آرتروز کمر و ستون فقرات

برنامه تمرینات درمانی زانو (قسمت ششم)

6)      حرکت ششم:  حرکت کشش عضله ساق پا (Calf Raises)

عضلات اصلی درگیر: Gastrocnemius-soleus complex (گاسترو سولئوس)

شما باید این حرکت را در ساق پای خود احساس کنید.

تجهیزات مورد نیاز: صندلی برای حمایت و حفظ تعادل.

 تعداد تکرار: 2 نوبت 10 تایی

روزهای هفته: 6 تا 7 بار

دستورالعمل انجام:

·         روی دو پای خود با وزن توزیع شده به تساوی بایستید، برای حفظ تعادل پشتی صندلی و یا دیوار را نگاه دارید.

·         پای سالم خود را بالا آورید و از سطح زمین بلند کنید طوریکه وزنتان روی پای آسیب دیده بیافتد.

·         پاشنه پای آسیب دیده را تا حدی که میتوانید بالا ببرید سپس پایین آورید.

·         10 بار تکرار کنید.

 

نکته : وزن خود را روی پای درحال کار خود بیاندازید.

برگرفته از کلینیک فیزیوتراپی کارا فیزیوتراپیست حمید روحانی

برنامه تمرینات درمانی زانو (قسمت چهارم)

4)      حرکت چهارم: اسکات نیمه

عضلات اصلی درگیر: Quadriceps (عضله چهارسر ران) Gluteus (سرین) Hamstrings (عضلات عقب ران)

شما باید کشش را درجلو و پشت ران و باسن خود احساس کنید.

تجهیزات مورد نیاز: بتدریج که انجام تمرین راحتتر میشود مقاومت را با گرفتن وزنه در دست افزایش دهید. با وزنه 5 پوندی شروع کرده و تا 10 پوند افزایش دهید.

تعداد تکرار: 3 نوبت 10 تایی

روزهای هفته: 4 تا 5 بار

دستورالعمل انجام:

·         با پاهای باز باندازه عرض شانه بایستید. دستانتان میتوانند جلوی ران قرار گرفته و یا با سمت جلو دراز شوند. اگر لازم است برای حفظ تعادل پشتی صندلی و یا دیوار را نگاه دارید.

·         قفسه سینه خود را صاف نگاه داشته و باسن خود را حدود 10 اینچ پایین آورید طوریکه میخواهید روی صندلی بنشینید.

·         وزن خود را روی پاشنه پا انداخته و حالت اسکات را برای 5 ثانیه نگاه دارید

·         با فشار بر پاشنه بدن خود را به حالت ایستاده بازگردانید.

 

نکته : کمر خود را به سمت جلو خم نکنید.

برگرفته از کلینیک فیزیوتراپی کارا فیزیوتراپیست حمید روحانی

برنامه تمرینات درمانی زانو (قسمت سوم)

3)      حرکت سوم: کشش عضلات عقب ران در حالت خوابیده به پشت

عضلات اصلی درگیر: Hamstrings (عضلات عقب ران)

شما باید کشش را در پشت ران و پشت زانوی خود احساس کنید.

نیاز به تجهیزات: ندارد.

تعداد تکرار: 2 تا 3 بار

روزهای هفته: 4 تا 5 بار

دستورالعمل انجام:

·         روی زمین با دو پای خمیده دراز بکشید.

·         یک پا را از زمین بالا بکشید و زانو را به سمت قفسه سینه بکشید. دستان خود را پشت ران و زیر زانو به هم قلاب کنید.

·         پای خود را صاف کنید و بارامی به سمت سر بکشید، تا جاییکه احساس کشش کنید. (اگر در قلاب کردن دستان مشکل دارید، یک حوله را دور ران خود چرخانده و آنرا گرفته و به سمت خود بکشید.)

·         این حالت را برای 30 تا 60 ثانیه حفظ نمایید.

·         با پای مخالف تکرار کنید.

نکته : دقت نمایید برای کشش هرگز دستان خود را روی مفصل زانو قرار ندهید.

 

برگرفته از کلینیک فیزیوتراپی کارا فیزیوتراپیست حمید روحانی

برنامه تمرینات درمانی زانو (قسمت دوم)

شنبه, ۴ مهر ۱۳۹۴، ۰۸:۱۶ ب.ظ

2)      حرکت دوم: کشش ایستاده عضله چهارسر ران

عضلات اصلی درگیر: Quadrices (عضله چهارسرران) 

شما باید کشش را در جلوی ران احساس کنید.

تعداد تکرار: 2 تا 3 بار

روزهای هفته: 4 تا 5 بار

دستورالعمل انجام:

     ·         پشتی صندلی یا دیوار را برای حفظ تعادل نگاه دارید.

·         زانو را خم کرده و پاشنه پا را به طرف کپل بالا بیاورید.

·         مچ پا را با دست گرفته و به آرامی پاشنه را به بدن خود نزدیک نمایید.

·         این حالت را برای 30 تا 60 ثانیه حفظ نمایید.

·         با پای مخالف تکرار کنید.

نکته : دقت نمایید پشت شما دچار انحنا یا پیچش نشود.

برگرفنه ازکلینیک فیزیوتراپی کارا فیزیوتراپیست حمید روحانی

برنامه تمرینات درمانی زانو (قسمت اول)

هدف از این برنامه:

پس از عمل جراحی یا جراحت در ناحیه زانو این برنامه تمرینی به شما در بازگشت به فعالیت های روزمره و یک رویه زندگی سالم کمک می کند. این برنامه ساختار یافته همچنین در بازگرداندن ورزش و فعالیتهای تفریحی به زندگی شما مفید است.

ایجاد تقویت و انعطاف پذیری در فاکتور موثر این برنامه تمرینی می باشند: تقویت عضلات باعث حمایت زانو و کاهش فشار بر مفصل زانو شده و آنرا در مقابل ضربه مصون نگاه میدارد. کشش عضلات تقویت شده برای بازیابی رنج حرکتی و جلوگیری از جراحت مهم می باشد. کشش خفیف بعد از حرکات تقویتی میتواند باعث کاهش کوفتگی و افزایش انعطاف پذیری عضلات شود.

عضلات هدف:

·         عضله چهار سر ران (جلوی ران) (Quadriceps) 

·         عضلات عقب ران (پشت ران) (Hamstrings)

·         عضله دور کننده (قسمت بیرونی ران) ( abductors)

·         عضله لترال (قسمت درونی ران) ( adductors)

·         عضلات سرینی متوسط و بزرگ (Gluteus medius and gluteus maximus)

مدت برنامه :

این برنامه به صورت پیش فرض 4 تا 6 هفته به طول می انجامد. مگر اینکه فیزیوتراپیست یا پزشک معالج نظر دیگری داشته باشد. البته این تمرینات در بلند مدت برای حفظ سلامت زانو توصیه میشود.

در شروع برنامه 5 تا 10 دقیقه گرم کردن همانند پیاده روی یا دوچرخه ثابت توصیه میشود.

هیچگاه درد را نادیده نگیرید. در طول تمرینات نباید احساس درد ایجاد شود. نحوه درست انجام تمرینات را حتما با فیزیوتراپیست یا دکتر خود کنترل نمایید.

1)      حرکت اول: کشش بند پاشنه  (Heel cord stretch)

عضلات اصلی درگیر: gastrocnemius-soleis complex (عضلات پشت ساق و نعلی)

شما باید کشش را در عضلات ساق پا و پاشنه احساس کنید.

تعداد تکرار: 2 ست هر کدام 4 بار

روزهای هفته: 6 تا 7 بار

دستورالعمل انجام:

·         روبروی دیوار بایستید طوریکه زانوی سالم با خم محدود جلو قرار گیرد. زانوی آسیب دیده صاف و پشت شما قرار گیرد طوریکه پاشنه به حالت تخت قرار گیرد.

·         دو پاشنه را تخت روی زمین قرار داده و باسن خود را به جلو به سمت دیوار فشار دهید.

·         این کشش را برای 30 ثانیه ادامه داده و 30 ثانیه استراحت کنید. سپس تکرار کنید.

نکته : پشت خود را انحنا ندهید.

                          

برگرفته از سایت دکتر حمید روحانی

فیزیوتراپی کارا....کامیاران

تمرینات زانو 1

تمرینات کمر1

آرتروز گردن

آرتروز گردن (استئوآرتروز گردنی یا استئوآرتریت گردنی) یا اسپوندیلوز گردنی یک بیماری تخریبی مفصلی (Degenerative joint disease) است که بیشتر افراد بالاتر از 45 سال را گرفتار می کند. استئوآرتریت گردنی (آرتروز گردن) برخلاف نامش یک بیماری التهابی نیست. آرتروز (استئوآرتریت) بیماری مزمنی است که اگرچه در بسیاری از افراد با افزایش سن دیده می شود ولی شدت آن در برخی از آنها بیشتر بوده و ممکن است سبب درد و سفتی مفصل گردد. در بیمارانی که به آرتروز گردنی مبتلا هستند، تغییرات تخریبی فقرات گردنی می تواند در چندین مهره رخ دهد، ولی معمولا این تغییرات در مهره های پایین گردن شایع تر است.
بسیاری از بیمارانی که دچار آتروز گردن می شوند ممکن است از درد گردن، شانه و اندام فوقانی شکایت داشته باشند. این بیماری همچنین ممکن است باعث خشکی گردن و درنتیجه کاهش حرکات گردن در جهات مختلف گردد. مهمترین تغییرات در آرتروز گردن شامل کاهش ارتفاع دیسک های بین مهره ای و تغییر حالت طبیعی آن، ایجاد زواید استخوانی بنام استئوفیت، تغییرات تخریبی در مفاصل بین مهره ای پشتی (مفاصل فاست یا آپوفیزیال)، تنگ شدن تدریجی کانال نخاعی (Spinal canal) و سوراخ های بین مهره ای (Intervertebral foramen) است که این تغییرات از عوامل زمینه ساز درد و خشکی مفصلی محسوب می شوند.
 
وضعیت ستون فقرات گردنی (مفاصل بین مهره ای جلویی و پشتی) در شکل زیر:
 

 
آرتروز گردن در تصویر زیر (تصویر زیر ایجاد استئوفیت ها و کاهش فضای دیسک بین مهره ای را نشان می دهد):
 

 
استئوفیت ها ممکن است در جلو و عقب تنه مهره یا حاشیه های مفاصل فاست (Facet joints) ایجاد شوند که گسترش آنها می تواند منجربه تنگ شدن سوراخ بین مهره ای و کانال نخاعی گردد. همچنین ممکن است هایپرتروفی لیگامان طولی پشتی و لیگامان فلاوم (رباط زرد) ایجاد گردد که نتیجه آن تنگی کانال نخاعی (Spinal canal stenosis) است. تنگ شدن سوراخ بین مهره ای عامل تحت فشار قراردادن اعصاب گردنی است و تنگی کانال نخاعی باعث فشار به طناب نخاعی می گردد.
علل آرتروز گردن
عوامل زیر می توانند روند آرتروز گردن را تسهیل نمایند:
*افزایش سن یا پیری
*ضربه به ستون فقرات گردنی
*حفظ وضعیت های ثابت و طولانی مدت سر و گردن در فعالیت های روزمره (مثلا در تایپیست ها و افرادی که با کامپیوتر یا لپ تاپ سروکار دارند)
*حرکات ناگهانی و کنترل نشده در ستون فقرات گردنی
*ضعف و آتروفی عضلات ستون مهره ای گردنی
*آسیب دیسک بین مهره ای گردنی یا فتق دیسک بین مهره ای گردنی (Cervical intervertebral disc herniation)
*بیماری تخریبی دیسک بین مهره ای گردنی یا بیماری استحاله ای دیسک گردنی (Cervical degenerative disc disease) که بیشتر در افراد جوان اتفاق می افتد. در این بیماری یک نوع پیری زودرس در دیسک بین مهره ای رخ می دهد که باعث کاهش فاصله بین دو مهره در ناحیه درگیر می شود.
آسیب شناسی (پاتولوژی) آرتروز گردنی
روند آرتروز در ستون فقرات گردنی یا اسپوندیلوز گردنی ازنظر پاتولوژی می تواند در ارتباط با موارد زیر باشد:
*تغییرات تخریبی در مفاصل بین مهره ای جلویی بصورت زیر:
-ایجاد تغییرات تدریجی در دیسک های بین مهره ای درگیر که باعث کم شدن ارتفاع دیسک و کاهش خاصیت ارتجاعی آن می گردد
-تغییر در تنه یا جسم مهره ها ی گردنی همراه با تشکیل زواید استخوانی در حاشیه های جلو یا عقب جسم مهره
-ممکن است تغییراتی در ساختار رباط طولی جلویی (Anterior longitudinal ligament) و رباط طولی پشتی (Posterior longitudinal ligament) ایجاد گردد
*تغییرات تخریبی در مفاصل بین مهره ای پشتی یا مفاصل فاست که این تغییرات شبیه آرتروز دیگر مفاصل سینوویال است (یعنی تخریب غضروف مفصلی و ایجاد استئوفیت ها در حاشیه های مفصل بین مهره ای پشتی)
*ممکن است ساختمان رباط زرد یا لیگامان فلاوم (Ligamentum flavum) تغییر کند
*به دلیل فشار بیش از اندازه به مفاصل فاست یا مفاصل بین مهره ای پشتی (به علت آسیب مفاصل بین مهره ای جلویی) که بیشتر در انجام حرکات نقش دارند، ممکن است علاوه بر تغییرات فرسایشی و تخریبی درنهایت دچار نیمه دررفتگی گردند.
　
علایم و نشانه های آرتروز گردن
علایم و نشانه های آرتروز گردن ممکن است درارتباط با موارد زیر باشد:
*درد گردن که بیشتر مربوط به پشت گردن است
*درد در ناحیه تراپزیوس و شانه
*گاهی سردرد
*احتمال محدود شدن حرکات گردن به علت سفتی مفاصل یا درد وجود دارد. معمولا محدود شدن حرکات گردن زیاد نیست، ولی آرتروز گردنی شدید و پیشرفته می تواند منجربه محدودیت حرکتی زیاد در فقرات گردنی گردد.
*برخی از افراد از احساس خشکی و ساییدگی به هنگام حرکات گردن شکایت دارند. در بسیاری از موارد، کرپیتاسیون (صدای خش خش) در حرکات گردن شنیده می شود.
*درصورت فشار به ریشه های عصبی یا اعصاب گردنی در ناحیه سوراخ بین مهره ای، درد رادیکولار که در مسیر عصب است در اندام فوقانی ایجاد می شود که می تواند تا انگشتان امتداد یابد.
*درصورت فشار به ریشه های عصبی، ممکن است علایمی چون خواب رفتگی، سوزن سوزن شدن و خارش در دست ایجاد گردد. در این موارد، ضعف و آتروفی عضلانی کمتر رخ می دهد.
*ممکن است حساسیت روی عضلات پشتی گردن و زواید خاری به هنگام لمس وجود داشته باشد
*به ندرت طناب نخاعی ازطریق استئوفیت ها به شدت تحت فشار قرار می گیرد که در این موارد ممکن است به درگیرشدن چهار اندم، مثانه و روده بینجامد.
تشخیص
ابزارهای تشخیصی زیر ممکن است جهت بررسی وضعیت فقرات گردنی و کانال نخاعی درخواست گردد:
*با انجام رادیوگرافی (X-ray)، کاهش فاصله بین دو مهره مجاور، وجود استئوفیت ها در حاشیه های جسم مهره به خصوص در قسمت کنار جلویی آن، اسکلروز (افزایش دانسیته استخوان) همراه با ایجاد استئوفیت ها در مفصل بین مهره ای پشتی مشخص می گردد.
*سی تی اسکن (Computed tomography scan or CT scan) جهت بررسی مهره ها، مفاصل فاست و کانال نخاعی
*ام آر آی اسکن (Magnetic resonance imaging scan or MRI scan) جهت بررسی دیسک بین مهره ای، ریشه های عصبی و کانال نخاعی
درمان آرتروز گردن
درمان ممکن است درارتباط با موارد زیر باشد:
*درمان دارویی طبق نظر متخصص مربوطه
*فیزیوتراپی جهت کاهش درد و تقویت عضلات
*پرهیزاز وضعیت های ثابت و طولانی مدت
*پرهیزاز وضعیت ها و حرکات دردناک
*گاهی استفاده از گردن بندهای طبی
*در مواردی که درمان های بالا موثر نباشند و علایمی از فشار روی ریشه های عصبی یا طناب نخاعی وجود داشته باشد ممکن است درمان جراحی مطرح گردد (مثلا لامینکتومی).
معمولا بیشتر بیماران با درمان های دارویی و فیزیکی کنترل می گردند و درمان های جراحی کمتر صورت می گیرد مگر اینکه فشارهای شدید روی نخاع یا ریشه های عصبی وجود داشته باشد.
 
نویسنده مقاله: فیزیوتراپیست ابراهیم برزکار

سالمندی و فیزیوتراپی

سالمندی و لزوم توجه ویژه به فیزیوتراپی...

افزایش سن یک سیر نرمال و پدیده ی بایلوژیکی است که همزمان با آن تغییراتی در جسم و روان فرد ایجاد می شود.

سالمندی عموما به زمانی اطلاق می شود که تغییرات حاصل از افزایش سن قابل توجه بوده و بر زندگی شخص تاثیرات متفاوتی می گذارد. این تغییرات گاهی خود را در چهره ، رنگ موها و خلق و خو که به راحتی قابل مشاهده و درک هستند نشان می دهند و گاهی با بروز اختلال در عملکردها و سیستم های داخلی بدن بروز می کنند، که به آسانی قابل مشاهده نبوده و نیاز به نگرش ها و مداخلات تخصصی جهت پیشگیری، تشخیص یا درمان آنهاست.

در بین زوایای مختلف و مرتبط با سالمندی به چند بخش توجه و نیاز بیشتری احساس می شود، مانند: تأمین نیازهای عاطفی و رفاهی، پیشگیری از بروز تغییرات و اختلالات جسمی، و پرداختن به مبحث سلامت روان. نیاز به توضیح نیست که تمامی این بخش ها با همدیگر مرتبط بوده و هر کدام بر دیگری تاثیراتی دارد که می تواند سبب بهبود یا تشدید مشکلات آن حوزه شود.

همانطور که می دانیم برای اختلالات یا بیماری ها در حوزه ی سلامت و درمان، پیشگیری مقدم بر درمان بوده ، و درمان های غیرتهاجمی بر درمان های متکی بر دارو و جراحی ارجحیت دارند. فلذا دولت ها و بخصوص وزارت سلامت کشورها برای بحث سالمندی تمهیدات ویژه در نظر می گیرند و بصورت دقیق و سالانه بحث سالمندی و رشد آن را در جوامع خود دنبال کرده و سیاست های لازم در این بخش را برمبنای آن اتخاذ می کنند.

 طبق منابع مستند جمعیت سالمند جهان در سال 2002 حدود 605 میلیون نفر بوده و این تعداد در سال 2025 به حدود یک میلیارد و دویست میلیون نفر خواهد رسید و این رقم در 2050 حدود بیست درصد از کل جمعیت جهان خواهد بود.(1)

این آمار پیام قابل توجهی را همراه خود داشته که متولیان حوزه ی سلامت را دهه های اخیر وادار به ایجاد شاخه های تخصصی در حوزه ی سالمندان کرده است. این هشدار تئوریسین ها و تصمیم گیران دانشگاهی و صنفی فیزیوتراپی را نیز برآن داشت تا شاخه ای تخصصی در این حوزه ایجاد کنند و از سال 2003 سابگروپ رسمی آن در کنفدراسیون جهانی فیزیوتراپی (WCPT) تحت عنوان (IPTOP) ثبت شد .(2)

در یک کنفرانس علمی که توسط مرکز تحقیقات ضایعات مغزی و نخاعی دانشگاه تهران برگزار شد، فیزیوتراپیست دکتر تسوچیا از کشور ژاپن ، که سابقه سی ساله در حوزه ی بازتوانی بیماران آسیب نخاعی در ژاپن را دارا بود ، صحبت های قابل تاملی را ابراز کرده که بخشی از این سخنان بسیار قابل توجه است :" ایران در این سال ها بمانند ژاپن در دهه ی گذشته است که آمار تصادفات و به تبع آن آسیب های نخاعی بالاست. ولی آمار تصادفات و ضایعات نخاعی ما در ژاپن در حال حاضر بسیار کم شده، و این در حالیست که ما با دغدغه ای بزرگ تر به نام سالمندی روبرو شده ایم که در حال حاضر سرگرم پرداختن به مشکلات و کمبود های این حوزه هستیم و تعداد فیزیوتراپیست های موردنیاز ما برای فعالیت در این حوزه پاسخگو نیست".(3)

فیزیوتراپی در بخش پیشگیری ، درمان اختلالات این حوزه و بهبود کیفیت زندگی (QOL)سالمندان نقش اساسی دارد که باید در مطلبی جداگانه به صورت مفصل مورد بحث و بررسی قرار گیرد.(4)

هدف از نگارش این مطلب جلب توجه جدی تصمیم گیران حوزه سلامت و به خصوص فیزیوتراپی به این حوزه است که در سال های نزدیک با ابعاد بسیار گسترده تر این موضوع روبرو خواهند شد و جامعه نیازمند حضور محسوس فیزیوتراپیست هایی است که در این حوزه دانش و صلاحیت تخصصی داشته باشند.

1- کامیونیتی مدیسین/دکتر پارک،ادیشن 23،ص594

2. http://www.wcpt.org/iptop

3. مرکز تحقیقات ضایعات مغزی و نخاعی دانشگاه تهران ، سالن کنفرانس پژوهشکده بازتوانی عصبی، 30 تیرماه 1394

_ژاپن و ایتالیا دو کشوری بوده اند که در سال 2003 بالاترین آمار سالمند رو داشتند، و جالب اینجاست که پس از حدود دوازده سال از اون آماروهشدار، همچنان یکی از دغدغه های حوزه ی سلامت ژاپن بحث فیزیوتراپی سالمندان و کمبودها در این حوزه ست که نشان از ضرورت و توجه ویژه و هرچه سریع تر به بحث فیزیوتراپی سالمندان است.

4.https://www.geriatricspt.org/