مهمترین علائم آسیب تاندون انگشت دست عبارتند از
• ناتوانی در حرکت دادن مفصل انگشت
• باز ماندن انگشتی که تاندون آن پاره شده است
• درد در هنگام خم کردن انگشت
• زخم در سطح کفی انگشت
• تورم خفیف روی مفصل انتهایی انگشت در سطح کفی
• درد در حین لمس قسمت کفی انگشت
آسیب تاندون انگشت
شایعترین آسیب تاندون های دست پارگی آنها است و شایعترین علت پاره شدن این تاندون ها اصابت اجسام تیز و برنده مثل چاقو، شیشه یا لبه تیز فلزات است.
گاهی اوقات پارگی تاندون فلکسور انگشت به علت راست شدن شدید یک انگشت خم شده است. مثلا وقتی یک ورزشکار رزمی، لباس حریف را گرفته و حریف با عقب رفتن سعی در خارج کردن لباس از دست وی میکند مفصل انتهایی انگشت وی به ناگهان از حالت خم شده راست میشود و همین حرکت میتواند به علت وارد آوردن کشش زیاد روی تاندون فلکسور عمقی انگشت موجب پاره شدن آن شود.
چون در انگشتان دست، اعصاب بسیار نزدیک به تاندون ها قرار گرفته اند،
در بسیاری موارد آسیب تاندونی عصب هم آسیب دیده است. در بیماری آرتریت روماتوئید تاندون
های فلکسور ضعیف میشوند و ممکن است بدون اینکه نیروی زیادی به آنها وارد شود پاره شوند
.
اگر بدنبال ضربه لیگامان مفصل متاکارپوفالانژیال شست پارگی ناقص پیدا کند معمولاً پزشک ارتوپد شست را بمدت شش هفته بیحرکت میکند تا در این مدت لیگامان پاره شده بهبود یابد. این بیحرکتی با استفاده از اسپلیت یا گچ اسپیکای شست انجام میشود.
در صورت پارگی کامل لیگامان، پزشک ارتوپد معمولا اقدام به جراحی لیگامان پاره شده میکند. ( در نیمی از موارد پارگی کامل این لیگامان، تاندون شست در بین دو سر پاره شده لیگامان گیر کرده و مانع از نزدیک شدن و جوش خوردن محل پارگی میشود به همین علت درمان آن معمولا به توسط عمل جراحی است).
بعد از جراحی هم شست بمدت حدود شش هفته در آتل یا گچ اسپایکا باقی میماند
تا بهبود یابد
.
بلافاصله بعد از ضربه ایکه موجب پارگی لیگامان در مفصل متاکارپوفالانژیال شست میشود این مفصل بشدت دردناک شده و ممکن است متورم و کبود شود.
اگر این ضایعه به درستی درمان نشود بعد از مدتی درد و تورم فروکش میکند ولی به علت عدم بهبود پارگی لیگامان مفصل متاکارپوفالانژیال، این مفصل ناپایدار میشود. تاثیر مستقیم این ناپایداری در هنگام کار توامان شست و سبابه خود را نشان میدهد و فرد نمیتواند نوک این دو انگشت را خوب به هم فشار دهد.
مفصل یاد شده ممکن است در بلند مدت دچار آرتروز شود. متاسفانه در بسیاری اوقات افراد به تصور اینکه درد و تورم این مفصل بدنبال ضربه، چیز مهمی نیست از درمان غفلت میکنند و موجب باقی ماندن عوارض جبران ناپذیری در دست خود میشوند.
شست بدون شک مهمترین انگشت دست است و یکی از مهمترین کارکردهای آن وقتی است که با انگشت سبابه هماهنگ شده و انسان با کمک این دو انگشت با هم میتواند اشیاء کوچک را بگیرد و جابجا کند.
لازمه این کار اینست که مفاصل شست پایدار باشند. رگ به رگ شدن شست دست
از آسیب های مهم دست بوده و وظیفه تشخیص و
درمان های جراحی و غیر جراحی بیمار مبتلا، به عهده پزشک ارتوپد است
.
در مواردی که درد و تورم کم باشد نیازی به درمان وجود ندارد. در موارد شدیدتر انگشت ورم کرده با چسب به انگشت کناری بسته میشود Buddy taping.
باید دقت کرد که چسب از نوعی باشد که موجب حساسیت پوستی نشود. همچنین چسب نباید محکم به دور انگشت چسبانده شود. انگشت ها ۲-۱ هفته به هم بسته میمانند. در این مدت بیمار تشویق میشود تا انگشت آسیب دیده را بطور مرتب باز و بسته کند.
نکته مهم در مورد این آسیب اینست که تورم مفصل معمولا بسیار دیر فروکش میکند. این تورم گاهی حتی تا ۹-۶ ماه هم باقی میماند ولی بتدریج از شدت آن کاسته شده و از بین میرود
رگ به رگ شدن مفاصل انگشت از آسیب های شایع دست است. شایعترین مفصل انگشت که رگ به رگ میشود مفصل بین بند میانی و بند پرگزیمال Proximal (بندی که به کف دست میچسبد) انگشت است.
در این آسیب، مفصل متورم و دردناک شده و حرکات آن بخصوص خم شدن آن محدود میشود. به علت تورم مفصل ظاهر انگشت بصورت دوکی شکل درمیاید.
این آسیب ها معمولا بدنبال ضربات انگشت یا پیچاندن آن ایجاد میشود. بدنبال
آن لیگامان هایی که در طرفین مفصل وجود دارند یا کپسول مفصلی پاره شده و خونریزی میکند.
نتیجه این کشیدگی یا پارگی، تورم و خونمردگی در اطراف مفصل است
.
مفصل وسطی انگشت بعد از رگ به رگ شدن خیلی زود خشک میشود. در غالب اوقات درد این بیماران بعد از مدتی خوب میشود ولی در صورت درمان نادرست و بیحرکت کردن مفصل به مدت طولانی، مفصل دچار محدودیت حرکت میشود.
بنابراین در هر گونه کشیدگی و رگ به رگ شدن مفصل اینترفالانژیال پرگزیمال انگشت دست، مدت بیحرکتی انگشت باید بسیار کوتاه بوده و هر چه زودتر مفصل به حرکت واردار شود.
برای بیحرکت کردن معمولا از آتل استفاده میشود. این آتل حداکثر یکی دو روز میماند و هدف از آن کاهش تورم و درد بیمار است. بعد از یکی دو روز آتل باز شده و حرکات مفصل شروع میشود. در صورتیکه بنابه تشخیص پزشک معالج شدت آسیب اولیه زیاد نباشد معمولا حرکات مفصل از همان روز اول شروع شده و بیحرکتی به مفصل داده نمیشود.
حرکت دادن مفصل با استفاده از روشی است که به آن Buddy taping میگویند. در این روش پزشک معالج انگشت آسیب دیده را با نوار چسب پزشکی به انگشت مجاور متصل میکند.
این اتصال به نحوی است که انگشت سالم بصورت یک داربست کمکی برای انگشت آسیب دیده عمل میکند. بیمار بلافاصله شروع به خم و راست کردن هر سه بند انگشت میکند. معمولا انگشتان مجاور به مدت ۴-۳ هفته به یکدیگر چسبیده باقی میمانند.
گاهی اوقات ورم مفصل تا مدتها باقی میماند. این ورم ممکن است بعد از چند ماه تا حتی یک سال بتدریج کم شود و اندازه مفصل به حد قبل از آسیب برسد. در مواردی ممکن است قدری تورم برای همیشه در مفصل آسیب دیده باقی بماند.
در مواردی که بعد را پاره شدن ولار پلیت، رباط در فضای مفصلی گیر کرده
و مانع از جااندازی مفصل شود و یا در موارد پارگی های شدید معمولا نیاز به درمان جراحی
وجود دارد
.
یکی از آسیب های شایع این مفصل کشیدگی Sprain یا پیچ خوردن یا رگ به رگ شدن است. در این آسیب یکی از رباط های مفصل کشیده شده و یا بصورت ناکامل و یا کامل پاره میشود. این کشیدگی یا پاره شدن میتواند در ولار پلیت و یا در یکی از رباط های جانبی یا کلترال مفصل ایجاد شود.
آسیب ولار پلیت Volar pate وقتی ایجاد میشود که انگشت به سمت عقب خم میشود. در حالت معمولی انگشت فقط به یک سمت خم میشود و در صورت صاف شدن تمام بند ها در امتداد یکدیگر قرار میگیرند.
وقتی که نیرویی در جهت خلاف به مفصل وارد شده و آنرا در جهت عکس و به سمت عقب یا پشت دست خم میکند ولار پلیت تحت کشش زیادی قرار میگیرد. در این حالت ممکن است آسیب فقط بصورت کشیدگی بوده و یا ممکن است ولار پلیت بصورت ناقص و یا کامل پاره شود.
در صورت پاره شدن ولار پلیت مفصل وسط انگشت، این پارگی معمولا در محل اتصال ولار پلیت به بند وسطی انگشت است. در هنگام کنده شدن یا پارگی در محل اتصال ولار پلیت به بند وسطی، ممکن است تکه ای استخوان هم با آن کنده شود.
اگر این تکه استخوانی کوچک باشد مشکل زیادی ایجاد نمیکند ولی در صورتی که بزرگ بوده و قسمت قابل توجهی از سطح مفصلی را با خود جدا کند باید به توسط عمل جراحی جااندازی و سپس فیکس شود.
وقتی انگشت با فشار به طرفین خم میشود ممکن است یکی از رباط های جانبی
یا کلترال مفصل کشیده شده و یا بصورت ناقص و یا کامل پاره شود
.
درمان این دررفتگی ها در غالب موارد جااندازی بسته است. پزشک معالج با کشش انگشت و فشار موضعی بر روی بند دررفته آنرا جااندازی میکند. اگر کشش بدون فشار موضعی باشد ممکن است نه تنها جااندازی انجام نشود بلکه موجب شود کپسول مفصلی بین استخوان ها برود که در این حال ممکن است راهی بجز جراحی برای جااندازی باقی نماند.
گاهی اوقات
به علت گیر کردن سر بند انگشت در درون کپسول مفصلی جااندازی بسته امکانپذیر نیست. در
این موارد جااندازی نیازمند عمل جراحی است. بعد از جراحی معمولا نیازی به بیحرکتی نیست
و باید حرکات انگشت برای جلوگیری از خشک شدن آن شروع شود
.
