علائم عمده شامل درد و تورم شدید در جلوی زانو است. خونمردگی، ناتوانی در راست نگه داشتن زانو و ناتوانی در راه رفتن نیز از دیگر علائم است. اگر شکستگی بر اثر ضربه مستقیم به کشکک مثل زمین خوردن ایجاد شده باشد معمولا خراشیدگی پوستی در جلوی زانو دیده میشود.
بدنبال شکستگی معمولا در داخل مفصل زانو خون جمع میشود که قابل لمس است. اگر کشکک به دو تکه جدا از هم تبدیل شده باشد میتوان شکاف بین دو تکه شکسته شده را از روی زانو لمس کرد
تصویر رادیوگرافی شکستگی استخوان کشکک
برحسب اینکه شکستگی مفصل ران در کدام ناحیه از قسمت های بالایی استخوان ران باشد این شکستگی ها را به سه دسته کلی تقسیم میکنند:
شکستگی های گردن ران : این شکستگی ها در ناحیه گردن استخوان ران و بین سر و ناحیه تروکانتر بوجود میایند. این شکستگی ها میتوانند دقیقا در زیر سر استخوان ران، در وسط گردن استخوان ران و یا در محل اتصال گردن و ناحیه تروکانتر باشند
شکستگی های اینترتروکانتریک : این شکستگی ها در ناحیه تروکانتر اتفاق میفتند. به زبان دیگر خط شکستگی معمولا بین تروکانتر بزرگ و کوچک قرار گرفته است
شکستگی های ساب تروکانتریک : این شکستگی ها در محدوده ای زیر تروکانتر کوچک تا حداکثر پنج سانتیمتر پایینتر از آن ایجاد میشوند. شکستگی های پائینتر از این محدوده جزو شکستگی های تنه استخوان ران تقسیم بندی میشوند
شکستگی تروکانتر کوچک یا بزرگ که معمولا بصورت کنده شدن این برجستگی ها از تنه اصلی استخوان ران است
تقسیم بندی شکستگی های بالای استخوان ران در ناحیه لگن
یک کیست استخوانی پر از خون است. این کیست استخوانی بیشتر در دهه دوم عمر دیده شده و شیوع آن در زنان دو برابر مردان است.
کیست انوریسمی استخوان در واقع یک نوع تومور استخوانی است. این تومور در هر استخوانی دیده میشود ولی بیشتر در متافیز استخوان های بلند اندام تحتانی وجود دارد.
علت بروز این تومور به درستی مشخص نیست ولی گاهی اوقات بدنبال ضربه ایجاد میشود.
علامت کیست آنوریسمی استخوان درد اندام بر روی تومور و برجسته شدن قسمتی از اندام به علت برجسته شدن استخوان است. گاهی اوقات ابتلا به این کیست موجب ضعیف شدن استخوان و بدنبال آن ایجاد شکستگی پاتولوژیک در استخوانی است که به علات تومور ضعیف شده است. پوست روی استخوان مبتلا به این تومور ممکن است گرم باشد.
کیست آنوریسمی استخوان در ساعد
کیست آنوریسمی استخوان در کف پا
کیست آنوریسمی استخوان در رادیوگرافی بصورت یک حفره استخوانی دیده میشود که مانند یک بادکنک برجسته شده و معمولا دیواره های نازکی دارد. ام آر آی به تشخیص آن و افتراق آن از دیگر تومورها کمک میکند.
درمان کیست آنوریسمی استخوان بصورت کورتاژ محتویات داخل و جدار آن و سپس پرکردن آن با گرافت استخوان و یا با سیمان استخوانی است. بعد از جراحی در ۲۰ درصد موارد احتمال عود تومور وجود دارد. عود در بچه ها بیشتر از بالغین دیده میشود.
درمان عود این تومور بصورت کورتاژ مجدد و یا برداشتن کل کیست همراه با قسمتی از استخوان اطراف آن است.
مفصل مچ پا از کنار هم قرار گرفتن سه استخوان درشت نی Tibia و نازک نی Fibula و تالوس یا قاپ Talus به وجود میاید. استخوان های درشت نی و نازک نی همراه یکدیگر یک گودی را در بالای مفصل درست میکنند که استخوان تالوس (قاپ) در زیر آن قرار میگیرد. این دو استخوان ،سه ناحیه یا قسمت را در بالای استخوان درست میکنند که عبارتند از :
قوزک داخلی ( مالئول داخلی) Medial malleolus که در واقع پایین ترین قسمت درشت نی است که در قسمت داخل مچ پا قرار گرفته و هنگامی که پاها را جفت میکنیم به یکدیگر برخورد میکنند.
قوزک خارجی ( مالئول لترال) Lateral malleolus که پایینترین قسمت نازک نی بوده و در قسمت خارجی مچ پا است.
قوزک پشتی یا خلفی ( مالئول خلفی) Posterior malleolus که پایینترین قسمت درشت نی در ناحیه پشت مچ پا است.
در هر شکستگی مچ پا به غیر از درگیر شدن مفصل مچ پا معمولا مفصل دیگری هم درگیر میشود. این مفصل سندسموز Syndesmosis نام دارد. این مفصل در واقع محل اتصال پایینترین قسمت درشت نی و نازک نی است. این دو استخوان در ناحیه سندسموز به توسط لیگامان محکمی به یکدیگر متصل میشوند.
تصویر رادیوگرافی یک مچ پای طبیعی
تصویر رادیوگرافی آسیب سندسموز و فاصله گرفتن درشت نی و نازک نی از یکدیگر
یک شکستگی دو قوزکی مچ پا که در آن هم قوزک داخلی و هم قوزک خارجی شکسته و جابجا شده است
شکستگی لگن نامی کلی برای تعداد زیادی از شکستگی ها است که میتواند بدنبال حوادثی مانند سقوط از ارتفاع، تصادف، حوادث ورزشی و حوادث حین کار ایجاد شود. با این حال غالب شکستگی های لگن بدنبال ضرباتی نه چندان شدید ایجاد میشوند.
شکستگی لگن در سنین بالا معمولا بدنبال زمین خوردن ایجاد میشود. در افراد مسن به علت پوکی و در نتیجه ضعیف شدن استخوان، لگن میتواند به راحتی و با وارد شدن ضربه خفیفی شکسته شود. این شکستگی ها در سنین بالا از علل مهم بروز معلولیت ها هستند و میزان مرگ و میر آنها بالا است.
مثلی مهم در ارتوپدی وجود دارد که میگوید انسان ها از لگن به دنیا میایند و از لگن از دنیا میروند. یعنی از طریق لگن مادرشان به دنیا وارد میشوند و به علت شکستگی لگن از دنیا میروند.
در جوان ها لگن به سادگی دچار شکستگی نمیشود. شکستگی لگن در جوان ها معمولا بدنبال ضربات شدیدتر مانند تصادف اتومبیل و یا سقوط از ارتفاع ایجاد میشود.
شکستگی های لگن را میتوان به سه دسته کلی تقسیم کرد. شکستگی حلقه لگن، شکستگی استابولوم و شکستگی اطراف مفصل ران.
البته شکستگی سر استخوان ران جزو هیچکدام از سه دسته فوق نیست ولی میتوان آن را جزئی از شکستگی های لگن دانست.
در مورد هر کدام از این شکستگی ها در زیر توضیح مختصری داده میشود ولی برای مطالعه وسیع تر در مورد هر کدام از آنها میتوانید به بخش مربوط مراجعه کنید.
سیستم مرحله بندی انکینگ Enneking staging system یک روش طبقه بندی درجه پیشرفت تومور سرطانی است. پزشک جراح از این سیستم استفاده میکند تا مشخص کند در حین جراحی چه اندازه از استخوان را باید از بدن بیمار خارج کند.
سیستم انکینگ بر اساس متغیرهای زیر است
درجه یا گرید تومور grade G
محلی که تومور قرار گرفته است T
آیا تومور متاستاز داده است یا خیر metastases M
در سیستم انکینگ تومورهای سرطانی به سه درجه یا گرید طبقه بندی میشوند
تومور خوش خیم است G0
تومور درجه یا گرید پایین دارد G1
تومور درجه یا گرید بالا دارد G2
در سیستم انکینگ تومور ها به سه مرحله یا استیج طبقه بندی میشوند
مرحله یک Stage 1 : سرطان درجه یا گرید پایین دارد
مرحله دو Stage 2 : سرطان درجه یا گرید بالا دارد
مرحله سه Stage 3 : سرطان متاستاز داده است
مرحله یک و دو هر کدام به دسته های A و B طبقه بندی میشوند
مرحله Stage 1A : به این معنی است که تومور با گرید پایین است. یعنی سلول های آن در مطالعه میکروسکوپی کمی غیر طبیعی هستند و همچنین تومور کاملا در درون استخوان قرار دارد. در این مرحله تومور در درون دیوارهای استخوان محصور بوده و هنوز دیوار را پاره نکرده و به بیرون از استخوان گسترش نیافته است. به این مرحله، سرطان استخوانی داخل کمپارتمان Intracompartmental bone cancer هم میگویند
.
مرحله Stage 1B : در این مرحله سلول های تومور کمی غیر طبیعی هستند ولی دیواره استخوان را پاره کرده و به خارج از استخوان گسترش پیدا کرده اند. به این مرحله، سرطان استخوانی خارج کمپارتمان Extracompartmental bone cancer هم میگویند
مرحله Stage 2A : در این مرحله سلول های تومور سرطانی در مطالعه میکروسکوپی خیلی غیر طبیعی هستند و همچنین تومور کاملا در درون استخوان قرار دارد. در این مرحله تومور در درون دیوارهای استخوان محصور بوده و هنوز دیوار را پاره نکرده و به بیرون از استخوان گسترش نیافته است. به این مرحله، سرطان استخوانی داخل کمپارتمان Intracompartmental bone cancer هم میگویند
شکستگی سر استخوان ران نوعی از شکستگی لگن است که معمولا بدنبال دررفتگی مفصل ران ایجاد میشود. هنگام دررفتگی مفصل ران ممکن است سر استخوان ران به کناره استابولوم گیر کرده و موجب کنده شدن تکه ای از آن شود.
این شکستگی ها معمولا در افراد جوان ایجاد میشود و اهمیت آنها در اینست که داخل مفصل ران هستند و هر گونه بد جوش خوردن این شکستگی ها میتواند موجب بروز سائیدگی و آرتروز زودرس مفصل ران شود
این دسته شکستگی لگن، شامل گروهی از شکستگی ها است که در ناحیه زیر سر استخوان ران ایجاد میشوند. شکستگی های اطراف مفصل ران انواع مختلفی دارد که مهمترین آنها شکستگی های گردن استخوان ران و شکستگی های اینترتروکانتریک و شکستگی های ساب تروکانتریک هستند.
شکستگی لگن در ناحیه اطراف مفصل ران گرچه در استخوان اصلی لگن ایجاد نشده است ولی چون مفصل ران بسیار نزدیک به لگن است و درد ناشی از این شکستگی ها در لگن احساس میشود به آنها شکستگی لگن هم میگویند.
این شکستگی ها معمولا در افراد مسن و بدنبال زمین خوردن بوجود میایند ولی میتوانند در افراد جوان و بدنیال ضربات شدیدتر مانند سقوط از ارتفاع یا تصادف اتومبیل هم ایجاد شوند.
شکستگی استابولوم نوعی شکستگی لگن است که در استخوان های ایلیوم، ایسکیوم و پوبیس ایجاد شده به نحوی که خط شکستگی به درون حفره استابولوم میرود.
این نوع شکستگی لگن از این جهت اهمیت دارد که باید به دقت جااندازی شود. اگر بعد از جااندازی شکستگی های استابولوم کوچکترین جابجایی در بین قطعات شکسته شده باقی بماند موجب میشود مفصل ران در عرض چند ماه بکلی تخریب شده و یا در عرض چند سال دچار آرتروز و ساییدگی شود.
به همین جهت امروزه تشخیص و درمان شکستگی لگن در ناحیه استابولوم به عنوان یک زیر شاخه فوق تخصصی مهم از ارتوپدی محسوب شده و فقط در مراکز خاصی انجام میشود.
شکستگی هایی که در استخوان های ساکروم، ایلیوم، ایسکیوم و پوبیس ایجاد میشوند را شکستگی حلقه لگن میگویند.
این نوع شکستگی لگن ممکن است خفیف بوده و با مدتی استراحت خوب شوند و یا ممکن است چنان شدید باشند که در کمتر از چند ساعت به علت خونریزی شدید موجب مرگ بیمار شوند.
در افراد مسن این شکستگی ها معمولا بدنبال زمین خوردن ایجاد میشوند و در غالب موارد با چند هفته استراحت و بدون نیاز به جراحی خوب میشوند ولی در جوان ها معمولا ضربات شدیدی مانند تصادفات وسایل نقلیه یا سقوط ار ارتفاع علت شکستگی های حلقه لگنی است و در غالب موارد نیاز به درمان جراحی دارند.
تشخیص و درمان شکستگی لگن در ناحیه حلقه لگنی امروزه به عنوان یک زیر شاخه فوق تخصصی مهم از ارتوپدی محسوب میشود.
