علل و عوارض پای ضربدری

اگر زانوها در هنگام راه رفتن به هم نزدیک شده و به هم بچسبند به آن پا ضربدری یا ژنووالگوم می‌گوییم. عارضه زانو ضربدری بین سنین ۵-۶ سالگی در کودکان اغلب اتفاق می افتد. که تا قبل از سن مدرسه خود به خود رفع خواهد شد. پای ضربدری از جمله اختلالات مربوط به زانو می باشد که در آن استخوانهای ران و ساق پا در یک امتداد نیستند و انتهای ساق پا نسبت به زانو بیرون قرار گرفته است . این مشکل بعد از 10 سالگی نیاز به درمان دارد .

عوارض پای ضربدری

در عارضه فاصله بین دو قوزک بین ۵-۷ سانتیمتر می شود و قسمت داخلی پاشنه کفش ساییده می شود. از عوارض ثانویه این عارضه می توان به صافی کف پا، و انگشت شست کج اشاره کرد.

بدلیل اینکه استخوانها در امتداد هم نیستند فشار وارد شده بر روی مفصل زانو به صورت یکنواخت پخش نمی شود . به همین دلیل فشار بر قسمتی از زانو بیشتر خواد بود. همین امر سبب می شود با گذشت زمان مفصل زانو دچار آسیب شود. به همین دلیل توصیه می شود در صورت وجود این مشکل و ناهنجاری آنرا درمان کرد. درمان این مشکل از طریق جراحی صورت می گیرد.

علل و عوامل پای ضربدری

در پیدایش پا پرانتزی و پا ضربدری دو عامل نقش دارند: یکی ژنتیک و دیگری نرمی استخوان.

پزشکان در مواجهه با کودکان دارای این بیماری، ابتدا به واسطه عکس از مچ دست و آزمایش ویتامین D ، درصد ابتلا به نرمی استخوان را می سنجند.

اگر آزمایش‌ها نشان از نرمی استخوان داشت، برای درمان به دارو نیاز داریم که طبق دستور پزشک متخصص ارتوپد اطفال، مصرف دارو به میزان سه تا شش ماه الزامی است.

اما اگر نرمی استخوان نباشد، عامل این بیماری مسلما ارثی و ژنتیکی است.

اگر دلیل این بیماری ژنتیکی باشد امکان دارد تا سن ۳ تا ۴ سالگی خود به خود از بین برود. اما اگر تا این سن از بین نرفت، بر حسب میزان زاویه پای پرانتزی یا زانوی ضربدری لازم است به مدت حداقل شش ماه تا یک سال از کفش بریس استفاده شود.

مدل نشستن و راه رفتن کودکان در پیدایش یا تغییر حالت زانو بی تاثیر است. نوع نشستن کودک حتی در مرحله درمان نیز هیچ تأثیری بر روند بهبودی ندارد.

 

                                 

درمان آرتروز و ساییدگی مفصلی با آلبالو

بر اساس یک تحقیق جدید آلبالو بیشترین مقدار آنتی اکسیدان را در بین میوه ها دارد و میتوان از آن در کنترل بسیاری از موارد آرتروز و ساییدگی مفصلی استفاده کرد. این مطالعه که در دانشکاه بهداشت و علوم اورگون Oregon Health and Science University صورت گرفته است 20 زن با سن بین 70-40 سال که مبتلا به آرتروز و ساییدگی مفصل بوده اند را مورد بررسی قرار داده است. مطالعه نشان میدهد که نوشیدن روزی دو لیوان آب آلبالو به مدت سه هفته میتواند بطور واضحی موجب کاهش التهاب شود.

آرتروز و ساییدگی مفصلی از بیماری های شایعی است که در سنین بالا موجب درد مفصلی بخصوص در مفاصل زانو شده و ناتوانایی های زیادی را برای فرد ایجاد میکند. در واقع آرتروز شایعترین نوع آرتریت یا التهاب مفصلی است. بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری تمایلی برای استفاده از داروهای ضد درد نداشته و از آثار احتمالی زیانبار این داروها نگران هستند. این خبر خوبی برای این دسته از افراد است تا با استفاده از یک ماده کاملا طبیعی بتوانند سلامت کلی خود را ارتقا داده و از التهاب مفصلی و دردهای ناشی از آن کم کنند.

دردهای مفصلی از مشکلات شایع در بسیاری از ورزشکاران است. آنها با فشارهای زیادی که به اندام و مفاصل خود وارد میکنند در معرض آسیب های غضروفی در مفاصل خود هستند. محققان ذکر میکنند مصرف آلبالو و بخصوص آب آن در حین ورزش میتواند تا حد زیادی خستگی و دردهای احتمالی ناشی از یک ورزش طولانی و خسته کننده را کم کند.

آنتی اکسیدان اصلی موجود در آلبالو که anthocyanins نام دارد میتواند در حد بسیاری از داروهای ضد التهابی درد بسیاری از بیماران را کاهش دهد. مطالعه این محققان نشان میدهد که مصرف مداوم آب آلبالو میتواند دردهای آرتروز را در بسیاری از بیماران تا 20 درصد کاهش دهد. آنتی اکسیدان موجود در این میوه میتواند دردهای عضلانی را هم کاهش دهد.

 

                                 

علت و درمان درد ساق پا

در غالب اوقات علت درد ساق پا نامشخص است. یک تئوری در این زمینه اینست که کرامپ موقعی ایجاد میشود که یک عضله در کوتاه ترین طول خود قرار گرفته و تحریک میشود تا باز با انقباض خود کوتاه تر شود. در این حال عضله دچار اسپاسم دردناک میشود.

در مواردی هم علت درد ساق پا مشخص است. مهمترین علل درد ساق پا عبارتند از

• مصرف بعضی داروها مانند دیورتیک ها ( داروهای ادرار آور)، نیفدیپین، سایمتیدین، سالبوتامول، استاتین، تربوتالین، کلوفیبرات، پنی سیلامین، فنوتیازین و نیکوتینامیک اسید

• خستگی مفرط عضله

• کم آبی

• عدم تعادل در میزان سدیم و پتاسیم خون

• دیالیز کلیوی

• ماه های آخر بارداری

• کم کاری غده تیروئید

• باریک شدن عروق ساق

• مصرف زیاد الکل

• بعضی بیماری های عصبی

• سیروز کبدی، مسمومیت با سرب و یا سارکوئیدوز

 

درمان درد ساق پا:

در زمان حمله کرامپ، درد در ساق پا معمولا با کشش و ماساژ مرتفع میشود. درد ساق پا و حساسیت 24 ساعته بعد از کرامپ را میتوان با مصرف استامینوفن کاهش داد.

در صورتی که کرامپ بصورت مکرر ادامه یافته و تکرار شود دوری از مشکلاتی که در بالا ذکر شد میتواند احتمال بروز آن را کاهش دهد. انجام مداوم نرمش های کششی عضلات پشت ساق سه بار در روز هم ممکن است بتواند از علت درد ساق پا و شدت و یا تعداد حملات بکاهد.

برای انجام کشش عضلات پشت ساق و کاهش درد استخوان ساق پا به فاصله 90-60 سانتیمتر دور از یک دیوار و به طرف آن بایستید. در حالی که کف پاها و پاشنه پاهای خود را بر روی زمین ثابت نگه داشته اید به طرف دیوار خم شوید بطوریکه در عضلات پشت ساق خود احساس کشش کنید. این حالت را تا وقتی میتوانید حفظ کرده و سپس مجدد به حالت ایستاده و قائم برگردید. این حرکت را روزی سه بار و هر بار چند مرتبه تکرار کنید. این نرمش ها برای اثر کردن نیاز به 4-2 هفته زمان دارند و در این مدت باید نرمش ها را بطور مداوم انجام داد.

در کسانی که درد ساق پادرشب دارند ممکن است استفاده از بریس مفید باشد. این بریس ها مچ پا را در وضعیتی نگه میدارند که کف پا عمود بر ساق قرار میگیرد.

اگر هیچکدام از روش های فوق موثر واقع نشدند استفاده از یک قرص کینین قبل از خواب ممکن است شدت و یا تکرر حملات درد ساق پادرشب را کاهش دهد. این دارو ممکن است عوارض خطرناکی داشته باشد و باید به توسط پزشک تجویز شود.

از داروهایی مانند دیلتیازم، وراپامیل، منیزیم، ویتامین ب، naftidrofuryl و orphenadrine هم در درمان کرامپ عضلانی ساق استفاده شده است.

 

                                 

نوروپاتی دیابتی چیست؟

این کلمه از دو واژه نورون به معنی سلول عصبی و پاتی به معنی بیمار شدن و آسیب دیدن تشکیل شده است. آسیب دیدن اعصاب در اثر بالا بودن قند خون را "نوروپاتی دیابتی" می‌نامند. این مشکل یکی دیگر از عوارض کنترل نکردن قند خون در بیماران دیابتی است.

---

شاید دیده باشید دیابتی‌ها از سوزن سوزن شدن و گرفتگی دست‌ها و پاها شکایت دارند که موقتی بوده و متناوبا رخ می‌دهد. این اولین مرحله آسیب اعصاب است (شاخه‌های حسی اعصاب محیطی اولین گروه‌اند که آسیب می‌بینند). به مرور دردها بیشتر و شدیدتر و طولانی‌تر می‌شوند.

فقدان حس در پاها که فرد به طور مکرر به پاهای‌اش آسیب و ضربه می‌زند و متوجه آن نمی‌شود و دچار "پای دیابتی" می‌گردد.

به طور متوسط بیماران دیابتی طی 10 تا 20 سال بعد از شروع بیماری دچار آسیب اعصاب می‌شوند، البته بعضی بیماران بسیار سریع‌تر دچار علایم عصبی می‌شوند و بعضی دیگر اصلا گرفتار نمی‌شوند.

هر چه مدت ابتلا به بیماری دیابت بیشتر باشد و هر چه کنترل دیابت ضعیف‌تر باشد، احتمال آسیب اعصاب و شدت آسیب بیشتر خواهد بود

در اثر بیماری دیابت هر قسمتی از اعصاب محیطی و اعصاب خودکار (سمپاتیک‌ها و پاراسمپاتیک‌ها) می‌تواند آسیب ببیند.

اعصاب خودکار به جاهایی عصب‌دهی می‌کنند که عملکرد غیرارادی دارند، مثل قلب، عضلات صاف احشا و ارگان‌های داخلی بدن و غدد.

اعصاب محیطی هم به اعصابی اطلاق می‌شود که از جمجمه یا نخاع بیرون می‌آیند. اعصابی که از جمجمه بیرون می‌آیند به چشم‌ها، زبان، صورت، گوش‌ها و... می‌روند و اعصابی که از نخاع بیرون می‌آیند به عضلات ارادی بدن عصب‌دهی می‌کنند. اعصاب نخاعی شاخه‌های حسی نیز دارند که حس‌های لمس، حرارت، درد و... را انتقال می‌دهند.

در اثر دیابت رگ های بدن دچار مشکل می‌شوند و در وظیفه خود که خون‌رسانی و تغذیه سلول‌های مختلف است ناموفق عمل می‌کنند و به ‌خاطر این نارسایی، اعصاب آسیب می‌بینند. به‌ علاوه میزان بالای قند خون در آسیب اعصاب دخالت دارد.

کار اعصاب که مختل شود همه چیز به هم می‌ریزد، مثلا معده دچار بی‌حرکتی و تاخیر در تخلیه غذا شده و فرد دچار دل درد و احساس سنگینی معده، تهوع و استفراغ می‌شود.

بروز یبوست یا اسهال، اختلال ریتم طبیعی قلب و بروز علایم قلبی، بی‌اختیاری یا احتباس ادرار به دنبال آسیب اعصاب مثانه و در مردان اختلال نعوظی به دلیل بیماری دیابت ممکن است رخ دهند.

قطعا جایی برای شک وجود ندارد که کنترل دقیق قند خون از ایجاد آسیب اعصاب در بیماران دیابتی جلوگیری می‌کند.

نوروپاتی دیابتی چگونه درمان می شود؟

هدف از درمان رهایی از مشکلات ایجاد شده و پیشگیری از تخریب بیشتر اعصاب است. نخستین گام کنترل قند خون است، زیرا از پیدایش مشکلات جدید و بدتر شدن عوارض قبلی پیشگیری می کند.

1- در مواردی که قرص ها نمی توانند قند خون را به خوبی کنترل کنند، تزریق انسولین معمولا مفید واقع می شود.

2- گاهی قرص هایی که برای درمان افسردگی استفاده می شوند، برای درمان نوروپاتی ناشی از دیابت به کار می روند و دارای اثرات مفید در بهبود کیفیت خواب نیز هستند.

3- هنگام شب می توان از مسکن ها استفاده کرد.

4- برای بهبود عوارض گوارشی پیشنهاد می شود تعداد وعده های غذایی را افزایش دهید و میزان غذای مصرفی در هر وعده را کم کنید. همچنین از مصرف غذاهای پرچربی و پرفیبر پرهیز کنید.

5 - برای جلوگیری از ضعف و سرگیجه، تغییر وضعیت ایستادن و نشستن را آهسته انجام دهید. گاهی برای بهبود ضعف اندام ها ممکن است فیزیوتراپی توصیه شود.

6- به دلیل استعداد ابتلا به عفونت ادراری در مبتلایان به نوروپاتی دیابتی، لازم است مبتلایان به دیابت آب و مایعات بیشتری بنوشند و اگر دچار تکرر ادرار هستند سعی کنند به فواصل منظم، مثلا هر 3 ساعت یک بار ادرار کنند.

فرآوری : نیره ولدخانی

بخش تغذیه و سلامت تبیان

---

منابع :

هفته نامه سلامت

سایت مرکز تحقیقات غدد ومتابولیسم دانشگاه علوم پزشکی مشهد - زهرا عرفانیان ، کارشناس پرستاری آموزش دیابت

                                 

 

کم کردن وزن و لاغری

ورزش نکردن و تجمع بیش از حد چربی یا چاقی دو دلیل اصلی افزایش قوس کمر است. هنگامی که ساعت‌های متمادی می‌نشینیم، عضله‌های خم کننده ران به تدریج کوتاه‌تر می‌شود و لگن در پی‌آمد این کوتاهی رو به جلو کشیده می‌شود. وجود چربی اضافی در ناحیه شکم نیز لگن را رو به جلو می‌کشد و شیب آن را تغییر می‌دهد. روش پیشگیری از افزایش گودی کمر بسیار ساده است:

• کاهش چربی شکم: خوردن غذاهای سالم با روغن و چربی کمتر، مصرف کربوهیدارت و سودای کمتر و غلات و غذاهای کامل بیشتر مانند گوشت گاو، ماهی، مرغ، سبزیجات و میوه در کاهش چربی مؤثر است. علاوه بر رعایت چنین رژیمی پس از مشاوره با متخصص می‌توانید ۵ حرکت ساده اما مؤثر لیفت را ۳ بار در هفته برای کمک به متابولیسم و افزایش قدرت عضلانی انجام دهید تا در نهایت چربی انباشته شده را از بین ببرید و عضله‌های شکم را قوی کنید.  فیزیوتراپی هدی
• کشش عضله‌های خم کننده مفصل ران: انجام ورزش برای گودی کمر مانند قرار گرفتن در حالت کششی لانژ جنگجو به مدت ۱۵ ثانیه عضله‌هایی را تحت کشش قرار می‌دهد که در اثر نشستن طولانی مدت سفت شده‌اند.
• کشش بالاتنه: گودی کمر تقریباً همواره با افتادگی شانه همراه است. استفاده از کش‌های مقاومتی و هر روز انجام حرکت جابه‌جایی شانه در ۳ نوبت ۱۰ مرتبه‌ای می‌تواند به اصلاح این بدشکلی کمک کند.
• انجام حرکت اسکوات (خم شدن) به شیوه صحیح: بیماران باید زمان خم شدن مراقب باشند. خم شدن رو به جلو، برای مثال هنگام لمس پنجه پا، ممکن است نظم ساختارهای نگهدارنده کمر را به هم بزند و آسیب دیدگی‌های آتی را به دنبال داشته باشد. فیزیوتراپی هدی
• انجام مرتب حرکت‌های کششی: بازوها را هنگام نشستن روی صندلی بالای سر قرار دهید و بالای پشت بدن را به صندلی فشار دهید. پاها را تا جایی دراز کنید که بخش بالای پشت بدن کاملاً کشیده شود.
• تمرین عضله‌های سرینی: تقویت عضله‌های سرینی نیازمند تمرین و ورزش است.
• اضافه وزن نداشتن: چربی اضافی یا چاقی، به ویژه در ناحیه شکم، به افزایش گودی کمر می‌انجامد.
• حفظ حالت اندامی صحیح در زمان نشستن: پس از مشورت با پزشک، حالت اندامی را هنگام نشستن اصلاح کنید تا دچار کمر درد نشوید و از گودی کمر جلوگیری کرده باشید. ضمناً هنگام نشستن طولانی مدت مستمر هر چند وقت یک بار بلند شوید و چند دقیقه راه بروید.

لازم به ذکر است کلیه موارد درمانی در کلینیک فیزیوتراپی هدی انجام می گردد

نمونه ای از یک رژیم غذایی

برنامه رژیمی (کلیات)

• هر روز مجموعا یک لیوان شیر یا ماست کم چرب، حتما میل کنید.
• سه نوبت در هفته و هر نوبت یک قاشق بزرگ روغن زیتون روی سالاد اضافه کنید.
• سهمیه روزانه مصرف قند 5 حبه باشد.
• یک حبه قند = 6عدد توت = 6عدد مویز = 2 عدد پولکی = 12 عدد کشمش
• 2 حبه قند =1 عدد خرما
• 3 حبه قند =1 شکلات کوچک

صبحانه:

یک کف دست نان سنگک یا جو + یک قاشق مرباخوری عسل + 30 گرم پنیر + یک استکان چای شیرین
• یک کف دست نان = 30 گرم نان = 20 گرم نان خشک = 5 عدد بیسکوئیت متوسط = 2 عدد بیسکوئیت مادر = 2 عدد شیرینی زبان کوچک = 3 عدد بیسکوئیت ساقه طلایی
ساعت 10 صبح: چای + یک عدد میوه
قبل از نهار: دو لیوان آب + یک عدد سیب با پوست

نهار:

شنبه: یک کف دست نان + سالاد + یک عدد دلمه یا یک عدد کوفته
یکشنبه: یک کفگیر برنج + سالاد + یک قطعه متوسط مرغ یا ماهی
دوشنبه: یک کف دست نان + سالاد + یک عدد کتلت یا معادل آن کوکو
سه شنبه: یک کفگیر برنج + سالاد + گوشت خورشت متوسط یا یک سیخ کباب برگ
چهارشنبه: یک کف دست نان + سالاد + سه چهارم سیخ کباب برگ یا 2 عدد تخم مرغ
پنج شنبه: یک کفگیر برنج + سالاد + یک قطعه متوسط مرغ یا یک و نیم کفگیر عدس پلو
جمعه: یک کف دست نان + سالاد + یک قطعه کوچک مرغ یا ماهی
عصرانه چای + یک عدد میوه

شام:

شنبه: یک کف دست نان + یک قاشق غذاخوری سالاد الویه
یکشنبه: یک کف دست نان + 30 گرم پنیر + 3 عدد گردو
دوشنبه: یک کف دست نان + سالاد + یک قطعه کوچک ماهی یا مرغ
سه شنبه: نصف پیتزا یا (3 سیخ جگر + یک نان ساندویچی) + سالاد
چهارشنبه: دوسوم لیوان عدس پخته یا یک لیوان شیر + 2 عدد نان سوخاری
پنجشنبه: دوسوم لیوان لوبیا چیتی پخته یا سوپ جو + سالاد
جمعه: 3 عدد سیب زمینی متوسط + سالاد یا دو عدد لبو متوسط + سالاد

از نان سنگک یا جو استفاده شود

جایگزینی برای شام: می توان بجای همه شامها، یک لیوان شیر + دو عدد نان سوخاری یا نان و پنیر و هندوانه یا نان و پنیر و انگور یا نان و ماست و خیار یا بورانی اسفناج با همان اندازه نان استفاده گردد.
• 1گر سابقه ناراحتی معده ندارید، حتما 2 قاشق غذاخوری آب لیمو به آب ناشتا اضافه کنید.
• روی سالاد میتوانید آب لیمو، سرکه استفاده کنید و از مایونز خودداری کنید.
• می توانید به جای یک عدد کوفته، دلمه، کوکو یک قطعه گوشت کوچک بخورید.

غذاهای آزاد:

آبلیمو ترش، گوجه فرنگی، چای، قهوه، انواع سبزیجات، انواع ادویه و قند ساخارین و اسپارتام و نوشابه رژیمی و سالاد

غذاهای ممنوع:

شکر، مربا، شکلات، شربت، میوه کنسرو شده، کمپوت، شیرینی‌ها، لیمونادها، نوشابه، بیسکوییت ها، آبمیوه‌های شکر دار، کیکها، کلوچه و...

نکات مهم:

1- آهسته بخورید. 2- لقمه های کوچکتر بردارید. 3- از قاشق کوچکتر برای مصرف برنج استفاده کنید. 4- بعد از تمام شدن سهمیه غذا از سر سفره غذا برخیزید. 5- نوشیدن آب اجباری است.

یک واحد میوه:

یک عدد: سیب متوسط، یک پرتقال متوسط، انار، گریپ فروت، لیمو شیرین، هلو
دو عدد: نارنگی متوسط، کیوی، خرمالو
سه عدد: انجیر، سیب گلاب
چهار عدد: زردآلو، خرما، ازگیل
نصف:موز، انار بزرگ، پرتقال تامسون
یک لیوان: گوجه سبز، توت فرنگی، گیلاس، چغاله بادام، آلبالو
یک ونیم لیوان: طالبی، هندوانه، خربزه

گوشت ها:

گوشت گوسفند:
قطعه کوچک: گوشت خالص بدون چربی به اندازه یک تخم مرغ کوچک.
قطعه متوسط: گوشت خالص بدون چربی به اندازه یک تخم مرغ بزرگ.
قطعه بزرگ: دو قطعه گوشت خالص بدون چربی به اندازه یک تخم مرغ کوچک

گوشت مرغ:
قطعه کوچک: ران یا سینه مرغ یک کیلویی
قطعه متوسط: ران یا سینه مرغ 5/1 کیلویی
قطعه بزرگ: ران یا سینه مرغ 2 کیلویی

ماهی:
قطعه کوچک: قطعات 12*12 سانتیمتر
قطعه متوسط: 5/1 برابر قطعه کوچک
و قطعه بزرگ: 2 برابر قطعه کوچک

                                 

 

درباره ویتامین D بیشتر بدانیم

اهمیت ویتامین D آنقدر زیاد است که درباره این ویتامین نه تنها مقاله‌های علمی به‌روز وجود دارد بلکه  در روایت‌ها و داستا‌ن‌ها هم به آن پرداخته شده است. به طور مثال شخصیت‌های داستان‌های چارلز دیکنز معمولا مبتلا به بیماری‌هایی بودند که او در اطرافش می‌دید؛ در این داستان‌ها بیماری‌هایی مثل ریکتز در میان کودکانی شایع بود که دچار فقر ویتامین د ناشی از نبود نور کافی خورشید و آلودگی هوای شدید آن دوران در بریتانیا بودند.

مبتلایان به ریکتز از نرمی استخوان و تغییر شکل استخوان‌ها رنج می‌برند. امروزه کودکان کمتری به این عارضه دچار می‌شوند اما با این حال بسیاری از مردم شدیدا دچار کمبود ویتامین D هستند که این مسئله در سال‌های بعدی زندگیشان منجر به تهدید سلامت روان، ضعف سیستم ایمنی (بیماری خودایمنی) و ناتوانی در حفظ وزن متعادل می‌شود. در این مقاله می‌خواهیم از اهمیت ویتامین د، چگونگی دریافت آن و لزوم استفاده از مکمل صحبت کنیم.

ویتامین D چیست؟

این ویتامین در واقع یک هورمون است که به شکل فعال آن کلسیتریول نیز گفته می‌شود. ویتامین د در انجام هر فرایندی در بدن نقش دارد. به برخی از این فعالیت‌ها به صورت زیر می‌توان اشاره کرد:

استخوان‌ و دندان‌ سالم

ویتامین D به استخوان‌ها در جذب کلسیم کمک می‌کند. کمبود شدید این ویتامین منجر به بیماری ریکتز می‌شود اما کمبود آن در حد متعادل هم می‌تواند عامل استئوپوروسیس و شکستگی‌‌های استخوان در سنین بالا باشد. به عنوان مثال بسیاری از زنانی که به علت شکستگی لگن به بیمارستان مراجعه می‌کنند دچار کمبود مخفی ویتامین D هستند. بنابراین بهتر است قبل از بروز شکستگی به نشانه‌های کمبود این ویتامین توجه کنید.

سلامت روان و عملکرد مغز

رشد مغز در کودکان، سلامت روحی و روانی در مراحل مختلف زندگی، شکل‌دهی خاطرات و تصمیم‌گیری و حفظ عملکرد مغز در دوران سالمندی. کمبود ویتامین د ارتباط زیادی با بسیاری از بیماری‌های مغز و روان دارد، از افسردگی گرفته تا آلزایمر.

سیستم ایمنی و خود ایمنی بدن

مطالعه جدیدی در مورد نقش ویتامین D بر خودایمنی ِسیستم ایمنی صورت گرفته است که نشان می‌دهد برای حفظ سلامت ایمنی بدن عاملی حیاتی بوده و نقش مهمی در مقابل بیماری‌های خودایمنی دارد. مثلا کمبود این ویتامین ارتباط زیادی با نشانه‌های وخیم‌ بیماری ام اس دارد و ویتامین D کافی می‌تواند روند این بیماری را کندتر کند.

بهتر است ویتامین D را به چه شکلی دریافت کنیم؟

گفته می‌شود بهترین و موثرترین راه برای بالا بردن سطوح ویتامین D در بدن قرار گرفتن در معرض نور خورشید به نحو سالم و بی‌خطر است. با این حال همیشه نمی‌شود روی نور خورشید حساب کرد. هر چه رنگ پوست شما تیره‌تر باشد، هر چه از استوا دورتر باشید و هر چه با فصل گرما فاصله داشته باشید احتمال دریافت ویتامین D کافی از نور خورشید هم کمتر خواهد بود. در چنین مواقعی استفاده از مکمل ویتامین د قابل قبول است اما اکیدا توصیه می‌کنیم هنگام استفاده از مکمل‌های حاوی ویتامین D به طور منظم آزمایش خون بدهید تا مطمئن باشید از میزان مطلوبی برخوردار می‌شوید. حتی اگر مدت زمان زیادی را هم زیر نور خورشید بمانید یا روزی دو کیلوگرم ماهی سالمون هم بخورید، بدن شما راه و روش خودش را برای متوقف کردن تولید ویتامین D دارد، آن هم زمانی است که دیگر به آن نیاز نداشته باشد.

نکته‌ای که شاید از آن بی‌خبر باشید سلامت روده است. ویتامین د یک ویتامین محلول در چربی است؛ بنابراین برای جذب آن روده شما باید بتواند چربی خوراکی را هضم و جذب کند. همین طور افرادی که مبتلا به چاقی از نوع بیمارگونه هستند نیاز به دریافت ویتامین D بیشتری دارند زیرا ذخایر چربی بدنشان مقدار زیادی ویتامین د را در خود نگه می‌دارد. بنابراین افراد چاق تا ۴۰ درصد نیازمند ویتامین D بیشتری نسبت به فردی با وزن متعادل هستند.

شکی نیست که مصرف ویتامین D اهمیت زیادی دارد اما این که به چه میزان و از چه منبعی را نمی‌شود قطعی گفت. امکان دارد ارتباط بین ویتامین D و سلامت ترکیبی از عوامل (تغذیه + نور خورشید + مکمل‌ها) باشد. اما به طور کلی پیشنهاد ما این است:

1. به قدر کافی از ماهی‌های چربِ آب‌های سرد مثل سالمون و ساردین بخورید.
2. هر زمان توانستید بیرون بروید و خودتان را در معرض نور خورشید قرار دهید (دقت داشته باشید که استفاده از کرم ضد آفتاب مانع جذب ویتامین D می‌شود، بنابراین زمانی را که از ضد آفتاب استفاده کرده‌اید حساب نکنید!)
3. با مشورت پزشک مکمل ویتامین D مصرف کنید.

بدن ما به چه میزان ویتامین D نیاز دارد؟

بر اساس جدیدترین تحقیقات انجام شده، توصیه فعلی برای مصرف ویتامین د برابر با ۳۵ واحد برای هر ۵۰۰ گرم وزن بدن است. بنابراین مقدار مصرف میانگین برای یک کودک 18 کیلوگرمی روزانه ۱۴۰۰ واحد و برای یک فرد بالغ ۷۷ کیلوگرمی ۶۰۰۰ واحد است. با این وجود نیاز به ویتامین د کاملا فردی و وابسته به عوامل زیادی مثل رنگ پوست، محل زندگی و میزان نور آفتابی است که روزانه دریافت می‌کنید. تنها روش قابل اعتماد برای تعیین میزان نیاز شما یا فرزندتان به ویتامین D آزمایش خون است زیرا متغییرهای زیادی روی این موضوع تاثیرگذار هستند.