اختلال عملکرد عضلات کف لگن به دو صورت ضعف عضلانی و یا سفتی بیش از حد عضله و عدم توانایی شل کردن آن بروز می نماید.
تعریف بی اختیاری: خروج غیر ارادی ادرار و مدفوع یا هر دو تحت عنوان بی اختیاری شناخته می شود. این عارضه در درصد بالایی از افراد جامعه شیوع دارد.
یکی از اختلالات شایع ناشی از ضعف عضلات کف لگن بی اختیاری ادرار می باشد. در مجموع 5 نوع بی اختیاری ادرار تعریف شده است.
1- بی اختیاری استرسی ادرار: این نوی بی اختیاری ناشی از بروز اختلال در سیستم انقباض عضلات غالبا به دلیل عدم تمرین یا کشیدگی بیش از حد عضلات کف لگن حین زایمان می باشد. در این نوع بی اختیاری خروج غیرارادی درار به دنبال فعالیت های فیزیکی مثل عطسه کردن وخندیدن و بلند کردن اجسام سنگین اتفاق می افتد.
2- بی اختیاری اورژانسی ادرار: در این بیماری ضرورت خروج ادرار زمانی احساس می شود که میزان اندکی از ادرار در مثانه وجود دارد که این امر به خروج زود هنگام ادرار از مثانه منتهی می گردد. عامل ایجاد این نوع بی اختیاری فعالیت بیش از حد عضلات مثانه می باشد.
3- بی اختیاری ادرار ترکیبی: در این بیماران مجموعه علائم بی اختیاری استرسی و بی اختیاری اورژانسی دیده می شود.
4- بی اختیاری سرریز: این نوع بی اختیاری ادرار به دلیل عدم خروج ادرار و تجمع ادرار رخ می دهد.
5- بی اختیاری انعکاسی غیر ارادی: این بیماری به علت عدم کنترل مثانه به دنبال آسیب های شبکه عصبی رخ می دهد.
شایع ترین انواع و دلایل ایجاد بی اختیاری های دفع
بی اختیاری دفع به دلایلی نظیر بروز اختلال در سیستم انقباض عضلات کف لگن پس از زایمان و پارگی ناحیه پرینه و همچنین اعمال جراحی عضلات انقباضی کف لگن و افزایش سن ایجاد می شود. عملکرد نادرست حسگر ها که اغلب توام بت عدم ارسال اطلاعات مربوط به پر شدن و سفتی مواد دفعی است می تواند موجب بی اختیاری شود. دلایلی همچون اعمال جراحی هموروئید و یا صدمات وارده به سیستم عصبی در این امر دخیل هستند.
بی اختیاری های دفع نیز بر اساس میزان و شدت آن در سه گروه طبقه بندی می شوند:
گروه یک: خروج غیر ارادی گاز
گروه دو: خروج غیر ارادی گاز و مدفوع آبکی
گروه سه: خروج غیر ارادی مدفوع سفت
یبوست عملکردی
یکی از اختلالات عضلات کف لگن که به علت عدم زمان بندی مناسب عضلات هنگام دفع رخ می دهد یبوست عملکردی می باشد. در این اختلال بیمار نمی تواند عضلات خود را هنگام دفع ریلکس نماید.
شیوه درمان بی اختیاری به دلایل ایجاد این بیماری بستگی دارد. که می تواند با دارو و فیزیوتراپی از طریق تمرین عضلات کف لگن تحریک الکتریکی و یا اعمال جراحی صورت گیرد. قبل از شروع درمان در انواع معاینات پزشک امری ضروری.
درمان فیزیوتراپی اختلالات کف لگن
یکی از درمان های بی خطر بی اختیاری ها درمان فیزیوتراپی با استفاده از تحریکات الکتریکی و ورزش درمانی می باشد. در این روش با استفاده از الکترودهایی که روی سطح پوست یا درون مقعد یا واژن قرار می گیرند جریان الکتریکی با هدف تقویت عضلات به بدن وارد می شود. همچنین ورزش های تقویتی و ریلکسیشن نیز به بهبود این عوارض کمک می نماید. یکی دیگر از درمان های جدید اختلالات عضلات کف لگن بیوفیدبک تراپی می باشد که توسط ابزار و دستگاه های مخصوص قابل انجام می باشد.