متخصص طب فیزیکی و توانبخشی
در گفت‌و‌گو با برنا:
98درصد دیسک کمر بدون جراحی
قابل درمان است
فرهاد عادل منش گفت: بررسی های متخصصان نشان دهنده
آن است که 95 درصد تا 98 درصد دیسک‌ها کمر بدون جراحی قابل درمان است.
به گزارش خبرنگار اجتماعی برنا، فرهاد عادل منش متخصص طب فیزیکی و توانبخشی
که در حقیقت باید گفت وی فارغ التحصیل دانشگاه شیراز است.حتی دوره‌های تکمیلی را در
کانادا سپری کرده است که این دوره‌ها عبارتند از دردهای سرطانی، دردهای نروپاتیک، طب
مکمل و طب سوزنی و توانبخشی قلب است. اکنون نیز در حال سپری کردن دوره فوق تخصص درد
در دانشگاه مک گیل کانادا است.
بروز کمر درد و دیسک کمر در بین جوانان سبب شده تا از این متخصص جویای
عوامل بروز این درد شویم.
در ابتدا معنای درد در طب پزشکی چیست؟
درد یک تجربه شخصی است و برای تشخیص دردها و درمان باید به پای صحبت بیماران
نشست تا بیماری شناسایی شود. در حقیقت 90 درصد تشخیص بیماری گوش کردن به دردهای بیماران
است. متاسفانه تجویزMRI بلافاصله بعد از
ویزیت علاوه بر پرداخت هزینه بالا از جیب مردم است، برچسب بیمار به فرد زده میشود.
MRI و هر روش تشخصی، عملکرد مثبت کاذب و منفی کاذب دارد،
در واقع مثبت کاذب به آن معنا است که با توجه به اینکه شما بیمار نبوده پس از MRI، بیمار نشان داده میشود.
در بررسی‌های صورت گرفته نشان دهنده آن است که افراد زیر 30 سال (30 درصد)،
زیر 70 سال( 60 درصد) و بالای 70 سال ( 100 درصد) مثبت کاذب داشتهاند این مثبت کاذب
به این معناست که اگر فرد سالم به MRI مراجعه کنند عارضه
بیماری در آن نشان می دهد. در حقیقت21 درصد افراد زیر 70 سال پس از MRI، عارضه تنگی کانال را نشان میدهد که بسیاری
از بیماران بر این باروند که باید جراحی شوند و این امر بسیار نادرست و غلط است.
این در حالی است که منفی کاذب نیز به این معناست که امکان دارد چیزی نشان
ندهد. در حال حاضر شایع ترین مشکلی که دربین جوانان رایج است کمر درد است. بررسی‌ها
نشان دهنده آن است که در حال حاضر روزی 2 الی 3 جوان 24 ساله از کمر درد رنج برده و
به به متخصص مراجعه می کنند که مهمترین علت آن بی‌حرکتی و تغییر سبک زندگی است.
کمر درد از چه سنی بروز خواهد کرد؟
در جوامع صنعتی کمر درد از حدود 30 سالگی اولین تظاهرات خود را بروز میدهد
و مطالعات آسیب شناسی هم نشان میدهد که تقریبا از همان زمان تغییرات خراب شدن مهره‌ها
شروع میشود این روند خراب شدن در جوامع صنعتی سرعت بیشتری دارد که علت آن حالت‌های
یکنواخت طولانی مدت طرز ایستادن یا قرار گرفتن غلط، عدم تحرک عضلانی، خم شدنها، بلند
کردن اشیاء و نشستن‌های غیر اصولی و عوامل بسیار دیگر است.
روشهای پیشگیری، مراقبت و درمان کمر درد با توجه به محیط و موقعیت فرد
تغییر میکند. بنابراین روشهای پیشگیری، مراقبت و درمان کمر درد میتواند به صورت
عمومی که دربرگیرنده کل جامعه باشد، آموزش داده شود یا به صورت اختصاصی به آموزش در
محیط خانه، محل کار، محیط های ورزشی یا بیمارستان محدود شود.
مهمترین علت بروز کمر درد چیست؟
در حقیقت در حال حاضر نوجوانان و جوانان روشهای حفاظت از بدن را بلد
نبوده؛ که به مرور زمان کمردردهای با دیسک کمر تبدیل شده که در بسیاری از موارد با
عنوان فتق کمر شناسایی میشود؛ این در حالی است که فتق دیسک شایع ترین علت کمر درد
است، هسته مرکزی دیسک از جای خود حرکت می کند و از لایه بیرونی خارج می شود و بر حسب
شدت و بزرگی فتق به بافت های مجاور فشار می آورد و ایجاد در یا علائم عصبی میکند.
توجه از عمر خود را در محل کار می گذارنند، این مسئله برای افرادی که
مشاغل حساس تر با کار فکری بیشتر دارند اهمیت بیشتری پیدا می کند. زیرا کمردرد و اصولاً
هر عامل دیگری که این افراد را از ادامه کار یا انجام کار با حداکثر توان محروم کند
علاوه بر فرد ضرر زیادی به جامعه می زند.
با توجه به صنعتی شدن جامعه و تبدیل کارها از کارهای بدنی به کارهای اداری،
وضعیت نشسته رایج ترین وضعیت شغلی می باشد، مدیران و مسئولان ادارات و وزرتخانه ها
با توجه به حساسیت و اهمیت کار و نوع شغل مجبورند در جلسات متعدد و کنفرانس ها شرکت
کنند و به مدت طولانی در یک وضعیت ثابت و بی حرکت بمانند.
بی حرکتی باعث فشارهای مکانیکی از نوع ساکن و بدون تحرک به سیستم عضلانی
و استخوانی می شود، برخلاف کارگران که فشارهای مکانیکی از نوع متحرک به علت کارهای
سنگین و بلند کردن بار است. با اینکه نوع فشارها در دو گروه یکسان است، در کتاب حاضر
سعی شده است با توجه به شرایط خاص مدیران و مسئولین روش هایی ارائه شود تا بتوانیم
هر چه بهتر کمر درد را در این افراد پیشگیری و درمان کنیم.
آیا دیسک کمر با جراحی درمان میشود؟
تصور نادرست در درمان دیسک کمر، بیماران را به این باور رسانده که باید جراحی شوند تا به درمان کامل برسد. در حقیقت
آمارهای دنیا نشان دهنده آن است که 95 درصد تا 98 درصد دیسک ها کمر بدون جراحی قابل
درمان است. در حال حاضر انجمن جهانی درد متعقدند که اگر بیماری مشکوک به دیسک کمر است
نیاز به جراحی ندارد. ابتدا باید دستورالعمل ها را انجام دهند و تحت روش های درمانی
قرار گرفته و درمان بعدی فیزیوتراپی بوده. مگر درمواقع خاص بیمار تحت جراحی قرار خواهد
گرفت.
متخصصان در گذشته معتقد بودند پس از گذشت 5 سال از جراحی، بیماری برخواهد گشت، این در حالی است که
در حال حاضر پزشکان بر این باورند که این آمار به 2 سال رسیده است. در حقیقت بررسی‌ها
نشان داد که 85 درصد بیمارانی که به کلینک‌های درد مزمن مراجعه می‌کنند دارای دردهای
عضلانی هستند که بیشترین و بهترین روش درمان گوش کردن به دردهای بیماران و معاینه کردن
است.
در حقیقت باید گفت 92 درصد بیماران را بدون هیچ روش و تنها، با صحبت کردن
و دردهای بیماران می‌توان تشخیص داد که وی دارای دیسک کمر است یا خیر.همچنین معتقدیم
85 درصد بیمارانی که درد مزمن دارند، دردهای عضلانی بوده و گره‌های عضلانی است که ایجاد
میشود . اکثرکمردردها را می توانیم با روشهای ساده ای مانند استراحت، آموزش و تقویت
عضلانی پیشگیری و درمان کنیم. روش های آموزش و انتقال اطلاعات مربوط به مراقبت، پیشگیری
و درمان کمردرد را مدرسه کمر می نامیم، که حتی کتابی توسط خودم با این نام تهیه و به
چاپ رسیده است به عبارتی مدرسه کمر تمامی روش هایی است که به افراد آموزش می دهند از
طریق حرکت طبیعی بدن چگونه به فعالیت های عادی ادامه دهند و از حملات کمر درد بکاهند.
مدرسه کمر چقدر در درمان و پیشگیری کمک کننده است؟
همینطور است برای عادت غلط در نشستن، راه رفتن و غیره که سال ها با انسان
بوده است. زمانی که انسان درد دارد این عادت اشتباه را کنار می گذارد و عادات صحیح
را به کار می گیرد و ورزش می کند ولی زمانی که تحریک درد از بین رفت بر می گردد و فعالیت
های قبلی و روش ها را هم انجام نمی دهند. با توجه به این مسائل بود که مدرسه کمر به
وجود آمد.
مدرسه کمر انواع مختلف دارد، شامل: مدرسه کمر عمومی، مدرسه کمر برای بیماران
بستری در بیمارستان، مدرسه کمر در محیط خانه، مدرسه کمر در محیط کار و مدرسه کمر در
محیط های ورزشی. افراد مراجعه کننده پس از معاینه توسط پزشک با توجه به علت کمردرد،
شرایط فردی، اجتماعی، اقتصادی و محیط کار به یکی از کلاس های اختصاصی یا کلاس عمومی
دوره آموزشی پیشگیری، مراقبت و درمان کمر درد معرفی می شوند و آموزش های لازم به ایشان
داده می شود.
توجه به این نکته بسیار مهم است که بدون معاینه و تشخیص پزشک، انجام ورزش
ها و استفاده از کتاب آموزشی ممکن است نه تنها مفید نباشد بلکه خطر هم داشته باشد.
تاکید ما بر مدرسه کمر عمومی است. در مقالات و آمار متعدد نشان داده شده
است که مدرسه کمر از تعداد روزهای بستری شدن بیمار در بیمارستان می کاهد، درد پس از
عمل و نیاز به داروها مسکن را کم می کند، ویزیت های بیماران توسط پزشک را کم میکند
به مقدار بسیار زیادی برتوانایی کار کردن کارگران می افزاید و از روزهای کاری از دست
رفته به علت کمر درد می کاهد.
مطالعات آماری نشان داده است که مدرسه کمر هم از نظر بازده انسانی یعنی
عملکرد واقعی شخص به عملکرد حداکثری که می تواند داشته باشد، و هم از نظر بازده اقتصادی
یعنی نسبت مخارج به عواید حاصل از مدرسه کمر به نفع جامعه است.
به عنوان مثال در یک کارخانه اتومبیل سازی با بکار بردن روش های مدرسه
کمر موفق شده اند سالی یک میلیون دلار صرفه جویی کنند. با توجه به روش های بکار برده
شده و آمار گوناگون مدرسه کمر بین 74 تا 95 درصد موفقیت آمیز بوده است.
مشکلاتی که در این گروه در اثر نشستن نامناسب و طولانی مدت
به وجود می‌آید، چیست؟
1- ایجاد کیفوز یا غوز در ناحیه پشت وکمر که باعث کشیدگی
و درد در بافت های ناحیه پشت و کمر می شود.
2- کاهش گودی طبیعی کمر که باعث افزایش فشار بر دیسک ها
می شود.
3- افزایش فشار به دیسک های کمری در اثر قائم بودم پشتی
صندلی، نداشتن دسته صندلی یا به جلو خم شدن فرد.
4- ارتفاع نامناسب میز کار به صورت بلند یا کوتاه بودن
میز به نسبت صندلی و جثه فرد، باعث انقباض دائم در عضلات ناحیه گردن، شانه و کمر می
شود، در نتیجه فرد دچار خستگی زودرس و درد در نواحی گردن، شانه و کمر می شود.
5- قوس رو به جلو در ناحیه کتف و شانه که باعث درد در نواحی
عضلات سینه ای و کمر بند شانه می شود.
6- اسپاسم و درد در عضلات نواحی گردن، پشت و کمر؛ در اثر
عدم تقارن ساختاری مانند اختلاف طول اندام های تحتانی، کوچکی نیم لگن، انحراف ستون
فقرات، کوتاهی بازو و غیره.
7- درد در ناحیه ران در اثر فرورفتگی بیش از حد بدن در
صندلی به علت قوس زیاد کفه صندلی یا نرم بودن بیش از اندازه تشک کف صندلی.
8- درد در ناحیه دنبالچه و عضلات مقعد به علت نشستن رو
به جلو یا نشستن در لبه جلویی صندلی.
9- درد در عضلات باسن و لگن در اثر نشستن طولانی مدت
10- خمیدگی مفاصل زانو و ران و کم شدن قوس کمر در اثر کم
بودن ارتفاع صندلی
11- زیاد بودن ارتفاع صندلی باعث می شود کف پا کاملاً روی
زمین قرار نگیرد، درنتیجه عضلات پشت ساق پا دچار گرفتگی دائم و درد می شوند و پا ورم
می کند.
12- زیاد بودن طول کفه صندلی باعث فشار به عروق و اعصاب
در ناحیه پشت زانو می شود. در نتیجه ساق و پا متورم و دردناک می شوند.
13- درگیری عروق و اعصاب درناحیه گردن و مدخل سینه در اثر
نشستن در حالت خمیده رو به جلو.
14- فشار مکانیکی موضعی بر آرنج، ساعد و مچ دست به دنبال
قرار گرفتن این نواحی روی دسته صندلی یا میز و به خطر افتادن اعصاب
15- بی حرکتی طولانی مدت، حتی در بهترین وضعیت پس از مدتی
باعث انقباض عضلات ستون فقرات، لگن و شانه و اندام ها می شود.
16- مناسب نبودن محیط کار از نظر شرایط روانی، سر و صدا،
نور، دما و حجم زیاد کار
17- انقباض دائم عضلات در اثر فشارهای روانی و عدم آموزش
شل کردن عضلات در زمانی که نیاز به فعالیت آنها نیست.
