زانو درد علل بسیار متنوعی دارد. اینکه متاسفانه در عمده کلینیکها ما هر زانو درد را آرتروز و آن را غیر قابل درمان توصیف میکنیم با واقعیات علمی روز دنیا فا صله زیادی دارد. اغلب دکتر زانو می تواند علل زانو درد را علیرغم تنوع فراوان آن میتون با معاینه فیزیکی دقیق و نهایتا با یک گرافی ساده تشخیص دهد. زانو درد هر علتی که داشته باشد با توجه به تنوع درمانهای روز دنیا و پیشرفتهای ایجاد شده در علم، دارای پیش اگهی خوب و قابل درمان میباشد هر چند اگر درمان درد زانو یک جراحی باشد
علائم
محل زانو درد به ساختار درگیر بستگی دارد. عفونت موجب درد زانو و ورم زانو میشود، در حالی که پارگی مینیسک زانو یا شکستگی استخوان منجر به بروز علائم در فقط و فقط یک ناحیه مشخص میشود.
شدت درد در بازهای از درد ملایم و خفیفی تا درد شدید و غیر قابل تحمل متغیر است.
بعضی از دیگرعلائم مرتبط با زانودرد عبارتاند از:
• دشواری در راه رفتن به دلیل ناپایداری زانو
• لنگ زدن به دلیل تحمل درد و ناراحتی
• قفل شدن زانو (ناتوانی در خم کردن زانو)
• قرمزی و تورم
• ناتوانی در دراز کردن زانو
• تورم و خشکی
• قرمزی و احساس داغی زانو
• ضعف یا ناپایداری
• تق تق یا صدا دادن زانو
• ناتوانی در صاف کردن کامل زانو
• حساسیت به لمس کردن زانو
علت و دلایل زانو درد
بسیاری از عارضههای ستون فقرات باعث درد پا، درد ساق پا و درد لگن تا زانو و دیگر علائم پایینتنه مانند خواب رفتن، گزگز، بی حسی و ضعف رفتن ساق پا میشود. تشخیص کالبدشناختی صحیح علت سندرم هر درد خاص لازمه درمان موفقیتآمیز است.
ژنوواروم، زانوی درون گرد،پای ضربدری، زانو پرانتزی یا پاکمانی ( واروس بیش از حد ) اختلال در مفصل زانو است که در آن زانو ها از هم فاصله زیادی می گیرند. این امر باعث درد در این ناحیه می شودزانو ها مفاصل پیچیده ای هستند که اغلب در نتیجه آسیب دیدگی (تروما) یا “ساییدگی و پارگی” صدمه می بینند. در افراد بالای 50 سال، شایع ترین علت درد زانو استئوآرتریت است. علل درد زانودر افراد جوان تر عبارتند از استفاده بیش از حد از زانو و آسیب دیدگی. همچنین زانو درد می تواند ناشی از عفونت (به عنوان مثال استئومیلیت، بورسیت سپتیک) و از دیگر علت زانودرد بیماری هایی خاص می باشد.
تشخیص زانو درد
اگر علائم زانو درد مشاهده شد، بایستی به پزشک مراجعه شود. انجام یک معاینه فیزیکی کامل توسط دکتر زانو به تشخیص زانو درد کمک میکند. این معاینه شامل بررسی زانو در حال راه رفتن، ایستادن، دراز کشیدن و بررسی حساسیت به لمس شکم که معمولاً در بیماری کولیت زخمی و کرون وجود دارد، است.
ü آزمایش میکروسکوپی. آزمایش مایع یا سینوویال مفصل زانو
ü تصویربرداری اشعه ایکس از زانو. برای تشخیص شکستگی و آرتروز
ü تصویربرداری ام آر آی. برای تشخیص پارگی رباط و دیگر عارضهها
ü تست منتوکس (تست تشخیصی پوستی با آنتی ژن توبرکولین). برای تشخیص سل
ü آزمایشهای خون. ازجمله شمارش کامل گلبولهای خون، تست انعقاد خون و کشت خون
ü آزمایش ادرار. این آزمایش به طور عمده به منظور بررسی میزان خون، شکر، پروتئین و اسید اوریک ادرار انجام میشود. بررسی میزان اسید اوریک برای تشخیص بیماری نقرس انجام میشود.
راه ها و روشهای درمان
اغلب درمان زانو درد شدید به علت بوجود آوردنده آن بستگی دارد. درمان درد زانو ممکن است شامل استراحت، استفاده از کمپرس یخ و داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی برای تسکین درد باشد. سایر روش ها شامل مگنت تراپی، شاک ویو تراپی، استفاده از بریس، فیزیوتراپی، تزریق و مانند آن می شود. در صورت عدم پاسخ دهی به روش های غیر جراحی، یا حاد بودن شرایط روش های جراحی به کار گرفته می شوند. در ادامه به شرح انواع راه ها و روش های درمان آرتروز زانو و درد آن می پردازیم.
اقدامات اولیه
• چند روز استراحت دادن به زانو و خودداری از انجام فعالیتهای سنگین در درمان آرتروز زانو موثر است .
• قرار دادن یخ روی زانو برای کاهش درد و تورم و درمان درد زانو . یخ را باید هر 3 یا 4 ساعت یک بار به مدت 15 تا 20 دقیقه برای 2 تا 3 روز یا تا زمان از بین رفتن درد روی زانو گذاشت.
• بستن زانو. بستن زانو با باند کشی جهت جلوگیری از افزایش ورم یا حمایت کردن از زانو
• بالا آوردن زانو با قرار دادن بالش زیر پاشنه هنگام نشستن یا دراز کشیدن برای کاهش تورم
مصرف دارو و مکمل
داروهایی که میتوان برای درمان آرتروز استخوان و درمان درد مفصل زانو مصرف کرد شامل داروهای بدون تجویزی مانند استامینوفن،آسپیرین وایبوپروفن است علاوه برقرص تعدادی ازافراد ازکرم ها،اسپری ها وپمادهای بی حس کننده برای کاهش درد به صورت مستقیم بروی مفصل استفاده. علاوه برداروهای فوق تعدادی ازافراد از مکمل های طبیعی استفاده میکنند این مکمل های شامل گلوکوزامین وکندروتین قبل ازمصرف این نوع ازمکمل ها حتما با پزشک مشورت کنید که باعث ایجاد عوارض جانبی وواکنش با داروهای دیگر دربدن نشود.
زانوبندها و بریس ها
بستن بریس و زانو بند مخصوص باعث میشود تا آسیب دیدهترین بخش زانو فشار ناشی از وزن بدن را تحمل نکند و در نتیجه توانایی حرکتی بیمار بهبود یابد و بتواند مسافت بیشتری را با تحمل درد کمتر راه برود. بریسهای زانو در پایدار کردن زانو مؤثراند و فشار وارده بر روی مفصل زانو را کاهش میدهند. در مجموع بستن این زانوبندها در صورت ضعف یا لرزیدن زانو مفید است.
حرکات اصلاحی
نرمشهای تقویتی مناسب برای رفع زانو درد بخش ضروری و حیاتی برنامه توانبخشی تقریباً تمام مشکلات زانو محسوب میشوند. عضلهها به سرعت پس از آسیب دیدن زانو یا بروز درد در این مفصل رو به ضعیف شدن میگذارند و در نتیجه مشکل تشدید میشود و دوره بهبود طولانیتر میشود.
تزریق
تزریق کورتیزون باعث کاهش درد به صورت موقت میشود این تزریقات باعث کاهش سریع درد میشود اگرچه باید این تزریق را چند باردریک سال انجام داد چون تزریق بیشتر باعث ضعیف شدن ماهیچه ها میشود به دلیل اینکه کورتیزون ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشد پس این تزریق باید با تجویز پزشک انجام شود . بعدازتزریقات مکرر ممکن است غضروف ازبین بروند. بنابراین این تزریق باید بااحیتاط درمفصل زانو انجام شود
کفش و کفی طبی
کفش یا کفی مناسب به کاهش فشاری که بر زانوها وارد می شود و عوارض زانو درد ناشی از آن کمک می کند. کفش های ورزشی استاندارد یا کفش طبی برای افراد مبتلا به زانودرد شدیدا توصیه می شود.
فیزیوتراپی
ممکن است از فیزیوتراپی ( به عنوان مثال آلتراسوند، تحریک الکتریکی، سرما درمانی، درمان دستی و تمرینات کششی) برای کاهش زانو درد و التهاب استفاده شود. فیزیوتراپی می تواند باعث تقویت عضلات و کاهش اصطکاک در درون زانو شود و با کمک به آموزش مکانیک درست بدن به بیمار خطر عود بیماری را کاهش دهد.
جراحی
زمانیکه درمان های غیر جراحی باعث کاهش درد نشود ونتیجه بخش نباشد انجام جراحی نیازاست. این جراحی ها شامل موارد زیراست :
هنگامی که روش های درمانی مثل حرکت های ورزشی، کنترل وزن، و مصرف دارو نتوانند باعث کاهش درد مفصل زانوی بیمار شوند، ممکن است نیاز به استفاده از عمل جراحی وجود داشته باشد