کیست موکوسی Mocous cyst یک کیست کوچک است که معمولا در سطح پشتی انگشت و بین مفصل انتهایی آن و ناخن بوجود میاید. این کیست بیشتر در افراد مسنی دیده میشود که دچار آرتروز مفصل انتهایی انگشت دست هستند.
کیست موکوسی نوعی گانگلیون Ganglion است. این کیست در واقع کیسه کوچکی است که حاوی مقدار اندکی مایع شفاف و غلیظ است. کیست موکوسی قسمتی از کپسول مفصل انتهایی انگشت است که به بیرون برجسته شده و مایعی که در آن وجود دارد همان مایع مفصلی است که غلیظ شده است.
کیسه یا کیست موکوسی از طریق یک مجرا به کپسول مفصل انتهایی انگشت (مفصل اینترفالانژیال دیستال) متصل میباشد.
این بیماری بیشتر در کسانی دیده میشود که دچار آرتروز یا استئوآرتریت در مفصل انتهایی انگشت هستند. در این افراد که بیشتر زنان مسنی هستند کپسول مفصلی ضعیف شده و به سمت بیرون و پشت انگشت برجسته میشود. در درون این برجستگی مقداری مایع مفصلی هم وجود دارد.
بتدریج ارتباط و اتصال این برجستگی و کپسول مفصلی کوچکتر شده و مایع درون آن هم غلیظ تر میشود. بعد از مدتی ممکن است ازتباط این برجستگی کیسه مانند با کپسول مفصلی کاملا مسدود شود.
کیست موکوسی درست در زیر پوست سطح پشتی انگشت بین مفصل انتهایی و ناخن دیده میشود. برجسته بوده و ممکن است دردناک باشد. ناخن نزدیک کیست ممکن است شکافی فرو رفته داشته باشد که ناشی از فشار کیست به بستر زاینده ناخن است. پوست روی کیست ممکن است بسیار نازک شود.
تشخیص این بیماری معمولا با معاینه بیمار است. ممکن است در رادیوگرافی انگشت، علائم آرتروز مفصل انتهایی بصورت کم شدن فاصله مفصلی و ایجاد استخوان اضافه (استئوفیت، در سطح پشتی مفصل دیده شود. این استخوان اضافه در لبه سطح مفصلی موجب برجستگی در پشت مفصل میکند که به آن ندول هبردن Heberden’s node میگویند
.
