تنیس البو یا آرنج تنیس بازان چیست. علائم و درمان

تنیس البو Tennis elbow یا Lateral epicondylitis شایعترین علت درد آرنج است. درد معمولاً در قسمت خارجی آرنج احساس میشود. علت این نامگذاری شیوع زیاد این بیماران در بین تنیس بازان است. ( Elbow به معنای آرنج است پس میتوان این بیماری را بصورت تحت اللفظی آرنج تنیس بازان نامید). البته این بیماری در بسیاری ورزش های دیگر بخصوص آنهایی که با راکت انجام میشوند دیده میشود.

 

تنیس البو چگونه ایجاد میشود

 

تنیس البو بر اثر التهاب تاندون بوجود میاید. تاندون عضلاتی که در قسمت خارجی ساعد قرار داشته و موجب حرکت مچ و انگشتان دست میشوند در بالای ساعد به سطح خارجی آرنج میچسبند. اینها عضلات اکستانسور و سوپیناتور ساعد هستند.

 

محل دقیق اتصال این تاندون ها سطح خارجی پایین ترین قسمت استخوان بازو است. بر اثر حرکات تکراری که با قدرت زیاد انجام میشوند (مثلاً ضربات مکرری که یک تنیس باز با راکت به توپ وارد میکند) محل اتصال این تاندون ها به استخوان تحت کشش فراوان قرار میگیرد.

 

بتدریج آسیب هایی بصورت پارگی های میکروسکوپی در این ناحیه ایجاد شده و واکنش بدن به این آسیب ها بصورت التهاب و درد ظاهر میشود. محل اتصال این تاندون ها بر روی یک برجستگی به نام اپی کندیل خارجی است.

 

با خم و راست شدن مکرر آرنج، تاندون های ذکر شده بر روی این برجستگی استخوانی به جلو و عقب میروند و این حرکت در دراز مدت میتواند موجب آسیب به تاندون شود.

 

گرچه این بیماری به تنیس بازان منتسب شده است ولی بیشتر در خانمهای خانه دار و کسانی که با دست کارهای سنگین انجام میدهند دیده میشود.

                                 

 

در بسیاری مشاغل مثل نقاشی ساختمان، لوله کشی، نجاری، تعمیرکار اتومبیل، آشپزی و قصابی احتمال این آسیب وجود دارد. سن اکثر بیماران بین ۳۰ تا ۵۰ سال است.

درمان پارگی تاندون عضله دوسر بازویی در ناحیه آرنج چیست

در صورتیکه سن بیمار بالا بوده و کم شدن قدرت عضله دوسر و تغییر شکل آن برای بیمار مسئله ای نباشد میتواند آن را بدون جراحی درمان کرد.

 

درمان در این وضعیت شامل مدتی استراحت آرنج با آویزان کردن آن به گردن و استفاده از داروهای ضد التهاب است. در این روش درمانی قدرت خم کردن آرنج و چرخش خارچی ساعد به طرز محسوسی کاهش میابد.

 

در غالب موارد پارگی، بخصوص در افراد جوانتر درمان مناسب نیازمند انجام عمل جراحی است. این جراحی هر چه زودتر انجام شود با نتایج درمانی بهتری همراه خواهد بود.

 

در مواردی که جراحی زود انجام شود میتوان سر تاندون را که از توبروزیته استخوان رادیوس کنده شده مجددا به آن استخوان متصل کرد ولی وقتی بیش از ۴-۳ هفته از زمان پارگی گذشته باشد به علت انقباض عضله دوسر، تاندون آن به سمت بالا رفته و کوتاه میشود.

 

در این زمان دیگر نمیتوان با پایین کشیدن تاندون آن را به وضعیت اولیه خود در محاذات توبروزیته رادیوس رساند. درمان در این شرایط استفاده از پیوند یا گرافت تاندونی است.

 

برای جراحی این بیماران از آلوگرافت یعنی بافت پیوندی که از فرد متوفی گرفته شده استفاده میگردد. معمول ترین تاندون های پیوندی در این بیماران استفاده از آلوگرافت تاندون همسترینگ و یا آلوگرافت تاندون آشیل است. این تاندون های پیوندی بین سر کنده شده تاندون دوسربازو و توبروزیته استخوان رادیوس قرار گرفته و آنها را به یکدیگر متصل میکند.

 

                                 

پارگی تاندون دوسر بازو (بی سپس) در ناحیه آرنج. علائم و درمان

پارگی تاندون عضله دوسر بازویی در محل اتصال به استخوان های ساعد بیشتر در مردان میانسال و در هنگام فعالیت های بدنی شدید مانند بلند کردن وزنه های سنگین ایجاد میشود.

 

پارگی تاندون عضله دوسر بازویی در پایین آن نادرتر از پارگی تاندون بالایی آن در ناحیه شانه است بطوریکه پارگی در ناحیه آرنج تنها سه درصد کل پارگی های تاندون دوسر بازویی را تشکیل میدهد.

 

 

آناتومی

عضله بی سپس یا دوسر بازویی یک عضله دوکی شکل در جلوی بازو است که در بالا به توسط دو تاندون مجزا به استخوان کتف یا اسکاپولا متصل شده و در پایین یک تاندون محکم آن را به توبروزیته استخوان رادیوس در بالای ساعد و نزدیک آرنج میچسباند.

 

انقباض عضله دوسر بازویی موجب دو حرکت مهم میشود که یکی از آنها فلکشن Flexion یا خم شدن مفصل آرنج و دیگری سوپیناسیون Supination یا چرخش ساعد به سمت خارج است.

وقتی کف دست به سمت جلو است سوپیناسیون و وقتی پشت دست به سمت جلو است پروناسیون است

 

تاندون عضله دوسر بازویی چگونه پاره میشود؟

 

شایعترین مکانیسم پاره شدن این تاندون در ناحیه آرنج بلند کردن جسم سنگین است. این پارگی بیشتر در مردان میانسال و هنگامی ایجاد میشود که بیمار سعی میکند جسمی بسیار سنگینتر از توانایی خود را در حالیکه آرنج وی خم شده است بلند کند.

 

با پاره شدن تاندون یک صدای ناگهانی در آرنج به گوش رسیده و درد شدیدی در جلوی آرنج احساس میشود. درد بتدریج کم شده و جلوی آرنج متورم و کبود میگردد. سعی در خم کردن آرنج موجب میشود عضله بصورت یک گردی در بالای آرنج جمع شود.

 

پاره شدن این تاندون موجب کاهش قدرت خم کردن آرنج و چرخش آن به بیرون میشود. تشخیص این آسیب با معاینه بیمار و ندرتا با کمک ام آر آی صورت میگیرد.

 

                                 

علائم بورسیت اولکرانون

در حالت عادی این بورس حاوی مایع بسیار کمی است بطوریکه سطوح روبروی آن با یکدیگر در تماسند درست مثل یک پاکت کاغذی یا یک کیسه پلاستیکی که دو سطح روبروی آن روی یکدیگر قرار میگیرند.

 

گاهی اوقات این بورس ملتهب شده و شروع به ترشح زیاد مایع در درون خود میکند. بر اثر این کار بورس متورم شده ( مثل اینکه در پاکت کاغذی یا کیسه پلاستیکی هوا بدمیم و دهانه آنرا بگیریم که کیسه باد کرده و سطوح آن از هم فاصله میگیرند). التهاب بورس را بورسیت Bursitis میگویند. 

 

بورسیت آرنج معمولا به علل زیر ایجاد میشود.

معمولاً اولین علامت بورسیت اولکرانون تورم پشت آرنج است. بعد از مدتی به علت تورم زیاد ممکن است پشت آرنج دردناک شود. اگر بورس عفونی شود پوست روی آن قرمز و گرم میشود. اگر عفونت بورس درمان نشود ممکن است گسترش یافته و به دیگر قسمت های اندام فوقانی و حتی دیگر قسمت های بدن منتشر شود.

 

تشخیص بورسیت

 

 در رادیوگرافی ممکن است جسم خارجی که قبلاً به آرنج وارد شده و موجب بورسیت شده است دیده شود و یا ممکن است یک برجستگی استخوانی کوچک در روی زائده اولکرانون مشاهده شود. این برجستگی میتواند بر اثر فشار به بورس و تحریک آن موجب بورسیت شود.

 

 

درمان بورسیت اوله کرانون

 اگر بورسیت به علت عفونت باشد پزشک معالج مایع داخل بورس را با سوزن خارج کرد و برای بیمار آنتی بیوتیک تجویز میکند. اگر بورسیت علت غیر عفونی داشته باشد، بالا نگه داشتن آرنج، سرد کردن ناحیه و مصرف داروهای ضد التهاب مفید است.

 

با بستن آرنج با بانداژهای مخصوص بطوریکه پشت برجستگی آرنج یک بالشتک قرار گیرد میتوان از اعمال ضربات مکرر به آرنج اجتناب کرد.

 

اگر روش های ذکر شده موثر واقع نشدند پزشک معالج ممکن است اقدام به خروج مایع و تزریق کورتیکوستروئید به داخل آن کند. اگر با انجام این اقدام ها مشکل همچنان باقی بماند درمان جراحی بصورت خروج بورس انجام میشود.

 

                                 

 

علت بورسیت اوله کرانون

·         ضربه : مثل ضربه شدید به پشت آرنج در ناحیه زائده اولکرانون

 

·         فشار ممتد و طولانی : وقتی فشار طولانی مدتی بطور دائم به پشت آرنج در طی چند ماه وارد شود مثل تکیه دادن مداوم آرنج به یک سطح سفت.

 

·         عفونت : عفونت معمولا به علت آسیب پوست روی آرنج و نفوذ میکروب ها به بورس ایجاد میشود. آسیب پوست بطور مثال میتواند بر اثر گزش حشرات یا خراشیده شدن پوست ایجاد شود

 

·         روماتیسم یا نقرس : روماتیسم یا نقرس یا بعضی بیماریهای دیگر هم میتوانند بورسیت ایجاد کنند.

 

 

 

                                 

بورسیت اولکرانون چیست. علت درد و تورم پشت مفصل آرنج چیست

بورس ها کیسه هایی با دیواره بسیار نازک هستند. در بدن انسان این کیسه ها در بین بافت هایی قرار میگیرند که روی یکدیگر حرکت کرده و میلغزند. وظیفه این کیسه ها تسهیل حرکت و لغزیدن این بافت ها در کنار یکدیگر است.

 

در حالت عادی داخل این کیسه ها مایع لغزنده ای وجود دارد که موجب میشود دو سطح روبروی بورس روی یکدیگر بلغزند.

 

در ناحیه پشت آرنج، بین پوست و استخوان اولکرانون یکی از این بورس ها وجود دارد که موجب میشود پوست پشت آرنج شما به راحتی روی استخوان زیرش ( زائده اولکرانون) حرکت کند. این بورس را بورس اولکرانون مینامند.

                                 

کوبیتوس واروس چیست

در این نوع تغییر شکل یا دفرمیتی Deformity وقتی فرد در حالت ایستاده قرار گرفته و بازو و آرنج را در حالت باز و آویزان قرار میدهد بطوریکه کف دست رو به جلو باشد میبینیم مچ دست به تنه نزدیکتر است تا آرنج.

 

شایعترین علت این تغییر شکل آرنج، بد جوش خوردن در محل شکستگی سوپراکندیلر استخوان بازو در زمان کودکی است.

 

کوبیتوس واروس موجب میشود اندام فوقانی شکل قنداق تفنگ به خود بگیرد Gun stock deformity این تغییر شکل را میتوان با انجام استئوتومی ( شکاندن کنترل شده استخوان و قرار دادن آن در وضعیت مطلوب) برطرف کرد.

                                 

کوبیتوس والگوس چیست

در این نوع تغییر شکل یا دفرمیتی Deformity وقتی فرد در حالت ایستاده قرار گرفته و بازو را به تنه چسبانده و آرنج را در حالت باز و آویزان قرار میدهد بطوریکه کف دست رو به جلو باشد میبینیم مچ دست کاملا از تنه دور شده و با آن فاصله گرفته است.

 

شایعترین علت این تغییر شکل، جوش نخوردن در محل شکستگی کندیل خارجی استخوان بازو در ناحیه آرنج و در دوران کودکی است.

 

وقتی که شکستگی کندیل خارجی استخوان بازو جوش نمیخورد بتدریج و با گذشت زمان به سمت بالاتر تغییر مکان میدهد. نتیجه آن میشود که سر استخوان رادیوس هم که با آن مفصل است به سمت بالا رفته و در نتیجه کل ساعد به سمت خارج انحراف پیدا میکند.

 

در کوبیتوس والگوس برجستگی اپی کندیل داخلی در سمت داخلی آرنج بیش از معمول برجسته به نظر میرسد. این تغییر شکل آرنج معمولا برای بیمار فرد مشکلی ایجاد نمیکند مگر ایجاد فلج دیر رس عصب اولنا در ناحیه آرنج.

 

همانطور که میدانیم عصب اولنا از پشت زائده اپی کندیل داخلی آرنج عبور میکند. بدنبال تغییر شکل کوبیتوس والگوس، مسیر حرکت این عصب طولانی شده و درنتیجه تحت کشش قرار میگیرد و این کشش موجب بروز علائم فلجی در عصب اولنا میشود.

 

به این بیماری فلج دیررسی عصب اولنا Tardive ulnar nerve palsy یا سندروم تونل کوبیتال Cubital tunnel syndrome میگویند. در صورت بروز این عارضه بیمار تحت عمل جراحی قرار گرفته و محل عصب از پشت اپی کندیل داخلی به جلوی آن تغییر داده میشود تا کشش روی عصب کم شود.

 

بعضی بیماران برای درمان تغییر شکل کوبیتوس والگوس به ارتوپد مراجعه میکنند. در این موارد میتوان با انجام استئوتومی ( شکاندن کنترل شده استخوان و قرار دادن آن در وضعیت مطلوب) این تغییر شکل را برطرف کرد.

                                 

مفصل آرنج چرا و چگونه تغییر شکل پیدا میکند

بطور طبیعی ساعد در امتداد بازو نیست بلکه با آن زاویه میسازد. در حالت ایستاده وقتی بازوها در دو طرف تنه آویزان هستند اگر کف دست ها را به طرف جلو بگیریم بهتر متوجه این انحراف میشویم.

 

تصویر سمت راست کوبیتوس والگوس و تصویر سمت چپ کوبیتوس واروس را نشان میدهد

 

در این وضعیت میبینیم که فاصله مچ دست از خط وسط تنه بیشتر از فاصله آرنج است. زاویه بین بازو و آرنج را زاویه حمل یا Carrying angle میگویند. این زاویه در مردان ۱۰ درجه و در زنان ۱۵ درجه است.

 

افزایش این زاویه را کوبیتوس والگوس Cubitus valgus و کاهش آنرا Cubitus varus مینامند.

                                 

درمان آرتروز و ساییدگی مفصل آرنج چیست

درمان ساییدگی مفصل آرنج معمولا با استفاده از روش های غیر جراحی شروع میشود. درمان های جراحی تنها در مواردی مورد استفاده قرار میگیرند که مشکلات بیمار بعد ار درمان های غیر جراحی همچنان باقی مانده و بهبود نیابند.

 

مهمترین اقدامات غیر جراحی در مدیریت درد ناشی از آرتروز مفصل آرنج عبارتند از:

 

·         استراحت و کاهش حرکاتی از آرنج که موجب تشدید درد میشوند

 

·         تغییر در روش زندگی و روش استفاده از اندام فوقای در انجام فعالیت های روزانه

 

·         استفاده از گرمای موضعی

 

·         داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند بروفن

 

·         اسپلینت و ارتوز های مفصل آرنج برای کم کردن دامنه حرکتی مفصل

 

·         انجام نرمش های کششی و تقویتی آرنج

 

·         تزریق داروهای کورتیکواستروئیدی تزریقی به توسط پزشک در داخل مفصل

 

 

 

همانطور که گفته شدن در صورتیکه انجام اقدامات ذکر شده بعد از چند ماه نتواند درد بیمار را کاهش دهد پزشک ارتوپد ممکن است تصمیم به استفاده از روش های جراحی بگیرد. انواع متفاوتی از اعمال جراحی برای آرتروز مفصل آرنج بکار برده میشود.

 

انتخاب نوع جراحی بر حسب شدت خرابی مفصل، سطح فعالیت های بدنی بیمار و سن بیمار است. مهمترین این روش ها عبارتند از:

دبریدمان به روش آرتروسکوپی

 

دبریدمان Debridement به معنای تمیز کردن محل و برداشتن بافت های اضافه و مشکل زا است. در مراحل ابتدایی بیماری که هنوز پیشرفت زیادی ایجاد نشده است از این روش درمانی استفاده میشود.

 

با استفاده از آرتروسکوپ درون مفصل شسته شده و قطعات غضروفی آزاد در درون مفصل برداشته میشوند. ممکن است قسمتی از کپسول مفصلی برش داده شود تا محدودیت حرکتی کاهش یابد

آرتروپلاستی اینترپوزیشن Interposition arthroplasty

 

در این روش استخوان ها در سطح مفصلی تراشیده شده و در بین آنها بافتی مانند تاندون یا فاشیا قرار داده میشود (فاشیا بافتی مانند تاندون است ولی بیشتر به شکل پرده بوده و بین عضلات قرار میگیرد). تاندون یا فاشیا مانع ساییده شدن استخوانهای مفصل شده و موجب کاهش درد بیمار میشوند.

خشک کردن یا فیوژن مفصل

 

فیوژن Fusion مفصل آرنج که به آن آرترودز Arthrodesis هم میگویند به معنی متصل کردن استخوانهای مفصل است. در این روش جراحی باقیمانده غضروف خراب شده از سطوح مفصلی تراشیده شده و سپس استخوان های تشکیل دهنده مفصل با استفاده از پیچ و پلاک به یکدیگر متصل میشوند تا دیگر حرکتی نداشته باشند.

 

این روش جراحی درد بیمار را از بین میبرد ولی موجب از بین رفتن حرکات مفصل آرنج هم میشود. از این روش درمانی بیشتر در کسانی استفاده میشود که میخواهند اشیاء سنگین را با دست بلند کنند. افراد جوان و فعال از آرترودز مفصل آرنج بیش از آرتروپلاستی و تعویض مفصل آن سود میبرند.

تعویض مفصل آرنج

 

استفاده از مفصل مصنوعی در آرنج مانند استفاده از آن در مفاصل ران، زانو وشانه شایع نشده است. عوارض این عمل جراحی در مقایسه یا اعمال تعویض مفصل در ران و زانو بشتر است.

 

از این روش جراحی بیشتر در کسانی استفاده میشود که نیاز دارند مفصل آرنج حرکت داشته باشد ولی قدرت زیادی از این مفصل نمیخواهند.

 

بنابراین افراد مسن که اجسام سنگینی را با دست برنمیدارند ممکن است از این نوع جراحی سود ببرند. از تعویض مفصل آرنج در درمان تخریب مفصلی ناشی از روماتیسم مفصلی هم استفاده میشود

.