انحنا یا قوس طبیعی ستون فقرات این امکان را فراهم میآورد تا ستون فقرات بتواند وزن را در حالت ایستاده تحمل کند. زیاد بودن این قوس که از آن با اصطلاح قوز پشت، کیفوز یا گوژپشتی یاد میشود، باعث میشود تا بخش بالای پشت بدن گردتر از حالت معمولی به نظر برسد. البته کمر باید تا حدی قوس داشته باشد، اما اگر این انحنا بیشتر از 50 درجه باشد، به عنوان اختلال ستون فقرات تشخیص داده میشود. اگرچه کیفوز یا قوز، بیشتر در مهرههای صدری دیده میشود، اما گاهی بر مهرههای کمری یا گردنی نیز اثر میگذارد. همچنین نشستن طولانی مدت دریک حالت، بدون تغییر وضعیت بدن منجر به خمیدگی و افتادگی کتف می شود.
انواع قوز کمر
1-قوز کمر وضعیتی (M40.0)
شایعترین نوع قوز کمر است، که معمولاً دلیل آن را قرار گرفتن در وضعیت خمیده میدانند؛ این عارضه میتواند هم در سالخوردگان و هم در جوانان رخ دهد. در جوانان، این عارضه «سر به جلو » نامیده میشود و با اصلاح ناهماهنگی و عدم تعادل بین عضلات رفع میشود. اما در سالخوردگان، میتواند از نوع هایپرکیفور باشد. حدوداً یک سوم موارد شدید هایپرکیفوز در سالخوردگان با شکستگیهای مهرهها همراه هستند. در موارد دیگر، معمولاً بدن اشخاص سالخورده یکپارچگی عضلانی-اسکلتی خود را از دست داده و هایپرکیفوز میتواند تنها به دلیل بالا رفتن سن رخ دهد.
2-قوز کمر شوئرمان (M42.0)
از نظر زیبایی، نسبت به مورد قبلی، بسیار بدتر بوده میتواند باعث بروز دردهایی با شدتهای مختلف شده و همچنین میتواند نواحی مختلف ستون فقرات (و بیش از همه قسمت میانی ستون فقرات سینهای) را درگیر کند. قوز کمر شوئرمان، به عنوان یکی از اشکال استئوکندروز ستون فقرات نوجوانان شناخته میشود، و معمولاً به آن بیماری شوئرمان گفته میشود. این عارضه بیشتر در نوجوانان دیده شده و باعث بدشکلی بسیار شدیدتری نسبت به قوز کمر وضعیتی میشود. بیماری که از قوز کمر شوئرمان رنج میبرد، نمیتواند آگاهانه وضعیت بدنیاش را اصلاح کند. برآمدهترین نقطه منحنی، که در بخشی از مهرههای سینهای قرار دارد، کاملاً سفت و انعطافناپذیر است. بیماران در این نقطه احساس درد میکنند، و فعالیت بدنی و ایستادن یا نشستن طولانی مدت هم دردشان را تشدید میکند. این وضعیت میتواند تأثیر تعیین کنندهای بر زندگی این بیماران بگذارد، زیرا شرایط فیزیکیشان سطح فعالیتشان را محدود میکند؛ کودکان مبتلا به این عارضه، بسته به میزان بدشکلیشان، در بین همسالان خود احساس ناراحتی یا انزوا میکنند. در قوز کمر وضعیتی، مهرهها و دیسکها طبیعی هستند، درحالیکه در قوز کمر شوئرمان، آنها نامنظم بوده و اغلب دچار فتق میشوند و همچنین دست کم در سه سطح مجاور، گوهای شکل میشوند. خستگی یکی از علائم بسیار شایع این عارضه است،که به احتمال زیاد ناشی از کار شدیدی است که عضلات برای صحیح نشستن و یا ایستادن انجام میدهند. ظاهراً این عارضه موروثی است. اکثر بیمارانی که برای اصلاح قوز کمرشان تحت جراحی قرار میگیرند به بیماری شوئرمان دچار هستند.
3-قوز کمر مادرزادی (Q76.4)
باعث میشود که ستون فقرات نوزاد در رحم به درستی رشد نکند. ممکن است مهرهها بدشکل شده یا به یکدیگر جوش بخورند؛ همچنین قوز کمر همراه با رشد کودک پیشرفت میکند. ممکن است در همان مراحل اولیه به انجام جراحی نیاز باشد تا بتوان قوس طبیعی ستون فقرات را حفظ کرد، البته میبایست بعد از عمل هم بیمار به طور منظم ویزیت شود تا هرگونه تغییر احتمالی مورد پایش و نظارت قرار بگیرد. با این حال، به دلیل خطرات احتمالی جراحی برای کودک، تصمیمگیری در این مورد بسیار سخت خواهد بود. همچنین، قوز کمر مادرزادی میتواند به طور ناگهانی در دوره نوجوانی هم بروز کند، که البته این حالت بیشتر در کودکان مبتلا به فلج مغزی و سایر اختلالات عصبی شایع است.
4-قوز کمر تغذیهای
که به دلیل کمبودهای تغذیهای، خصوصاً در دوران کودکی، رخ میدهد، مثل کمبود ویتامین D، که باعث نرمی استخوان و در نهایت خم شدن ستون فقرات و اندامها زیر بار وزن بدن کودک میشود.
5-بدشکلی گیبوس
نوعی قوز کمر ساختاری بوده و اغلب به دنبال بیماری سل رخ میدهد.
6-قوز کمر ناشی از آسیبدیدگی (M84.0)
میتواند به دلیل درمان نشدن یا درمان غیرمؤثر شکستگیهای مهرهها بروز کند.