی شامل درمان سیستم عضلانی اسکلتی ( شامل عضلات و استخوان های بدن است) می شود که در معرض آسیب قرار گرفته اند. این آسیب ها شامل رگ به رگ شدن، کشیدگی عضله، آسیب پس از شکستگی، آسیب پس از جراحی و جراحت های مکرر می شود. نواحی بدن شامل گردن و پشت و همچنین دست و پا می شود.

 

زانو بند

 

استفاده از زانوبند یا آتل در شب برای درمان پای پرانتزی (زانوی پرانتزی) و همچنین زانوی ضربدری توصیه می شود. کارکرد زانوبند شبانه ای که به کفش متصل است کشیدن زانو به سمت وضعیت صحیح آن است. گاهی اوقات، این زانوبندها باید به صورت سفارشی ساخته شوند.

 

کفی طبی

 

کفی های سفارشی برای زانوی ضربدری و اصلاح حرکت غیرنرمال پا و توزیع وزن در پا کمک می کند. چرخش بیش از حد پا به داخل با کفی های طبی اصلاح می شود. این کفی ها باعث ثبات پا و اصلاح عدم تعادل ناشی از آسیب دیدگی می شوند.

 

ماساژ درمانی

 

این تکنیک معمولاً برای کودکان تجویز شده و انجام مرتب آن شدت پا ضربدری را کاهش می‌دهد و درمان پای ضربدری می باشد. در ماساژ درمانی یک تراپیست آموزش دیده با حرکت دادن پاها باعث می‌شود که آن‌ها همزمان با رشد صاف‌تر شوند. برای مثال، یکی از روش‌هایی که می‌توانید انجام دهید این است که سعی کنید پا را صاف کنید و سپس آن را تا روی سینه خم کنید. برای نتیجه گرفتن از این روش باید آن را چندین بار تکرار کنید.

 

                                 

درمان زانوی ضربدری با ورزش و حرکات اصلاحی

زانوی ضربدری اصطلاحی است که برای توصیف حالتی به کار می‌رود که در آن هنگامی ‌که زانوها با یکدیگر تماس دارند فاصله غیرعادی زیادی در بین قوزک پاها وجود دارد. این عارضه بیشتر در کودکان روی می‌دهد و معمولاً مسئله نگران‌کننده‌ای نیست اما د رصورتی ‌که این عارضه در بزرگسالان روی دهد باید مورد توجه قرار گیرد. اگر زانو ضربدری به ‌خودی ‌خود اصلاح نشد و یا اگر این عارضه در اثر مشکلات زمینه‌ای ایجاد شود احتمالاً به درمان نیاز می‌باشد.

 

حرکات اصلاحی

 

1.         بالا بردن پا

بر روی سمت چپ خود دراز بکشید و پیشانی خود را هم سطح کف اتاق قرار دهید. پاهای خود را جمع کنید و دست راست خود را روی باسن قرار دهید. باسن خود را بالا بیاورید و از پاها تا شانه ها یک خط مستقیم ایجاد کنید. تا حد امکان پای راست خود را بالا بیاورید و سپس به آرامی آن را پایین بیاورید. این ورزش زانوی ضربدری را  برای هر طرف ۱۰ بار تکرار کنید. با این حرکت تا حدی از انحراف زانوی ضربدری جلوگیری میکنید

 

2.      حرکت پله از پهلو

 

بین دو نیمکت که پهلوی هم قرار گرفته اند بایستید. پای راست خود را روی نیمکت سمت راست قرار دهید و اجازه دهید پای چپ شما معلق باشد. پای راست را روی زمین برگردانید و این بار این کار را با پای چپ خود تکرار کنید. این کار را به صورت یکی درمیان انجام دهید و برای هر پا آن را ۱۰ بار تکرار کنید.

 

3.      دوری از مرکز بدن

یک باند کشی را به یک وسیله ثابت مثل پایه میز محکم کنید. سمت دیگر باند را به قسمت پایین ساق پای چپ خود ببندید. پا خود را بالا ببرید و سعی کنید تا قوس آن تا حد امکان از بدن فاصله بگیرد، سپس پا را پایین بیاورید. این کار را برای هر پا ۱۰ بار انجام دهید

 

4.      چمباتمه زدن

 

باند کشی را دور ران خود قرار دهید، آن را دقیقا در بالای زانو صاف کنید. پای خود را بیش تر از عرض شانه باز کنید. برای اینکه باند محکم شود، کمی پاهای خود را آن طرف تر ببرید. در هنگامی که بدن خود را در وضعیت چمباتمه قرار می دهد سعی کنید باند همچنان سفت باشد، تا زمانی که ران های شما موازی با کف اتاق شوند. به وضعیت ایستاده برگردید و این کار را ۱۰ بار انجام دهید.در سه روز غیرمتوالی در هفته سه مورد از این ورزش های مخصوص زانوی ضربدری را انجام دهید. هر چه قوی تر شوید، می توانید از باند کشی سطح بالاتری استفاده کنید، ورزش های بیشتری انجام دهید و تعداد بار انجام ورزش ها را افزایش دهید. در صورتی که سریع به نتیجه نرسیدید ناامید نشوید. برای اینکه متوجه تفاوت واقعی شوید حداکثر شش ماه زمان لازم است.