هدف از درمان شکستگی کالیس کمک به جوش خوردن قطعات شکستگی در وضعیت مناسب است بطوریکه کارآیی دست تا حد امکان به وضعیت قبل از شکستگی برگردد.
در مواردی که شکستگی بدون جابجایی است مسلما نیازی به جااندازی هم ندارد و درمان با گچ گیری دست انجام میشود. در مواردیکه شکستگی دچار جابجایی شده است درمان بصورت جااندازی بسته و سپس بیحرکت کردن محل شکستگی به توسط گچ گیری است.
روش جااندازی بسته شکستگی مچ دست (کالیس)
پزشک ابتدا با استفاده از بیهوشی عمومی و یا تجویز داروهای خاص، عضلات ناحیه ساعد را شل میکند تا قطعات شکسته شده راحت تر از هم جدا شده و جااندازی شوند. در بسیاری اوقات قطعات شکسته شده در هم فرو میروند پس اولین مرحله در جااندازی این است که قطعات شکسته شده را از هم جدا کنیم.
کمک پزشک در بالای سر بیمار ایستاده، آرنج وی را خم کرده و محکم بازوی او را میگیرد. پزشک در سمت پای بیمار ایستاده و با دو دست خود کف دست بیمار را گرفته و به سمت خود میکشد.
با این کار کششی طولی به مچ دست وارد میشود که باعث جدا شدن قطعات شکسته شده از هم میگردد. سپس پزشک با دو دست خود قطعه پایینی را که به سمت پشت جابجا شده به سمت جلو کشیده و سعی میکند قعات جابجا شده را در کنار یکدیگر قرار دهد.
گچ گیری شکستگی مچ دست
پس از جااندازی، قطعات شکسته شده باید مدتی در وضعیت جدید بدون حرکت باقی بمانند تا جوش بخورند. این کار با گچ گیری انجام میشود.
بدین منظور معمولا کل اندام فوقانی از کف دست تا بالای بازو گچ گیری میشود. آرنج در زاویه ۹۰ درجه در گچ قرار داده میشود. پایینترین قسمت گچ نباید روی هیچ کدام از بند های انگشتان را بپوشاند. پس گچ طوری گرفته میشود که بیمار بتواند به راحتی شست و تمام انگشتان خود را خم کرده و به حالت مشت قرار دهد.
گاهی اوقات پزشک معالج ترجیح میدهد که ابتدا محل شکستگی را با آتل گچی بیحرکت کند. علت اینست که مچ دست تا چند روز متورم بوده و آتل این مزیت را دارد که اگر ورم بیشتر شد فضای کافی برای تورم را در اختیار مچ دست قرار میدهد ولی گچ جایی برای اتساع ندارد. در این موارد معمولا پس از چند روز که تورم فروکش کرد آتل با یک گچ کامل عوض میشود.
مراقبت های پس از گچ گیری شکستگی مچ دست
پس از گچ گیری بیمار باید تا چند روز دراز کشیده و مچ دست خود را بالاتر از قلب خود نگه دارد تا تورم مچ دست زودتر کاهش یابد. در تمام مدتی که دست بیمار در گچ قرار دارد باید تشویق شود تا تمامی انگشتان و شست خود را بطور مرتب مشت و باز کند.
این کار هم موجب میشود تا ورم زودتر کم شود و هم مانع از خشکی مفاصل انگشتان و مانع از ایجاد آتروفی سودک میشود. همچنین بیمار تشویق میشود تا روزی چند بار دست خود را با کمک دست دیگر به بالای سر برده و شانه را در جهات مختلف حرکت دهد تا مانع از خشک شدن مفصل شانه شود.
پس از گچ گیری پزشک معالج مجددا از مچ دست رادیوگرافی به عمل میاورد تا از جااندازی درست شکستگی مطمئن شود. بعد از آن از محل شکستگی هر هفته تا سه هفته عکس برداری انجام میشود.
علت اینست که قطعات شکسته شده حتی در داخل گچ هم ممکن است جابجا شوند. این رادیوگرافی های هفتگی به پزشک اجازه میدهد تا اگر جابجایی در شکستگی ایجاد شد زود متوجه آن شود. در صورت جابجایی، شکستگی باید مجددا جااندازی شود. بعد از سه هفته معمولا قطعات به یکدیگر چسبیده و دیگر جابجا نمیشوند.
خارج کردن گچ شکستگی مچ دست
گچ معمولا بعد از شش هفته خارج میشود. در شکستگی هایی که بدون جابجایی بوده اند و پزشک معالج بدون جااندازی فقط برای بیمار گچ گیری انجام داده است ممکن است گچ زودتر یعنی پس از ۴-۳ هفته خارج شود. پس از خارج کردن گچ، مچ دست بیمار قدری محدودیت حرکت خواهد داشت.
در این زمان بیمار باید تحت نظر پزشک معالج یا فیزیوتراپ نرمش های خاصی را برای افزایش دامنه حرکتی مچ دست و تقویت عضلات ساعد انجام دهد.
