شکستگی لگن چیست؟

شکستگی لگن نامی کلی برای تعداد زیادی از شکستگی ها است که میتواند بدنبال حوادثی مانند سقوط از ارتفاع، تصادف، حوادث ورزشی و حوادث حین کار ایجاد شود. با این حال غالب شکستگی های لگن بدنبال ضرباتی نه چندان شدید ایجاد میشوند.

 

شکستگی لگن در سنین بالا معمولا بدنبال زمین خوردن ایجاد میشود. در افراد مسن به علت پوکی و در نتیجه ضعیف شدن استخوان، لگن میتواند به راحتی و با وارد شدن ضربه خفیفی شکسته شود. این شکستگی ها در سنین بالا از علل مهم بروز معلولیت ها هستند و میزان مرگ و میر آنها بالا است.

 

مثلی مهم در ارتوپدی وجود دارد که میگوید انسان ها از لگن به دنیا میایند و از لگن از دنیا میروند. یعنی از طریق لگن مادرشان به دنیا وارد میشوند و به علت شکستگی لگن از دنیا میروند.

 

در جوان ها لگن به سادگی دچار شکستگی نمیشود. شکستگی لگن در جوان ها معمولا بدنبال ضربات شدیدتر مانند تصادف اتومبیل و یا سقوط از ارتفاع ایجاد میشود.

 

شکستگی های لگن را میتوان به سه دسته کلی تقسیم کرد. شکستگی حلقه لگن، شکستگی استابولوم و شکستگی اطراف مفصل ران.

 

البته شکستگی سر استخوان ران جزو هیچکدام از سه دسته فوق نیست ولی میتوان آن را جزئی از شکستگی های لگن دانست.

 

در مورد هر کدام از این شکستگی ها در زیر توضیح مختصری داده میشود ولی برای مطالعه وسیع تر در مورد هر کدام از آنها میتوانید به بخش مربوط مراجعه کنید.

 

 

                                 

 

آسیب های ناپایدار حلقه لگنی

آسیب ها و دیگر شکستگی های ناپایدار حلقه لگن به دسته ای از آسیب های این ناحیه میگویند که در چند نقطه از حلقه لگنی ایجاد شده و شکل حلقه را کاملا تغییر داده و یا آن را مستعد تغییر یافتن میکنند.

منظور از ناپایداری در این آسیب ها اینست که وقتی به محل آسیب فشار معمولی وارد کنیم قطعات شکسته شده براحتی حرکت میکنند.

این دسته از آسیب ها معمولا شدت بیشتری از انواع قبل داشته و بر اثر ضربات شدیدتر مانند تصادف اتومبیل یا سقوط از بلندی ایجاد میشوند.

در غالب این آسیب ها حلقه لگن در دو ناحیه جلو و عقب باز میشود. باز شدن حلقه لگن در جلو ممکن است بصورت شکسته شدن راموس های پوبیس یا باز شدن سمفیز پوبیس (محل اتصال دو استخوان بی نام در جلو) باشد.

آسیب و باز شدن حلقه لگن در عقب میتواند به سه صورت ایجاد شود

• شکسته شدن استخوان ایلیوم

• دررفتگی مفصل ساکروایلیاک (مفصل بین استخوان بی نام و ساکروم)

• شکسته شدن استخوان ساکروم

 

 

                                 

 

چه موقع به علت درد گردن به پزشک مراجعه کنیم

در صورت درد گردن در موارد زیر باید به پزشک مراجعه کنیم

• درد شدید یا مداوم

• درد گردن همراه با دردی باشد که به دست تیر میکشد

• درد گردن همراه سردرد، گزگز، بیحسی یا ضعف اندام فوقانی باشد

• در صورت ضربه به گردن باید به اورژانس اطلاع دهیم. به هیچ وجه گردن را نچرخانیم و به چپ و راست خم نکنیم. پرسنل متبحر اورژانس قبل از هر گونه حرکت دادن بیمار ابتدا گردنبند مخصوصی را برای بیمار میبندند. این گردنبند گردن را از ایجاد آسیب های احتمال در حین انتقال محافظت میکند

 

 

 

                                 

 

علل درد گردن

درد گردن میتواند به علت مشکلاتی در هر کدام از قسمت های تشکیل دهنده آن اتفاق بیفتد. مشکلاتی در استخوان، لیگامان، عضلات و اعصاب. گاهی مشکلات گردن موجب درد میشود ولی بیمار درد را در خود گردن احساس نمیکند. درد ممکن است در شانه یا در اندام فوقانی یا در ستون مهره ای سینه ای احساس شود. شایعترین علل درد گردن عبارتند از

 

کشش عضلات گردن

 

وقتی فشار زیادی به گردن خود وارد میکنید ( یکی از علل شایع آن قرار دادن سر و گردن در یک وضعیت نامناسب به مدت طولانی است) عضلات و لیگامان های اطراف ستون مهره ای گردن شما تحت کشش زیادی قرار میگیرد و به دنبال آن ممکن است پارگی های میکروسکوپی در آنها ایجاد شود

وضعیت درست نگه داشتن گردن

قوس نامناسب گردن به علت بد نگه داشتن آن 

 

 

بدنبال آن در این بافت ها تورم و درد ایجاد میشود که شما آن را به صورت درد و خشکی گردن احساس میکنید. این محدودیت حرکت قدری به علت درد و قدری به علت انقباض عضلات اطراف ستون مهره است که خارج از اراده شما صورت میگیرد و به آن اسپاسم هم میگویند. این نوع درد معمولاً با چند روز استراحت خوب میشود.

پیر شدن دیسک Disc degeneration

 

دیسک در بین مهره های گردن یک ساختمان جذب کننده فشار و شوک است. دیسک بین مهره ای معمولاً با افزایش سن پیر میشود. خشک و چروکیده شده و خاصیت الاستیک خود را از دست میدهد. ارتفاع آن کم میشود و همین امر موجب میگردد مهره ها به یکدیگر نزدیک شده و فاصله آنها کم شود.

با کم شدن فاصله بین مهره ها فشار زیادی روی مفاصل بین مهره ای وارد میشود که این خود موجب آرتروز یا سائیدگی این مفاصل میشود.

هرنی دیسک Disk herniation

 

یا دررفتن دیسک. در این وضعیت قسمت حلقوی محیطی دیسک ( آنولوس فیبروزوس) پاره شده و قسمت مرکزی ( نوکلئوس پولپوزوس) از بین شکاف پارگی به بیرون راه پیدا میکند. این قسمت بیرون زده را هرنی یا فتق میگویند.

 

مهمترین مشکلی که در فتق دیسک بوجود میاید اینست که قسمت بیرون زده به اعصابی که در حال بیرون آمدن از نخاع و مهره هستند فشار آورده و همین فشار موجب بروز بسیاری مشکلات از جمله درد اندام فوقانی است.

 

ضربه

 

گردن بسیار قابل انعطاف است و حرکات زیادی دارد. همچنین باید وزن سر را تحمل کند. گردن بین سر و تنه، بدون حامی و در معرض آسیب های خارجی است. این عوامل موجب میشوند تا گردن بشدت نسبت به ضربات آسیب پذیر باشد. تصادفات وسایل نقلیه، ورزش هایی مثل شیرجه و یا ورزش های رزمی و سقوط از ارتفاع میتوانند به راحتی به گردن صدمه بزنند.

 

بستن کمربند تا حد زیادی میتواند مانع آسیب های خطرناک به گردن در حین رانندگی شود. البته اگر اتومبیل از پشت ضربه بخورد کمربند ایمنی کمکی نمیکند.

 

در این مواقع پشت سری که در روی پشتی صندلی اتومبیل وجود دارد میتواند تا حد زیادی گردن را حمایت کند. درد بدنبال اکثر ضربات شدیدی که به گردن وارد میشوند به علت آسیب به عضلات و یا لیگامان های اطراف سون مهره ای گردنی است. وقتی شدت ضربه بالا است ممکن است موجب شکستگی مهره های گردنی شود.

 

آرتریت روماتوئید

 

رماتیسم مفصلی میتواند با تخریب مفاصل بین مهره های گردن موجب درد و خشکی در گردن شود.

 

عوامل دیگر

 

عواملی مانند عفونت، تومورها و یا بیماری های مادرزادی گردن هم میتوانند از علل درد گردن باشند

 

 

                                 

 

مرحله هماتوم Stage of hematoma

وقتی استخوان شکسته میشود عروق خونی داخل و اطراف آن پاره شده و خون در اطراف محل شکستگی تجمع پیدا میکند. به این تجمع خون، هماتوم میگویند.

 

این هماتوم در بسیاری اوقات به توسط پریوست محدود و محاط شده است ( پریوست Periosteum لایه بافتی محکمی است که مانند پرده ای روی استخوان را پوشانده است.

 

در هنگام شکستگی، پریوست از استخوان جدا میشود و بین پریوست و استخوان خون جمع میشود. در شکستگی های با جابجایی زیاد این پریوست در محل شکستگی پاره میشود.

 

در صورت پاره شدن پریوست خون به بیرون آن رفته و این بار توسط عضلات و فاشیا و یا پوست محدود میشود. بر اثر پاره شدن مویرگ های استخوان، خونرسانی به استخوان در محدوده چند میلمتر اطراف محل شکستگی از بین رفته و استخوان در این محدوده میمیرد.

 

در این محدوده سلول های اصلی استخوان که استئوسیت Osteocyte نام دارند میمیرند. در اثر تخریب بافتی ایجاد شده موادی به نان عوامل رشد در محیط آزاد میشود که موجب میشوند سلول های مهمی به طرف محل شکستگی جذب شوند

 

 

                                 

 

 

تفاوت جوش خوردن در استخوان ها

استخوان ها را از لحاظ بافت شناسی به انواعی تقسیم میکنند. بطور مثال یک دسته را استخوان های توبولر Tubular یا لوله ای مینامند مانند استخوان های ران یا بازو که قسمت اعظم آنها به شکل یک لوله توخالی است.

 

دسته دیگر استخوان ها را اسفنجی Cancellous مینامند مانند استخوان مهره یا پاشنه. این استخوان ها توپر و مانند اسفنج متخلخل هستند. روند جوش خوردن شکستگی در این دو دسته استخوان هم قدری با یکدیگر متفاوت است.

 

عوامل دیگری که میتواند بر نحوه مراحل جوش خوردن استخوان تاثیر بگذارد نزدیکی قطعات شکسته شده نسبت به هم و درجه بیحرکت بودن قطعات شکسته شده نسبت به یکدیگر در طی جوش خوردن است.

 

جوش خوردن استخوان های توبولر جوش خوردن شکستگی در این استخوان ها پنج مرحله دارد ۱- هماتوم ۲- تکثیر سلولی ۳- تشکیل کال استخوانی ۴- محکم شدن ۵- تغییر شکل

 

البته باید به خاطر داشت که این مراحل کاملا مجزای از هم نیستند و معمولا با یکدیگر همپوشانی دارند. در یک زمان ممکن است چند مرحله جوش خوردن با هم در یک استخوان وجود داشته باشند

 

 

                                 

 

 

.

درمان شکستگی قوزک خلفی در ناحیه مچ پا

قوزک خلفی یا پشتی Posterior malleole در واقع قسمت پشتی پایین ترین ناحیه درشت نی است که سطح پشتی مفصل مچ پا را تشکیل میدهد. این شکستگی بندرت بصورت تنها و ایزوله دیده میشود و معمولا همراه با شکستگی قوزک خارجی یا داخلی است.

 

اگر قطعه شکسته و کنده شده قوزک خلفی بزرگ بوده و سطحی بیش از یک چهارم سطح مفصلی را از مچ پا کنده باشد، مفصل ناپایدار بوده و درمان باید به توسط عمل جراحی انجام شود. درمان های غیر جراحی و جراحی این شکستگی مانند شکستگی قوزک داخلی است.

شکستگی قوزک خلفی

 

 

                                 

 

درمان شکستگی های قوزک داخلی در ناحیه مچ پا

اگر شکستگی قوزک داخلی Medial malleole جابجایی نداشته و پایدار باشد یا قطعه شکسته شده خیلی کوچک باشد درمان معمولا غیر جراحی است. ممکن است از یک رادیوگرافی استرسی برای بررسی پایداری مفصل استفاده شود.

برای درمان این نوع از شکستگی های قوزک داخلی معمولا مچ پا بمدت شش هفته به توسط یک آتل یا گچ بیحرکت میشود. در این مدت بیمار باید از وزن گذاشتن روی پا اجتناب کند.

همچنین در این مدت پزشک معالج بطور مکرر از مچ پا عکس برداری میکند تا مطمئن شود که شکستگی جابجا یی بعدی پیدا نکرده است.

 

اگر قطعات شکسته شده جابجا شده باشند یا مفصل مچ پا ناپایدار باشد باید برای درمان از جراحی استفاده کرد. گاهی حتی برای درمان شکستگی های بدون جابجایی نیز از جراحی استفاده میشود. ( به علت احتمال بالای جابجا شدن شکستگی در چند هفته اول بعد از شکستگی).

 

برای تثبیت استخوان های شکسته شده در این ناحیه از پیچ به تنهایی یا همراه با پلاک یا پین و وایر استفاده میشود.

شکستگی قوزک داخلی

یک شکستگی قوزک داخلی

درمان شکستگی قوزک داخلی مچ پا با دو عدد پیچ

 

 

                                 

 

آناتومی کاربردی مچ پا

مفصل مچ پا از کنار هم قرار گرفتن سه استخوان درشت نی Tibia و نازک نی Fibula و تالوس یا قاپ Talus به وجود میاید. استخوان های درشت نی و نازک نی همراه یکدیگر یک گودی را در بالای مفصل درست میکنند که استخوان تالوس (قاپ) در زیر آن قرار میگیرد. این دو استخوان ،سه ناحیه یا قسمت را در بالای استخوان درست میکنند که عبارتند از :

 

     قوزک داخلی ( مالئول داخلی) Medial malleolus که در واقع پایین ترین قسمت درشت نی است که در قسمت داخل مچ پا قرار گرفته و هنگامی که پاها را جفت میکنیم به یکدیگر برخورد میکنند.

 

     قوزک خارجی ( مالئول لترال) Lateral malleolus که پایینترین قسمت نازک نی بوده و در قسمت خارجی مچ پا است.

 

     قوزک پشتی یا خلفی ( مالئول خلفی) Posterior malleolus که پایینترین قسمت درشت نی در ناحیه پشت مچ پا است.

 

در هر شکستگی مچ پا به غیر از درگیر شدن مفصل مچ پا معمولا مفصل دیگری هم درگیر میشود. این مفصل سندسموز Syndesmosis نام دارد. این مفصل در واقع محل اتصال پایینترین قسمت درشت نی و نازک نی است. این دو استخوان در ناحیه سندسموز به توسط لیگامان محکمی به یکدیگر متصل میشوند.

تصویر رادیوگرافی یک مچ پای طبیعی

تصویر رادیوگرافی آسیب سندسموز و فاصله گرفتن درشت نی و نازک نی از یکدیگر

یک شکستگی دو قوزکی مچ پا که در آن هم قوزک داخلی و هم قوزک خارجی شکسته و جابجا شده است

 

 

                                 

 

همراه با زانوی پرانتزی یا ژنو واروم درد زانو هم دارم

ممکن است شما بجز تغییر شکل پرانتزی که در زانو دارید دچار درد در ناحیه زانو هم باشید. درد زانو علل بسیار متفاوتی دارد. پس متخصص ارتوپدی ابتدا علت ایجاد درد را بررسی میکند.

 

تنها اگر علت درد زانوی شما شروع آرتروز و سائیدگی در قسمت داخلی مفصل زانو ( قسمت داخلی مفصل زانو به قسمتی میگویند که به خط محوری بدن نزدیکتر است) باشد ممکن است عمل جراحی و اصلاح شکل زانو به شما کمک کند.

 

در بعضی از افراد و معمولاٌ در سنین بعد از ۳۰-۲۰ سالگی مفصل زانو شروع به سائیدگی میکند. این ساییدگی در بعضی اوقات محدود به قسمت داخلی زانو است و قسمت خارجی آن تقریباٌ سالم باقی میماند. این بیماران معمولاٌ از درد در قسمت داخلی مفصل زانو ناراحت هستند.

 

متاسفانه این عارضه در بسیاری اوقات پیشرونده بوده و بتدریج شدت سائیدگی و درد بیشتر شده و ممکن است تمام مفصل زانو درگیر شود. اگر این عارضه همراه با پای پرانتزی به علت ژنو واروم باشد عمل جراحی و اصلاح پای پرانتزی ممکن است به بیمار کمک کند.

 

کمک این جراحی اینست که با اصلاح ژنوواروم نیروی وزن که تا قبل از جراحی بیشتر به قسمت داخلی مفصل زانو اعمال میشد بطور مساوی بین قسمت های داخل و خارج زانو تقسیم شده و فشار به قسمت داخلی کمتر میشود.

 

این کاهش فشار دو منفعت دارد. یکی اینست که درد بیمار کاهش میابد و دیگر اینکه از سرعت پیشرفت ساییدگی مفصل کاسته میشود. دقت کنید از سرعت پیشرفت کاسته میشود یعنی ممکن است ساییدگی کامل را ۱۵-۱۰ سال به عقب بیندازد و این به معنای آنست که بیمار میتواند سالهای بیشتری از مفصل طبیعی خودش استفاده کند و دیرتر مجبور میشود عمل جراحی تعویض مفصل زانو را انجام دهد