شکستگی استخوان اسکافوئید در مچ دست. علائم،علل، درمان و عوارض
شکستگی استخوان ناوی یا اسکافویید Navicular or scaphoid bone شایعترین آسیب مچ دست بدنبال ضربه بوده و در جوانها شایع است ولی در بچه ها و در افراد مسن کمتر دیده میشود. مکانیسم ایجاد این شکستگی افتادن بر روی کف دست در حین زمین خوردن است.
در اغلب اوقات شکستگی در وسط استخوان یا کمر آن ایجاد شده و آن را به دو قسمت تقریبا مساوی تقسیم میکند ولی گاهی هم شکستگی در قسمت پرگزیمال (قسمتی که به ریشه اندام یعنی شانه نزدیک تر است) استخوان ایجاد میشود.
شکستگی در قسمت دیستال ( قسمتی که از ریشه اندام یعنی شانه دورتر است) که به آن توبروزیته اسکافویید هم میگویند معمولا شیوع کمتری داشته و بیشتر در نوجوانان دیده میشود. شکستگی استخوان اسکافوئید معمولا بدون جابجایی است.
علائم شکستگی اسکافویید در مچ دست چیست
بیمار از درد مچ دست شاکی است. فشار بر روی انفیه دان یا اسناف باکس تشریحی در مچ دست شدت درد را افزایش داده و این محل متورم میشود. حرکات مچ دست هم دچار محدودیت میشود.
شکستگی استخوان اسکافویید در بسیاری اوقات از نظر مخفی مانده و تشخیص داده نمیشود. در بسیاری اوقات درد مچ بیمار کم بوده و وی میتواند فعالیت های روزمره خود را با کمی درد ادامه دهد و درد را به حساب یک رگ به رگ شدن گذاشته و به پزشک مراجعه نمیکند. حتی در بسیاری اوقات بعد از رادیوگرافی هم ممکن است تشخیص شکستگی داده نشود و به نظر برسد استخوان سالم است.
علت این وضعیت شکل خاص این استخوان است که تشخیص شکستگی را در آن مشکل میکند. همچنین در بسیاری اوقات شکستگی کاملا بدون جابجایی است و بنابراین در رادیوگرافی ساده دیده نمیشود.
بنابر این در هر بیماری که بدنبال ضربه دچار درد در مچ دست بخصوص در ناحیه انفیه دان تشریحی Anatomical snuff-box است و حرکات مچ دستش دردناک است باید رادیوگرافی مچ دست از زوایای مختلف تهیه شود.
گاهی اوقات حتی با وجود شکسته بودن استخوان، این شکستگی در رادیوگرافی قابل مشاهده نیست. بنابراین در مواردی که پزشک معالج مشکوک به وجود این شکستگی بوده ولی در رادیوگرافی نکته غیر طبیعی دیده نمیشود دست بیمار از کف دست تا آرنج گچ گرفته میشود و پس از دو هفته گچ خارج شده و مجددا از ناحیه مچ دست عکس برداری میشود. اگر شکستگی واقعا وجود داشته ولی در رادیوگرافی اولیه دیده نشود، در رادیوگرافی که بعد از دو هفته تهیه میشود قابل مشاهده است.
راه دیگر اینست که در همان روز معاینه اولیه که رادیوگرافی ساده شکستگی را نشان نداده است از بیمار ام آر آی و یا اسکن رادیوایزوتوپ به عمل آید. این دو روش تصویربرداری میتوانند با حساسیت بیشتری شکستگی را کشف کرده و نشان دهند.
هر فردی که بدنبال زمین خوردن با کف دست دچار درد در مچ دست میشود باید به پزشک مراجعه کند تا وی او را از نظر وجود این شکستگی بررسی کند. کم بودن شدت درد دلیل بر این نیست که علت آن صرف یک رگ به رگ شدن ساده است. بسیاری از شکستگی های استخوان اسکافوئید به علت همین اهمال تشخیص داده نشده و بیمار تا آخر عمر گرفتار عوارض آن میشود.