تمرینات زانو 1

تمرینات کمر1

آرتروز گردن

آرتروز گردن (استئوآرتروز گردنی یا استئوآرتریت گردنی) یا اسپوندیلوز گردنی یک بیماری تخریبی مفصلی (Degenerative joint disease) است که بیشتر افراد بالاتر از 45 سال را گرفتار می کند. استئوآرتریت گردنی (آرتروز گردن) برخلاف نامش یک بیماری التهابی نیست. آرتروز (استئوآرتریت) بیماری مزمنی است که اگرچه در بسیاری از افراد با افزایش سن دیده می شود ولی شدت آن در برخی از آنها بیشتر بوده و ممکن است سبب درد و سفتی مفصل گردد. در بیمارانی که به آرتروز گردنی مبتلا هستند، تغییرات تخریبی فقرات گردنی می تواند در چندین مهره رخ دهد، ولی معمولا این تغییرات در مهره های پایین گردن شایع تر است.
بسیاری از بیمارانی که دچار آتروز گردن می شوند ممکن است از درد گردن، شانه و اندام فوقانی شکایت داشته باشند. این بیماری همچنین ممکن است باعث خشکی گردن و درنتیجه کاهش حرکات گردن در جهات مختلف گردد. مهمترین تغییرات در آرتروز گردن شامل کاهش ارتفاع دیسک های بین مهره ای و تغییر حالت طبیعی آن، ایجاد زواید استخوانی بنام استئوفیت، تغییرات تخریبی در مفاصل بین مهره ای پشتی (مفاصل فاست یا آپوفیزیال)، تنگ شدن تدریجی کانال نخاعی (Spinal canal) و سوراخ های بین مهره ای (Intervertebral foramen) است که این تغییرات از عوامل زمینه ساز درد و خشکی مفصلی محسوب می شوند.
 
وضعیت ستون فقرات گردنی (مفاصل بین مهره ای جلویی و پشتی) در شکل زیر:
 

 
آرتروز گردن در تصویر زیر (تصویر زیر ایجاد استئوفیت ها و کاهش فضای دیسک بین مهره ای را نشان می دهد):
 

 
استئوفیت ها ممکن است در جلو و عقب تنه مهره یا حاشیه های مفاصل فاست (Facet joints) ایجاد شوند که گسترش آنها می تواند منجربه تنگ شدن سوراخ بین مهره ای و کانال نخاعی گردد. همچنین ممکن است هایپرتروفی لیگامان طولی پشتی و لیگامان فلاوم (رباط زرد) ایجاد گردد که نتیجه آن تنگی کانال نخاعی (Spinal canal stenosis) است. تنگ شدن سوراخ بین مهره ای عامل تحت فشار قراردادن اعصاب گردنی است و تنگی کانال نخاعی باعث فشار به طناب نخاعی می گردد.
علل آرتروز گردن
عوامل زیر می توانند روند آرتروز گردن را تسهیل نمایند:
*افزایش سن یا پیری
*ضربه به ستون فقرات گردنی
*حفظ وضعیت های ثابت و طولانی مدت سر و گردن در فعالیت های روزمره (مثلا در تایپیست ها و افرادی که با کامپیوتر یا لپ تاپ سروکار دارند)
*حرکات ناگهانی و کنترل نشده در ستون فقرات گردنی
*ضعف و آتروفی عضلات ستون مهره ای گردنی
*آسیب دیسک بین مهره ای گردنی یا فتق دیسک بین مهره ای گردنی (Cervical intervertebral disc herniation)
*بیماری تخریبی دیسک بین مهره ای گردنی یا بیماری استحاله ای دیسک گردنی (Cervical degenerative disc disease) که بیشتر در افراد جوان اتفاق می افتد. در این بیماری یک نوع پیری زودرس در دیسک بین مهره ای رخ می دهد که باعث کاهش فاصله بین دو مهره در ناحیه درگیر می شود.
آسیب شناسی (پاتولوژی) آرتروز گردنی
روند آرتروز در ستون فقرات گردنی یا اسپوندیلوز گردنی ازنظر پاتولوژی می تواند در ارتباط با موارد زیر باشد:
*تغییرات تخریبی در مفاصل بین مهره ای جلویی بصورت زیر:
-ایجاد تغییرات تدریجی در دیسک های بین مهره ای درگیر که باعث کم شدن ارتفاع دیسک و کاهش خاصیت ارتجاعی آن می گردد
-تغییر در تنه یا جسم مهره ها ی گردنی همراه با تشکیل زواید استخوانی در حاشیه های جلو یا عقب جسم مهره
-ممکن است تغییراتی در ساختار رباط طولی جلویی (Anterior longitudinal ligament) و رباط طولی پشتی (Posterior longitudinal ligament) ایجاد گردد
*تغییرات تخریبی در مفاصل بین مهره ای پشتی یا مفاصل فاست که این تغییرات شبیه آرتروز دیگر مفاصل سینوویال است (یعنی تخریب غضروف مفصلی و ایجاد استئوفیت ها در حاشیه های مفصل بین مهره ای پشتی)
*ممکن است ساختمان رباط زرد یا لیگامان فلاوم (Ligamentum flavum) تغییر کند
*به دلیل فشار بیش از اندازه به مفاصل فاست یا مفاصل بین مهره ای پشتی (به علت آسیب مفاصل بین مهره ای جلویی) که بیشتر در انجام حرکات نقش دارند، ممکن است علاوه بر تغییرات فرسایشی و تخریبی درنهایت دچار نیمه دررفتگی گردند.
　
علایم و نشانه های آرتروز گردن
علایم و نشانه های آرتروز گردن ممکن است درارتباط با موارد زیر باشد:
*درد گردن که بیشتر مربوط به پشت گردن است
*درد در ناحیه تراپزیوس و شانه
*گاهی سردرد
*احتمال محدود شدن حرکات گردن به علت سفتی مفاصل یا درد وجود دارد. معمولا محدود شدن حرکات گردن زیاد نیست، ولی آرتروز گردنی شدید و پیشرفته می تواند منجربه محدودیت حرکتی زیاد در فقرات گردنی گردد.
*برخی از افراد از احساس خشکی و ساییدگی به هنگام حرکات گردن شکایت دارند. در بسیاری از موارد، کرپیتاسیون (صدای خش خش) در حرکات گردن شنیده می شود.
*درصورت فشار به ریشه های عصبی یا اعصاب گردنی در ناحیه سوراخ بین مهره ای، درد رادیکولار که در مسیر عصب است در اندام فوقانی ایجاد می شود که می تواند تا انگشتان امتداد یابد.
*درصورت فشار به ریشه های عصبی، ممکن است علایمی چون خواب رفتگی، سوزن سوزن شدن و خارش در دست ایجاد گردد. در این موارد، ضعف و آتروفی عضلانی کمتر رخ می دهد.
*ممکن است حساسیت روی عضلات پشتی گردن و زواید خاری به هنگام لمس وجود داشته باشد
*به ندرت طناب نخاعی ازطریق استئوفیت ها به شدت تحت فشار قرار می گیرد که در این موارد ممکن است به درگیرشدن چهار اندم، مثانه و روده بینجامد.
تشخیص
ابزارهای تشخیصی زیر ممکن است جهت بررسی وضعیت فقرات گردنی و کانال نخاعی درخواست گردد:
*با انجام رادیوگرافی (X-ray)، کاهش فاصله بین دو مهره مجاور، وجود استئوفیت ها در حاشیه های جسم مهره به خصوص در قسمت کنار جلویی آن، اسکلروز (افزایش دانسیته استخوان) همراه با ایجاد استئوفیت ها در مفصل بین مهره ای پشتی مشخص می گردد.
*سی تی اسکن (Computed tomography scan or CT scan) جهت بررسی مهره ها، مفاصل فاست و کانال نخاعی
*ام آر آی اسکن (Magnetic resonance imaging scan or MRI scan) جهت بررسی دیسک بین مهره ای، ریشه های عصبی و کانال نخاعی
درمان آرتروز گردن
درمان ممکن است درارتباط با موارد زیر باشد:
*درمان دارویی طبق نظر متخصص مربوطه
*فیزیوتراپی جهت کاهش درد و تقویت عضلات
*پرهیزاز وضعیت های ثابت و طولانی مدت
*پرهیزاز وضعیت ها و حرکات دردناک
*گاهی استفاده از گردن بندهای طبی
*در مواردی که درمان های بالا موثر نباشند و علایمی از فشار روی ریشه های عصبی یا طناب نخاعی وجود داشته باشد ممکن است درمان جراحی مطرح گردد (مثلا لامینکتومی).
معمولا بیشتر بیماران با درمان های دارویی و فیزیکی کنترل می گردند و درمان های جراحی کمتر صورت می گیرد مگر اینکه فشارهای شدید روی نخاع یا ریشه های عصبی وجود داشته باشد.
 
نویسنده مقاله: فیزیوتراپیست ابراهیم برزکار

سالمندی و فیزیوتراپی

سالمندی و لزوم توجه ویژه به فیزیوتراپی...

افزایش سن یک سیر نرمال و پدیده ی بایلوژیکی است که همزمان با آن تغییراتی در جسم و روان فرد ایجاد می شود.

سالمندی عموما به زمانی اطلاق می شود که تغییرات حاصل از افزایش سن قابل توجه بوده و بر زندگی شخص تاثیرات متفاوتی می گذارد. این تغییرات گاهی خود را در چهره ، رنگ موها و خلق و خو که به راحتی قابل مشاهده و درک هستند نشان می دهند و گاهی با بروز اختلال در عملکردها و سیستم های داخلی بدن بروز می کنند، که به آسانی قابل مشاهده نبوده و نیاز به نگرش ها و مداخلات تخصصی جهت پیشگیری، تشخیص یا درمان آنهاست.

در بین زوایای مختلف و مرتبط با سالمندی به چند بخش توجه و نیاز بیشتری احساس می شود، مانند: تأمین نیازهای عاطفی و رفاهی، پیشگیری از بروز تغییرات و اختلالات جسمی، و پرداختن به مبحث سلامت روان. نیاز به توضیح نیست که تمامی این بخش ها با همدیگر مرتبط بوده و هر کدام بر دیگری تاثیراتی دارد که می تواند سبب بهبود یا تشدید مشکلات آن حوزه شود.

همانطور که می دانیم برای اختلالات یا بیماری ها در حوزه ی سلامت و درمان، پیشگیری مقدم بر درمان بوده ، و درمان های غیرتهاجمی بر درمان های متکی بر دارو و جراحی ارجحیت دارند. فلذا دولت ها و بخصوص وزارت سلامت کشورها برای بحث سالمندی تمهیدات ویژه در نظر می گیرند و بصورت دقیق و سالانه بحث سالمندی و رشد آن را در جوامع خود دنبال کرده و سیاست های لازم در این بخش را برمبنای آن اتخاذ می کنند.

 طبق منابع مستند جمعیت سالمند جهان در سال 2002 حدود 605 میلیون نفر بوده و این تعداد در سال 2025 به حدود یک میلیارد و دویست میلیون نفر خواهد رسید و این رقم در 2050 حدود بیست درصد از کل جمعیت جهان خواهد بود.(1)

این آمار پیام قابل توجهی را همراه خود داشته که متولیان حوزه ی سلامت را دهه های اخیر وادار به ایجاد شاخه های تخصصی در حوزه ی سالمندان کرده است. این هشدار تئوریسین ها و تصمیم گیران دانشگاهی و صنفی فیزیوتراپی را نیز برآن داشت تا شاخه ای تخصصی در این حوزه ایجاد کنند و از سال 2003 سابگروپ رسمی آن در کنفدراسیون جهانی فیزیوتراپی (WCPT) تحت عنوان (IPTOP) ثبت شد .(2)

در یک کنفرانس علمی که توسط مرکز تحقیقات ضایعات مغزی و نخاعی دانشگاه تهران برگزار شد، فیزیوتراپیست دکتر تسوچیا از کشور ژاپن ، که سابقه سی ساله در حوزه ی بازتوانی بیماران آسیب نخاعی در ژاپن را دارا بود ، صحبت های قابل تاملی را ابراز کرده که بخشی از این سخنان بسیار قابل توجه است :" ایران در این سال ها بمانند ژاپن در دهه ی گذشته است که آمار تصادفات و به تبع آن آسیب های نخاعی بالاست. ولی آمار تصادفات و ضایعات نخاعی ما در ژاپن در حال حاضر بسیار کم شده، و این در حالیست که ما با دغدغه ای بزرگ تر به نام سالمندی روبرو شده ایم که در حال حاضر سرگرم پرداختن به مشکلات و کمبود های این حوزه هستیم و تعداد فیزیوتراپیست های موردنیاز ما برای فعالیت در این حوزه پاسخگو نیست".(3)

فیزیوتراپی در بخش پیشگیری ، درمان اختلالات این حوزه و بهبود کیفیت زندگی (QOL)سالمندان نقش اساسی دارد که باید در مطلبی جداگانه به صورت مفصل مورد بحث و بررسی قرار گیرد.(4)

هدف از نگارش این مطلب جلب توجه جدی تصمیم گیران حوزه سلامت و به خصوص فیزیوتراپی به این حوزه است که در سال های نزدیک با ابعاد بسیار گسترده تر این موضوع روبرو خواهند شد و جامعه نیازمند حضور محسوس فیزیوتراپیست هایی است که در این حوزه دانش و صلاحیت تخصصی داشته باشند.

1- کامیونیتی مدیسین/دکتر پارک،ادیشن 23،ص594

2. http://www.wcpt.org/iptop

3. مرکز تحقیقات ضایعات مغزی و نخاعی دانشگاه تهران ، سالن کنفرانس پژوهشکده بازتوانی عصبی، 30 تیرماه 1394

_ژاپن و ایتالیا دو کشوری بوده اند که در سال 2003 بالاترین آمار سالمند رو داشتند، و جالب اینجاست که پس از حدود دوازده سال از اون آماروهشدار، همچنان یکی از دغدغه های حوزه ی سلامت ژاپن بحث فیزیوتراپی سالمندان و کمبودها در این حوزه ست که نشان از ضرورت و توجه ویژه و هرچه سریع تر به بحث فیزیوتراپی سالمندان است.

4.https://www.geriatricspt.org/

پیچ خوردگی مچ پا (ankle sprain)

چگونه پیچ خوردگی مچ پا را درمان کنیم؟

راه‌هایی برای جلوگیری از پیشرفت آسیب دیدگی‌ها وجود دارد. تنها باید به نکات خاص توجه کرد.

رگ به رگ شدن مچ پا به دلیل کشیدگی یا پاره شدن رباط مچ است. این نوع آسیب دیدگی‌ بسیار شایع است و نتیجه‌ آن دردهای مزمن و مستمر در ناحیه مچ پاست. 80 درصد پیچ خوردگی های مچ پا به دلیل انحراف آن به سمت بیرون است.

پایگاه اینترنتی wiki How در این باره نوشته است: به محض این که به این آسیب دیدگی‌ دچار شدید باید از روش نگه داری ، استراحت، یخ گذاشتن، فشرده کردن و بالا بردن پا استفاده کنید. این روش باعث می‌شود از پیشرفت آسیب دیدگی‌ جلوگیری شود.

* آسیب دیدگی‌ ناحیه مچ پا سه درجه دارد:

درجه اول: کشیدگی یا پارگی خفیف رباط پا. در این نوع آسیب دیدگی‌ عملکرد به میزان بسیار کمی کاهش می یابد. مفصل کار می‌کند و می‌تواند وزن بدن را تحمل کند (اما درد دارد)، درد کمی در این ناحیه احساس می شود، مچ کمی ورم می‌کند و مفصل کمی سفت می‌شود.

درجه دوم: پارگی وخیم‌تر رباط پا . به نسبتا مفصل نیز نامتعادل می‌شود. دردی متوسط تا شدید احساس می‌شود. تحمل وزن بسیار دردناک است. در این حالت ورم و سفتی در مفصل مچ ایجاد می‌شود.

درجه سوم: در این مرحله رباط پا کاملا پاره می‌شود، حرکات بدن محدود شده و مفصل کاملا تعادل و ثبات خود را از دست می‌دهد، عملکرد از بین می‌رود. از ابتدا زیاد است و پا بسیار ورم می‌کند. برای نگه داری از پا از آتل یا باند استفاده کنید. استراحت کنید و از هر گونه حرکتی که باعث درد می‌شود خودداری کنید. برای راه رفتن از چوپ زیر بغل استفاده کنید. به مدت 15 تا 20 دقیقه‌ بسته‌ای یخ روی پا قرار دهید و این کار را سه تا پنج بار در سه روز اول انجام دهید. در توصیه‌های ورزشی گفته شده است که در 48 ساعت اول بر روی پا یخ بگذارید. تا زمانی که ورم کمتر شود باید باند پا را فشرده کنیم. اگر پا به رنگ آبی در آمد یا سرد و بی‌حس شد آن را رها کنید، پا نباید زیاد سفت و یا زیاد شل بسته شود.

* پا را بالاتر از ناحیه قلب خود ببرید

اگر احساس کردید که می‌توانید پا را حرکت دهید، با مچ دایره بزنید یا حروف الفبا را با انگشتان پای خود بنویسید، بدین شکل توانایی حرکت را بالا می‌برید. این کار را می‌توانید از روز دوم شروع کنید. معمولا بعد از آسیب دیدگی‌ ناحیه مچ پا ، ماهیچه‌های ساق پا سفت می‌شوند. باید این ماهیچه‌ها را بکشید تا توانایی حرکت را باز یابید. اگر این کار را نکنید دوباره ممکن است آسیب ببیند. مطمئن شوید که برای انجام این حرکات کششی آمادگی دارید سپس آن را انجام دهید. پس از درمان سعی کنید، مچ پای خود را قوی کنید تا دوباره دچار این نوع پیچ خوردگی نشوید. بر روی تعادل خود کار کنید. برای این کار می‌توانید از تخته های تعادل نیز استفاده کنید. پیچ خوردگی معمولا بر روی تعادل تاثیر می‌گذارد و اگر برای بالا بردن آن تلاش نکنید ، دوباره پیچ خوردگی تکرار می‌شود.

** توصیه‌ها:

- می‌توانید در داروخانه‌ها کیسه‌های یخ پلاستیکی پیدا کنید.

- می‌توانید ازمچ بند به جای باند استفاده کنید.

- استفاده از مچ بند بسیار به شما کمک می‌کند و احساس راحتی خواهید کرد، اما این راحتی باعث نشود که درباره فعالیت عادی خود را از سر بگیرند. این مچ بندها قابل تنظیم هستند و می‌توانند محکم و یا آزاد شوند.

** هشدار:

- قبل از تمرین دادن دوباره مچ پا، سعی کنید به پزشک مراجعه کنید ، زیرا ممکن است نیاز به عمل وجود داشته باشد.

- اگر پیچ خوردگی مچ پا از نوع دوم یا سوم باشد، سریعا به پزشک مراجعه کنید.

- با عکسبرداری از پا می‌توانید مطمئن شوید که شکستگی وجود نداشته باشد. معمولا همراه پیچ خوردگی شکستگی نیز ایجاد می‌شود.

چند نمونه از دستگاههای لیزر

کاربرد لیزر در فیزیوتراپی

آشنایی با لیزر کم توان در فیزیوتراپی 3

لیزر درمانی آنچه بیمار باید بداند

درمان با لیزر باید به طور منظم و یا طبق نظر پزشک صورت گیرد . جلسات درمانی معمولا" به صورت هفته ای 3-2 بار در نظر گرفته می شود که این به علت جلوگیری از رسیدن به دوز باری است . در بعضی موارد جلسات درمان بیشتر تکرار می گردد .

مزایای لیزردرمانی شامل تقلیل دوران درمان به حدود نصف و کاهش در اثر علائم بالینی همراه با بهبود کارآیی عضو ، عدم نیاز به استفاده از داروهای ضد درد و ضد التهاب ، عدم عفونت و تحمل ضرب از طرف بیماراست .

عوارض گزارش شده برای لیزردرمانی شلامل عوارض چشمی ، واکنش درد ، احساس کاذب سلامت ، احساس خستگی ، افت فشار خون و سرگیجه می باشد .

برای پرهیز از این عوارض نکات زیر باید رعایت شود :

      1-    استفاده از عینک مناسب

2-    در مورد واکنش درد باید به بیمار گفته شود این پدیده  کوتاه مدت است و در جلسات اول تظاهر می یابد و بعد از مدتی از بین می رود .

3-    به بیمار تذکر داده می شود علیرغم این که درد کاهش پیدا کرده ولی باید احتیاط لازم را داشته باشد و از وارد کردن استرس بر ضایعه اصلی پرهیز کند .

4-    در احساس خستگی به دنبال درمان که شایع می باشد توصیه به ادامه درمان می شود زیرا این خستگی ناشی از کاهش درد و متعاقب آن کاهش تلاش جسمی است .

     5-در مواقع کاهش فشار خون و سرگیجه بهتر است بیماران قبل از درمان مایعات کافی بنوشند و پس از مدتی استراحت از بستر برخاسته و بلافاصله فعالیتی انجام ندهند

آشنایی با لیزر کم توان در فیزیوتراپی 2

موارد استفاده از لیزر تراپی: (اندیکاسیون ها) Indications for Laser therapy

از این اثرات در درمان بیماری های عصبی-عضلانی بصورت روز افزون استفاده می شود.
از این بیماریها می توان موارد زیر را نام برد.

    رادیکولوپاتی ها یا التهاب ریشه های عصبی گردن و کمر در اثر دیسک، آرتروز و ...
    بهبود انواع زخم ها (زخمهای دیابتیک، زخمهای بستر ...)
    دردهای ناشی از التهاب تاندون (Tendinitis ها) و پیچ خوردگی های تاندونی
    دردهای مفصلی همچون آرتروز
    دردهای روماتیسمی مانند آرتریت روماتوئید
    دردهای ناشی از ضربه ها و بعد از اعمال جراحی
    دردهای ناشی از گیر افتادگی عصب مانند سندرم تونل مچ دست (در موارد خفیف و متوسط)
    درمان آسیب های ورزشی
    در بازسازی و تحریک رشد اعصاب محیطی مثلاً فلج عصب صورتی یا آسیب اعصاب محیطی
    درمان دردهای ناشی از نروپاتی های محیطی مانند نروپاتی دیابتیک
    دردهای عضلانی مانند سندرم مایوفاشیال (نقاط دردناک ماشه ای Trigger points)

عوارض جانبی و مشکلات لیزر درمانی:

از دید بسیاری از مردم حتی در این زمان لیزر چیزی جدید و خطرناک می باشد به این علت که ماهیت واقعی لیزر را نمی شناسند و یا به علت جدید بودن این روش آن را با اشعه رادیواکتیو اشتباه می گیرند. در لیزرهای فیزیوتراپی در صورتیکه اصولی و با دوز مناسب استفاده شوند فاقد عارضه جانبی بوده و هیچ خطری برای انسان ندارد.

موارد منع استفاده از لیزر

توصیه می شود که در بیماران زیر از استفاده از لیزر درمانی پرهیز شود.

    در خانمهای حامله لیزر در ناحیه شکم، کمر و لگن نبایستی استفاده شود.
    بیماران سرطانی و در بدخیمی ها در ناحیه تومور استفاده از لیزر ممنوع می باشد.
    بیماران دارای Pacemaker لیزر بر روی قفسه سینه استفاده نشود.
    بیماران حساس به نور (Photosensitive)
    مناطق نزدیک به چشم به خصوص در لیزرهای پر توان

فرایند لیزر درمانی

چنانچه جهت بیمار لیزر درمانی تجویز شود یا توسط پزشک معالج خود جهت لیزر درمانی ارجاع گردد، پس از معاینه و تعیین پروتکل مناسب و برنامه درمانی، جلسات لیزر درمانی شروع می کرد. زمان هر جلسه بین 30-5 دقیقه بسته به نوع لیزر و محل و علت مراجعه بیمار می تواند متفاوت باشد.

لیزر تراپی چیست؟

با شنیدن کلمه لیزر اولین تصویری که از آن در ذهن برخی از افراد پدید خواهد آمد، بروز جنگ ستارگان و نیز لیزر به عنوان یک وسیله مخرب و نابود کننده است. عده‌ای نیز گمان می‌کنند که لیزر یک نور جادویی و خارق‌العاده‌ای است که مانند یک شمشیر برنده صرفا جهت کشتار و نابودسازی بکار گفته می‌شود.

ابتدا باید به این نکته توجه نمود که لیزر یک وسیله نیست بلکه یک پدیده است. لیزر به معنای تقویت نور نشر برانگیخته است. با توجه به کاربردهای فراوان و گسترده‌ای که لیزر از خود نشان می‌دهد ولی، اصول اولیه‌ای که سبب ایجاد این پدیده می‌شود بسیار ساده اما، در عین حال پراهمیت است.

گستردگی و فراوانی کاربردهای لیزر بیشتر مدیون پهنه بینابی، طول موج‌های آن، ویژگی‌ها و خواص پرتو لیزر و نیز توان خروجی قابل تنظیم آن می‌باشد

پرتو لیزر دارای ویژگی‌های منحصر به فردی خواهد بود که در هیچ منبع نوری دیگری قابل مشاهده نمی‌باشد. ویژگی‌های عمده پرتو لیزر عبارت‌اند از تک فامی، همدوسی و واگرایی اندک. هر یک و یا ترکیبی از این ویژگی‌ها می‌تواند کاربردهای منحصر به فردی را برای لیزر فراهم کند. گستردگی این کاربدها به گونه‌ای است که کمتر رشته‌ای را می‌توان یافت که بنحوی بطور مستقیم و یا غیر مستقیم با لیزر مرتبط نباشد.

کاربرد پرتو لیزر در زمینه پزشکی زمینه‌های مختلفی دارد که در یک تقسیم‌بندی، موارد زیر را می‌توان نام برد.

1- بکارگیری لیزر به عنوان چاقوی جراحی

2- بکارگیری لیزر به عنوان وسیله تشخیص

3- بکارگیری لیزر به عنوان روش تسکین و درمان

گستردگی و فراوانی کاربردهای لیزر بیشتر مدیون پهنه بینابی، طول موج‌های آن، ویژگی‌ها و خواص پرتو لیزر و نیز توان خروجی قابل تنظیم آن می‌باشد. از آنجا که هر یک از مواد فعال بکار گرفته شده در لیزر قادرند یک و یا چند طول موج مشخص را تولید کنند لذا، هر یک از آنها با توجه به خصوصیات لیزر مانند توان خروجی، رفتار زمانی، کوچکی و یا بزرگی پرتو لیزر می‌توانند یک کاربرد مشخص پزشکی را به همراه داشته باشند.

بکارگیری این نوع لیزرها در بسیاری از موارد درمان، سبب شده است که بیمار نیازی به عمل جراحی نداشته باشد. به همین خاطر عده‌ای از پزشکان و متخصصین، از لیزرهای تراپی با نام چراغ علاءالدین نام می‌برند

به عنوان مثال وسیله‌ای مانند لیزر گازکربنیک یک کاندید مناسب به عنوان چاقوی جراحی است، اما این لیزر وسیله مناسبی برای تشخیص بیماری نمی‌باشد.

به هر ترتیب آنچه در این بخش تاکید بیشتری روی آن داریم، بکارگیری لیزر به عنوان تسکین درد و درمان بدون استفاده از داروهای پزشکی است. این نحوه درمان را در فرهنگ پزشکی اصطلاحا لیزرتراپی و این نوع لیزرها را لیزریهای کم توان و یا لیزرهای با شدت پایین می‌نامند.

اغراق نیست اگر گفته شود که بکارگیری این نوع لیزرها در بسیاری از موارد درمان، سبب شده است که بیمار نیازی به عمل جراحی نداشته باشد. به همین خاطر عده‌ای از پزشکان و متخصصین، از لیزرهای تراپی با نام چراغ علاءالدین نام می‌برند که غول داخل چراغ قادر است هر درمان ناممکنی را در اندک زمانی ممکن سازد.

لیزرهای مورد استفاده در این روش را Soft Laser می‌نامند. این عبارت در مقابل Hard Laser بکار رفته است که بیشتر جراحی با لیزر را شامل شده است.لیزرتراپی مدرنترین کاربرد لیزر در پزشکی است که ظرف یک دهه اخیر گسترش فراوانی در امثر نقاط دنیا داشته است. معمولا با نام‌های LPLT ، Low Power Laser Therapy  نامیده می‌شوند

پر واضح است که لیزرهای Soft قدرت تخریبی جهت تبخیر و یا عمل برش بر روی بافت را به هیچ وجه ندارند. برای این نوع لیزرها نام‌های دیگری مانند Low Energy Laser و یا  Low Reactive Level Laser نیر بکار رفته است. از آنجایی که انرژی منتقل شده از طریق لیزر به بافت، حاصل ضرب توان خروجی لیزر در مدت زمان درمان است لذا، این گونه لیزرها در مدت زمان طولانی قادرند انرژی زیادی را از خود نشر دهند. این مکانیزم تعریف جدیدتری به ذهن متبادر می‌کند که بسیاری از پزشکانی که در این زمینه فعالیت می‌کنند عبارتی مانند Photobiomodulation laser و یا Photobiostimulation laser را برای این دسته از لیزرهای کم توان استفاده نمایند.

بنابراین آنچه که اهمیت فراوانی دارد این است که این روش درمان از بکارگیری برهمکنش نور با بافت حاصل شده است و هر نام و یا واژه‌ای که برای این روش انتخاب می‌شود از اهمیت نقش فوتون و یا نور برای درمان خبر می دهد. سالهای متمادی است که نیاکان و اجداد ما به اهمیت نور خورشید در درمان بسیاری از بیماری ها پی برده اند. روش ال پی ال تی در حقیقت مدل پیش رفته همان روش سنتی است که قابلیت های فراوانی را به خود اختصاص داده است.

اهمیت فوتون در درمان بیماریها به قدری جالب و جذاب بود که در فیلم های علمی تخیلی از این روش به طور مکرر استفاده شده است. با نگاهی گذرا به اولین سریال فیلم پیشتازان فضا متوجه می شویم که چگونه هنرپیشه های اصلی فیلم در زمانی که دچار جراحات پوستی می شدند با قرار دادن ناحیه زخم زیر یک نور شدید و بدون استفاده از دارو به طور سریع بهبود می‌یافتند. اگر چه تا چند دهه قبل این روش تخیلی و سرگرم کننده می‌بود اما امروزه در درمان بسیاری از بیماریها از لیزر به عنوان نور معجزه‌گر استفاده می‌شود.

رشد فزاینده و سریع این روش در حوزه‌های مختلف پزشکی این ایده و فکر را فراهم نموده است که در آینده‌ای نه چندان دور این روش درمان را افراد عادی نیز با نظارت و هماهنگی پزشک معالج خود بتوانند در منزل انجام دهند. با تحقیق عملی این تفکر گامی عظیم در زمینه بکارگیری لیزر فراهم خواهد شد.

آشنایی با لیزر کم توان در فیزیوتراپی 1

لیزر درمانی چیست

مختصری بحث علمی پیرامون لیزر:
بکارگیری لیزرهای کم توان و یا توان متوسط در درمان بیماریها و اختلالات سیتسم عضلانی ، اسکلتی مفصلی وعصبی اخیراً بسیار مورد توجه محافل علمی دنیا قرارگرفته و کاربرد گسترده‌ای پیدا کرده است.
Laser برگرفته از حروف اول کلمات Light amplification by stimulated emission of radiation است و به معنای تقویت نور بوسیله نشر تابشی تحریک شده است.

لیزرتراپی با لیزرهای کم توان به نامهای مختلف از قبیل:
• LPLT ( Low Power Laser Therapy)
• LILT ( Low Intensity Laser Therapy)
• LLLI ( Low Level Laser Irradiation)
• MPLT ( Mid Power Laser Therapy)

شناخته می‌شود. البته لیزرهای با توان کمتر از 500 میلی وات و گاهاً تا 1000 میلی وات را کم توان و 1000 تا 5000 میلی وات را با توان متوسط در نظر می‌گیرند معهذا با توجه به دانسیته توان و انرژی مورد استفاده در لیزرهای با توان متوسط و حتی گاهی لیزرهای پرتوان را هم در محدوده‌ی لیزرتراپی کم توان به حساب می‌آورند. لیزر کم توان معمولا نه ایجاد گرمای زیاد می کنند نهایجاد زخم ویا التهاب .

لیزر چه کارهایی انجام می‌دهد؟
مطالعات نشان داده‌اند که چندین نوع فعالیت در اثر استفاده از لیزر با قدرت پایین تشدید می‌شود. از جمله ساختن پروتئین و آنزیمهای سازنده DNA ( DNA ترانسکریپتاز) و تشدید متابولیسم میتوکندری می‌باشد. ترمیم سلولها بعد از تخریب ، ترمیم و رشد آکسون عصب تخریب شده ( مثلاً از طریق جوانه زدن) و پاسخهای ایمونولوژیکی نیز با این روش بهتر می‌شوند. بررسیهای انجام شده نشان می‌دهد که کاهش درد وتشدید سرعت ترمیم زخم و افزایش سرعت بازسازی عصبها نیز از جمله اثرات دیگر لیزر می‌باشند.گام آن جلوگیری میکند.

( LPLT) لیزر کم توان چگونه اعمال اثر می‌کند؟

مکانیسم اصلی اثر لیزر ناشناخته است. ولی یکی از مکانیسمهای اصلی که تاکنون روی آن مطالعه شده ، ایجاد تغییر در زنجیره انتقال الکترون در میتوکندریها می‌باشد. اینگونه تصور می‌شود که سیتوکرومها در زنجیره انتقال الکترون قادرند که طول موج مشخصی از لیزر را دریافت کنند. انرژی این امواج نوری لیزری باعث می‌شود اعمال این زنجیره سریعتر انجام شود و تولید ATP افزایش یابد و در نتیجه سنتز زنجیره‌های DNA و اعمال سلولی و ساخت پروتئین و بعضی اعمال سلولی دیگر با سرعت بیشتری انجام گیرد.

دیگر مکانیسم های مورد مطالعه شامل جذب اشعه توسط پروتئینهای غشای سلولی است که باعث تغییر شکل غشاء و افزایش نفوذ پذیری آن نسبت به یونها می‌باشد. همچنین لیزر می‌تواند بوسیله سلولهایی غیر از سلولهای گیرندة نوری در چشم نیز جذب شود. این سلولها در بدن مشابه فتورسپتورها در چشم عمل می‌کنند. چندین گیرنده نوری غیر رتینی به این شکل در جاهای مختلف بدن و گونه های جانوری و از جمله انسانها وجود دارد و مطالعاتی در جریان است که نقش آنها را در ریتم فیزیولوژیک شبانه روزی بدن نشان می‌دهد.

اثرات لیزر در بدن:
برخی محققان بر این باورند که لیزر کم توان قادر به ایجاد تغییرات مثبت در سطح سلولی می باشد ، که این اثر بدون ایجاد حرارت قابل ملاحظه ای در سطح سلول ایجاد می باشد. این پاسخ های فتو شیمیایی منجر به تغییرات فیزیولوژیک در عملکرد سلول می شوند.

برخی از موارد استفاده از لیزر تراپی:
1 ـ در بهبود انواع زخمها ( زخمهای دیابتیک ، زخمهای بستر و... ) .
2 ـ در تسکین دردهای عضلانی همچون سندرم مایوفاشیال.
3 ـ در تسکین دردهای ناشی از ضربه و بعد از اعمال جراحی.

4 ـ در تسکین دردهای مفصلی همچون آرتروز.
5 ـ در تسکین دردهای ناشی از پیچ خوردگیها و کشیدگیهای تاندونی.
6 ـ در تسکین دردهای روماتیسمی همچون آرتریت روماتوئید.

7 ـ در تسکین دردهای عصبی همچون سندروم تونل مچ دستی.
8 ـ در تسکین دردهای ناشی از استفاده بیش از حد اندامها.
9 ـ در درمان آسیب های ورزشی.

10 ـ در بازسازی عصب آسیب دیده همچون فلج عصب صورتی.
11 ـ استفاده از لیزر تراپی در کمک به کنترل عفونت برخی مناطق از جمله بستر و عفونت مثانه.

عوارض جانبی و مشکلات لیزر درمانی : 
از دید بسیاری از مردم حتی در این زمان لیزر چیزی جدید و خطرناک می باشد چون نمی دانند که واقعا لیزر چیست و یا آنرا با اشعه رادیواکتیو اشتباه می گیرند.
استفاده از لیزرکم توان در صورتی که به شکل اصولی و با دوز مناسب صورت گیرد فاقد عارضه جانبی می باشد و هیچگونه خطری ندارد.
antianflammatory effect
در درمان التهاب و حتی بعضی از زخم های مقاوم مثلا زخم پای دیابتی که با مکانیسم افزایش خونرسانی و کاهش التهاب زخم بهبود می یابند.

روش : 
10جلسه لیزر به فاصله 3-2 روز و هر جلسه با فرکانس 600HT3 و زمان 10 دقیقه همراه با آنتی بیوتیک تراپی لازم
2-Anti edematous effect
3 ـ Anaesthetic effect
در زیبایی لیزر کم توان میتواند باعث افزایش بافت کلاژن زیر پوستی و در نهایت کاهش چین و چروک صورت شود و همچنین در از بین بردن کک و مک و آکنه ها هم بسیار موثر است.

موارد منع استفاده از لیزر : 
در واقع هیچگونه منع قطعی برای استفاده از لیزر کم توان وجود ندارد ، اما بهتر است از آن در بیماران زیر دوری کنیم :
1-در بیماران دارای پیس میکر قلبی ( Pacemaker ) لیزر نباید در روی قفسه سینه استفاده شود.
2 ـ در خانمهای حامله لیزر نباید در ناحیه شکم و ناحیه کمر و لگن استفاده شود.
3 ـ بیماران دارای سرطان و انواع بدخیم
4 ـ بیماران دارای تشنج یا صرع
5 ـ کودکان در حال رشد ( درصفحات استخوانی)

منبعپزشک آنلاین

لیزر تراپی

بکارگیری لیزرهای کم توان، با توان متوسط و پرتوان در درمان اختلالات سیستم عصبی-عضلانی-اسکلتی اخیراً بسیار مورد توجه محافل علمی در سطح دنیا قرار گرفته است.

کلمه لیزر Laser مخفف (Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation) بوده و به معنای تقویت نور بوسیله نشر تابشی تحریک شده می باشد.

اولین منبع لیزر در سال 1960 معرفی شد و از سال 1970 استفاده پزشکی از نور لیزر در جراحی ها و سایر رشته های پزشکی آغاز گردید. با پیشرفت دستگاهها و نیز افزایش دانش از اثرات لیزر بر ارگانها، امروزه استفاده از آن بعنوان یکی از شایعترین عوامل یا مودالیته های فیزیکی بکار گرفته شده محسوب شده و باعث انقلابی در درمان بیماریهای عضلانی-اسکلتی گردیده است.

لیزر درمانی بر اساس طول موج نور بکار گرفته شده و توان آن به انواع لیزر کم توان یا لیزر سرد که معمولاً توانی کمتر از 500 میلی وات و گاهاً تا 1000 میلی وات دارند و نیز لیزر با توان متوسط که معمولاً قدرت خروجی بین 1000 تا 5000 میلی وات داشته و نیز لیزر هایپر توانیا High Intensity که توان های بالاتر از 5000 میلی وات دارند تقسیم می شود. مرکز جامع توانبخشی دکتر فرخانی افتخار دارد برای اولین بار در استان اصفهان علاوه بر لیزرهای توان کم یا متوسط، لیزرهای پر توان با قدرت حداکثر 3000 وات (3/000/000 میلی وات) و حداکثر عمق نفوذ (تا 7cm) در بافتهای بدن را فراهم آورد.

لیزر تراپی با لیزرهای کم توان به نامهای مختلف از قبیل
LPLT (Low Power Laser Therapy)
LILT (Low Intensity Laser Therapy)
LLLI (Low Level Laser Irradiatiation)
MPLT (Mild Power Laser Therapy)
Cold Laser Therapy
نیز شناخته می شود.

لیزر تراپی با لیزرهای پر توان High Energy Laser Therapy تخصصی تر از لیزرهای سرد بوده و استفاده از آن بایستی بجا و با دقت بیشتری صورت گیرد. بنوبۀ خود تأثیرات درمانی این نوع لیزرها نیز سریعتر و بیشتر از لیزرهای سرد می باشد.

لیزر چه کارهایی انجام می دهد:

مکانیسم اصلی اثر کلی لیزرها تا حدودی ناشناخته است. از تأثیرات شناخته شده آن می توان موارد زیر را نام برد. مطالعات نشان داده است که چندین نوع فعالیت سلولی در اثر استفاده از لیزر تشدید می شود. از جمله ساختن پروتئین و آنزیمهای سازنده اسیدهای نوکلئیک، DNA (DNA ترانسکرپیتاز) و تشدید متابولیسم میتوکندری ها را می توان نام برد. ترمیم یا پرولیفراسیون سلولها بعد از تخریب و رشد آکسون عصبی تخریب شده مثلاً از طریق جوانه زدن یا Sprouting با لیزر درمانی دیده می شود. تحریک پاسخهای ایمونولوژیک، کاهش درد و تشدید سرعت ترمیم زخم و افزایش سرعت بازسازی عصب ها از جمله اثرات دیگر لیزر می باشد.

اثرات کلی لیزرها، بخصوص لیزرهای پر توان را می توان شامل موارد زیر دانست:

    اثرات فتوشیمیایی (Photochemical Effects)
    اثرات فتومکانیکال (Photomechanical Effects)
    اثرات فتو حرارت(Photothermal Effects) 
    اثرات ضد التهابی (Anti inflammatory)
    اثرات ضد درد (Analgesic effects)
    اثرات ضد تورم (Anti edema effect)
    Biostimulating effects

که شامل تأثیر بر میتوکندریها در اثر جذب بافتی و فعال کردن زنجیره اکسیداتیو، افزایش DNA،RNA ،ATP می شود. اینگونه تصور می شود که سیتوکروم ها در زنجیره انتقال الکترون قادرند طول موج مشخصی از لیزر را دریافت کنند. انرژی امواج لیزری باعث می شود که این زنجیره سریعتر شده و تولید ATP و سنتز زنجیره های DNA و ساخت پروتئین با سرعت بیشتری انجام گیرد. این تغییرات در صورتیکه از لیزرهای کم توان استفاده شود تا عمق 4-3 میلیمتر و با لیزرهای پر توان تا عمق 7cm قابل مشاهده است.

این اثرات بیشتر مربوط به لیزرهای پر توان با ایمپالسهای کوتاه و انرژی بسیار بالا صورت می گیرد و باعث ایجاد امواج Pressure wave و اثرات تحریکی روی بافتها شده و پرولیفراسیون سلولی را تحریک می کنند.

دردمای 42-40 درجه اثرات انالولیک ضد درد و ضد التهاب لیزرها ظاهر می شود. انتقال انرژی به بافت بخصوص در لیزر های پر توان می تواند دمای متوسط بافت را افزایش دهد. در دمای 46-42 درجه متابولیسم بافتی به صورت برگشت پذیر کاهش یافته و باعث مهار درد در بافت می شوند. ایجاد دمای بالاتر از 46 درجه به قابل برگشت بافتی منجر شود.