بادکش درمانی فیزیوتراپی 2 (نویسنده دکتر مجید داستانی)

کاربرد درمانی و مکانیسم تأثیر بادکش

بادکش گذاری با مکانیسم های متعدد باعث رفع دردها و درمان بیماری های مختلف می شود که در زیر به تعدادی از آن ها اشاره می شود:

1.     یکی از علل درد و خستگی در قسمت های مختلف بدن، تجمع بعضی مواد نظیر اسید لاکتیک و سایر مواد زائد سلولی در مویرگ های بدن است که معمولا" با اختلال در خون رسانی موضعی همراه است. بادکش با ایجاد خلأ، باعث انبساط عروق سطحی، تجمع خون در موضع و افزایش خون رسانی موضعی می شود؛ در نتیجه، اکسیژن و غذای بیشتری به سلول ها می رسد و درد و خستگی برطرف می شود.

2.     افزایش خون رسانی موضعی با فراخوانی سلول های دفاعی و فاکتورهای ضد التهاب خونی به موضع، باعث تسریع ترمیم آسیب های بافتی و عفونت های موضعی می شود؛ مثلا" با بادکش کردن اطراف زخم بستر می توان به ترمیم و بهبود این زخم ها کمک شایانی کرد.

3.     بادکش با ایجاد خلأ در تخلیه سموم و عفونت های موضعی؛ مثلا" در گزیدگی با مار و عقرب کمک کننده است.

4.     بادکش با ایجاد فشار منفی باعث انبساط عضلانی می شود و در رفع اسپاسم عضلانی که منشأ بسیاری از دردهای موضعی است، کمک کننده است.

5.     بادکش با تحریک روده ها و دستگاه گوارش باعث بهبود برخی از بیماری های گوارشی، نظیر زخم معده، تنبلی روده و یبوست می شود.

6.     بادکش متناوب با جذب خون به عضلات در رفع لاغری موضعی و افزایش بافت ماهیچه ای موضع مؤثر است.

7.     در چاقی های موضعی، بادکش گرم در سوزاندن چربی های موضعی با مکانیسم فراخوان خون به ناحیه پرچربی مؤثر است.

8.     از فشار منفی ایجاد شده توسط بادکش می توان در کنترل و تنظیم بعضی از خونریزی ها در بدن بهره گرفت؛ مثلا" در هایپر منوره (قاعدگی با خونریزی شدید) می توان زیر سینه ها را بادکش کرد. با این عمل فشار خون از اندام تحتانی به سمت اندام فوقانی متوجه شده، از شدت خونریزی کاسته می شود یا در خونریزی کم (هایپو منوره) با بادکش کردن ران ها و ساق پاها می توان فشار خون را از قسمت های فوقانی به سمت اندام تحتانی متوجه ساخت و میزان خونریزی را افزایش داد. در خون دماغ شدید با بادکش کردن اطراف ناف (در طرف خونریزی) فشار خون به قسمت های تحتانی منتقل و خون دماغ کم کم متوقف می شود.

9.     تعدادی از دردهای عضلانی بر اثر درگیر شدن اعصاب حسی بین ماهیچه ها یا بافت پیوندی سخت  شده ایجاد می شود؛ بنابراین، با بادکش نمودن در بسیاری از موارد این فشار از روی عصب برداشته شده و درد تسکین می یابد.

10.                        در رفع خواب رفتگی و گز گز اندام، بادکش با تسریع خون رسانی و اکسیژن رسانی بافتی مؤثر است.

11.                        برخی از اطبا و حکما از فشار منفی بادکش برای کمک به خروج سنگ های کلیوی استفاده می کنند؛ به این صورت که پس از روغن زدن، مسیر کلیه ها را از طرف کلیه به سمت مثانه بادکش متحرک می کنند.

12.                        در افرادی که دارای طبع سرد و تر و در اصطلاح طب سنتی بلغمی مزاج هستند، بادکش گرم و خشک کاربرد فراوانی دارد و جایگزین مناسبی برای حجامت تر است.

13.                        طبق تعریف طب سنتی، گاهی دردها بر اثر غلبه سردی بر بافت یا عضو ایجاد می شود و تجربه نشان داده است که بسیاری از دردهای موضعی با گرم کردن موضع تسکین می یابند. بادکش گرم در رفع این دردها مؤثر است.

14.                        افزایش خون رسانی پوست توسط بادکش گذاری در رفع بسیاری از بیماری های پوستی مؤثر است.

15.                        در زانوهایی که دچار تورم، درد و تجمع مایع در مفصل شده اند (تجمع موضعی بلغم) با 40 تا 120 جلسه بادکش متناوب به صورت یک روز در میان می توان کم کم این مایع را از محیط خارج کرد.

بازنشر صرفا با اجازه و ذکر منبع مجاز است

نویسنده:دکتر مجید داستانی

                                 

دررفتن شانه

منظور از جابجایی یا همان دررفتگی شانه خارج شدن سر استخوان بازو از حفره، مفصلی شانه می باشد که نسبت به افراد عادی در ورزشکاران بشدت شایع است. مفصل شانه شایعترین مفصل بدن است که دچار در رفتگی و جابجایی میگردد. 96% موارد جابجایی در اثر ضربه ایجاد می شوند.جابجایی شانه می تواند به سمت جلو، بالایا پائین یا عقب باشد که در 85% موارد سر استخوان بازو به سمت جلو جابه جا می گردد.جابه جایی شانه 50-45% از موارد جابه جایی مفاصل بدن را تشکیل می دهد.آناتومی کاربردی

مفصل شانه از قرارگیری سربزرگ استخوان بازو داخل حفره گلنوئید استخوان کتف بوجود می آید این مفصل توسط کپسول مفصلی پوشیده می شود. حفره مفصلی شانه توسط دو لایه عضلات سطحی و عمقی پوشیده می شود لایه عمقی را عضلات گرداننده شانه ( Rotator cuff ) می سازند که 4 عضله کوچک می باشند که سبب چرخش به داخل و خارج مفصل شانه می شوند و مفصل را از اطراف حمایت هم می کنند. تاندونهای این عضلات با کپسول مفصل شانه در هم می آمیزند. لایه سطحی را عضله دلتوئید تشکیل می دهد

بیومکانیک ورزشی

هر نیروی وارده در ورزش به مفصل شانه امکان دارد منجر به  در رفتگی شانه شود.میزان ریسک بروز این مسأله در صورت وجود سابقه قبلی در رفتگی یا شلی مفصلی افزایش می یابد. در بهم خوردن شدید در ورزش ریسک این مسأله زیاد است. بطور کلی هر نوع ورزشی که در آن در سرعت بالا ناگهان سرعت کم شده و نیرو به بازو منتقل شود احتمال دررفتگی زیاد است مثل دوچرخه سواری، شیرجه.

شرح حال

بطور معمول با شرح حال می توان نوع دررفتگی را براحتی مشخص نمود.
تعیین نوع دررفتگی با پرسیدن وضعیت دست هنگام ضربه براحتی شناسایی می گردد. معمولاً دررفتگی به جلو هنگامی رخ میدهد که دست و آرنج باز و بازو به خارج چرخیده و دور از بدن است مثل هنگامی که با دست روی زمین می افتیم. دررفتگی به سمت عقب با اعمال نیرو از روبرو در حالیکه دست در کنار بدن و به سمت داخل چرخیده است رخ می دهد.
چنانچه فرد بعد از تشنج یا شوک الکتریکی آمده است حتماً‌ باید به دررفتگی خلفی مشکوک شد.
دررفتگی به سمت پائین نادر است.سابقه دررفتگی قبلی پرسیده شود که داشته یا خیر.

معاینه

چنانچه دررفتگی وجود داشته باشد فرد درد شدیدی دارد و ممکن است نتوان مفصل را حرکت داد. در دررفتگی قدامی می توان سر بازو را لمس نمود و دامنه حرکات کاهش دارد. بخصوص در حرکت به خارج ( abduction ) و چرخش به داخل ( internal rotation ) . فرد معمولاً بازو را در حالت کمی دور از بدن و چرخش به خارج نگه می دارد.
دررفتگی به عقب تشخیص مشکلتری از قدامی دارد. بازو معمولاً‌ در وضعیت چرخش به داخل و در کنار بدن می باشد. دامنه حرکات کاهش یافته است بخصوص در حرکت چرخش به خارج و به سمت جلو.معاینه کامل عصبی عضلانی بایدصورت گیرد.

تصویربرداریرادیوگرافی:
نمای Anteroposterior : به بیمار می گوئیم ْ45-30 خم شود بطوریکه استخوان کتف وی موازی کاست رادیوگرافی قرار گیرد. این سبب می گردد که یک عکس AP در صفحه استخوان کتف گرفته شود در حالت نرمال یک فضای خالی بین سر بازو و حفره گلنوئید قرار دارد که در حالت در رفتگی این فضا وجود ندارد.
چنانچه عکس AP در صفحه بدن گرفته شود امکان دارد دررفتگی های خلفی را نشان ندهد.
نمای طرفی ( lateral )  :نمای AP نشان می دهد دررفتگی داریم یا خیر. اما نمای طرفی جهت آن را که به جلویا عقب می باشد را نشان می دهد.
ام ار آی: در افراد مسن یا میانسال که احتمال پارگی رباطهای عضلات چرخاننده شانه بدنبال جابجایی شانه زیاد است چنانچه دامنه حرکات بهبود نیابد یا درد رفع نگردد MRI برای تشخیص آسیب این رباطها لازم است. چانچه گادولینیوم MRI انجام شود بهتر است.درمان فاز حاد:بعد از جا انداختن باید دست به مدت 3-1 هفته توسط بانداژ بی حرکت باشد.
در این مدت فرد باید تمرین های دامنه حرکتی را برای مفاصل آرنج – مچ دست و دست انجام دهد.درمان جراحی معمولاً‌ برای ورزشکارانی که نیاز زیاد به استفاده از اندام فوقانی در ورزش خاص خود دارند توصیه می گردد و در افراد معمولی نیازی نیست.
فاز بهبودی:
بعد از دوره بی حرکت سازی حرکات غیر فعال شانه شروع می گردد ( حرکات توسط فرد دیگر )
در افراد پیر بعد از 1 هفته بی حرکتی باید حرکات غیر فعال شروع شوند زیرا احتمال بروز شانه یخ زده یا همان خشکی شانه در افراد مسن بیشتر است. هدف از این حرکات دستیابی به چرخش به خارج 30 درجه و جلو آوردن دست به میزان 90 درجه در سه هفته اول و دستیابی به 40 درجه چرخش به خارج و بالا آوردن دست تا 240 درجه در سه هفتم دوم است.
درمان جراحی در مورد ورزشکارانی که در این فاز ناپایداری علامتدار مفصلی را نشان می دهند انجام می گیرد.
فاز نگهدارنده:
در این فاز تقویت عضلات گرداننده شانه با اعمال وزن و حرکات فیزیوتراپیک صورت می گیرد. شنا کردن یک ورزش عالی برای این منظور می باشد.

بازگشت به تمرینات 

• نباید تا زمان رفع کامل علائم و محدودیتهای حرکتی مفصل شانه بعد از در رفتگی به رقابت بازگشت که این امر معمولاً دو الی سه ماه زمان نیاز دارد.

فیزیوتراپییکی از مهم ترین درمانها فیزیوتراپی می باشد که حتما باید با مراجعه به مراکز تخصصی و زیر نظر متخصص فیزیوتراپیست درمان را پیش برد

عوارض
• آسیب عروقی _ عصبی در ناحیه بازو و بدنبال دررفتگی
• آسیب عضلانی همراه عضلات ناحیه بازو
• عوارض ناشی از شکستگی در همراهی شکستگی و در رفتگی شانه

•استعداد به در رفتگی های مکرر : به خصوص در افراد زیر 18 سال چنانچه یک بار در رفتگی قدامی رخ دهد بسیار مستعد به بروز مجدد آن هستند و چنانچه این امر سه الی چهار بار تکرار گردد به جراحی برای پایدار کردن مفصل شانه که توسط جراح شانه انجام میشود، نیاز داریم.

پییش آگهی 

سن بروز این آسیب مهمترین فاکتور بیان کننده بروز مجدد است. افراد جوان بیشتر مستعد بروز مجدد می باشند. اگر در دوران نوجوانی رخ دهد احتمال بروز مجدد تا 90% می رسد در افراد بالای 40 سال ریسک بروز مجدد 15-10% می باشد.اغلب بروزهای مجدد در عرض 2 سال اول بعد از آسیب اولیه رخ می دهد.

                                            

                                 

آشنایی با شاک ویو(shock wave)

shock wave

شاک ویو امواج صوتی می باشد که با میزان انرژی بالا و بصورت غیر تهاجمی و بدون دارو به بافت تحت درمان اعمال می شود. امواج شاک ویو مانند امواج اولتراسونیک از نوع موج آکوستیک می باشد.

تفاوت امواج شاک ویو و اولتراسونیک چیست ؟

1- سطح انرژی و توان امواج شاک ویو بسیار بیشتر از امواج اولتراسوند است

2- امواج اولتراسونیک الگوی سینوسی پیوسته ای دارند که با فرکانس مشخص و ثابت تکرار می شود اما امواج شاک ویو در فاصله زمان کوتاهی فشار.........

به طور کلی بالاتربودن دامنه ماکزیمم فشار مثبت و کوتاه بودن زمان رسیدن به حداکثر فشار در امواج شاک ویو 2 دلیل قدرتمندتر بودن امواج شاک ویو نسبت به اولتراسوند است.

Shockwave Therapy چه دردهایی را درمان می کند؟

خارپاشنه

دردهای ناشی از التهاب تاندون ها

التهاب اپی کوندیلهای داخلی و خارجی آرنج

درد ناحیه داخلی ساق پا

انواع آرتروز (کاهش درد مفاصل و بازسازی و ترمیم غضروف مفصلی و ترشح مفصل )

گرفتگی عضلات

دردهای ستون مهره ها (گردن و کمر) دردهای ناحیه گردن و شانه

بیماریهای مفاصل

Shockwave Therapy چگونه باعث کاهش درد می شود؟

عبور امواج شوکی از بافت های زنده سبب کانون های کوچک و متعدد که از ملکولهای رسوب کرده کلسیم هستند متلاشی شده بنابراین سفتی بافت کاهش یافته جریان خون افزایش می یابد و التهاب از بین می رود

به طور کلی امواج شوکی با 3 مکانیسم متفاوت باعث کاهش درد می شوند :

1- متوقف نمودن تولید سیگنال درد

2- بلوک راههای هدایتی حس درد

3- تغییر محیط شیمیایی سلول و تولید رادیکال های ازاد

آیا درمان با شاک ویو آسیب میزند؟

نسل های پیشین دستگاه های شاک ویو باعث صدماتی می شدند، ولی تکنولوژی جدید رادیال در شاک ویوها هیچگونه آسیبی را به بدن نمی رساند.

مواردعدم استفاده از شاک ویو چیست ؟

بیماری عصبی، تومور استخوانی، عفونت ،metabolic bone condition ، اختلال در گردش خون

زخم باز ، تومور ، زمان بارداری ، بیمارانی که تحت درمان blood-thinning (رقیق کردن خون) هستند.

به طور کلی تصمیم نهایی در استفاده از شاک ویو تراپی با نظر پزشک است.

روش های تولید امواج شاک ویو چیست ؟

برای تولید امواج شاک ویو لازم است انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی تبدیل شود این کار از طریق ژنراتور صورت می گیرد 4 نوع ژنراتور وجود دارد :

1- الکتروهیدرولیک :

اولین روش تولید امواج شوکی است که مشابه روش تولید جرقه در ماشین است ( این تکنولوژی در HM3 Dornier بکار رفته است) در ژنراتور الکتروهیدرولیک از جریان high voltage استفاده می گردد.

2- پیزوالکتریک :

در این روش با اعمال یک ایمپالس الکتریکی به سرامیک های پیزوالکتریک ، امواج مکانیکی ضربه ای ایجاد می گردد.

3- الکترومگنتیک :

در این روش از طریق اعمال ولتاژ بالا (به شکل ناگهانی و لحظه ای) به سیم پیچ ، میدان مغناطیسی متغییری ایجاد می گردد که پس از طی مراحلی منجر به تولید امواج شاک ویو می گردد.

4- بالستیک یا پنوماتیک :

در سیستم های مولد امواج شوکی بالیستیک ، منبع اصلی تولید انرژی کینتیک یک کمپرسور هوای فشرده است که جریان هوای پر فشار از طریق یک لوله رابط انتقال می یابد.

انواع دستگاه شاک ویو کدام است ؟

1- Focused : دانسیته بالایی از انرژی در یک نقطه ایجاد می گردد و بیشتر در اورولوژی (سنگ شکن کلیه) کاربرد دارد

2- Radial: امواج به جای همگرا شدن و تجمع در یک نقطه کانونی اندکی واگرا می گردند.

چرا در درمان های ارتوپدی و صدمات مشابه شاک ویو رادیال توصیه می گردد ؟

1-در این گونه درمانها به امواج با انرژی کمتری نیاز است

2- به علت اینکه امواج به صورت همزمان بر بافت های سالم و بیمار ساطع می گردد ، امکان آسیب به بافت سالم و عوارض جانبی وجود دارد