شکستگی انگشت دست. علائم و درمان

علت شکستگی انگشت دست

 

 علت شکستگی انگشتان دست ضربه است و این ضربه میتواند در حین کار یا فعالیت های تفریحی یا ورزشی بصورت ضربه مستقیم جسم سخت و یا فشار غیر مستقیم مانند پیچاندن انگشت ایجاد شود

.

انواع شکستگی های انگشت

 

شکستگی میتواند در هر کدام از سه بند انگشت ایجاد شود. شکستگی انگشتان ممکن است خارج مفصلی یا داخل مفصلی باشد. هر انگشت سه مفصل دارد و خط شکستگی در هر کدام از این مفاصل وارد شود مهم و خطرناک است.

 

این شکستگی ها باید بسیار به دقت جااندازی شوند تا بدون جابجایی جوش بخورند وگرنه در صورت بد جوش خوردن میتوانند در دراز مدت موجب ساییدگی مفصل شوند. شکستگی های خارج مفصلی معمولا بصورت عرضی یا مایل یا مارپیچی هستند.

 

گاهی اوقات بند انتهایی انگشت ممکن است بدنبال اصابت جسم سخت مانند ضربه چکش یا گیر کردن انگشت لای در، خرد شود

                                 

.

نرمش های طبی مچ دست را چگونه انجام دهیم

تمرینات و حرکات کششی و تقویتی جزء مهمی از درمان بیماری ها و مشکلات مچ دست است. در بسیاری از ضایعات اندام فوقانی، مچ دست دچار محدودیت حرکتی شده و نیاز به بازپروری دارد.

 

بطور مثال بعد از شکستگی ساعد اگر درمان بصورت گچ گیری باشد یا به توسط عمل جراحی انجام شده باشد بعد از جوش خوردن شکستگی، مچ دست دچار محدودیت حرکت میشود.

نرمش های مچ دست جزء مهمی از درمان است

 

برای پیشگیری از ایجاد این محدودیت حرکتی و یا وقتی این محدودیت بوجود آمد برای درمان آن نیاز به انجام حرکات کششی و تقویتی مچ وجود دارد. در پیچ خوردن مچ دست یا شکستگی های مچ دست و بطور کلی در هر آسیبی که به اندام فوقانی از ساعد به پایین وارد میشود خطر محدودیت حرکتی مچ دست وجود داشته و بدون انجام نرمش های کششی و تقویتی مچ دست درمان ناقص است.

 

در زیر نرمش های مچ دست به تفصیل مورد بحث قرار گرفته است. این نرمش ها دو دسته اند. دسته اول نرمش های کششی و دسته دوم نرمش های تقویتی است. معمولا ابتدا نرمش های کششی را انجام داده و وقتی دامنه حرکتی مچ دست بهتر شد نرمش های تقویتی را هم به آنها اضافه میکنیم.

 

 

نرمش های کششی مچ دست

 

نرمش های کششی مچ دست متعددند. مهمترین آنها عبارتند از:

 

خم و راست کردن مچ دست

مچ دست‌های خود را تا آنجا که می‌توانید به پایین و سپس به بالا ببرید و این کار را در سه ست ده تایی انجام دهید. منظور از ” تا آنجائیکه می‌توانیم” اینست که تا آنجا که قدرت داریم و تا آنجا که درد بگیرد.

انحراف مچ دست

 

مچ دست‌های خود را تا آنجا که می‌توانید به چپ و راست ببرید درست مثل حرکاتی که در حین دست دادن در مچ دست انجام می‌شود. و این کار را در سه ست ده تایی انجام دهید. منظور از ” تا آنجائیکه می‌توانیم” اینست که تا آنجا که قدرت داریم و تا آنجا که درد بگیرد

.

کشش مچ دست

 

با دست سالم پشت دست مشکل دار را گرفته و با فشار آن‌را به پایین خم می‌کنیم و این حالت را ۳۰-۱۵ ثانیه نگه می‌داریم. دقت کنیم که تا جایی فشار را ادامه می‌دهیم که درد مختصری در مچ دست احساس شود و در ۳۰-۱۵ ثانیه‌ای که فشار را ادامه می‌دهیم باید این احساس درد مختصر وجود داشته باشد.

 

سپس با دست سالم کف دست مشکل دار را به سمت عقب فشار می‌دهیم تا جائیکه درد مختصری در مچ دست احساس شود و این فشار را ۳۰-۱۵ ثانیه حفظ می‌کنیم. این حرکات را ۵-۳ مرتبه در هر جهت تکرار می‌کنیم. در حین انجام این حرکات آرنج باید در حالت مستقیم بوده و خم نشود.

این نرمش را میتوان به صورت دیگری هم انجام داد. ابتدا روبروی یک میز می ایستیم و کف دست های خود را روی میز قرار میدهیم. سپس در حالیکه آرنج های ما کاملا در حالت صاف و کشیده است سعی میکنیم تنه خود را به سمت جلو متمایل کرده و به این طریق به مچ دست فشار آوریم بطوریکه مچ با فشار باز شود.

 

بر عکس آن هم به این صورت است که روبروی یک میز می ایستیم و پشت دست های خود را روی میز قرار میدهیم. سپس در حالیکه آرنج های ما کاملا در حالت صاف و کشیده است سعی میکنیم تنه خود را به سمت عقب متمایل کرده و به این طریق به مچ دست فشار آوریم بطوریکه مچ با فشار خم شود

.

چرخش ساعد

 

ابتدا آرنج را ۹۰ درجه خم می‌کنیم و آن‌را در کنار تنه خود قرار می‌دهیم و تا آخر نرمش در همین حالت نگه می‌داریم. سپس ساعد را به سمت خارج می‌چرخانیم بطوریکه کف دست به سمت سقف اطاق باشد و پشت دست به سمت کف اطاق مثل اینکه می‌خواهیم چیزی را در کف دست خود قرار دهیم.

 

این حالت را برای ۱۰-۵ ثانیه حفظ می‌کنیم. سپس در حالیکه آرنج همچنان ۹۰ درجه خم است ساعد را به داخل می‌چرخانیم بطوریکه کف دست ما به طرف کف زمین قرار گیرد و پشت دست ما به طرف سقف باشد. این حالت را هم ۱۰-۵ ثانیه حفظ می‌کنیم.

هر حرکت را در سه ست ده تایی انجام می‌دهیم. اگر نمی‌توانیم چرخش دست در دو جهت را به طور کامل انجام دهیم اشکالی ندارد. تا آنجا که قدرت داریم و می‌توانیم این چرخش را انجام می‌دهیم.

 

باید تا جایی ساعد را در هر دو جهت بچرخانیم در انتهای حرکت درد مختصری در آرنج یا مچ دست احساس شود و در تمام ۱۰-۵ ثانیه‌ای که دست را در این حالت نگه داشته‌ایم باید این در احساس شود.

 

نرمش های تقویتی مچ دست را چگونه انجام دهیم

 

نرمش های تقویت کننده عضلات مچ دست متعددند ولی مهمترین آنها عبارتند از

 

خم کردن مچ دست

 

یک وزنه را با دست گرفته و سپس در حالیکه کف دست ما به سمت سقف است مچ دست را به بالا خم می‌کنیم بطوریکه وزنه به سقف نزدیک‌تر شود و سپس به آرامی مچ را به حالت اول بر می‌گردانیم. این حرکت را در سه ست ده تایی انجام می‌دهیم. به تدریج مقدار وزنه را افزایش می‌دهیم

.

باز کردن مچ دست

 

یک وزنه را با دست گرفته و سپس در حالیکه کف دست ما به سمت کف زمین است مچ دست را به بالا خم می‌کنیم بطوریکه وزنه به سقف نزدیک‌تر شود و سپس به آرامی مچ را به حالت اول بر می‌گردانیم. این حرکت را در سه ست ده تایی انجام می‌دهیم. به تدریج مقدار وزنه را افزایش می‌دهیم.

 

 

خم و باز کردن مچ دست

 

روش دیگر انجام دادن همین نرمش اینست که سر پا می ایستیم و یک میله سنگین، مثل لوله آب را با هر دو دست میگیریم و سپس مچ هر دو دست را به تناوب و به آرامی تا جاییکه میتوانیم به سمت بالا و پایین خم و راست میکنیم. میتوان یک بار طوری میله را گرفت که کف دست ها به سمت سقف باشد و بار دیگر طوری میله را در دست ها گرفت که کف دست ها به سمت زمین قرار گیرد

.

روش دیگر اینست که یک  حوله نمناک را تا می‌زنیم و دو سر آن‌را با دو دست می‌گیریم سپس تا جایی که می‌توانیم آن‌را در یک جهت می‌چرخانیم تا آب آن‌را بگیریم و به اصطلاح بچلانیم. حداکثر فشار چلاندن را به مدت ۱۰-۵ ثانیه حفظ کرده و سپس در جهت عکس حوله را می‌چلانیم. این حرکت را در سه ست ده تایی انجام می‌دهیم

.

انحراف مچ دست

 

ابتدا آرنج را ۹۰ درجه خم می‌کنیم و آن‌را در کنار تنه خود قرار می‌دهیم و تا آخر نرمش در همین حالت نگه می‌داریم. سپس یک وزنه را با دست گرفته و ساعد را در حدی می‌چرخانیم که شست دست ما به طرف سقف باشد. سپس مچ دست را تا آنجا که می‌توانیم به طرف بالا یعنی به طرف سقف انحراف می‌دهیم. به آرامی مچ دست را به پایین آورده بطوریکه تا جایی که امکان دارد مچ دست ما به سمت انگشت کوچک دستمان خم شود.این حرکات را در سه ست ده تایی انجام می‌دهیم

.

چرخش ساعد

 

ابتدا آرنج را ۹۰ درجه خم می‌کنیم و آن‌را در کنار تنه خود قرار می‌دهیم و تا آخر نرمش در همین حالت نگه می‌داریم. سپس یک وزنه را با دست گرفته و ساعد را تا آنجا که می‌توانیم به سمت خارج می‌چرخانیم بطوریکه کف دست ما به طرف سقف باشد و سپس ساعد را تا آنجا که می‌توانیم به طرف داخل می‌چرخانیم بطوریکه کف دست ما به طرف کف اطاق باشد. این حرکات را در سه ست ده تایی انجام می‌دهیم

                                 

.

درمان آرتروسکوپی مچ دست

از آرتروسکوپی مچ دست معمولا در مشکلات زیر استفاده میشود

درد مزمن مچ دست

 

وقتی روش های دیگر تشخیصی نمیتوانند علت درد مزمن مچ دست را مشخص کنند یکی از راه های خوب تشخیصی انجام آرتروسکوپی است. گاهی میتوان در همان مرحله و بلافاصله بعد از تشخیص علت درد، آنرا از طریق آرتروسکوپ درمان کرد.

شکستگی مچ دست

 

اگر قطعه کوچکی از شکستگی مچ دست به داخل مفصل رفته است میتوان آنرا به توسط آرتروسکوپ خارج کرد. از ارتروسکوپ میتوان برای جااندازی قطعات شکسته شده داخل مفصل مچ دست هم استفاده کرد.

گانگلیون مچ دست

 

به کمک آرتروسکوپ میتوان با برداشتن ریشه عمقی کیست گانگلیون مچ دست آن را درمان کرده و احتمال عود آنرا کاهش داد.

پارگی لیگامان و TFCC

 

لیگامان یا رباط ها بافت هایی به شکل نوار هستند که با متصل کردن استخوان های دو طرف مفاصل موجب پایدار شدن آنها میشوند. TFCC یک بالشتک در داخل مفصل مچ دست است. ضربه شدید به مچ دست میتواند موجب پاره شدن لیگامان ها یا TFCC شود. نتیجه آن درد و صدا دادن مچ دست است. با آرتروسکوپی میتوان پارگی این بافت ها را ترمیم کرد.

سندرم کانال کارپ

 

در سندروم کانال کارپ بیمار دچار بیحسی و گزگز دست و کاهی درد میشود. علت آن فشار بر روی اعصابی است که از مچ دست عبور میکنند. اگر این بیماری به اقدامات غیر جراحی پاسخ درمانی مناسبی ندهد پزشک ارتوپد با آزاد کردن کانال یا تونلی که عصب از درون آن عبور میکند فشار وارده به عصب را کاهش میدهد. این کار را میتوان به توسط آرتروسکوپ و با بریدن لیگامان خاصی در ناحیه مچ دست انجام داد

                                 

.

آرتروسکوپی مچ دست چیست

آرتروسکوپی یک نوع عمل جراحی است که به جراح ارتوپد برای تشخیص و درمان بیماری های مفاصل کمک میکند. جراح ارتوپد به کمک آرتروسکوپی مچ دست میتواند داخل مفصل را ببیند و بدون اینکه شکاف های بزرگی روی پوست و عضلات بدهد بعضی از مشکلات مچ دست را درمان کند.

به علت اینکه در درمان با آرتروسکوپ شکاف های کوچکی داده میشود معمولا مشکلات بعد از جراحی بیمار کمتر بوده و دوران نقاهت کوتاه است. معمولا بیمار چند ساعت پس از انجام آرتروسکوپی مچ دست میتواند از بیمارستان مرخص شود.

روش انجام آرتروسکوپی دست

در اطاق عمل و معمولا بعد از بیحسی موضعی دست، جراح ارتوپد شکاف کوچکی در محل های خاصی از پوست مچ دست بیمار میدهد و از طریق این شکاف ابزار خاصی به شکل یک لوله باریک را به داخل مفصل مچ دست میفرستد.

به این لوله یک منبع نور و یک دوربین ویدیویی متصل است که این امکان را فراهم میاورد که پزشک ارتوپد بتواند داخل مفصل را از طریق مانیتور متصل به دوربین مشاهده کند.

با حرکت دادن آرتروسکوپ در درون مفصل میتوان قسمت های مختلف آن را مشاهده کرد. از طریق شکاف های پوستی دیگری ابزارهای خاص جراحی به داخل مفصل وارد میشوند که پزشک جراح از طریق آن میتواند اعمال جراحی را انجام دهد.

بعد از آرتروسکوپی

در دو سه روز اول بعد از آرتروسکوپی، مچ دست را باید بالا نگه داشت. پانسمان دست را باید مرتب تعویض کرد و از سرمای موضعی برای کاهش تورم استفاده کرد. سپس به بیمار آموزش داده میشود تا نرمش های خاصی را برای بدست آوردن دامنه حرکتی و قویتر کردن عضلات مچ دست انجام دهد.

 

 

عوارض آرتروسکوپی مچ دست

عارضه بعد از آرتروسکوپی مچ دست کم است. از عوارض آن عفونت، تورم، آسیب عصبی یا آسیب تاندون گزارش شده است. اگر آرتروسکوپی مچ دست به توسط یک جراح دست ماهر انجام شود عوارض آن کم است

                                 

.

عوارض احتمالی تعویض مفصل مچ دست چیست

عمل جراحی تعویض مچ دست مانند هر جراحی دیگر ممکن است با عوارض احتمالی همراه باشد. مهمترین این عوارض عبارتند از

عفونت :احتمال بروز عفونت پس از تعویض مفصل مچ دست وجود دارد. میکروب ممکن است در حین جراح وارد محل شود و یا ممکن است بعدها از یک کانون عفونی دیگر در بدن و انتشار آن از راه خون به محل برسد.

 

این عفونت ممکن است چند هفته و یا گاهی چند سال بعد از انجام جراحی ظاهر شود. در صورت بروز عفونت بیمار باید تا مدت های زیادی آنتی بیوتیک مصرف کرده و در بعضی موارد ممکن است نیاز شود تا مفصل مصنوعی کلا از بدن خارج گردد

 

لق شدن :تمام مفاصل مصنوعی در نهایت لق میشوند. این اتفاق به علت شل شدن اتصال بین مفصل مصنوعی و استخوان به علت جذب شدن استخوان در محل اتصال است. احتمال لق شدن مفصل مصنوعی مچ دست بیش از مفاصل مصنوعی زانو و ران است با این حال در سال های اخیر پیشرفت های زیادی در زمینه کاهش این عارضه ایجاد شده است

احتمال لق شدن مفصل مصنوعی در افراد جوان بیشتر است به همین علت در این افراد ترجیح داده میشود که بجای تعویض مفصل از خشک کردن آن استفاده شود. در صورت لق شدن مفصل مصنوعی باید با یک عمل جراحی مجدد مفصل دیگری برای بیمار تعبیه شود

                                 

.

 

.

عمل جراحی تعویض مفصل مچ دست چگونه انجام میشود

در عمل جراحی تعویض مفصل مچ دست پزشک معالج قسمت پایینی استخوان رادیوس را تراش داده و همچنین استخوانچه های ردیف بالایی مچ را خارج کرده و سپس مفصل مصنوعی را در بین این دو سطح قرار میدهد. مفصل مصنوعی یک صفحه فلزی دارد که به توسط یک پایه به استخوان رادیوس متصل میشود.

بر روی این صفحه فلزی صفحه دیگری از جنس پلی اتیلن (نوعی پلاستیک) به شکل یک بشقاب قرار گرفته است. یک صفحه فلزی دیگر که سطح آن مدور و گرد است به توسط یک پایه به استخوانچه های باقیمانده مچ دست و متاکارپ ها متصل میشود. با حرکت این سطح مدور برجسته و گنبدی بر روی سطح پلی اتیلنی مفصل مصنوعی و بدنبال آن مچ دست حرکت میکند.

مفاصل مصنوعی مچ دست به اشکال گوناگونی ساخته میشوند و انواع متفاوتی از آنها وجود دارد. دانشمندان در حال کار بر روی بهبود کارآیی این مفاصل هستند

                                 

.

تفاوت نتیجه عمل جراحی تعویض مفصل و خشک کردن مفصل چیست

عمل جراحی خشک کردن مچ دست و تعویض مفصل مچ دست هر دو میتوانند درد مچ را از بین ببرند. با این حال عمل خشک کردن مچ موجب میشود مفصل کاملا پایدار و قوی و محکم شده و به بیمار اجازه میدهد تا نیروی زیادی را به مفصل وارد کرده و از آن در بلند کردن اجسام سنگین استفاده کند. به همین علت از این نوع عمل جراحی بیشتر در افراد جوان که نیاز به انجام فعالیت های بدنی سنگین تر دارند استفاده میشود.

 

از طرف دیگر عمل تعویض مفصل مچ دست موجب میشود تا حرکات مچ دست خیلی بهتر انجام شوند. از این نوع جراحی بیشتر در افراد مسن که قدرت زیادی از مفصل خود نمیکشند استفاده میگردد.

 

در عمل تعویض مفصل مچ دست مفصل مصنوعی معمولا پس از مدتی لق میشود و هرچه استفاده بیمار از مچ دست بیشتر بوده و با آن بیشتر کار کند عمر این مفصل کوتاه میشود پس واضح است که افراد مسن که کار کتری با مچ دست انجام میدهند و احتمالا عمر باقیمانده کمتری نسبت به یک جوان در پیش رو دارند از این روش جراحی بیشتر سود میبرد.

 

از طرف دیگر انجام جراحی تعویض مفصل در یک فرد جوان میتواند موجب لق شدن زود هنگام آن شود. حتی اگر این اتفاق زود نیفتد باز با در نظر گرفتن سال های باقیمانده زیادی که از عمر یک فرد جوان باقی مانده است به احتمال زیاد وی در یال های بعد نیاز به تعویض مجدد مفصل مصنوعی خواهد داشت

                                 

.

تعویض مفصل مچ دست چرا و چگونه انجام میشود

تعویض مفصل مچ دست بسیار کمتر از تعویض مفصل در زانو یا مفصل ران انجام میشود با این حال در بعضی بیماران مبتلا به تخریب شدید مفصل مچ دست این عمل جراحی میتواند درد بیمار را تا حدود زیادی کاهش داده و حرکات و توانایی های مچ را بهبود دهد

.

چرا تعویض مفصل مچ دست انجام میشود

 

در بعضی بیماری ها غضروف مفصل مچ بتدریج نازک شده و بعد از مدتی از بین میرود. این روند موجب ساییده شدن استخوان ها بر روی هم شده و ایجاد درد و محدودیت حرکتی میکند.

 

شایعترین این بیماری ها آرتروز و روماتیسم مفصلی هستند. در این موارد میتوان با تعویض مفصل مچ دست مانع از سایش استخوان ها شده و در نتیجه درد را از بین برده و دامنه حرکتی مفصل را تا حدود زیادی بهبود داد.

 

گرچه برای درمان درد ناشی از آرتریت، از عمل جراحی خشک کردن یا آرترودز مفصل مچ دست هم استفاده میشود، خشک کردن مچ دست موجب از بین رفتن حرکات آن میشود.

 

در بعضی آرتریت ها مانند روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید) ممکن است هر دو مفصل مچ دست تخریب شده و دچار درد و محدودیت حرکتی شدید شوند. در این حال خشک کردن هر دو مفصل مچ دست میتواند فعالیت های روزمره فرد را تا حدود زیادی مختل کند.

 

در چنین بیمارانی بسیاری از جراحان پیشنهاد میکنند که یک مچ دست بیمار خشک شده و برای مچ دیگر از مفصل مصنوعی استفاده شود. در این حال بیمار میتواند از مچ دستی که خشک شده است با قدرت بیشتری استفاده کرده و اجسام سنگین تر را بلند کند و با استفاده از مچ دست دیگر که تعویض مفصل شده حرکات ظریف تر را که به دامنه حرکتی بالاتری در مچ دست نیاز دارند انجام دهد

                                 

.

آیا خشک کردن مچ دست همه مشکلات را حل میکند

انجام جراحی خشک کردن مچ دست گرچه درد بیمار را از بین برده و تغییر شکل مچ دست را اصلاح میکند با این حال به علت جوش دادن استخوان های مچ دست حرکات این مفصل در بعضی جهات از بین میرود.

 

بعد از انجام جراحی خشک کردن مچ دست بیمار دیگر قادر به خم و راست کردن مچ دست و منحرف کردن آن به چپ و راست نخواهد بود ولی میتواند مچ دست خود را بچرخاند ( سوپیناسیون و پروناسیون را انجام دهد).

 

عمل جراحی خشک کردن یا فیوژن مچ دست در واقع نوعی مبادله است. مبادله درد با حرکت. با انجام این نوع درمان درد بیمار از وی گرفته میشود ولی در عوض حرکات مچ دست او هم تا حدود زیادی از وی گرفته خواهد شد.

 

این نوع جراحی بخصوص در افراد جوانی که دچار تخریب شدید مفصل مچ دست شده اند مفید است. در این افراد جراحی موجب بهبود درد و بهبود شکل ظاهری مچ دست و افزایش قدرت آن شده و بیمار دارای یک مچ دست پایدار و محکم خواهد شد.

 

در بیماران مسن که نیازی به قدرت زیادی در مچ دست ندارند بجای جراحی خشک کردن مچ دست از روش آرتروپلاستی مچ دست یعنی بکار بردن مفصل مصنوعی استفاده میشود

 

                                 

.

جراحی خشک کردن مچ دست چگونه انجام میشود

برای انجام جراحی فیوژن یا خشک کردن مچ دست پزشک جراح با شکافی که در پشت مچ دست میدهد غضروف باقیمانده در بین استخوان رادیوس و استخوانچه های مچ دست و استخوان های متاکارپ را تراشیده و برمیدارد.

 

ممکن است از پیوند استخوان استفاده کند و استخوان های پیوندی را در کنار استخوان هایی که باید جوش بخورند قرار دهد تا روند جوش خوردن تسریع یافته و بهتر انجام شود.

سپس یک پلاک بلند را در پشت مچ دست قرا میدهد بطوریک از استخوان رادیوس تا متاکارپ سوم در کف دست امتداد میابد. این پلاک به چند پیچ به استخوان های رادیوس و متاکارپ متصل شده و موجب میشود تا این استخوان ها محکم در کنار هم باقی بمانند.

 

این بیحرکتی لازم است تا بدن بتواند در عرض چند ماه استخوان ها را به هم جوش داده و متصل کند. البته بعد از جوش خوردن استخوان ها به هم نیازی به خارج کردن پلاک نیست مگر اینکه برای بیمار مشکلی ایجاد کند.

 

بعد از جراحی مچ دست بیمار برای مدتی در یک آتل یا اسپلیت باقی میماند تا روند جوش خوردن بهتر صورت گیرد

 

                                 

.