عوارض عروقی شکستگی های بالای آرنج بچه ها

شکستگی های سوپراکندیلر آرنج یکی از شکستگی های شایع اندام فوقانی در بچه ها است. به علت عبور عروق و اعصاب مهم اندام فوقانی از ناحیه شکستگی، احتمال آسیب به این بافت ها زیاد بوده و پزشک معالج همیشه مراقب است تا مشکلات عروقی و عصبی برای بیمار مشکلی ایجاد نکند.

 

آسیب شریانی

 

در مواقعی که شکستگی جابجا شده است لبه تیز قطعه بالایی ممکن است به شریان بازویی یا براکیال Brachial artery فشار آورده و با بسته شدن مجرای داخلی شریان موجب کاهش خونرسانی به ساعد و دست شود.

 

گاهی اوقات بر اثر ضربه اولیه یا فشار قطعه شکسته شده سطح داخلی مجرای شریان آسیب دیده و بر روی این سطح آسیب دیده لخته تشکیل میشود و این لخته میتواند مجرای شریان را مسدود کند.

 

گاهی هم شریان به علت ضربه وارده بر آن منقبض شده و مجرای آن برای عبور جریان خون تنگ میشود.

 

گاهی اوقات شدت این آسیب شریانی آنقدر زیاد است که جریان خون بطور کامل قطع میشود. در این حالت ممکن است انگشتان بیمار دچار گانگرن شده یا به اصطلاح سیاه شود.

 

در اکثر اوقات البته مقداری خون از طریق رگ های کمکی به ساعد و دست میرسد. این مقدار خونرسانی فقط در حدی است که اندام را زنده نگه دارد ولی مقدار آن کافی نبوده و موجب میشود تا عضلات و اعصاب ساعد دچار تغییراتی شوند.

 

بافت عضلات بتدریج با بافت دیگری به نام بافت فیبرو جایگزین میشود. این بافت جدید قدرت انقباض نداشته و طول آن هم بتدریج کم میشود. نتیجه آنست که مچ دست بتدریج در حالت خم شده قرار گفته و توانایی حرکت کردن را از دست میدهد. به این تغییرات کنتراکچر ولکمن Volkmann’s contracture میگویند.

 

با آسیب اعصاب ساعد و دست بر اثر کاهش خونرسانی، حس پوست در ناحیه ساعد و دست کاهش یافته یا از بین میرود. همچنین اگر حتی عضلات آسیب جدی ندیده باشند، آسیب عصب میتواند موجب فلج شدن عضله شود. این تغییرات عصبی میتواند برگشت پذیر بوده و یا ممکن است دائمی باشد.

 

در چند روز اول بعد از شکستگی معاینه عروقی و عصبی و معاینه حرکات دست باید بطور مکرر انجام شود تا در صورت بروز آسیب های ذکر شده، قبل از اینکه آسیب بیشتری به عضلات و اعصاب دست وارد شود اقدامات درمانی لازم صورت پذیرد.

 

علائم آسیب شریانی

 

آسیب شریان بازویی موجب بروز علائم سندروم کمپارتمان در ساعد میشود. مهمترین علامت آن درد است. درد بیمار در تمام طول ساعد بوده و با حرکت مچ دست و انگشتان دست تشدید میشود.

 

نبض شریانی بیمار در مچ دست ممکن است قطع شود ولی از آن مهم تر تغییر در بازگشت عروقی مویرگی Capillary refill است. رنگ پریدگی دست، احساس کاهش حس یا گزگز در دست و فلج شدن عضلات دست از دیگر علائم آسیب شریانی بدنبال شکستگی های پایین استخوان بازو است

درمان آسیب های شریانی

 

به محض تشخیص شروع این عارضه باید درمان بصورت اورژانس شروع شود. در اولین مرحله باید هر گونه بانداژ یا آتل که موجب فشار به اندام میشود خارج شود.

 

اگر تاکنون جابجایی شکستگی جااندازی نشده است باید این کار انجام شده و قطعات شکسته شده تا حد امکان به یکدیگر نزدیک شوند تا نتوانند به شریان فشاری وارد کنند.

 

اگر این اقدامات تا نیم ساعت بعد از انجام آنها نتوانست وضعیت خونرسانی اندام را بهبود دهد باید عمل جراحی انجام شود.

 

در حین عمل جراحی شریان بازویی نمایان شده و فشار هایی که به آن وارد شده برطرف میشود. در صورت صدمه شدید شریان، قسمت صدمه دیده خارج شده و با پیوند عروقی جایگزین میشود. بعد از این اقدامات فاشیای اطراف عضلات ساعد هم باز میشود تا خونرسانی به آنها بیشتر گردد.

 

اگر بدنبال آسیب شریانی آسیب در عضلات بوجود آد و بیمار به مرحله کنتراکچر ولکمن برسد تغییرات ایجاد شده غیر قابل برگشت هستند. در این موارد میتوان با اقداماتی کارکرد دست را قدری بهتر کرد.

 

بطور مثال میتوان با بعضی اعمال جراحی طول عضلات کوتاه شده را بلندتر کرد و یا عضلاتی را که کاملا با بافت فیبرو جایگزین شده اند خارج کرده و از عضلات باقیمانده که سالم هستند برای جایگزینی عضلات آسیب دیده استفاده کرد.

 

در موارد شدید معمولا با خشک کردن مفصل مچ دست آنرا در وضعیت آناتومیک قابل قبولی قرار میدهند. اگر بدنبال کنتراکچر ولکمن عصب مدیان در ناحیه ساعد صدمه جدی خورده باشد ممکن است بتوان با پیوند عصب به بیمار کمک کرد.