علائم و انواع شکستگی های شست

علائم شکستگی های متاکارپ شست

 

درد شدید در محل شکستگی مهمترین علامت است. شدت این درد با فشار مستقیم به محل شکستگی بیشتر میشود. دیگر علائم شامل تورم، ناتوانی در حرکت دادن شست، تغییر شکل ظاهری شست و گاهی احساس گزگز انگشت است. تشخیص قطعی توسط پزشک ارتوپد با استفاده از رادیوگرافی ساده امکانپذیر است.

 

انواع شکستگی های شست

 

شکستگی های شست دست معمولا در قسمت پرگزیمال Proximal آن یعنی در طرفی که به مچ دست نزدیک تر است بوجود میاید. این شکستگی ها ممکن است داخل مفصلی باشند یعنی خط شکستگی بصورت مایل به داخل مفصل بین شست و استخوانچه ی مچ دست ( استخوانچه ای از مچ دست به نام تراپزیوم یا ذوزنقه ای که با متاکارپ شست مفصل میشود) رفته باشد. این شکستگی ها را شکستگی بنت Bennett’s fracture- subluxation مینامند.

 

در مواردی هم شکستگی خارج مفصلی است یعنی خط شکستگی بصورت عرضی یا مایل بوده ولی به درون مفصل امتداد نیافته است. شکستگی های داخل مفصلی از آن جهت که میتوانند ایجاد آرتروز بکنند اهمیت بیشتری داشته و باید با دقت بسیار بیشتری جااندازی و درمان شوند

 

                                 

.

شکستگی شست دست. علائم و نحوه درمان

اهمیت شکستگی های شست چیست

 

اکثر شکستگی های شست بدنبال ضربه مستقیم ایجاد میشوند مثلا بدنبال زمین خوردن، یا وقتی میخواهیم یک توپ را بگیریم و فشار توپ موجب ضربه به شست و به عقب بردن آن میشود.

 

گاهی شکستگی بدنبال ضربه غیر مستقیم مانند پیچ خوردن شست ایجاد میشود. در حین ورزش هایی مانند کشتی و اسکی این اتفاقات زیاد میفتد.

 

شکستگی های مفصلی باید بصورت بسیار دقیق جااندازی شده وگرنه ممکن است زمینه ساز ایجاد آرتروز در مفصل شوند. بخصوص شکستگی در محلی که متاکارپ شست به استخوان های مچ دست متصل میشود اهمیت زیادی دارد

 

                                 

.

درمان شکستگی انگشت چیست

انتخاب نوع درمان به توسط پزشک ارتوپد با در نظر گرفتن محل شکستگی، شکل شکستگی، شدت شکستگی، جابجا بودن یا نبودن آن و متغیرهای دیگر است.

 

بسیاری از شکستگی های انگشت دست بدون جابجایی هستند. تنها درمان این شکستگی ها بستن انگشت شکسته شده به انگشت مجاور با یک چسب است. این بستن باید طوری باشد که مفاصل انگشتان بتوانند به راحتی خم و صاف شوند. همچنین چسب بکار رفته باید حساسیت پوستی ایجاد نکند و نیاید خیلی محکم بسته شود.

اگر شکستگی همراه با جابجایی باشد پزشک معالج آنرا جااندازی کرده و در صورت پایدار بودن شکستگی، ممکن است دست را مدتی در آتل گچی قرار دهد. جوش خوردن شکستگی های انگشت معمولاً به سه هفته وقت نیاز دارد و معمولاً دست به همین مدت در آتل باقی میماند. ممکن است در مدت این سه هفته پزشک ارتوپد از دست شما عکسبرداری کند تا مطمئن شود شکستگی انگشت دست شما جابجا نشده است.

 

گاهی اوقات بعد از جااندازی بسته شکستگی پایدار نیست (یعنی به محض اینکه پزشک انگشت بیمار را رها میکند قطعات شکسته شده مجددا جابجا میشوند). در این موارد پزشک معالج پس از جااندازی بسته، پین هایی را از راه پوست به درون استخوان های شکسته شده وارد کرده و آنها را به یکدیگر متصل میکند.

 

گاهی اوقات مثلاً در مورد بعضی شکستگی های با جابجایی زیاد یا شکستگی های باز یا همراه با مشکلات عصبی یا عروقی ممکن است نیاز به انجام عمل جراحی باشد. در این صورت جراح ارتوپد جراحی را در اطاق عمل و معمولاً با بیحسی محلی انجام میدهد.

 

بعد از جااندازی شکستگی، محل شکستگی به توسط وسایل فلزی مثل سیم یا پین یا پیچ یا پلاک فیکس و ثابت میشود. بعد از جراحی هم معمولاً دست تا مدتی در آتل گچی میماند.

 

همانطور که گفته شد گاهی اوقات بند انتهایی انگشت ممکن است بدنبال اصابت جسم سخت مانند ضربه چکش یا گیر کردن انگشت لای در، خرد شود. در این موارد معمولا پوست انگشت زخمی میشود و یا ممکن است زیر ناخن خونریزی کرده و کبود شود و یا حتی ممکن است ناخن از بستر خود کنده شود. این شکستگی ها نیازی به بستن ندارند و خودبخود جوش میخورند. درمان در این موارد باید بیشتر معطوف به وضعیت آسیب پوست و بستر ناخن باشد.

درمان شکستگی انگشت چه بدون جراحی و چه با عمل جراحی انجام شود بعد از چند هفته که دست از آتل گچی خارج میشود انگشتان دست بخصوص انگشت شکسته شده خوب خم و راست نمیشود. بیمار حتماً باید تا مدت چند هفته حرکات بخصوصی را که پزشک معالج یا فیزیوتراپ به او آموزش میدهد به درستی انجام دهد تا حرکات انگشت، دوباره به وضع طبیعی برگردد.

                                 

 

علائم شکستگی انگشتان دست

مهمترین علامت شکستگی انگشت دست درد است. این درد ممکن است با حرکت انگشت بدتر شود. فشار دادن محل شکستگی درد را بیشتر میکند. همراه با درد، تورم انگشت، خونمردگی، عدم توانایی در حرکت دادن انگشت، کوتاه شدن و یا تغییر شکل انگشت میتواند از علائم دیگر شکستگی انگشت باشد.

در صورتیکه بدنبال ضربه انگشت دست شما درد گرفته است به پزشک ارتوپد مراجعه کنید. بسیاری از افراد با این فکر که درد انگشت دست آنها بدنبال ضربه فقط یک کوبیدگی ساده است به پزشک مراجعه نمیکنند و وقتی بعد از چند هفته دردشان خوب نمیشود به نزد پزشک میروند.

 

متاسفانه همین تاخیر میتواند روی نتیجه درمان تاثیر منفی داشته باشد. تشخیص قطعی شکستگی انگشت به توسط رادیوگرافی ساده است

                                 

.

شکستگی انگشت دست. علائم و درمان

علت شکستگی انگشت دست

 

 علت شکستگی انگشتان دست ضربه است و این ضربه میتواند در حین کار یا فعالیت های تفریحی یا ورزشی بصورت ضربه مستقیم جسم سخت و یا فشار غیر مستقیم مانند پیچاندن انگشت ایجاد شود

.

انواع شکستگی های انگشت

 

شکستگی میتواند در هر کدام از سه بند انگشت ایجاد شود. شکستگی انگشتان ممکن است خارج مفصلی یا داخل مفصلی باشد. هر انگشت سه مفصل دارد و خط شکستگی در هر کدام از این مفاصل وارد شود مهم و خطرناک است.

 

این شکستگی ها باید بسیار به دقت جااندازی شوند تا بدون جابجایی جوش بخورند وگرنه در صورت بد جوش خوردن میتوانند در دراز مدت موجب ساییدگی مفصل شوند. شکستگی های خارج مفصلی معمولا بصورت عرضی یا مایل یا مارپیچی هستند.

 

گاهی اوقات بند انتهایی انگشت ممکن است بدنبال اصابت جسم سخت مانند ضربه چکش یا گیر کردن انگشت لای در، خرد شود

                                 

.

عوارض دررفتگی لونیت در مچ دست چیست

شایعترین و مهمترین عوارض دررفتگی لونیت عبارتند از

 

    نکروز آوازکولر استخوان لونیت : به علت آسیب شدید به لیگامان های اطراف لونیت که محل ورود عروق تغذیه کننده استخوان هستند، ممکن است بدنبال دررفتگی، خونرسانی استخوان دچار اختلال شده و موجب نکروز آوازکولر یا سیاه شدن استخوان شود.

 

    استئوآرتریت یا آرتروز : آرتروز معمولا به علت نکروز آوازولر استخوان و یا جانیفتادن دررفتگی ایجاد میشود. درمان آن استفاده از بریس مچ دست و محدود کردن فعالیت های مچ است و در موارد شدید نیاز به عمل جراحی و فیوژن یا خشک کردن مفاصل بین لونیت و استخوان های اطراف وجود دارد.

 

    فشار به عصب مدیان : در هنگام دررفتگی لونیت عصب مدیان ممکن است بر اثر فشار این استخوان جابجا شده فلج شود. در این صورت دررفتگی باید بسرعت جااندازی شود. اگر مدت زیادی از دررفتگی گذشته و قابل جااندازی نباشد باید استخوان لونیت از مچ دست خارج شده و فلکسور رتیناکولوم ( نوار بافتی محکمی که روی عصب مدیان را پوشانده است) با عمل جراحی باز و آزاد شود تا فشار از روی عصب برداشته شود

 

                                 

.

علائم در رفتگی استخوان هلالی یا لونیت

بدنبال در رفتگی مچ دست متورم میشود. فشار دادن به جلوی مچ دست شدت درد را افزایش میدهد. حرکات مچ بشدت محدود شده و حتی ممکن است حرکات انگشتان هم کم شود ( علت کاهش حرکات انگشتان فشار استخوان لونیت جابجا شده بر روی تاندون های انگشتان است) و ممکن است حس لمس انگشتان دوم و سوم دست کاهش یابد.

تشخیص این آسیب، با استفاده از رادیوگرافی نیمرخ مچ دست است که در آن جابجا شدن استخوان لونیت دیده میشود.

درمان این دررفتگی معمولا بصورت جااندازی بسته است. پزشک معالج با کشش مچ دست و فشار مستقیم بر روی استخوان لونیت آنرا جااندازی میکند.

 

پس از آن استخوان به توسط پین به استخوان های اطراف متصل شده و سپس مچ دست به مدت یک ماه به توسط گچ بیحرکت میشود. اگر این دررفتگی دیر تشخیص داده شود بصورت بسته جا نمیفتد. در این موارد نیاز به عمل جراحی و جااندازی باز دررفتگی وجود دارد.

 

در مواردی که مدت زیادی از دررفتگی گذشته باشد ممکن است استخوان حتی با عمل جراحی هم جا نیفتد که در این موارد ممکن است نیاز شود تا استخوان لونیت از مچ دست خارج گردد

 

                                 

.

در رفتگی های مفصل مچ دست چگونه ایجاد و چطور درمان میشوند

دررفتگی کامل مفصل مچ دست نادر است ولی در بسیاری اوقات دررفتگی های ناکامل در این مفصل دیده میشوند که شایع ترین آنها دررفتگی استخوان لونیت است.

 

دررفتگی لونیت در مچ دست

 

این دررفتگی معمولا بدنبال زمین خوردن روی کف دست بوجود میاید. در این وضعیت بر اثر به عقب رفتن شدید مچ دست و فشار استخوان های ردیف دیستال Distal ( یعنی ردیفی که از استخوان رادیوس دورترند) به لونیت، لیگامان های مهمی از اطراف این استخوان پاره شده و موجب جابجا شدن استخوان میشود.

 

دررفتگی لونیت پس از شکستگی اسکافویید شایعترین آسیب استخوانچه های مچ دست بدنبال ضربه است. گاهی اوقات این دررفتگی با شکستگی استخوان اسکافوئید و یا زائده نیزه ای ( استیلویید) استخوان رادیوس و یا هر دو همراه است.

 

همانطور که توضیح داده شد در دررفتگی لونیت، استخوان های کارپ یا مچ، ارتباط بین خود و استخوان های ساعد را حفظ میکنند و این فقط استخوان لونیت است که از جای خود دررفته و جابجا میشود.

گاهی اوقات جابجایی برعکس است به این صورت که استخوان لونیت ارتباط خود با استخوان رادیوس را حفظ کرده و بقیه هفت استخوانچه مچ دست جابجا میشوند. به این آسیب، دررفتگی پری لونار Prelunar dislocation میگویند

 

                                 

.

عوارض شکستگی استخوان اسکافویید چیست

احتمال ایجاد عارضه در شکستگی اسکافویید زیاد است و حتی در شکستگی های بدون جابجایی هم ممکن است عوارض بروز کند. شایعترین این عوارض دیرجوش خوردن، جوش نخوردن، نکروز آوازکولر و استئوآرتریت است.

دیر جوش خوردن شکستگی اسکافوئید

 

به علت اینکه استخوان اسکافویید خونرسانی خوبی ندارد جوش خوردن آن معمولا به کندی صورت گرفته و نیاز به ۳-۲ ماه زمان دارد. با این حال گاهی اوقات این زمان به ۶-۴ ماه افزایش میابد که در این حال لفظ دیرجوش خوردن به آن اطلاق میشود.

 

اگر شکستگی تا چهار ماه جوش نخورد گچ باز شده و به بیمار اجازه داده میشود بمدت ۴-۳ هفته مچ دست خود را حرکت داده و نرمش هایی برای افزایش دامنه حرکتی توسط بیمار انجام میشود.

 

اگر بعد از این مدت بیمار مشکل خاصی در مچ دست نداشته و دامنه حرکتی بدون دردی داشته باشد نیازی به درمان بیشتر نداشته و اجازه داده میشود تا شکستگی در همان وضعیت باقی بماند.

 

اگر بعد از این ۴-۳ هفته بیمار از ناحیه مچ دست ابراز ناراحتی کند، شکستگی نیاز به درمان جراحی باز و استفاده از پیچ برای فیکس کردن محل شکستگی و احتمالا استفاده از پیوند استخوان دارد

.

جوش نخوردن شکستگی اسکافویید

 

جوش نخوردن در حدود پنج درصد این شکستگی ها بوجود میاید. مهمترین علل جو نخوردن شکستگی اسکافوئید عبارتند از

 

    بیحرکت نکردن مناسب قطعات شکسته شده و درمان ناقص آن

    جابجایی زیاد قطعات شکسته شده

    تاخیر در تشخیص شکستگی بطوریکه اگر تاخیر تشخیص شکستگی به مدت ۴ هفته یا بیشتر باشد، احتمال جوش نخوردن استخوان با گچ گیری ساده تا حدود ۸۸% است

 

    اختلال در خونرسانی قطعات شکسته شده و نکروز آوازکولر یا سیاه شدن آن

 

علائم جوش نخوردن استخوان اسکافوئید در افراد مختلف متفاوت است. این عارضه ممکن است کاملا بدون علامت باشد و یا ممکن است موجب درد و محدودیت حرکتی در مچ دست شود. در افرادی که کار سبک دارند جوش نخوردن این شکستگی معمول بدون علامت است.

 

با گذشت جوش نخوردگی اسکافوئید موجب بروز آرتروز در بین مفاصل مچ دست شده و این آرتروز موجب بروز درد و محدودیت حرکتی میشود.

وقتی که استخوان های شکسته شده بعد از گذشت مدتی جوش نمیخورند لبه های تیز شکستگی بتدرج گرد میشوند و این خصوصیت در تصویر رادیوگرافی دیده میشود.

بعد از مدتی ممکن است کیست های کوچک استخوانی در دو طرف محل شکسته شده ایجاد شوند و در نهایت ممکن است علائم استئوآرتریت در مفاصل اطراف اسکافوئید بوجود آید. این بیماران دچار درد و محدودیت حرکات و کاهش قدرت مچ دست میشوند.

پیکان سیاه جوش نخوردگی استخوان اسکافویید را نشان میدهد و پیکان سفید به کاهش فضای مفصلی و ایجاد استخوان اضافی در لبه مفصل اشاره دارد که از علائم ایجاد استئوآرتریت است

 

 جوش نخوردن اسکافوئید بدون درمان به تدریج موجب آرتروز مفصل مچ دست پیش میرود به همین دلیل حتی در مواردی که این جوش نخوردگی بدون علامت یا با علائم خفیف همراه باشد نیاز به درمان جراحی دارد. در موارد استثنایی که این جوش نخوردگی بدون علامت باشد و یا در افراد مسن ممکن است تنها درمان مورد نیاز استفاده از یک بریس باشد

 

 نوع عمل جراحی در مواردی که هنوز علائم آرتروز شروع نشده باشد گذاشتن گرافت یا پیوند استخوانی در محل جوش نخوردگی است. موفقیت عمل جراحی تا ۹۰ درصد پیش بینی میشود اما در موارد وجود نکروز یا سیاه شدن استخوان یا تاخیر زیاد در درمان، ممکن است شانس این موفقیت کمتر شود.

 

 

 

اگر قطعه جوش نخورده کوچک باشد ممکن است درمان جراحی بصورت خارج کردن قطعه کوچک جوش نخورده از مچ دست برای بیمار انجام شود.

 

در صورتیکه جوش نخوردگی استخوان مدت زیادی بدون درمان بماند ممکن است موجب جذب قسمتی از استخوان شود و یا همراه با نکروز آوزکولر استخوان گردد. بعد از گذشت مدتی بیشتر، علائم استئوآرتریت یا آرتروز در مفاصل اطراف استخوان اسکافویید بوجود میاید. در این هنگام درمان استئوآرتریت اسکافوئید انجام میشود.

نکروز آوازکولر اسکافوئید

 

عروق خونرسان استخوان اسکافوئید از قسمت دیستال ( قسمتی از استخوان که به انتهای اندام- در این مورد نوک انگشتان- نزدیکتر است را دیستال مینامند) آن وارد استخوان شده و در داخل استخوان تا نواحی پرگزیمال رفته و تمام استخوان را تغذیه میکنند.

 

در شکستگی های وسط استخوان (کمر) یا پرگزیمال آن، مسیر عروق خونی داخل استخوان قطع شده و به قطعه پرگزیمال خون نمیرسد. قطع خونرسانی به یک قسمت از استخوان موجب مردن سلول های آن میشود. به این روند نکروز آوازکولر Avascular necrosis یا سیاه شدن استخوان میگویند

.

پیکان های سفید محل های ورود عروق خونی به درون استخوان اسکافویید از دیستال را نشان میدهند و خط آبی محل شکستگی را نشان میدهد که میتواند مسیر عروق خونی داخل استخوان را قطع کند

 

این عارضه بیشتر در شکستگی های پرگزیمال استخوان دیده میشود. تغییرات بوجود آمده موجب میشود تا بعد از گذشت ۳-۱ ماه از شروع نکروز، استخوان مرده در تصویر رادیولوژی بصورت سفیدتر دیده شود.

 

ام آر آی میتواند نکروز آوازکولر را زودتر و با دقت بیشتری نشان دهد. مردن استخوان بعد از مدتی موجب تغییر شکل آن شده و پس از مدتی مفاصل بین اسکافوئید و استخوان های اطراف دچار استئوآرتریت میشود. نکروز آوازکولر اسکافویید ممکن است همراه با جوش نخوردن شکستگی دیده شود.

 

ساییدگی و آرتروز مچ دست

 

این عارضه معمولا بعد از شکستگی های اسکافویید که جوش نمیخورند یا دچار نکروز آوازکولر شده اند بوجود میاید. در این عارضه بیمار دچار درد در مفصل مچ دست و بخصوص بر روی استخوان اسکافویید میشود و حرکات مچ دردناک میشود.

 

همچنین حرکات مچ دست دچار محدودیت میشود. در رادیوگرافی فاصله بین اسکافوئید و استخوان های اطرافش کم شده و پس از مدتی استئوفیت ( استخوان های اضافه) در اطراف استخوان بوجود میاید.

کاهش شدید فاصله بین استخوانچه های مچ دست نشانه استئوآرتریت شدید این ناحیه است

 

همراه با این تغییرات ممکن است علائم جوش نخوردگی و یا نکروز آوازکولر هم دیده شود. در مواردی که درد و محدودیت بیمار شدید نباشد درمان بصورت استفاده از بریس برای محدود کردن حرکات مچ دست است.

 

در موارد شدید، بیمار نیاز به عمل جراحی بصورت آرترودز ( جوش دادن استخوان های دو طرف مفصل با عمل جراحی) اسکافوئید با استخوان های اطرافش دارد

 

                                 

.

درمان شکستگی اسکافویید در مچ دست چیست

پزشک ارتوپد در انتخاب نوع درمان شکستگی استخوان اسکافویید به متغیرهایی مانند محل شکستگی، شدت جابجایی قطعات شکسته شده، ضایعات همراه، سن و شغل بیمار و عوامل دیگری توجه میکند.

 

همانطور که گفته شد شکستگی این استخوان در غالب موارد بدون جابجایی است. در این حالات درمان شکستگی بصورت بیحرکت کردن مچ و شست بیمار با گچ خاصی به نام اسپایکای شست Thumb spica است.

این گچ مفصل مچ دست و شست دست را بیحرکت میکند. پایین گچ تا کف دست ادامه میابد ولی تا حدی که بیمار بتواند به راحتی هر سه بند انگشتان خود (بجز شست) را کاملا حرکت داده و دست خود را مشت کند.

 

انگشت شست بجز بند آخر آن در گچ بیحرکت میشود. این گچ در قسمت بالا ممکن است تا ناحیه آرنج یا تا بالای بازو ادامه یابد. دست به مدت ۳-۲ ماه در گچ میماند.

 

گاهی اوقات شکستگی بعد از این مدت بطور کامل جوش نخورده و پزشک معالج مچ دست را مدت بیشتری بیحرکت میکند.

 

در مواردی که شکستگی همراه با جابجایی باشد درمان آن بصورت جااندازی و استفاده از پیچ برای بیحرکت کردن قطعات شکسته شده است. در این موارد جااندازی شکستگی ممکن است بصورت بسته یا باز باشد.

برای فیکس کردن این شکستگی از پیچ های مخصوصی بنام پیچ هربرت استفاده میشود. این پیچ برخلاف دیگر پیچ ها سر نداشته و تمام بدنه آن در داخل توده استخوانی قرار میگیرد.

 

علت این اقدام آنست که قسمت اعظم دور تا دور استخوان اسکافویید را غضروف مفصلی فرا گرفته و این استخوان در تمام سطوح اطراف خود با دیگر استخوانچه های مچ دست مفصل میشود. پس بیرون ماندن سر پیچ بر روی استخوان موجب اختلال در سطح تماس استخوان های مجاور میشود.

 

به همین علت از پیچ هایی استفاده میشود که تماما در داخل استخوان قرار میگیرند. این پیچ ها تا آخر عمر در استخوان باقی مانده و نیازی به خارج گردن ندارند

 

                                 

.