تشخیص تومور استخوانی

پزشک ارتوپد بعد از اینکه با بیمار راجع به مشکلاتش صحبت کرده و اطلاعات دقیقی جمع آوری کرد وی را معاینه میکند. از آزمایشات مختلف خون یا ادرار و از روش های تصویربرداری مانند رادیوگرافی ساده، سونوگرافی، سی تی اسکن، ام آر آی یا اسکن استخوان ( اسکن رادیوایزوتوپ) برای تشخیص دقیق بیماری و  بررسی شکل و وسعت درگیری استفاده میشود.

 

در بسیاری اوقات تشخیص نوع تومور استخوان منوط به بدست آوردن مقداری از بافت آن و بررسی میکروسکوپی بافت است. پزشک جراح ممکن است بافت تومور را به وسیله سوزن بخصوصی که از راه پوست به داخل تومور فرستاده میشود بدست آورد و یا ممکن است لازم باشد تا با روش باز جراحی بافت لازم برای بررسی جمع آوری شود.

در روش باز در اطاق عمل پزشک ارتوپد  پوست را تا روی تومور  استخوان شکاف داده و باز میکند و مقداری از آن را جدا کرده برای بررسی به آزمایشگاه میفرستد

سیتی اسکن

ام آر آی

 

یک تصویر اسکن رادیوایزوتوپ استخوان .

 

در آزمایشگاه پزشک متخصص پاتولوژی ( پاتولوژیست) بر روی نمونه بافتی آزمایشات مختلفی را انجام میدهد و سلول های بافت را با میکروسکوپ بررسی کرده تا نوع تومور را تشخیص دهد. در بررسی پاتولوژی در بسیاری اوقات میتوان مشخص کرد که سلول های سرطانی بافت استخوان تا چه حد خصلت تهاجمی دارند.

 

آیا بیشتر شبیه سلول های طبیعی هستند یا خیر، بسیار غیر قابل کنترل و مهاجمند. معمولاً تشخیص نهایی نوع تومور  با بررسی نمونه بافتی توسط پاتولوژیست است پس در اکثر موارد تومورهای استخوان، قبل از شروع درمان باید تشخیص قطعی به توسط نمونه برداری بافتی و پاتولوژی تایید شود.

علائم تومور استخوان

 اکثر بیماران مبتلا به تومورهای استخوانی در محل استخوان، درد دارند. درد بیشتر گنگ و مبهم است. شدت درد طوری است که اغلب، بیمار را از خواب بیدار میکند.

استخوان ممکن است براثر تومور ضعیف شده و سپس براثر ضربه خفیفی دچار شکستگی شود. گاهی تومور درد نداشته و بیمار فقط متوجه یک برجستگی در اندام خود میشود. تومورهای مختلف برحسب نوعشان و محلی را که درگیر میکنند علائم متفاوتی دارند.

 

 

 

                                 

 

تومور استخوان ممکن است خوش خیم یا بدخیم باشد

اکثر تومورهای استخوانی غیرسرطانی هستند. به این تومورها خوش خیم Benign tumor میگویند و به تومورهای سرطانی، تومورهای بدخیم Malignant tumor میگویند. تومورهای خوش خیم معمولاً کشنده نیستند.

 

سلول های تومورهای بدخیم استخوان ممکن است از طریق جریان خون یا سیستم لنفاتیک منتشر شده و به نواحی دیگر بدن بروند. به این پدیده متاستاز Metastasis میگویند.

 

وقتی در استخوانی از بدن تومور رشد میکند ممکن است منشا این تومور از خود استخوان باشد یا ممکن است منشا آن از بافت دیگری بوده ولی به علت رشد یا متاستاز سلول ها، تومور به استخوان رسیده است. اگر منشا توموری خود استخوان باشد آن را تومور اولیه استخوان میگویند

.

شایعترین تومورهای اولیه خوش خیم استخوانی عبارتند از

• کیست استخوانی Simple bone cyst

• استئوکندروم Osteochondroma

• تومور ژانت سل Giant cell tumor

• انکندروم Enchondroma

• دیسپلازی فیبرو Fibrous dysplasis

و شایعترین تومورهای اولیه بدخیم استخوانی عبارتند از

• میلوم مولتیپل Multiple Myeloma : میلوم مولتیپل شایعترین تومور بدخیم اولیه استخوان است. منشا آن سلول های مغز استخوان هستند. این تومور در هرسال از هر صد هزار نفر ۷-۵ نفر را مبتلا میکند و شیوع آن بیشتر در سنین بین ۷۰-۵۰ سالگی است.

• استئوسارکوم Osteosarcoma : از نظر شیوع استئوسارکوم بعد از میلوم مولتیپل شایعترین است. این تومور در هر سال از هر یک میلیون انسان ۳-۲ نفر را بیمار میکند. بیشتر در نوجوانان دیده شده و محل ابتلاء بیشتر در استخوان های اطراف مفصل زانو است.

• سارکوم یوینگ Ewing’s Sarcoma : سارکوم یوینگ بیشتر در سنین بین ۲۰-۵ سالگی ایجاد میشود.

• کندروسارکوم Chondrosarcoma : کندروسارکوم بیشتر در سنین ۷۰-۴۰ سالگی است و در استخوان های اطراف لگن و مفصل شانه دیده میشود.

 

 

                                 

 

 

آسیب های حین عمل جراحی ستون مهره

 

مهمترین آسیب هایی که در حین جراحی های ستون مهره میتوانند ایجاد شوند آسیب به ریشه های عصبی است که از نخاع خارج میگردند. بر حسب اینکه چه ریشه های عصبی آسیب میبینند علائم ایجاد شده متغیر است. وقتی اعصابی که به روده و مثانه میروند آسیب میبینند بیمار ممکن است کنترل ادرار یا مدفوع خود را از دست بدهد

.آسیب به اعصابی که به اندام های تناسلی میروند ممکن است موجب بروز اختلالاتی مانند ناتوانی جنسی در فرد شوند. آسیب به اعصاب حسی میتواند موجب بروز درد اندام و بیحسی و گزگز و مورمور شده و آسیب به اعصاب حرکتی میتواند موجب ضعف در یک یا چند عضله اندام گردد.

بعضی آسیب های عصبی را آسیب های مستقیم Direct injuries میگویند مانند موقعی که یک ابزار جراحی و یا لبه تیز یک استخوان با فشار مستقیم به عصب موجب آسیب آن میشود. این آسیب ها عبارتند از :

 

پارگی یا لاسریشن Laceration در دورا یا سخت شامه: این آسیب موجب میشود مایع مغزی نخاعی از اطراف نخاع به بیرون نشت کند. جراح در مواجهه با این پارگی ها سعی در ترمیم آنها میکند تا از نشت مایع مغزی نخاعی به بیرون جلوگیری نماید. ادامه این نشتی میتواند موجب بروز عفونت شود.

 

فشار یا کمپرشن Compression به ریشه های عصبی و یا کوفتگی یا کانتیوژن Contusion آنها از دیگر عوارض حین جراحی است. این عارضه به علت تحت فشار قرار گرفتن مداوم ریشه عصبی به علت ابزار جراحی یا تکه های استخوان ایجاد میشود.

 

کشش یا تراکشن Traction عصب از دیگر عوارض اعمال جراحی ستون مهره است. در حین عمل جراحی کشیده شدن ریشه های عصبی میتواند منجر به آسیب آنها شود.

 

کنده شدن Avulsion ریشه عصبی از نخاع عارضه نادری در حین جراحی است و بیشتر در بیمارانی دیده میشود که برای بار چندم تحت عمل جراحی قرار گرفته اند.

 

بعضی دیگر از آسیب هایی که در حین جراحی به اعصاب نخاعی وارد میشوند غیر مستقیم هستن. مهمترین آسیب های غیر مستقیم Indirect injuries عبارتند از :

 

آسیب به جریان خون : این آسیب معمولا به علت فشار استخوان بر روی رگ های خونی تغذیه کننده اعصاب ایجاد میشود. این فشار میتواند موجب کاهش جریان خون عصب و بدنبال آن اختلال در کارکرده سلول های عصبی و حتی مرگ آنها شود.

 

هماتوم Hematoma : هماتوم به معنای تجمع خون در یک محل است. ممکن است به علت ادامه خونریزی از یک رگ، خون زیادی در اطراف یک عصب جمع شده و فشار این تجمع خونی موجب اختلال در کارکرد عصب شود.

 

بعضی از عوارض جراحی های ستون مهره در اعمال جراحی خاصی دیده میشوند. بطور مثال ممکن است لازم شود تا در اطراف مهره ها پیوند استخوان صورت گیرد. این استخوان پیوندی را معمولا از ناحیه لگن میگیرند. گاهی اوقات ممکن است لگن بیمار در ناحیه ای که از آن استخوان گرفته اند تا چند ماه درد داشته باشد.

 

 

                                 

عوارض اعمال جراحی ستون مهره چیست

روزانه تعداد زیادی اعمال جراحی ستون فقرات انجام میشود که هر ساله به تعداد و پیچیدگی آنها افزوده میشود. این اعمال جراحی در غالب مواقع بدون هیچ عارضه ای صورت میگیرند با این حال هر عمل جراحی ممکن است با عوارضی همراه باشد و اعمال جراحی ستون مهره هم از این قاعده مستثنی نیستند. البته به علت اهمیت ستون مهره عوارض آن هر چند با احتمال کم ایجاد شوند مهم و درخور توجه هستند.

 

آناتومی کاربردی ستون مهره

 

ستون فقرات از روی هم قرار گرفتن حدود سی مهره درست میشود. این مهره ها در چهار دسته مهره های گردنی (سرویکال)، سینه ای (توراسیک)، کمری (لومبار) و خاجی (ساکرال) قرار میگیرند.

 

در بین مهره ها استوانه های کم ارتفاعی به نام دیسک بین مهره ای قرار گرفته اند که مانند لاستیک و یا فنر حالت ارتجاعی داشته و ضربات شدید وارده به مهره ها را جذب میکنند. اتصال مهره ها با هم بجز از راه دیسک از طریق دو مفصل در طرفین آنها هم هست که به آنها فاست Fact joint میگویند.

 

نخاع Spinal cord در درون ستون مهره قرار گرفته و از درون تک تک مهره ها عبور میکند. در اطراف نخاع پرده ای بافتی به نام دورا Dura یا سخت شامه قرار دارد که آنرا محافظت میکنند و در بین این پرده و نخاع مایع مغزی نخاعی Cerebrospinal fluid  CSF قرار دارد. از نخاع در حین عبور از هر مهره دو عصب خارج میشود. یکی از طرف راست و دیگری چپ که به آنها ریشه های عصبی Nerve roots میگویند.

 

این ریشه های عصبی در حین خروج از هر مهره از درون کانال استخوانی عبور میکند که به آن فورامن عصبی Neural foramen میگویند. اعصاب بعد از خروج از ستون مهره شبکه های عصبی را تشکیل میدهند که از آن شبکه ها عصب های دیگری خارج میشوند که به اندام ها رفته و موجب حس و حرکت و دیگر کارکردهای عصبی میشوند.

 

عوارض اعمال جراحی ستون مهره را میتوان به دو دسته کلی تقسیم کرد. آنها که در حین جراحی ایجاد میشوند و آن دسته که بعد از انجام عمل جراحی به وقوع میپیوندند.

 

 

                                 

عوارض انجام عمل ورتبروپلاستی چیست

عمل ورتبروپلاستی مانند هر جراحی دیگر میتواند با عوارض احتمالی همراه باشد که مهمترین آنها عبراتند از

    *مشکلات ناشی از بیهوشی

 

   * لخته شدن خون در وریدهای عمقی اندام تحتانی

 

   * عفونت

 

   * نشت سیمان استخوانی به بافت های اطراف

 

   * ادامه درد