آسیب مزمن لیگامانی مچ دست چیست

بعضی از ضربات وارده به مچ دست موجب پاره شدن رباط ها یا لیگامان های اطراف آن میشوند. در صورتیکه این پارگی ها شدید باشند مفصل مچ دست دچار دررفتگی میشود ولی وقتی شدت پارگی کم است دررفتگی وجود ندارد و علائم آسیب خود را بصورت درد و تورم مچ دست نشان میدهند.

 

اگر آسیب های لیگامان های مچ دست دیر تشخیص داده شوند موجب ناپایداری مفصل شده که آن هم به نوبه خود موجب آسیب غضروف مفصل و متعاقب آن سائیدگی مفصل میشود. سائیدگی مفصل هم موجب درد و خشکی حرکت و تورم میشود.

 

بطور مثال موقعی که لیگامان بین استخوان های اسکافوئید و لونیت پاره میشود ( این پارگی یکی از شایعترین آسیب های لیگامانی مچ دست است) استخوان اسکافویید که دیگر به لونیت متصل نیست آزادانه در داخل مچ دست حرکات بدجور انجام میدهد.

این حرکات موجب میشوند که تماس مفصلی بین استخوان اسکافوئید و سطح مفصلی استخوان رادیوس ( زند اعلی) تغییر کند و قسمت های نامناسبی از اسکافویید با رادیوس مفصل شود.

 

همین امر موجب ایجاد فشارهای نامناسب بین این دو استخوان در سطح مفصلی شده که در نهایت منجر به سائیدگی مفصل مچ دست میشود. این نوع سائیدگی را scapho-lunate advanced collapse یا SLAC مینامند.

 

برای ساده شدن فهم مطلب مثالی میزنیم. وقتی دو قاشق را روی هم در کمد آشپزخانه گذاشته ایم کمچه قاشق ها کاملا روی یکدیگر قرار گرفته است و در تمام قسمت ها بطور کامل با یکدیگر در تماس قرار میگیرند و حال اگر دسته یکی از این دو قاشق را کمی بچرخانیم سطح تماس کمچه این دو قاشق از هم جدا شده و فقط لبه آنها با یکدیگر در تماس باقی میماند.

 

سطح مفصلی دو استخوان اسکافوئید و رادیوس در مفصل مچ دست هم درست مثل همین مثال عمل میکند و تماس لبه به لبه استخوان ها موجب افزایش فشار ایندو به هم و درنتیجه استئوآرتریت میشود.

در آسیب های مزمن وقتی مچ به این حالت میرسد اگر درد بیمار کم باشد درمان با استفاده از اسپلینت و محدود کردن فعالیت های مچ دست بیمار و استفاده از دارو های ضد درد است.

اگر درد بیمار شدید باشد و به این روش درمانی پاسخ ندهد دکتر ارتوپد ممکن است از روش های جراحی برای درمان استفاده کند. یکی از این روش ها برداشتن چند عدد از استخوانچه های مچ دست که در آنها آرتروز ایجاد شده است ( استخوان اسکافویید و چند استخوان دیگر) میباشد.

روش دیگر برداشتن اسکافوئید و سپس جوش دادن چهار عدد از استخوانچه های دیگر مچ دست است. اگر بیماری از این هم بیشتر پیشرفت کرده باشد ممکن است لازم شود کل مفصل مچ دست خشک شود و یا عمل جراحی تعویض مفصل مچ دست برای بیمار انجام شود

                                 

.

آسیب های لیگامان های مچ دست چگونه تشخیص داده میشوند

پزشک ارتوپد بعد از اینکه با بیمار در مورد مشکلاتش و اینکه آسیب چگونه ایجاد شده است صحبت کرده و اطلاعات لازم را جمع آوری کرد مچ دست وی را معاینه میکند. معمول ترین علائم بیمار درد و خشکی حرکات و کاهش قدرت مچ دست است.

 

پزشک معالج سعی میکند با معاینه محل درد را دقیقا مشخص کرده و هرگونه ناپایداری در مفصل را متوجه شود. رادیوگرافی ساده میتواند هرگونه شکستگی استخوان ها را که ممکن است همراه با آسیب لیگامان ایجاد شده باشند نشان بدهد. همچنین ممکن است بتواند ناپایداری مفصل را هم مشخص کند.

 

رادیوگرافی یا عکس برداری ساده نمیتواند لیگامان را نشان بدهد پس جراح ارتوپد برای دیدن لیگامان ها ممکن است نیاز به استفاده از دیگر روش های تصویربرداری مانند ام آر آی یا آرتروگرافی با ام آر آی پیدا کند.

 

در آرتروگرافی با ام آر آی ماده ای به داخل مفصل مچ دست تزریق میشود و سپس ام آر آی انجام میشود. به این ترتیب داخل مفصل مچ دست بهتر دیده میشود. یکی از بهترین روش برای تشخیص آسیب های لیگامان های مچ دست آرتروسکوپی است.

 

در این روش با ورود لوله هایی که حامل دوربین هستند میتوان داخل مفصل مچ دست را دید. البته این روش تقریبا یک نوع جراحی کوچک است و در اطاق عمل انجام میشود و باید منافع و مضار آنرا قبل از انجام آن در نظر داشت

                                 

.

درمان آسیب لیگامان های مچ دست چگونه است

هدف از درمان این آسیب ها از بین بردن درد، کم کردن خشکی مفصل احتمالی، بدست آوردن پایداری در مفصل مچ دست و ممانعت از ایجاد عوارض بلند مدتی مانند آرتروز یا استئوآرتریت است.

 

 نوع درمان این آسیب ها بستگی به شدت آسیب دارد. وقتی آسیب فقط بصورت کشیدگی لیگامان مچ دست باشد درمان آن ممانعت از ادامه فعالیت ورزشی، استفاده از آتل یا اسپلینت و سرد کردن و بالا نگه داشتن مچ دست برای کاهش تورم است.

 

بعد از مدتی که بهبودی ایجاد شد فرد میتواند کم کم به فعالیت ورزشی برگردد. در این موارد که شدت آسیب ها کم است معمولا بهبودی لیگامان به نحو مطلوبی صورت میگیرد. البته احتمال قدری خشکی مفصل بصورت کاهش دامنه حرکتی وجود دارد که در صورت وقوع، معمولا با استفاده از روش هایی مانند نرمش های کششی بهبود میابد.

 

وقتی شدت آسیب بیشتر است و لیگامان پاره شده است تصمیم به اینکه بیمار نیاز به عمل جراحی دارد یا خیر با در نظر گرفتن متغیرهایی مانند اینکه چه لیگامانی آسیب دیده یا بیمار نیاز به چه حدی از توانایی بدنی دارد فرق میکند.

 

ممکن است درمان بصورت برداشتن کناره های پاره شده و متورم لیگامان بوسیله آرتروسکوپ باشد و یا ممکن است جراح ارتوپد تصمیم بگیرد جراحی باز انجام دهد و لیگامان های پاره شده را ترمیم کند.

 

در بسیاری موارد پارگی بصورتی است که بافت قابل ملاحظه ای از لیگامان برای ترمیم باقی نمانده است و درمان بصورت بازسازی انجام میشود یعنی پزشک جراح ارتوپد، بافت دیگری که شبیه لیگامان است ( مانند کپسول مفصل یا پیوند های لیگامانی) را در محل قبلی لیگامان جاگذاری میکند. این وضعیت بخصوص موقعی که در انجام درمان تاخیر ایجاد شده است دیده میشود

                                 

.

رگ به رگ شدن یا کشیدگی رباط مچ دست. علائم و درمان

کشیدگی یا رگ به رگ شدن مچ دست از آسیب های مهم سیستم اسکلتی انسان بوده و تشخیص و درمان آن به عهده جراح ارتوپد است.

آسیب لیگامان های مچ دست چگونه ایجاد میشود

 

لیگامان ها یا رباط ها بافت هایی به شکل نوار های محکم هستند که دو استخوان دو طرف یک مفصل را به یکدیگر متصل کرده و موجب پایداری مفصل میشوند.

آسیب لیگامان های مچ دست به سه صورت امکان پذیر است:

  *  لیگامان تحت کشش قرار گرفته و پارگی های میکروسکوپی در آن ایجاد میشود

 

  *  پارگی ناقص لیگامان ایجاد میشود

 

 *  پارگی لیگامان کامل است.

 

 

 

 آسیب لیگامان های مچ دست موقعی ایجاد میشود که نیروهای بزرگی از این مفصل عبور میکنند و معمول ترین مکانیم آن زمین خوردن با کف دست است.

گاهی اوقات پیچش شدید دست موجب این آسیب میشود.  اکثر آسیب های لیگامان های مچ دست در حین فعالیت های ورزشی ایجاد میشوند بخصوص ورزش هایی مانند دوچرخه سواری و اسکی

                                 

.

عوارض دررفتگی لونیت در مچ دست چیست

شایعترین و مهمترین عوارض دررفتگی لونیت عبارتند از

 

    نکروز آوازکولر استخوان لونیت : به علت آسیب شدید به لیگامان های اطراف لونیت که محل ورود عروق تغذیه کننده استخوان هستند، ممکن است بدنبال دررفتگی، خونرسانی استخوان دچار اختلال شده و موجب نکروز آوازکولر یا سیاه شدن استخوان شود.

 

    استئوآرتریت یا آرتروز : آرتروز معمولا به علت نکروز آوازولر استخوان و یا جانیفتادن دررفتگی ایجاد میشود. درمان آن استفاده از بریس مچ دست و محدود کردن فعالیت های مچ است و در موارد شدید نیاز به عمل جراحی و فیوژن یا خشک کردن مفاصل بین لونیت و استخوان های اطراف وجود دارد.

 

    فشار به عصب مدیان : در هنگام دررفتگی لونیت عصب مدیان ممکن است بر اثر فشار این استخوان جابجا شده فلج شود. در این صورت دررفتگی باید بسرعت جااندازی شود. اگر مدت زیادی از دررفتگی گذشته و قابل جااندازی نباشد باید استخوان لونیت از مچ دست خارج شده و فلکسور رتیناکولوم ( نوار بافتی محکمی که روی عصب مدیان را پوشانده است) با عمل جراحی باز و آزاد شود تا فشار از روی عصب برداشته شود

 

                                 

.

علائم در رفتگی استخوان هلالی یا لونیت

بدنبال در رفتگی مچ دست متورم میشود. فشار دادن به جلوی مچ دست شدت درد را افزایش میدهد. حرکات مچ بشدت محدود شده و حتی ممکن است حرکات انگشتان هم کم شود ( علت کاهش حرکات انگشتان فشار استخوان لونیت جابجا شده بر روی تاندون های انگشتان است) و ممکن است حس لمس انگشتان دوم و سوم دست کاهش یابد.

تشخیص این آسیب، با استفاده از رادیوگرافی نیمرخ مچ دست است که در آن جابجا شدن استخوان لونیت دیده میشود.

درمان این دررفتگی معمولا بصورت جااندازی بسته است. پزشک معالج با کشش مچ دست و فشار مستقیم بر روی استخوان لونیت آنرا جااندازی میکند.

 

پس از آن استخوان به توسط پین به استخوان های اطراف متصل شده و سپس مچ دست به مدت یک ماه به توسط گچ بیحرکت میشود. اگر این دررفتگی دیر تشخیص داده شود بصورت بسته جا نمیفتد. در این موارد نیاز به عمل جراحی و جااندازی باز دررفتگی وجود دارد.

 

در مواردی که مدت زیادی از دررفتگی گذشته باشد ممکن است استخوان حتی با عمل جراحی هم جا نیفتد که در این موارد ممکن است نیاز شود تا استخوان لونیت از مچ دست خارج گردد

 

                                 

.

عوارض شکستگی استخوان اسکافویید چیست

احتمال ایجاد عارضه در شکستگی اسکافویید زیاد است و حتی در شکستگی های بدون جابجایی هم ممکن است عوارض بروز کند. شایعترین این عوارض دیرجوش خوردن، جوش نخوردن، نکروز آوازکولر و استئوآرتریت است.

دیر جوش خوردن شکستگی اسکافوئید

 

به علت اینکه استخوان اسکافویید خونرسانی خوبی ندارد جوش خوردن آن معمولا به کندی صورت گرفته و نیاز به ۳-۲ ماه زمان دارد. با این حال گاهی اوقات این زمان به ۶-۴ ماه افزایش میابد که در این حال لفظ دیرجوش خوردن به آن اطلاق میشود.

 

اگر شکستگی تا چهار ماه جوش نخورد گچ باز شده و به بیمار اجازه داده میشود بمدت ۴-۳ هفته مچ دست خود را حرکت داده و نرمش هایی برای افزایش دامنه حرکتی توسط بیمار انجام میشود.

 

اگر بعد از این مدت بیمار مشکل خاصی در مچ دست نداشته و دامنه حرکتی بدون دردی داشته باشد نیازی به درمان بیشتر نداشته و اجازه داده میشود تا شکستگی در همان وضعیت باقی بماند.

 

اگر بعد از این ۴-۳ هفته بیمار از ناحیه مچ دست ابراز ناراحتی کند، شکستگی نیاز به درمان جراحی باز و استفاده از پیچ برای فیکس کردن محل شکستگی و احتمالا استفاده از پیوند استخوان دارد

.

جوش نخوردن شکستگی اسکافویید

 

جوش نخوردن در حدود پنج درصد این شکستگی ها بوجود میاید. مهمترین علل جو نخوردن شکستگی اسکافوئید عبارتند از

 

    بیحرکت نکردن مناسب قطعات شکسته شده و درمان ناقص آن

    جابجایی زیاد قطعات شکسته شده

    تاخیر در تشخیص شکستگی بطوریکه اگر تاخیر تشخیص شکستگی به مدت ۴ هفته یا بیشتر باشد، احتمال جوش نخوردن استخوان با گچ گیری ساده تا حدود ۸۸% است

 

    اختلال در خونرسانی قطعات شکسته شده و نکروز آوازکولر یا سیاه شدن آن

 

علائم جوش نخوردن استخوان اسکافوئید در افراد مختلف متفاوت است. این عارضه ممکن است کاملا بدون علامت باشد و یا ممکن است موجب درد و محدودیت حرکتی در مچ دست شود. در افرادی که کار سبک دارند جوش نخوردن این شکستگی معمول بدون علامت است.

 

با گذشت جوش نخوردگی اسکافوئید موجب بروز آرتروز در بین مفاصل مچ دست شده و این آرتروز موجب بروز درد و محدودیت حرکتی میشود.

وقتی که استخوان های شکسته شده بعد از گذشت مدتی جوش نمیخورند لبه های تیز شکستگی بتدرج گرد میشوند و این خصوصیت در تصویر رادیوگرافی دیده میشود.

بعد از مدتی ممکن است کیست های کوچک استخوانی در دو طرف محل شکسته شده ایجاد شوند و در نهایت ممکن است علائم استئوآرتریت در مفاصل اطراف اسکافوئید بوجود آید. این بیماران دچار درد و محدودیت حرکات و کاهش قدرت مچ دست میشوند.

پیکان سیاه جوش نخوردگی استخوان اسکافویید را نشان میدهد و پیکان سفید به کاهش فضای مفصلی و ایجاد استخوان اضافی در لبه مفصل اشاره دارد که از علائم ایجاد استئوآرتریت است

 

 جوش نخوردن اسکافوئید بدون درمان به تدریج موجب آرتروز مفصل مچ دست پیش میرود به همین دلیل حتی در مواردی که این جوش نخوردگی بدون علامت یا با علائم خفیف همراه باشد نیاز به درمان جراحی دارد. در موارد استثنایی که این جوش نخوردگی بدون علامت باشد و یا در افراد مسن ممکن است تنها درمان مورد نیاز استفاده از یک بریس باشد

 

 نوع عمل جراحی در مواردی که هنوز علائم آرتروز شروع نشده باشد گذاشتن گرافت یا پیوند استخوانی در محل جوش نخوردگی است. موفقیت عمل جراحی تا ۹۰ درصد پیش بینی میشود اما در موارد وجود نکروز یا سیاه شدن استخوان یا تاخیر زیاد در درمان، ممکن است شانس این موفقیت کمتر شود.

 

 

 

اگر قطعه جوش نخورده کوچک باشد ممکن است درمان جراحی بصورت خارج کردن قطعه کوچک جوش نخورده از مچ دست برای بیمار انجام شود.

 

در صورتیکه جوش نخوردگی استخوان مدت زیادی بدون درمان بماند ممکن است موجب جذب قسمتی از استخوان شود و یا همراه با نکروز آوزکولر استخوان گردد. بعد از گذشت مدتی بیشتر، علائم استئوآرتریت یا آرتروز در مفاصل اطراف استخوان اسکافویید بوجود میاید. در این هنگام درمان استئوآرتریت اسکافوئید انجام میشود.

نکروز آوازکولر اسکافوئید

 

عروق خونرسان استخوان اسکافوئید از قسمت دیستال ( قسمتی از استخوان که به انتهای اندام- در این مورد نوک انگشتان- نزدیکتر است را دیستال مینامند) آن وارد استخوان شده و در داخل استخوان تا نواحی پرگزیمال رفته و تمام استخوان را تغذیه میکنند.

 

در شکستگی های وسط استخوان (کمر) یا پرگزیمال آن، مسیر عروق خونی داخل استخوان قطع شده و به قطعه پرگزیمال خون نمیرسد. قطع خونرسانی به یک قسمت از استخوان موجب مردن سلول های آن میشود. به این روند نکروز آوازکولر Avascular necrosis یا سیاه شدن استخوان میگویند

.

پیکان های سفید محل های ورود عروق خونی به درون استخوان اسکافویید از دیستال را نشان میدهند و خط آبی محل شکستگی را نشان میدهد که میتواند مسیر عروق خونی داخل استخوان را قطع کند

 

این عارضه بیشتر در شکستگی های پرگزیمال استخوان دیده میشود. تغییرات بوجود آمده موجب میشود تا بعد از گذشت ۳-۱ ماه از شروع نکروز، استخوان مرده در تصویر رادیولوژی بصورت سفیدتر دیده شود.

 

ام آر آی میتواند نکروز آوازکولر را زودتر و با دقت بیشتری نشان دهد. مردن استخوان بعد از مدتی موجب تغییر شکل آن شده و پس از مدتی مفاصل بین اسکافوئید و استخوان های اطراف دچار استئوآرتریت میشود. نکروز آوازکولر اسکافویید ممکن است همراه با جوش نخوردن شکستگی دیده شود.

 

ساییدگی و آرتروز مچ دست

 

این عارضه معمولا بعد از شکستگی های اسکافویید که جوش نمیخورند یا دچار نکروز آوازکولر شده اند بوجود میاید. در این عارضه بیمار دچار درد در مفصل مچ دست و بخصوص بر روی استخوان اسکافویید میشود و حرکات مچ دردناک میشود.

 

همچنین حرکات مچ دست دچار محدودیت میشود. در رادیوگرافی فاصله بین اسکافوئید و استخوان های اطرافش کم شده و پس از مدتی استئوفیت ( استخوان های اضافه) در اطراف استخوان بوجود میاید.

کاهش شدید فاصله بین استخوانچه های مچ دست نشانه استئوآرتریت شدید این ناحیه است

 

همراه با این تغییرات ممکن است علائم جوش نخوردگی و یا نکروز آوازکولر هم دیده شود. در مواردی که درد و محدودیت بیمار شدید نباشد درمان بصورت استفاده از بریس برای محدود کردن حرکات مچ دست است.

 

در موارد شدید، بیمار نیاز به عمل جراحی بصورت آرترودز ( جوش دادن استخوان های دو طرف مفصل با عمل جراحی) اسکافوئید با استخوان های اطرافش دارد

 

                                 

.

شکستگی در رفتگی بارتون در مچ دست چیست. علائم و درمان

 

شکستگی دررفتگی مچ دست یا شکستگی بارتون

 

گاهی اوقات همراه با شکسته شدن قطعه ای از پایین استخوان رادیوس، مفصل مچ در میرود. در رفتگی مفصل مچ دست بصورت خالص نادر بوده و معمولا همراه با شکسته شدن قسمتی از سطع مفصلی استخوان رادیوس اتفاق میفتد.

 

 

به این شکستگی در رفتگی مچ دست، شکستگی دررفتگی بارتون میگویند. در شکستگی دررفتگی بارتون شکستگی انتهای پایینی استخوان رادیوس همیشه داخل مفصلی است به این معنا که خط شکستگی همیشه به داخل مفصل مچ دست وارد میشود.

 

اگر قسمت پشتی سطح مفصلی پایین استخوان رادیوس دچار شکستگی شود استخوان های مچ دست همراه با قطعه به سمت پشت جابجا میشوند و دررفتگی، خلفی یا پشتی است به این نوع آسیب، شکستگی در رفتگی دورسال بارتون Dorsal barton fracture dislocation میگویند (دورسال به معنی پشتی است).

 

اگر قسمتی از سطح مفصلی پایین استخوان رادیوس که در طرف کف دست قرار گرفته دچار شکستگی شود استخوان های مچ دست همراه با قطعه شکسته شده به سمت جلو جابجا میشوند و دررفتگی، قدامی یا جلویی است به این نوع آسیب، شکستگی در رفتگی ولار بارتون Volar barton fracture dislocation میگویند (ولار به معنی طرفی است که کف دست در همان طرف قرار گرفته است).

 

تشخیص قطعی این آسیب معمولا با استفاده از رادیوگرافی ساده است.

 

شکستگی دررفتگی های بارتون بسیار ناپایدار بوده و درمان آن معمولا بصورت جااندازی باز و سپس فیکس کردن قطعه با پیچ و پلاک است.

                                 

درمان چسبیدن استخوان های ساعد

جدا کردن دو استخوان به هم چسبیده تاثیری در بهبودی بیمار ندارد چون مشکل بیمار فقط چسبیده بودن استخوان ها نیست و عضلاتی که مسئول چرخاندن ساعد هستند هم وجود ندارند.

 

رایج ترین عمل جراحی که برای این بیماران انجام میشود استئوتومی یک سوم بالای ساعد است به این معنی که پزشک معالج با عمل جراحی قسمت های بالایی استخوان های ساعد را میشکند و سپس ساعد را چرخانده و استخوان ها را در وضعیتی جدید طوری در کنار یکدیگر قرار میدهد که مچ و کف دست در وضعیت چرخشی بهتری قرار گیرد. در موارد دو طرفه معمولا به توسط عمل جراحی یک ساعد را در سوپینیشن و یک ساعد را در پرونیشن قرار میدهند.

                                 

علائم چسبیده بودن مادرزادی استخوان های ساعد

مهمترین علامت این عارضه مادرزادی عدم توانایی فرد در چرخش ساعد است. حرکات سوپینیشن و پرونیشن در ساعد انجام نمیشود و ساعد و مچ دست در یک وضعیت ثابت که بیشتر متمایل به پرونیشن است فیکس میماند.

 

بیمار معمولا برای جبران نسبی این محدودیت حرکت و برای اینکه بتواند کف دست خود را به بالا بگیرد سعی میکند شانه خود را بچرخاند. در این بیماران ممکن است آرنج نتواند بطور کامل باز شود. ساعد طرف مبتلا لاغرتر از طرف سالم است.