موارد کاربرد آب درمانی
• کاهش درد و گرفتگی عضلانی
• ریلاکسیشن
• حفظ و افزایش دامنه حرکتی اندام ها
• بازآموزی فعالیت عضلات فلج
• تقویت عضلات
• پیشرفت دادن حرکات جهت راه رفتن
• افزایش گردش خون و بهبود تغذیه بافت ها
• جلوگیری از تحلیل رفتن عضلات
• رفع محدودیت حرکتی و یا پیشگیری از آن
• جلوگیری از پوکی استخوان
• پیشگیری از ایجاد انحراف در ستون فقرات
• ایجاد روحیه نشاط و شادابی
• پیشگیری از رسوب سنگ در کلیه ها و مجاری ادرار
• کارکرد بهتر کلیه ها
• افزایش حجم تنفسی و کارکرد بهتر ریه ها
• کاهش اسپاسم
• کاهش درد
• افزایش حرکت روده ها و جلوگیری از یبوست
• تقویت عضلات
• ایجاد روحیه اعتماد به نفس و ایجاد روحیه قدرتمندی برای انجام کارهای روزه مره بخصوص در افراد نخاعی
• ارتقاء بهداشت پوست و مو و جلوگیری از ایجاد زخم فشاری
همانطور که اشاره شد از آب درمانی در بیماری های آرتروز ران و زانو،اسپوندیلیت آنکیلوزان،فلج اندام ها،کمر درد و آسیبهای اسکلتی و عضلانی استفاده می شود که هم منجر به کاهش درد بیمار در بلند مدت گشته و هم با توجه به کمک به تقویت عضلات در شرابط نه چندان سخت،یکی از بهترین درمانهای قطعی و بلند مدت به حساب می آید.
محل های انجام آب درمانی
در کلینیک های فیزیوتراپی مجهز به استخر،راهروی آب،تردمیل آبی و وسایلی به اسم ویرپول می توان با کمک فیزیوتراپیست به صورت تخصصی درمان در آب را انجام داد و از نتایج آن شگفت زده شد .اما متاسفانه با توجه به مقرون به صرفه نبودن استفاده از این روش ،اکثر بیماران تنها به راه رفتن در آب در نزدیکترین استخر توصیه می شوند که علی رغم مفید بودن بیمار را از بسیاری از فواید محروم می کند.
لازم به ذکر است در وسیله ویرپول پمپهای فشاری نیز وجود دارند که آب را با فشار به گردش در می آورند که این عمل منجر به استفاده از اثر ماساژ در آب نیز می شود.
در پایان اشاره به این نکته ضروری است که بهتر است افراد قبل از انجام آب درمانی ضرورتا با فیزیوتراپیست خود مشورت نموده تا ضمن معاینه ،در صورت وجود بیماری های عفونی تازه،مشکلات پوستی،مشکلات قلب و عروق حاد و سایر موارد از انجام آب درمانی یا اجتناب کنند یا حتما تحت نظر فیزیوتراپیست درمان خود را پیگیری نمایند تا از مشکلات احتمالی جلوگیری شود.
آب درمانی(هیدروتراپی)
آب درمانی از گذشته های بسیار دور نزد ایرانیان،مصریان و یونانیها جایگاه ویژه ای در کمک به افراد دچار بیماری های مختلف داشته است.
با توجه به خاصیتهای منحصر به فرد آب، از گذشته تا کنون از استخرهای آب درمانی عمدتا با آب گرم،در جهت رفع خستگی،احساس آرامش ،کاهش دردها و سایر موارد مرتبط استفاده می شده است.شاید یکی از دلایل این استفاده تاریخی و محبوب از آب می تواند ناشی از احساس رضایت افراد پس از استفاده از آّب به عنوان یک عامل تفریحی و درمانی بوده باشد.
آن چه که در این مطلب ارایه می شود توضیحی اجمالی بر استفاده آب درمانی در بیماریهای عمدتا اسکلتی -عضلانی و مروری گذرا بر روشهای مختلف انجام آب درمانی در حیطه ی فیزیوتراپی می باشد.
اصول استفاده از آب به عنوان یک روش درمانی بر پایه خواص فیزیکی آب استوار است که به طور خلاصه می توان به کاهش وزن در آب،استفاده از نیروی فشار آب به عنوان یک عامل مقاومتی جهت تقویت عضلات و استفاده از خواص حرارتی آب اشاره کرد.
مزایای استفاده از آب جهت تمرین درمانی
افزایش سوخت و ساز بافت ها: با توجه به حرارت آب ،افزایش دمای بافتهای مختلف بدن را داریم که این افزایش در نهایت منجر به زیاد شدن متابولیسم سلولها و بافتها در نواحی مختلف بدن می شود.
گشاد شدن عروق و خون رسانی بهتر:با توجه به افزابش حرارت ،عروق دچار اتساع شده و به دنبال آن خونرسانی بهتری به بافتها صورت می گیرد که این مساله می تواند در کمک به ترمیم بافتها موثر باشد.
افزابش میزان فعالیت قلب و سیستم تنفسی: با توجه به اتساع عروق قلب باید فعالیت بیشتری برای تامین خون در قسمت های مختلف بدن انجام دهد و به دنبال آن سیستم تنفسی جهت تامین اکسیژن کافی برای بافتها نیز،باید با سرعت و کیفیت بیشتری فعالیت کند و به دنبال تمام این موارد در نهایت خون با میزان اکسیژن و مواد مغذی بیشتری در اختیار بافتها قرار می گیرد که منجر به ترمیم قسمتهای مختلف می شود.
البته آن چبزی که اکثریت بیماران با آن آشنایی دارند استفاده از آب در تقویت عضلات در بیماران آرتروزی به ویژه در زانو و مشکلات کمردرد است که روزانه تعداد بسیار زیادی از افراد را روانه استخرها و پیاده روی در آب می کند.
از جمله دیگر مزایا می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• درمان با آب در بیماریهای انسان بسیار ساده وطبیعی است.
• روش درمان زیاد دشوار نیست.
• کاملا بی ضرر است وآثار بدی بر جا نمی گذارد.
• آثار مسمومیت به همراه ندارد و نیازی به داروهای سمی نیست.
• ارزانترین وسیله است و درهمه جا براحتی بدست می آید.
• هضم را بهبود می بخشدویبوست را که منشاء بروز اغلب بیماریهاست برطرف می کند.
• خواب طبیعی را برقرار می سازد ومغز وبدن را تقویت می بخشد.
• بی درد است ودرد را بسهولت تسکین می دهد.
• درمان آن اساسی وریشه ای است.
نویسنده: فیزیوتراپیست مجید داستانی
سندرم پیریفورمیس و به دام افتادن عصب سیاتیک
سندرم پیریفورمیس نخست در سال 1928 تعریف شد. در گذشته آنرا سبب 6درصد سیاتیکا (سندرم با درد انتشاری از کمر به طرف باسن و قسمت خلفی و خارجی اندام تحتانی که شایعترین علت آن فتق دیسک بین مهره ای پایین کمر است و یا دردی که در هر جایی در طول مسیرعصب سیاتیک قرار دارد، بیماری cotugno's، نورالژی یا نوریتسیاتیک نیز گفته می شود) می دانستند، ولی امروزه با تکنیک های تصویربرداری و الکترودیاگنوستیک دریافته اند که سندرم یبریفوریس بسیار شایعتر است زیرا این سندرم می تواند شبیه سندرمهای درد شایعتر مثل رادیاکولوپاتی کمری، اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک و بورسیت تروکانتر بزرگ استخوان فمور خود را نشان دهد. این سندرم معمولاً بعلت کمپرسیون و یا تحریک قسمت پروگزیمال عصب سیاتیک در جایی که از طریق مجرای بزرگ سیاتیک از لگن خارج می شود بوسیله عضله پیریفورمیس ایجاد می شود.
آناتومی و ارتباط بالینی آن با سندرم پیریفورمیس
از تشخیص های افتراقی این سندرم رادیکولوپاتی لومبوساکرال و بیماری دژنراتیو دیسک کمری، آرتروپاتی مفاصل facet کمری، اسپوندیلولیستزیس و اسپوندیلولایزیس کمری، درد میوفاسیال، بورسیت تروکانتریک و بورسیت توبروزیته ایسکیال است و با اطلاع از نوروآناتومی لومبوساکرال بسیاری از تشخیصها رد می شوند.
شبکه عصبی لومبار یا کمری شامل شاخه های قدامی ریشه های عصبیL1- L4 و نیز T12 و بعضاً L5است. این شبکه بین عضلات پسواس ماژور و کوادراتوس لومبوروم قرار می گیرد که کمپارتمان پسوآس گفته می شود.
سیاتیک نام یک عصب است و در واقع اصطلاح درد سیاتیک به دردی اطلاق می شود که در طول عصبی به همین نام خوانده می شود اینعصب سیاتیک طولانی ترین عصب داخل بدن است که از لگن تا انتهای پا ادامه دارد و در طول مسیر خود به شاخه های متعدد تقسیم می شود.
درد عصب سیاتیکیکی از علل مهم کمردرد و درد در اندام تحتانیاست تغییرات وابسته به سن در ستون مهره ها شایع ترین علت سیاتیک است که بیشتر در فاصله ی سنی ۳۰ تا ۵۰ سال روی می دهد و هر گونه فشار بر روی رگ سیاتیک از جمله بلند کردن اجسام سنگین، برگشتن ناگهانی به پشت، انجام دادن ورزش های سنگین موجب بروز درد خفیف تا ناتوانایی و از کار افتادگی در فرد می شود.
ممکن است درد به صورت احساس گرفتگی عضلات در ساق پا و یا احساس درد در پشت باشد که اگر این درد خفیف بود می توان با استراحت ، آب درمانی مصرف دارو های ضد التهاب زیر نظر پزشک،تقویت عضلات مهره ها و فیزیوتراپی آن را درمان کرد.
اگر احساس درد با بی حسی، سوزن سوزن شدن و سوزش کف پاایجاد علائم عصبی همراه بود و با درمان طبی و مصرف مسکن و دارو های ضد التهاب بهبود نیافت بهتر است بیمار زیر نظر پزشک متخصص تحت عمل جراحی قرار بگیرد.
افرادی که تحرک کمی دارند و کم فعالیت هستند نسبت به افراد فعال بیشتر مستعد ابتلا به بیماری سیاتیک هستند و همچنین افرادی که مبتلا به بیماری دیابت هستند به دلیل آسیب و تخریب عصبی که بر اثر دیابت بر آن ها ایجاد شده هم در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
پولیومیلیت Poliomyelitis یا فلج اطفال نوعی بیماری ویروسی است که در آن ویروس موجب آسیب تعدادی از سلول های نخاع شده و بدنبال آن تعدادی از عضلات اندام های بیمار فلج میشوند. این بیماری با انجام واکسیناسیون تا حد زیادی در دنیا ریشه کن شده است ولی در بعضی کشورها مانند پاکستان و افغانستان همچنان وجود دارد.
بیماری فلج اطفال
ویروس این بیماری از راه دستگاه گوارش وارد بدن بیمار میشود و سپس بعد از اینکه خود را در گلوی بیمار تکثیر کرد به جریان خون وی وارد شده و پس از وارد شدن به نخاع تعدادی از سلول های آن را از بین برده و در نتیجه انتقال پیام های عصبی مغز به اندام مختل میشود.
بیماری در 95 درصد موارد خود را فقط بصورت تب نشان داده و خودبخود و بدون برجای گذاشتن هیچ عارضه ای خوب میشود. در یک درصد مبتلایان به این ویروس، بیماری ابتدا بصورت تب است. تب بیمار بعد از چند روز خوب میشود و سپس بیمار برای چند روز دیگر دچار درد و اسپاسم شدید عضلات بدن میشود. بعد از گذشت چند روز دیگر عضلات اندام ها (بیشتر اندام تحتانی) دچار فلج شل میشوند.
بعضی از این عضلات فلج شده میتوانند بعد از چند ماه بهبودی نسبی پیدا کرده و قدرت خود را تا حدی بدست آورند ولی بعضی دیگر برای همیشه ضعیف یا فلج باقی میمانند. سیر بهبودی بعد از دو سال متوقف شده و بیماری وضعیت ثابتی به خود میگیرد.
بسیاری از بیماران در سابقه خود ذکر میکنند که " وقتی بچه بودم مریض شدم و تب کردم. برای من آمپول پنی سیلین زدند و من فلج شدم" .
البته تب بیمار بر اثر ابتلا به ویروس فلج اطفال بوده و خود بیماری موجب فلج اندام های بچه شده است ولی نشان داده شده است که تزریقات عضلانی و فعالیت زیاد بدنی در هنگام ابتلا به این بیماری میتواند احتمال بروز فلجی را بیشتر کند.
بندرت بعد از واکسیناسیون با واکسنی که از ویروس زند ضعیف شده تهیه شده ممکن است فرد واکسینه شده دچار بیماری فعال شده و فلج شود ( یک نفر در هر 2.5 میلیون نفر)
تغییر شکل اندام ها در بیماری فلج اطفال
مشکل اصلی بیماران مبتلا به پولیومیلیت یا فلج اطفال آسیب سلول های نخاع آنان است و بدنبال آن عضلاتی که بوسیله آن سلول ها تحریک میشوند دیگر کار نکرده و فلج میشوند.
کمردرد بعد از انزال، اگرچه علت کمردرد در اغلب موارد به دلیل کشیدگی عضله، آرتریت، گوژپشتی یا فتق دیسک بین مهره هاست، اما علت های دیگر نیز در ایجاد این درد نقش دارد که برای بسیاری از افراد ناشناخته است.
پیشگیری از کمر درد بعد از انزال
سعی کنید برای روابط جنسی حتما مکانی که انتخاب میکنید نرم و راحت باشد. حتی المکان از یک بالش کوچک زیر کمر استفاده کنید و در فاصله زمانی کوتاه جای خود را با همسرتان عوض کنید تا به مدت طولاتی در یک حالت نباشید و حتما و تاکید میکنم حتما بعد از نزدیکی ادرار باید تخلیه شود. بهتر هست که زوجین دوش آب گرم بگیرند.
ماساژ کمر حین نزدیکی هم میتواند برای درمان کمر درد بعد از انزال بسیار مفید باشد چون در آن حین بدن گرم و فشار خون بالاست و ماساژ میتواند بسیار موثر تر از سایر مواقع باشد. علاوه بر اینکه میتواند میل و انرژی شما رو برای ادامه نزدیکی بیشتر هم بکند. از همسر خود بخواهید که این کار را برای شما انجام بدهد. بعد از نزدیکی از کیسه آبگرم هم میتوانید زیر کمرتان استفاده کنید.
ورزش را فراموش نکنید. حداقل روزی یک ساعت ورزشهای دورانی و چرخش کمر میتواند کمک بسیاری به درمان ضعف عضلات کمر کند و عضلاتتان نرم باشد تا ناگهان بعد از یک هفته دچار یک فشار زیاد نشود.
از انجایی که جوانان در این مقطع از زندگی تمایل شدید به لذت بردن از همدیگر را دارند در بیشتر مواقع بدون لباس باهم آمیزش میکنند و این باعث عرق کردن بدن شده و زمینه کمر درد های طاقت فرسا را فراهم می کند لذا برای رفع کمر درد بعد از انزال توصیه می شود:
* در زمان آمیزش از در اوردن لباس خودداری نمایید.
* در صورت آمیزش بدون لباس در زمان انزال روی خود را با پتو بپوشانید.
* از نزدیکی دوبار یا چند بار در روز بپرهیزید.
* در صورت تکرار برای نزدیکی حتما بین دو نزدیکی حمام کنید. این عمل باعث خواهد شد که دچار سوزش و درد کمری نشوند.
شبکه عمومی فیزیوتراپی ایران
@physiolife
اسکولیوز شرایطی است که در آن ستون فقرات به صورت غیرعادی به سمت پهلو (راست یا چپ) خم می شود. خمیدگی ایجاد شده در این شرایط می تواند متوسط تا شدید باشد. هر یک از اجزای ستون فقرات می توانند در نتیجه اسکولیوز خم شوند، اما این مشکل اکثر مواقع در نواحی قفسه سینه (اسکولیوز قفسه سینه) یا ناحیه پایین کمر (اسکولیوز کمری) مشاهده می شود.
اکثر کودکان مبتلا به اسکولیوز برای درمان نیازی به عمل جراحی ندارند و این مشکل به سادگی با استفاده از روش هایی مثل بریس و انجام فعالیت های ورزشی درمان می شود. در صورتی که این مشکل درمان نشده به حال خود رها شود، شرایط ایجاد شده می تواند مشکلات جدی در ناحیه ستون فقرات، سینه، لگن، قلب و ریه به همراه داشته باشد.
انواع اصلی اسکولیوز به شرح زیر هستند:
در این حالت، ساختار کمر (ستون فقرات) بیمار عادی است، اما به خاطر سایر شرایط همچون تفاوت در طول پا یا اسپاسم عضله در کمر، پشت بیمار دارای انحنا و خمیدگی به نظر می رسد. این انحنا معمولاً خفیف است و در صورت خم شدن فرد به طرف دیگر یا به جلو، از بین می رود.
در این موارد، انحنای ایجاد شده در ناحیه کمر ثابت است و با تغییر در وضعیت بدن بیمار اصلاح نمی شود. این نوع اسکولیوز دارای انواع اصلی به شرح زیر است:
ایدیوپاتیک: به معنی این است که دلیل ایجاد بیماری ناشناخته است. بیش از ۸ مورد از هر ۱۰ مورد اسکولیوز، ایدیوپاتیک می باشد.
عصبی عضلانی: این شرایط به معنی این است که انحنا در نتیجه شرایطی که بر وضعیت عضلات یا اعصاب در ناحیه کمر تاثیر گذاشته، ایجاد شده است. برای مثال، در بعضی موارد این مشکل می تواند در نتیجه دیستروفی عضلانی، فلج اطفال، فلج مغزی، یا نوروفیبروماتوز در افراد مشاهده شود. به هر حال، هر یک از این شرایط دارای علائم و مشکلات دیگر (به غیر از اسکولیوز) نیز هستند. در حدود ۱ مورد از هر ۱۰ مورد ابتلا به اسکولیوز، عصبی عضلانی می باشد.
استخوانی: این شرایط به معنی ایجاد مشکل در نتیجه مشکلات استخوانی است.
مادرزادی: به معنی این است که ستون فقرات فرد در هنگام رشد وی در رحم مادر به نحو مناسب تشکیل نشده است. این شرایط در هر ۱ مورد از ۱۰ مورد ابتلا به اسکولیوز در بین افراد مشاهده می شود.
علائم اسکولیوز در کودکان به شرح زیر است:
شانه ها ممکن است ارتفاع یکسان نداشته باشند و یکی از آنها بالاتر از دیگری قرار گیرد.
سر در ناحیه مرکز بدن و بالای لگن قرار نمی گیرد.
قفسه سینه متقارن نیست و دنده ها ممکن است ارتفاع های متفاوت داشته باشند.
تیغه یکی از شانه ها بالاتر و برجسته تر از تیغه شانه دیگر به نظر می رسد.
یکی از دو طرف باسن برجسته تر از طرف دیگر می شود.
لباس های فرد در هنگام پوشیدن به نحو صحیح بر روی بدن قرار نمی گیرد.
بدن بیمار ممکن است به یک طرف خم شود.
طول پاهای فرد ممکن است غیر متقارن و نامساوی شود.
علائم و نشانه های اسکولیوز در نوزادان به شرح زیر است:
ایجاد برآمدگی در یک طرف سینه
نوزاد ممکن است بطور مداوم به یک طرف خم شود.
در موارد شدیدتر، این مشکل می تواند باعث وارد شدن آسیب به قلب و ریه ها شود و به این ترتیب بیمار با تنگی نفس و درد در ناحیه سینه مواجه می شود. بعضی از انواع اسکولیوز همچنین می توانند درد در ناحیه کمر را به همراه داشته باشند. به هر حال توجه داشته باشید اکثر موارد اسکولیوز برای بیمار دردناک نیستند.
ا
سندرم گیر افتادگی عصب در کانال کارپ مچ دست
امروزه یکی از شایع ترین علت مراجعه به کلینیکهای فیزیوتراپی به ویژه در خانمهای خانه دار ،بیمارانی با علامت شایع گزگز و خواب رفتن انگشتان دست است که می تواند، علل مختلفی داشته باشد و شایعترین علت آن، گیر افتادن اعصاب دست به ویژه در ناحیه قدام مچ است.
نوع و محل درد
اعصاب دست در قسمتهای مختلف استخوانی و عضلانی دچار ساییدگی و گیرافتادگی می شوند که شایعترین محل آن در تونل کارپال مچ است. عصب مدیان از وسط مچ عبور می کند تا به انگشتان برسد. این قسمت به شکل یک تونل از جنس بافت لیفی است که به آن تونل کارپال می گویند.
اگر در این تونل به علتی مانند کارهای تکراری انگشتان ،انجام یک فعالیت که مچ دست دایما به صورت خم باشد ، ضربه مستقیم به ناحیه و یا بیماری بر روی عصب فشار وارد شود، علامتی مانندگزگز و مورمور شدن دستها، سوزش و درد در سه و نیم انگشت خارجی ایجاد می شود ودر فاز مزمن بیماری انگشتان دچار خوابرفتگی میشوند.