کاربرد لیزر در فیزیوتراپی

آشنایی با لیزر کم توان در فیزیوتراپی 2

موارد استفاده از لیزر تراپی: (اندیکاسیون ها) Indications for Laser therapy

از این اثرات در درمان بیماری های عصبی-عضلانی بصورت روز افزون استفاده می شود.
از این بیماریها می توان موارد زیر را نام برد.

    رادیکولوپاتی ها یا التهاب ریشه های عصبی گردن و کمر در اثر دیسک، آرتروز و ...
    بهبود انواع زخم ها (زخمهای دیابتیک، زخمهای بستر ...)
    دردهای ناشی از التهاب تاندون (Tendinitis ها) و پیچ خوردگی های تاندونی
    دردهای مفصلی همچون آرتروز
    دردهای روماتیسمی مانند آرتریت روماتوئید
    دردهای ناشی از ضربه ها و بعد از اعمال جراحی
    دردهای ناشی از گیر افتادگی عصب مانند سندرم تونل مچ دست (در موارد خفیف و متوسط)
    درمان آسیب های ورزشی
    در بازسازی و تحریک رشد اعصاب محیطی مثلاً فلج عصب صورتی یا آسیب اعصاب محیطی
    درمان دردهای ناشی از نروپاتی های محیطی مانند نروپاتی دیابتیک
    دردهای عضلانی مانند سندرم مایوفاشیال (نقاط دردناک ماشه ای Trigger points)

عوارض جانبی و مشکلات لیزر درمانی:

از دید بسیاری از مردم حتی در این زمان لیزر چیزی جدید و خطرناک می باشد به این علت که ماهیت واقعی لیزر را نمی شناسند و یا به علت جدید بودن این روش آن را با اشعه رادیواکتیو اشتباه می گیرند. در لیزرهای فیزیوتراپی در صورتیکه اصولی و با دوز مناسب استفاده شوند فاقد عارضه جانبی بوده و هیچ خطری برای انسان ندارد.

موارد منع استفاده از لیزر

توصیه می شود که در بیماران زیر از استفاده از لیزر درمانی پرهیز شود.

    در خانمهای حامله لیزر در ناحیه شکم، کمر و لگن نبایستی استفاده شود.
    بیماران سرطانی و در بدخیمی ها در ناحیه تومور استفاده از لیزر ممنوع می باشد.
    بیماران دارای Pacemaker لیزر بر روی قفسه سینه استفاده نشود.
    بیماران حساس به نور (Photosensitive)
    مناطق نزدیک به چشم به خصوص در لیزرهای پر توان

فرایند لیزر درمانی

چنانچه جهت بیمار لیزر درمانی تجویز شود یا توسط پزشک معالج خود جهت لیزر درمانی ارجاع گردد، پس از معاینه و تعیین پروتکل مناسب و برنامه درمانی، جلسات لیزر درمانی شروع می کرد. زمان هر جلسه بین 30-5 دقیقه بسته به نوع لیزر و محل و علت مراجعه بیمار می تواند متفاوت باشد.

لیزر تراپی چیست؟

با شنیدن کلمه لیزر اولین تصویری که از آن در ذهن برخی از افراد پدید خواهد آمد، بروز جنگ ستارگان و نیز لیزر به عنوان یک وسیله مخرب و نابود کننده است. عده‌ای نیز گمان می‌کنند که لیزر یک نور جادویی و خارق‌العاده‌ای است که مانند یک شمشیر برنده صرفا جهت کشتار و نابودسازی بکار گفته می‌شود.

ابتدا باید به این نکته توجه نمود که لیزر یک وسیله نیست بلکه یک پدیده است. لیزر به معنای تقویت نور نشر برانگیخته است. با توجه به کاربردهای فراوان و گسترده‌ای که لیزر از خود نشان می‌دهد ولی، اصول اولیه‌ای که سبب ایجاد این پدیده می‌شود بسیار ساده اما، در عین حال پراهمیت است.

گستردگی و فراوانی کاربردهای لیزر بیشتر مدیون پهنه بینابی، طول موج‌های آن، ویژگی‌ها و خواص پرتو لیزر و نیز توان خروجی قابل تنظیم آن می‌باشد

پرتو لیزر دارای ویژگی‌های منحصر به فردی خواهد بود که در هیچ منبع نوری دیگری قابل مشاهده نمی‌باشد. ویژگی‌های عمده پرتو لیزر عبارت‌اند از تک فامی، همدوسی و واگرایی اندک. هر یک و یا ترکیبی از این ویژگی‌ها می‌تواند کاربردهای منحصر به فردی را برای لیزر فراهم کند. گستردگی این کاربدها به گونه‌ای است که کمتر رشته‌ای را می‌توان یافت که بنحوی بطور مستقیم و یا غیر مستقیم با لیزر مرتبط نباشد.

کاربرد پرتو لیزر در زمینه پزشکی زمینه‌های مختلفی دارد که در یک تقسیم‌بندی، موارد زیر را می‌توان نام برد.

1- بکارگیری لیزر به عنوان چاقوی جراحی

2- بکارگیری لیزر به عنوان وسیله تشخیص

3- بکارگیری لیزر به عنوان روش تسکین و درمان

گستردگی و فراوانی کاربردهای لیزر بیشتر مدیون پهنه بینابی، طول موج‌های آن، ویژگی‌ها و خواص پرتو لیزر و نیز توان خروجی قابل تنظیم آن می‌باشد. از آنجا که هر یک از مواد فعال بکار گرفته شده در لیزر قادرند یک و یا چند طول موج مشخص را تولید کنند لذا، هر یک از آنها با توجه به خصوصیات لیزر مانند توان خروجی، رفتار زمانی، کوچکی و یا بزرگی پرتو لیزر می‌توانند یک کاربرد مشخص پزشکی را به همراه داشته باشند.

بکارگیری این نوع لیزرها در بسیاری از موارد درمان، سبب شده است که بیمار نیازی به عمل جراحی نداشته باشد. به همین خاطر عده‌ای از پزشکان و متخصصین، از لیزرهای تراپی با نام چراغ علاءالدین نام می‌برند

به عنوان مثال وسیله‌ای مانند لیزر گازکربنیک یک کاندید مناسب به عنوان چاقوی جراحی است، اما این لیزر وسیله مناسبی برای تشخیص بیماری نمی‌باشد.

به هر ترتیب آنچه در این بخش تاکید بیشتری روی آن داریم، بکارگیری لیزر به عنوان تسکین درد و درمان بدون استفاده از داروهای پزشکی است. این نحوه درمان را در فرهنگ پزشکی اصطلاحا لیزرتراپی و این نوع لیزرها را لیزریهای کم توان و یا لیزرهای با شدت پایین می‌نامند.

اغراق نیست اگر گفته شود که بکارگیری این نوع لیزرها در بسیاری از موارد درمان، سبب شده است که بیمار نیازی به عمل جراحی نداشته باشد. به همین خاطر عده‌ای از پزشکان و متخصصین، از لیزرهای تراپی با نام چراغ علاءالدین نام می‌برند که غول داخل چراغ قادر است هر درمان ناممکنی را در اندک زمانی ممکن سازد.

لیزرهای مورد استفاده در این روش را Soft Laser می‌نامند. این عبارت در مقابل Hard Laser بکار رفته است که بیشتر جراحی با لیزر را شامل شده است.لیزرتراپی مدرنترین کاربرد لیزر در پزشکی است که ظرف یک دهه اخیر گسترش فراوانی در امثر نقاط دنیا داشته است. معمولا با نام‌های LPLT ، Low Power Laser Therapy  نامیده می‌شوند

پر واضح است که لیزرهای Soft قدرت تخریبی جهت تبخیر و یا عمل برش بر روی بافت را به هیچ وجه ندارند. برای این نوع لیزرها نام‌های دیگری مانند Low Energy Laser و یا  Low Reactive Level Laser نیر بکار رفته است. از آنجایی که انرژی منتقل شده از طریق لیزر به بافت، حاصل ضرب توان خروجی لیزر در مدت زمان درمان است لذا، این گونه لیزرها در مدت زمان طولانی قادرند انرژی زیادی را از خود نشر دهند. این مکانیزم تعریف جدیدتری به ذهن متبادر می‌کند که بسیاری از پزشکانی که در این زمینه فعالیت می‌کنند عبارتی مانند Photobiomodulation laser و یا Photobiostimulation laser را برای این دسته از لیزرهای کم توان استفاده نمایند.

بنابراین آنچه که اهمیت فراوانی دارد این است که این روش درمان از بکارگیری برهمکنش نور با بافت حاصل شده است و هر نام و یا واژه‌ای که برای این روش انتخاب می‌شود از اهمیت نقش فوتون و یا نور برای درمان خبر می دهد. سالهای متمادی است که نیاکان و اجداد ما به اهمیت نور خورشید در درمان بسیاری از بیماری ها پی برده اند. روش ال پی ال تی در حقیقت مدل پیش رفته همان روش سنتی است که قابلیت های فراوانی را به خود اختصاص داده است.

اهمیت فوتون در درمان بیماریها به قدری جالب و جذاب بود که در فیلم های علمی تخیلی از این روش به طور مکرر استفاده شده است. با نگاهی گذرا به اولین سریال فیلم پیشتازان فضا متوجه می شویم که چگونه هنرپیشه های اصلی فیلم در زمانی که دچار جراحات پوستی می شدند با قرار دادن ناحیه زخم زیر یک نور شدید و بدون استفاده از دارو به طور سریع بهبود می‌یافتند. اگر چه تا چند دهه قبل این روش تخیلی و سرگرم کننده می‌بود اما امروزه در درمان بسیاری از بیماریها از لیزر به عنوان نور معجزه‌گر استفاده می‌شود.

رشد فزاینده و سریع این روش در حوزه‌های مختلف پزشکی این ایده و فکر را فراهم نموده است که در آینده‌ای نه چندان دور این روش درمان را افراد عادی نیز با نظارت و هماهنگی پزشک معالج خود بتوانند در منزل انجام دهند. با تحقیق عملی این تفکر گامی عظیم در زمینه بکارگیری لیزر فراهم خواهد شد.

آشنایی با لیزر کم توان در فیزیوتراپی 1

لیزر درمانی چیست

مختصری بحث علمی پیرامون لیزر:
بکارگیری لیزرهای کم توان و یا توان متوسط در درمان بیماریها و اختلالات سیتسم عضلانی ، اسکلتی مفصلی وعصبی اخیراً بسیار مورد توجه محافل علمی دنیا قرارگرفته و کاربرد گسترده‌ای پیدا کرده است.
Laser برگرفته از حروف اول کلمات Light amplification by stimulated emission of radiation است و به معنای تقویت نور بوسیله نشر تابشی تحریک شده است.

لیزرتراپی با لیزرهای کم توان به نامهای مختلف از قبیل:
• LPLT ( Low Power Laser Therapy)
• LILT ( Low Intensity Laser Therapy)
• LLLI ( Low Level Laser Irradiation)
• MPLT ( Mid Power Laser Therapy)

شناخته می‌شود. البته لیزرهای با توان کمتر از 500 میلی وات و گاهاً تا 1000 میلی وات را کم توان و 1000 تا 5000 میلی وات را با توان متوسط در نظر می‌گیرند معهذا با توجه به دانسیته توان و انرژی مورد استفاده در لیزرهای با توان متوسط و حتی گاهی لیزرهای پرتوان را هم در محدوده‌ی لیزرتراپی کم توان به حساب می‌آورند. لیزر کم توان معمولا نه ایجاد گرمای زیاد می کنند نهایجاد زخم ویا التهاب .

لیزر چه کارهایی انجام می‌دهد؟
مطالعات نشان داده‌اند که چندین نوع فعالیت در اثر استفاده از لیزر با قدرت پایین تشدید می‌شود. از جمله ساختن پروتئین و آنزیمهای سازنده DNA ( DNA ترانسکریپتاز) و تشدید متابولیسم میتوکندری می‌باشد. ترمیم سلولها بعد از تخریب ، ترمیم و رشد آکسون عصب تخریب شده ( مثلاً از طریق جوانه زدن) و پاسخهای ایمونولوژیکی نیز با این روش بهتر می‌شوند. بررسیهای انجام شده نشان می‌دهد که کاهش درد وتشدید سرعت ترمیم زخم و افزایش سرعت بازسازی عصبها نیز از جمله اثرات دیگر لیزر می‌باشند.گام آن جلوگیری میکند.

( LPLT) لیزر کم توان چگونه اعمال اثر می‌کند؟

مکانیسم اصلی اثر لیزر ناشناخته است. ولی یکی از مکانیسمهای اصلی که تاکنون روی آن مطالعه شده ، ایجاد تغییر در زنجیره انتقال الکترون در میتوکندریها می‌باشد. اینگونه تصور می‌شود که سیتوکرومها در زنجیره انتقال الکترون قادرند که طول موج مشخصی از لیزر را دریافت کنند. انرژی این امواج نوری لیزری باعث می‌شود اعمال این زنجیره سریعتر انجام شود و تولید ATP افزایش یابد و در نتیجه سنتز زنجیره‌های DNA و اعمال سلولی و ساخت پروتئین و بعضی اعمال سلولی دیگر با سرعت بیشتری انجام گیرد.

دیگر مکانیسم های مورد مطالعه شامل جذب اشعه توسط پروتئینهای غشای سلولی است که باعث تغییر شکل غشاء و افزایش نفوذ پذیری آن نسبت به یونها می‌باشد. همچنین لیزر می‌تواند بوسیله سلولهایی غیر از سلولهای گیرندة نوری در چشم نیز جذب شود. این سلولها در بدن مشابه فتورسپتورها در چشم عمل می‌کنند. چندین گیرنده نوری غیر رتینی به این شکل در جاهای مختلف بدن و گونه های جانوری و از جمله انسانها وجود دارد و مطالعاتی در جریان است که نقش آنها را در ریتم فیزیولوژیک شبانه روزی بدن نشان می‌دهد.

اثرات لیزر در بدن:
برخی محققان بر این باورند که لیزر کم توان قادر به ایجاد تغییرات مثبت در سطح سلولی می باشد ، که این اثر بدون ایجاد حرارت قابل ملاحظه ای در سطح سلول ایجاد می باشد. این پاسخ های فتو شیمیایی منجر به تغییرات فیزیولوژیک در عملکرد سلول می شوند.

برخی از موارد استفاده از لیزر تراپی:
1 ـ در بهبود انواع زخمها ( زخمهای دیابتیک ، زخمهای بستر و... ) .
2 ـ در تسکین دردهای عضلانی همچون سندرم مایوفاشیال.
3 ـ در تسکین دردهای ناشی از ضربه و بعد از اعمال جراحی.

4 ـ در تسکین دردهای مفصلی همچون آرتروز.
5 ـ در تسکین دردهای ناشی از پیچ خوردگیها و کشیدگیهای تاندونی.
6 ـ در تسکین دردهای روماتیسمی همچون آرتریت روماتوئید.

7 ـ در تسکین دردهای عصبی همچون سندروم تونل مچ دستی.
8 ـ در تسکین دردهای ناشی از استفاده بیش از حد اندامها.
9 ـ در درمان آسیب های ورزشی.

10 ـ در بازسازی عصب آسیب دیده همچون فلج عصب صورتی.
11 ـ استفاده از لیزر تراپی در کمک به کنترل عفونت برخی مناطق از جمله بستر و عفونت مثانه.

عوارض جانبی و مشکلات لیزر درمانی : 
از دید بسیاری از مردم حتی در این زمان لیزر چیزی جدید و خطرناک می باشد چون نمی دانند که واقعا لیزر چیست و یا آنرا با اشعه رادیواکتیو اشتباه می گیرند.
استفاده از لیزرکم توان در صورتی که به شکل اصولی و با دوز مناسب صورت گیرد فاقد عارضه جانبی می باشد و هیچگونه خطری ندارد.
antianflammatory effect
در درمان التهاب و حتی بعضی از زخم های مقاوم مثلا زخم پای دیابتی که با مکانیسم افزایش خونرسانی و کاهش التهاب زخم بهبود می یابند.

روش : 
10جلسه لیزر به فاصله 3-2 روز و هر جلسه با فرکانس 600HT3 و زمان 10 دقیقه همراه با آنتی بیوتیک تراپی لازم
2-Anti edematous effect
3 ـ Anaesthetic effect
در زیبایی لیزر کم توان میتواند باعث افزایش بافت کلاژن زیر پوستی و در نهایت کاهش چین و چروک صورت شود و همچنین در از بین بردن کک و مک و آکنه ها هم بسیار موثر است.

موارد منع استفاده از لیزر : 
در واقع هیچگونه منع قطعی برای استفاده از لیزر کم توان وجود ندارد ، اما بهتر است از آن در بیماران زیر دوری کنیم :
1-در بیماران دارای پیس میکر قلبی ( Pacemaker ) لیزر نباید در روی قفسه سینه استفاده شود.
2 ـ در خانمهای حامله لیزر نباید در ناحیه شکم و ناحیه کمر و لگن استفاده شود.
3 ـ بیماران دارای سرطان و انواع بدخیم
4 ـ بیماران دارای تشنج یا صرع
5 ـ کودکان در حال رشد ( درصفحات استخوانی)

منبعپزشک آنلاین

لیزر تراپی

بکارگیری لیزرهای کم توان، با توان متوسط و پرتوان در درمان اختلالات سیستم عصبی-عضلانی-اسکلتی اخیراً بسیار مورد توجه محافل علمی در سطح دنیا قرار گرفته است.

کلمه لیزر Laser مخفف (Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation) بوده و به معنای تقویت نور بوسیله نشر تابشی تحریک شده می باشد.

اولین منبع لیزر در سال 1960 معرفی شد و از سال 1970 استفاده پزشکی از نور لیزر در جراحی ها و سایر رشته های پزشکی آغاز گردید. با پیشرفت دستگاهها و نیز افزایش دانش از اثرات لیزر بر ارگانها، امروزه استفاده از آن بعنوان یکی از شایعترین عوامل یا مودالیته های فیزیکی بکار گرفته شده محسوب شده و باعث انقلابی در درمان بیماریهای عضلانی-اسکلتی گردیده است.

لیزر درمانی بر اساس طول موج نور بکار گرفته شده و توان آن به انواع لیزر کم توان یا لیزر سرد که معمولاً توانی کمتر از 500 میلی وات و گاهاً تا 1000 میلی وات دارند و نیز لیزر با توان متوسط که معمولاً قدرت خروجی بین 1000 تا 5000 میلی وات داشته و نیز لیزر هایپر توانیا High Intensity که توان های بالاتر از 5000 میلی وات دارند تقسیم می شود. مرکز جامع توانبخشی دکتر فرخانی افتخار دارد برای اولین بار در استان اصفهان علاوه بر لیزرهای توان کم یا متوسط، لیزرهای پر توان با قدرت حداکثر 3000 وات (3/000/000 میلی وات) و حداکثر عمق نفوذ (تا 7cm) در بافتهای بدن را فراهم آورد.

لیزر تراپی با لیزرهای کم توان به نامهای مختلف از قبیل
LPLT (Low Power Laser Therapy)
LILT (Low Intensity Laser Therapy)
LLLI (Low Level Laser Irradiatiation)
MPLT (Mild Power Laser Therapy)
Cold Laser Therapy
نیز شناخته می شود.

لیزر تراپی با لیزرهای پر توان High Energy Laser Therapy تخصصی تر از لیزرهای سرد بوده و استفاده از آن بایستی بجا و با دقت بیشتری صورت گیرد. بنوبۀ خود تأثیرات درمانی این نوع لیزرها نیز سریعتر و بیشتر از لیزرهای سرد می باشد.

لیزر چه کارهایی انجام می دهد:

مکانیسم اصلی اثر کلی لیزرها تا حدودی ناشناخته است. از تأثیرات شناخته شده آن می توان موارد زیر را نام برد. مطالعات نشان داده است که چندین نوع فعالیت سلولی در اثر استفاده از لیزر تشدید می شود. از جمله ساختن پروتئین و آنزیمهای سازنده اسیدهای نوکلئیک، DNA (DNA ترانسکرپیتاز) و تشدید متابولیسم میتوکندری ها را می توان نام برد. ترمیم یا پرولیفراسیون سلولها بعد از تخریب و رشد آکسون عصبی تخریب شده مثلاً از طریق جوانه زدن یا Sprouting با لیزر درمانی دیده می شود. تحریک پاسخهای ایمونولوژیک، کاهش درد و تشدید سرعت ترمیم زخم و افزایش سرعت بازسازی عصب ها از جمله اثرات دیگر لیزر می باشد.

اثرات کلی لیزرها، بخصوص لیزرهای پر توان را می توان شامل موارد زیر دانست:

    اثرات فتوشیمیایی (Photochemical Effects)
    اثرات فتومکانیکال (Photomechanical Effects)
    اثرات فتو حرارت(Photothermal Effects) 
    اثرات ضد التهابی (Anti inflammatory)
    اثرات ضد درد (Analgesic effects)
    اثرات ضد تورم (Anti edema effect)
    Biostimulating effects

که شامل تأثیر بر میتوکندریها در اثر جذب بافتی و فعال کردن زنجیره اکسیداتیو، افزایش DNA،RNA ،ATP می شود. اینگونه تصور می شود که سیتوکروم ها در زنجیره انتقال الکترون قادرند طول موج مشخصی از لیزر را دریافت کنند. انرژی امواج لیزری باعث می شود که این زنجیره سریعتر شده و تولید ATP و سنتز زنجیره های DNA و ساخت پروتئین با سرعت بیشتری انجام گیرد. این تغییرات در صورتیکه از لیزرهای کم توان استفاده شود تا عمق 4-3 میلیمتر و با لیزرهای پر توان تا عمق 7cm قابل مشاهده است.

این اثرات بیشتر مربوط به لیزرهای پر توان با ایمپالسهای کوتاه و انرژی بسیار بالا صورت می گیرد و باعث ایجاد امواج Pressure wave و اثرات تحریکی روی بافتها شده و پرولیفراسیون سلولی را تحریک می کنند.

دردمای 42-40 درجه اثرات انالولیک ضد درد و ضد التهاب لیزرها ظاهر می شود. انتقال انرژی به بافت بخصوص در لیزر های پر توان می تواند دمای متوسط بافت را افزایش دهد. در دمای 46-42 درجه متابولیسم بافتی به صورت برگشت پذیر کاهش یافته و باعث مهار درد در بافت می شوند. ایجاد دمای بالاتر از 46 درجه به قابل برگشت بافتی منجر شود.

آشنایی با تجهیزات فیزیوتراپی در ایران

در سری مجموعه ی آشنایی با تجهیزات فیزیوتراپی سعی بر معرفی تجهیزات به طور مختصر و کاربرد آنها در بیماریهای مختلف برای خوانندگان محترم  می شود...

قابل ذکر است این تجهیزات تنها زیر نظر فبزیوتراپیست دارای مدرک دانشگاهی قابل استفاده می باشد و استفاده ی شخصی و یا استفاده توسط افرادی که مجاز به استفاده نیستند منجر به خطرات و آسیبهای جبران ناپذیری خواهد شد...

امیدوارم این سری از معرفی ها و به دنبال آن معرفی روشهای درمان دستی و تمرین درمانی(اگزرسایز تراپی) بتواند در انتخاب بهترین  درمان ودرمان گر  کمک کننده باشد

با تشکر 

فیزیوتراپیست مجید داستانی

نظام پزشکی ف 4541

حیطه فعالیت فیزیوتراپیستها